Hoạt động quản lý rủi ro tín dụng tại Ngân hàng TMCP Quân Đội - Chi nhánh Quảng Ninh

Chi nhánh cho khách hàng. Vì vậy, trong thời gian tới Ngân hàng TMCP Quân Đội

- Chi nhánh Quảng Ninh cần làm tốt các nhiệm vụ sau:

+ Cần có sự phân rõ trách nhiệm của bộ phận kiểm tra, kiểm toán nội bộ trong Chi nhánh đối với các dự án, phương án. Trong quá trình kiểm tra, giám sát, các cán bộ kiểm tra độc lập cần quan tâm hơn nữa tới các dấu hiệu cảnh báo rủi ro trong hoạt động tín dụng tại Chi nhánh như sự đánh giá và phân loại của cán bộ phân tích không chính xác về mức độ rủi ro của khách hàng; Việc cấp tín dụng dựa trên các cam kết không chắc chắn và thiếu tính bảo đảm từ khách hàng; Tốc độ tăng trưởng tín dụng quá nhanh, vượt quá khả năng và năng lực kiểm soát của Chi nhánh; Soạn thảo các điều kiện trong hợp đồng tín dụng không rõ ràng, gây khó hiểu và có thể dẫn tới tranh chấp.

Đối với công tác giám sát việc sử dụng vốn tín dụng của khách hàng: Thông qua việc theo dõi vốn vay, cán bộ tín dụng cần lưu ý khách hàng biết kỳ hạn trả nợ và đôn đốc họ thu xếp nguồn ngân quỹ để trả nợ Chi nhánh đúng thời gian thoả thuận. Nếu do nguyên nhân khách quan mà khách hàng không thể trả nợ đúng hạn thì cán bộ tín dụng hướng dẫn khách hàng lập giấy xin điều chỉnh kỳ hạn nợ. Nếu khó khăn của khách hàng không do nguyên nhân khách quan mang lại mà do sự yếu kém của chính họ thì cán bộ tín dụng cần tư vấn cho họ các biện pháp tháo gỡ khó khăn. Còn nếu các khoản vay được xác định là có vấn đề, cán bộ tín dụng phải chuyển ngay sang bộ phận xử lý rủi ro để có biện pháp điều chỉnh, xử lý khoản vay.

3.2.5. Xử lý nợ xấu, nợ quá hạn dứt điểm

Hiện tỷ lệ nợ quá hạn và nợ xấu của Ngân hàng TMCP Quân Đội - Chi nhánh Quảng Ninh dù vẫn trong tầm kiểm soát nhưng đã làm ảnh hưởng tới bảng tổng kết tài sản và chất lượng tín dụng chung tại Chi nhánh. Vì vậy, xử lý các khoản nợ này là yêu cầu cấp thiết, Chi nhánh cần thực hiện các biện pháp sau :

Ngân hàng cần kiểm soát chặt chẽ chất lượng tăng trưởng tín dụng : lựa chọn khách hàng tốt, kiên quyết không để phát sinh nợ xấu. Định kỳ kiểm tra chéo hồ sơ của các cán bộ tín dụng nhằm kiểm soát nợ xấu tại chính Chi nhánh.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 113 trang tài liệu này.

Phân tích khả năng thu hồi nợ quá hạn, nợ xấu: Chi nhánh cần xây dựng kế hoạch thu hồi nợ xấu, nợ đã xử lý rủi ro trong toàn Chi nhánh theo từng thời kỳ,và xác định rõ các chỉ tiêu thu hồi các khoản nợ này nhằm nâng cao tinh thần trách nhiệm cho các cán bộ tín dụng và quản lý rủi ro tín dụng.

Khi phân tích, đánh giá nợ xấu, nợ quá hạn, có những trường hợp khách hàng vì nguyên nhân khách quan mà không trả được nợ. Chi nhánh có thể thay đổi lại kế hoạch trả nợ cho doanh nghiệp, cùng doanh nghiệp xem xét lại kế hoạch kinh doanh, dùng biện pháp mềm mỏng hỗ trợ doanh nghiệp khôi phục lại hoạt động sản xuất kinh doanh bình thường để có thể trả được nợ cho ngân hàng. Cụ thể ; xây dựng cùng doanh nghiệp biện pháp cắt giảm chi phí, giải phóng hàng tồn kho, thu hồi các khoản phải thu, cải tiến mẫu mã, chất lượng sản phẩm, thay đổi phương thức bán hàng...

