Phân Tích Thực Trạng Quản Lý Dự Trữ Nhà Nước Khu Vực Nghệ Tĩnh

2.2 Phân tích thực trạng quản lý Dự trữ Nhà nước khu vực Nghệ Tĩnh

2.2.1 Tổ chức thực hiện văn bản quy phạm pháp luật về dự trữ quốc gia:

Trong những năm gần đây, hệ thống pháp luật về tài chính nói chung và về DTQG nói riêng đã từng bước được hoàn thiện. Nhìn chung, hệ thống pháp luật về DTQG đến nay tương đối đầy đủ, điều chỉnh tất cả các mặt hoạt động về tài chính, ngân sách chi cho DTQG; chiến lược, kế hoạch DTQG; quy hoạch kho DTQG; quản lý chất lượng hàng DTQG; định mức, tiêu chuẩn định mức kinh tế kỹ thuật, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia hàng DTQG... Căn cứ vào các quy định hiện hành, Cục DTNN khu vực Nghệ Tĩnh và các tổ chức, cá nhân có liên quan đã tuân thủ và thực hiện một cách nghiêm túc. Điều này khiến hoạt động DTQG ngày càng hiệu quả, có nhiều đóng góp cho việc hoàn thành các nhiệm vụ đột xuất, cấp bách bảo đảm an sinh xã hội.

2.2.2 Về thực hiện quy hoạch, kế hoạch và chính sách phát triển dự trữ quốc gia

Với mục tiêu của Luật DTQG, Chiến lược phát triển DTQG đến năm 2020 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 2091/QĐ-TTg ngày 28/12/2012 đã nêu rõ:

-Mục tiêu tổng quát: “Sẵn sàng đáp ứng yêu cầu cấp bách về phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, hoả hoạn, dịch bệnh; phục vụ động viên công nghiệp; đảm bảo an ninh lương thực, an ninh năng lượng; bảo đảm quốc phòng, an ninh và trật tự an toàn xã hội; tham gia bình ổn thị trường, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, phát triển kinh tế, đảm bảo an sinh xã hội và thực hiện các nhiệm vụ cấp bách khác”

- Mục tiêu cụ thể: “Danh mục, số lượng hàng DTQG đảm bảo yêu cầu thiết yếu, chiến lược, quan trọng và có quy mô đủ mạnh để can thiệp khi có tình huống cấp bách; Hiện đại hóa công nghệ bảo quản, nghiên cứu, chuyển giao, áp dụng công nghệ bảo quản tiên tiến của các nước trong khu vực, phù hợp với điều kiện khí hậu và kinh tế - xã hội của Việt Nam nhằm bảo đảm chất lượng hàng DTQG và nâng cao hiệu quả công tác bảo quản; Hoàn chỉnh hệ thống kho DTQG với trang thiết bị hiện đại, quy mô tập trung, đảm bảo hình thành các vùng, tuyến chiến lược phù hợp

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 106 trang tài liệu này.

với điều kiện về kinh tế, quốc phòng của vùng, lãnh thổ; Hệ thống thông tin thông suốt trong hoạt động DTQG, bảo đảm tin học hóa 100% quy trình quản lý nghiệp vụ nhập, xuất, bảo quản’ Phát triển nguồn nhân lực DTQG bảo đảm đủ về số lượng, có cơ cấu hợp lý, có phẩm chất chính trị và năng lực công tác đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Kiện toàn tổ chức bộ máy quản lý theo hướng tập trung thống nhất một cơ quan QLNN về DTQG”. Với mức DTQG:“Tăng cường tiềm lực DTQG, đảm bảo đến năm 2015, tổng mức DTQG đạt khoảng 0,8 - 1% GDP và đến năm 2020 đạt khoảng 1,5% GDP”

Nhận thức được vai trò, vị trí của nguồn lực DTQG là phải đáp ứng yêu cầu cả về số lượng và chất lượng, luôn sẵn sàng, kịp thời để phục vụ cho việc điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đối với các nhiệm vụ thường xuyên cũng như các nhiệm vụ đột xuất, cấp bách về phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, thảm họa, dịch bệnh; phục vụ quốc phòng, an ninh. Cục DTNN khu vực Nghệ Tĩnh được giao quản lý nguồn lực DTQG trên địa bàn tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh, thuộc vùng có khí hậu khắc nghiệt, thiên tai nhiều. Để đảm bảo nguồn lực tại chỗ, đơn vị đã xem xét, xây dựng kế hoạch dài hạn, trung hạn và kế hoạch hằng năm về nhập tăng nguồn lực DTQG đảm bảo theo chiến lược, mục tiêu, dự báo về tình hình kinh tế - xã hội trình cấp có thẩm quyền phê duyệt và tổ chức thực hiện tốt các kế hoạch được giao.