Tăng cường các biện pháp thu hồi nợ: Để có thể nhanh chóng thu hồi nợ, cán bộ tín dụng cần bám sát khách hàng, khi khách hàng có nguồn thu cần yêu cầu khách hàng thanh toán ngay cho ngân hàng.

Đối với khoản vay có TSĐB : Ngân hàng TMCP Quân Đội - Chi nhánh Quảng Ninh và mạng lưới chi nhánh của Ngân hàng TMCP Quân Đội có thể xử lý các khoản nợ xấu thông qua vai trò của Công ty quản lý nợ và khai thác tài sản AMC , VAMC.

Đối với khoản vay không có TSĐB : Chi nhánh cần đề nghị khách hàng thắt chặt ngân quỹ, khuyên khách hàng bán bớt tài sản có giá trị, thanh lý tài sản không sử dụng để có tiền trả nợ cho ngân hàng... Chi nhánh có thể kết hợp với cơ quan bảo vệ pháp luật mà chủ yếu là cảnh sát kinh tế để ép các khách hàng có nợ quá hạn lớn và hành vi lừa đảo tín dụng.

3.2.6. Đa dạng hoá các danh mục đầu tư tín dụng nhằm giảm thiểu RRTD

Hiện nay, việc chủ động tìm kiếm khách hàng tốt, tiềm năng ở Ngân hàng TMCP Quân Đội - Chi nhánh Quảng Ninh đã được thực hiện nhưng còn hạn chế. Điều này là do Chi nhánh chưa đưa ra được những chính sách, biện pháp thật hữu hiệu để khuyến khích nhân viên tín dụng chủ động tìm kiếm khách hàng. Chi nhánh

cần chủ động tìm kiếm khách hàng kinh doanh trên nhiều lĩnh vực, ngành nghề tiềm năng, doanh nghiệp có năng lực kinh doanh tốt, phương án khả thi, không bị động ngồi chờ khách hàng tới.

Để tiến hành phân tán, chia sẽ rủi ro tín dụng, Ngân hàng TMCP Quân Đội - Chi nhánh Quảng Ninh có thể thực hiện dưới hai hình thức :

Trước hết, Chi nhánh cần đa dạng hoá đối tượng tín dụng, muốn tránh rủi ro cần phải phân phối đầu tư vào nhiều khách hàng khác nhau. Như vậy, nếu có rủi ro xảy ra tại một lĩnh vực hay một khách hàng nào đó, Chi nhánh vẫn có thể bù đắp vào những khoản thu từ các khách hàng hoặc lĩnh vực khác.

Để thực hiện biện pháp này cần thực hiện 2 vấn đề : Cho vay nhiều đối tượng thuộc các loại hình sản xuất lĩnh vực, ngành nghề khác nhau, không cho vay quá nhiều để sản xuất kinh doanh một sản phẩm, hàng hoá. Đồng thời không nên đầu tư khoản tín dụng lớn cho một khách hàng mà nên san sẻ , tránh mức độ tập trung cao.

Chi nhánh cần giám sát định kỳ danh mục cho vay nhằm hoàn thiện và thay đổi phù hợp với điều kiện thay đổi. Tiếp tục quán triệt để thực hiện tốt công tác quản trị điều hành để đảm bảo việc phân loại đánh giá đúng thực chất, chính xác thực trạng cơ cấu nợ, thành phần cũng như chất lượng danh mục tín dụng. Trong quá trình giám sát cũng cần đặc biệt chú ý : so sánh thành phần của danh mục với mục tiêu cần đạt được, xác định và tim hiểu các xu hướng gia tăng nợ quá hạn, nợ khó đòi, gia tăng dự phòng... xem xét hiện tượng tập trung danh mục tín dụng.

Ngoài ra, Chi nhánh cũng có thể đa dạng hoá rủi ro bằng cách liên kết đầu tư. Trong kinh doanh có những doanh nghiệp có nhu cầu tín dụng lớn mà Chi nhánh lại không thể đáp ứng hoặc khó xác định khả năng mức độ rủi ro có thể thì Chi nhánh cần liên kết đầu tư để cho vay đồng tài trợ, cho vay hợp vốn. Theo cách này sẽ giúp Chi nhánh phân tán rủi ro, giảm thiểu tối đa RRTD.

Để thực hiện đa dạng hoá danh mục tín dụng đòi hỏi Chi nhánh cần có chính sách khách hàng linh hoạt, mềm dẻo, phục vụ khách hàng tốt ở tất cả các loại hình dịch vụ, định kỳ giám sát các danh mục cho vay nhằm hoàn thiện và thay đổi cho phù hợp với điều kiện thực tế và đặc biệt là có sự liên kết bền vững với các ngân

hàng khác trong và ngoài hệ thống. Bên cạnh đó, Chi nhánh cũng cần đưa ra chính sách động viên, khen thưởng bằng vật chất và tinh thần, xem xét cơ hội thăng tiến với những cán bộ tín dụng chủ động tìm kiếm được nhiều khách hàng tốt.

3.2.7. Thực hiện bảo hiểm tín dụng

Bảo hiểm có vị trí đặc biệt quan trọng trong hệ thống quản lý rủi ro tín dụng của ngân hàng. Cơ sở của bảo hiểm ngân hàng là các nghĩa vụ chi trả bảo hiểm cho các ngân hàng khi gặp sự cố rủi ro. Quản lý rủi ro tín dụng và bảo hiểm là các bộ phận không thể thiếu trong quan điểm an ninh kinh tế và ổn định kinh doanh. Bảo hiểm ngân hàng là một trong những sản phẩm giúp phòng chống rủi ro đối với các ngân hàng trong hoạt động sử dụng vốn. Ngân hàng có thể tham gia bảo hiểm tín dụng dưới 2 hình thức:

Một là, Chi nhánh nên khuyến khích người vay vốn tham gia bảo hiểm cho ngành nghề mà họ kinh doanh. Như vậy, khoản tín dụng với khách hàng đó trong trường hợp này được coi như là đã tham gia bảo hiểm.

Hai là, Chi nhánh nên trực tiếp tham gia mua bảo hiểm từ các tổ chức bảo hiểm chuyên nghiệp và trong trường hợp có xảy ra rủi ro mất vốn tín dụng thì Chi nhánh sẽ được bồi thường. Biện pháp này đem lại sự đảm bảo trong hoạt động tín dụng nhưng Chi nhánh cũng sẽ chịu những khoản chi phí nhất định.

3.2.8. Thực hiện mua bán nợ

Mua bán nợ là hình thức giao dịch trong đó ngân hàng sẽ bán khoản nợ của mình cho một chủ thể khác với một mức giá thoả thuận hợp lý giữa hai bên. Khi đó người mua lại khoản nợ sẽ trở thành chủ nợ mới đối với người đi vay, sẽ được hưởng toàn bộ lợi ích cũng như những rủi ro có thể xảy ra do khoản nợ đó mang lại. Giá cả của việc mua bán nợ căn cứ vào lãi suất, mức độ rủi ro của khoản vay cũng như dư nợ của khoản vay đó. Các khoản nợ được mua bán là các khoản nợ mà tổ chức tín dụng cho khách hàng vay đang hạch toán nội bảng; các khoản nợ đã được tổ chức tín dụng xử lý bằng dự phòng rủi ro hoặc bằng nguồn khác hiện đang được hạch toán theo dõi ngoại bảng và đó thường là các khoản nợ tốt.

Khi các khoản tín dụng đã cấp của Chi nhánh trở nên mất cân đối do quá tập trung vào một lĩnh vực hay một ngành nào đó mà Chi nhánh trở nên khó kiểm soát rủi ro, lúc này Chi nhánh cần phân tán rủi ro và mau chóng thu hồi vốn để chuyển hướng đầu tư, ngân hàng có thể bán lại khoản tín dụng trong danh mục tập trung đó và thu hồi vốn cho vay những lĩnh vực khác.

3.2.9. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực

Cán bộ tín dụng là người trực tiếp tham gia vào quá trình cho vay đối với khách hàng ngay từ khâu đầu tiên là nhận hồ sơ cho đến khâu cuối cùng là thu nợ. Do đó cán bộ tín dụng đóng vai trò rất quan trọng tới chất lượng các khoản vay. Cán bộ tín dụng cần phải là những người có kinh nghiệm, trình độ chuyên môn nghiệp vụ, có khả năng phân tích phán đoán và xử lý tình huống. Ngoài ra, cán bộ tín dụng còn phải là những nhân viên am hiểu thị trường, pháp luật, nhạy bén sự thay đổi...

Để hướng tới nâng cao chất lượng cán bộ tín dụng, Chi nhánh cần chú trọng vào các vấn đề sau :

Một là, nâng cao nhận thức về rủi ro cho các cán bộ tín dụng : làm sao để cán bộ tín dụng có thể nhận thức được rõ về rủi ro tín dụng và hậu quả của nó để từ đó họ làm việc có trách nhiệm hơn. Chính vì vậy, Ngân hàng TMCP Quân Đội - Chi nhánh Quảng Ninh cần có các buổi thảo luận hoặc khoá học nâng cao nhận thức của cán bộ nhân viên, đặc biệt là cán bộ tín dụng thẩm định, quản lý rủi ro...

Hai là, tăng cường đào tạo, nâng cao trình độ cán bộ tín dụng và tăng cường nguồn nhân lực cho bộ phận tín dụng : Ngân hàng TMCP Quân Đội - Chi nhánh Quảng Ninh cần mạnh dạn đầu tư hơn nữa cho các nhân viên ngay từ khi mới được tuyển dụng, tạo cho họ phong cách làm việc chuyên nghiệp ngay từ đầu. Hoạt động đào tạo cần được xem xét trên tất cả các mặt : phẩm chất đạo đức, trình độ chuyên môn, phong cách giao tiếp... Việc đào tạo có thể tiến hành bằng cách tự đào tạo hoặc thuê chuyên gia đào tạo.

Quy trình tuyển chọn nhân lực cho bộ phận tín dụng :

Tiến hành tuyển mộ và tuyển chọn rộng rãi nhân viên cho bộ phận tín dụng, đặc biệt tuyển dụng những cán bộ có kinh nghiệm trong công tác tín dụng.

Ngân hàng tự đào tạo hoặc thuê các chuyên gia về đào tạo kết hợp với chính những cán bộ có nhiều kinh nghiệm tại Chi nhánh đào tạo cho nhân viên mới những kỹ năng nghiệp vụ cần thiết.

Tạo điều kiện cho họ làm việc thực tế bằng cách giao cho họ những công việc từ đơn giản đến phức tạp, trong quá trình làm việc này phải còn có sự hướng dẫn của các cán bộ cũ và đồng thời cũng theo dõi khả năng làm việc của nhân viên mới.

Những nhân viên nào đáp ứng được yêu cầu của Chi nhánh thì giữ lại làm việc, còn những nhân viên không đáp ứng được yêu cầu thì phải thực hiện sa thải hoặc thuyên chuyển sang làm việc ở bộ phận khác phù hợp với năng lực hơn.

Đối với những nhân viên có biểu hiện tốt và phù hợp với công việc có thể tiến hành cho đào tạo dài hạn, chuyên sâu để nâng cao trình độ, sau này công tác tốt hơn trên cơ sở những kiến thức họ học được.

Với những nhân viên hoàn thành xuất sắc công việc, làm việc tích cực thì cần biểu dương, khen thưởng cả về vật chất và tinh thần, xem xét tới việc thăng chức, tiến cử cho tương xứng với kết quả mà họ đạt được. Bên cạnh đó cũng có những hình thức kỷ luật, khiển trách với những nhân viên có sai phạm.

Chi nhánh cần tạo lập môi trường “văn hoá doanh nghiệp” để tạo ra sự gắn bó lâu dài của nhân viên với Chi nhánh, văn hoá doanh nghiệp được thể hiện qua mối quan hệ giữa những nhân viên trong Chi nhánh với nhau, giữa cán bộ cấp trên và nhân viên cấp dưới... tạo môi trường hoà đồng, thân thiện sẽ khiến các nhân viên có thức và trách nhiệm hơn với môi trường làm việc đó.

3.3. Một số kiến nghị đối với Chính phủ, Ngàn Ngân hàng TMCP Quân Đội

3.3.1. Kiến nghị chính phủ

Hoàn thiện các quy định pháp lý liên quan đến công tác quản lý tín dụng

Hoàn thiện các chuẩn mực pháp lý cho việc đo lường khả năng xảy ra rủi ro của các khoản nợ theo phương châm lượng hóa đến mức cao nhất có thể.

Hoàn thiện hơn nữa các quy định pháp lý liên quan đến đảm bảo tiền vay, làm thế nào để trong trường hợp ngân hàng đã thực hiện đúng các quy định về thế

chấp,cầm cố tài sản khi cho vay thì khi xử lý nợ, ngân hàng được toàn quyền trong việc thanh lý tài sản nhận làm đảm bảo đó để thu nợ nhằm khắc phục các khó khăn về quy trình, thủ tục và thời gian xử lý tài sản đảm bảo thu hồi vốn vay như hiện nay;

Hoàn thiện việc xây dựng các chỉ tiêu trung bình ngành

Để đánh giá đúng tình hình tài chính của doanh nghiệp, ngân hàng sẽ so sánh các chỉ tiêu tài chính của khách hàng với chỉ tiêu trung bình ngành từ đó phục vụ cho việc ra quyết định cấp tín dụng hay không. Tuy nhiên, hiện nay độ tin cậy của công tác thống kê về các chỉ số tài chính trung bình ngành để làm tiêu chuẩn phân tích, đánh giá tình hình tài chính của doanh nghiệp chưa cao và chưa kịp thời. Do đó, trong thời gian tới, Tổng cục thống kê cần thực hiện nghiên cứu và đưa ra hệ thống chỉ số trung bình ngành có độ tin cậy cao đồng thời phải liên tục cập nhật các chỉ tiêu theo tình hình kinh tế chung. Điều này không chỉ giúp cho ngân hàng đánh giá đúng tình hình tài chính của doanh nghiệp mà còn tạo thuận lợi cho doanh nghiệp trong phân tích tài chính để cải thiện hiệu quả quản lý của doanh nghiệp.

Hoàn thiện các chuẩn mực kế toán

Để xếp hạng tín nhiệm doanh nghiệp làm cơ sở cho việc cấp tín dụng, thực hiện phân loại nợ và trích lập DPRR ngân hàng thường đánh giá trên báo cáo tài chính của doanh nghiệp. Do vậy chất lượng báo cáo tài chính ảnh hưởng lớn đến các quyết định của ngân hàng. Chính vì vậy, trong thời gian tới, Bộ Tài chính cần tiếp tục hoàn thiện các quy định về chuẩn mực kế toán của Việt Nam theo các tiêu chuẩn quốc tế nhằm nâng cao tính chính xác của các chỉ tiêu trên báo cáo kế toán của doanh nghiệp từ đó tạo điều kiện cho các ngân hàng trong công tác xếp hạng tín nhiệm đối với doanh nghiệp.

3.3.2. Kiến nghị ngân hàng nhà nước

Tiếp tục hoàn thiện quy chế cho vay, đảm bảo tiền vay trên cơ sở bảo đảm an toàn cho hoạt động tín dụng, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các NHTM, quy định chặt chẽ về trách nhiệm của các NHTM về việc tuân thủ quy chế cho vay và bảo đảm tiền vay, hạn chế bớt các thủ tục pháp lý phức tạp, gây khó khăn cho các NHTM.

Ngân hàng Nhà nước cần phối hợp với các bộ ngành có liên quan trong quá trình xử lý nợ xấu, tập trung tháo gở những khó khăn vướng mắc trong thủ tục phát mại tài sản. Nên có những hướng dẫn cụ thể về trình tự, thủ tục, trách nhiệm của Tổ chức Tín dụng, của cơ quan Công an, của Chính quyền cơ sở, của Sở Tài nguyên Môi trường làm cơ sở pháp lý để đi đến ban hành thông tư liên ngành hướng dẫn thêm nhằm nâng cao hiệu quả công tác phối hợp đẩy nhanh tiến độ, cụ thể hóa từng công việc trong thi hành án.

Nghiên cứu, ban hành các quy định yêu cầu các NHTM xây dựng hệ thống quản lý rủi ro tín dụng trong hoạt động ngân hàng để đảm bảo rủi ro không xảy ra ảnh hưởng đến lợi nhuận, uy tín của chính ngân hàng mình và ảnh hưởng dây chuyền đến các ngân hàng khác do các khách hàng cùng lúc vay vốn nhiều ngân hàng.

3.3.3. Kiến nghị Ngân hàng TMCP Quân Đội

Ngân hàng TMCP Quân Đội nên xem xét, có thêm văn bản hướng dẫn chi tiết việc thực hiện quy trình tín dụng mới, quản lý rủi ro tín dụng theo mô hình mới và tình hình kinh tế hiện nay

Xây dựng hành lang pháp lý cho hoạt động thông tin tín dụng, xây dựng các văn bản đủ hiệu lực, quy định cụ thể về các tác nghiệp như nguồn cung cấp thông tin, người sử dụng thông tin, quy trình thu thập và các tiêu thức phân tích, đánh giá.

Đa dạng hoá thông tin đầu ra, mở rộng phạm vi thu thập thông tin, áp dụng công nghệ hiện đại trong thu thập, xử lý và cung cấp thông tin

Chỉ đạo, hướng dẫn cụ thể, kịp thời các chủ trương, chính sách của Chính phủ, của NHNN.

Hoàn thiện hệ thống xếp hạng tín dụng nội bộ đối với khách hàng cá nhân, chính sách dự phòng rủi ro, hoàn thiện khung sổ tay tín dụng cập nhật toàn hệ thống

Hỗ trợ Ngân hàng TMCP Quân Đội chi nhánh Quảng Ninh trong công tác tuyển dụng và đào tạo cán bộ.