Việc xây dựng kế hoạch DTQG qua từng giai đoạn, 5 năm đã đáp ứng các mục tiêu DTQG theo quy định của Luật DTQG. Hoạt động DTQG luôn được phát triển và đổi mới, hàng DTQG được bố trí ở các Chi cục DTNN thuộc địa bàn chiến lược trong toàn Cục, với những mặt hàng phù hợp, kịp thời đáp ứng yêu cầu trong mọi tình huống đột xuất, cấp bách xảy ra. Với việc quy định các vấn đề về nguyên tắc, nội dung trong việc xây dựng chiến lược của Nhà nước, ngoài việc tạo cơ sở pháp lý cao, ổn định để bố trí nguồn lực cho công tác DTQG trong giai đoạn tới, còn tạo cơ sở pháp lý để Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ phân công các Bộ, ngành, địa phương tổ chức triển khai thực hiện chiến lược đúng đắn, phù hợp với hoạt động đặc thù, quy mô của công tác DTQG; thể hiện được vai trò của DTQG

trong việc thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, góp phần bảo đảm trật tự xã hội và an sinh xã hội, phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội trong giai đoạn mới.

Hằng năm, ngay từ thời điểm đầu năm, Cục DTNN khu vực Nghệ Tĩnh tổ chức phát động thi đua của năm với mục tiêu: Tạo động lực thúc đẩy toàn bộ công chức, người lao động trong toàn Cục phát huy sức mạnh đại đoàn kết, tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính, không ngừng sáng tạo, quyết liệt hành động thực hiện tốt các chương trình, kế hoạch, đề án, nhiệm vụ được giao; giữ gìn an toàn số lượng, chất lượng hàng DTQG, sẵn sàng đáp ứng kịp thời trong mọi tình huống, góp phần quan trọng trong quá trình phát triển bền vững của đất nước. Đồng thời tổ chức ký giao ước thi đua, đăng ký thi đua giữa các đơn vị thuộc Cục. Một trong những chỉ tiêu thi đua cụ thể hằng năm của Cục DTNN khu vực Nghệ Tĩnh là phấn đấu “hoàn thành 100% kế hoạch về mua, bán, nhập, xuất, bảo quản hàng DTQG được giao đảm bảo tiến độ, chất lượng, hiệu quả; thực hiện tốt công tác xuất hàng DTQG phục vụ nhiệm vụ cứu trợ, hỗ trợ, viện trợ”.

Một trong những điều kiện cơ sở vật chất đảm bảo cho việc thực hiện các kế hoạch đó là hệ thống kho tàng. Với hệ thống kho tàng của ngành DTNN nói chung và của Cục DTNN khu vực Nghệ Tĩnh nói riêng đang sử dụng chủ yếu được xây dựng trong những năm chiến tranh nên thiếu quy hoạch tổng thể, phân tán, tích lượng nhỏ.

Trên cơ sở quy hoạch tổng thể đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, ngày 10/6/2013, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã có Quyết định số 403/QĐ-BTC làm cơ sở, tiền đề đẩy mạnh công tác xây dựng cơ sở vật chất, hệ thống kho dự trữ, đảm bảo vừa quy hoạch theo vùng, tuyến chiến lược vừa phải đáp ứng được yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa của ngành. Theo đó thì Cục DTNN khu vực Nghệ Tĩnh được quy hoạch đầu tư 7 điểm kho dự trữ (5 điểm kho lương thực, 2 điểm kho muối) đóng trên địa bàn 2 tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh, trong đó có 4 điểm kho đóng trên địa bàn tỉnh Nghệ An, 3 điểm kho đóng trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh. Trong giai đoạn từ năm 2015-2019, Cục DTNN khu vực Nghệ Tĩnh tiếp tục triển khai dự án

đầu tư kho dự trữ Cẩm Thạch - Hà Tĩnh và nhiều công trình sửa chữa lớn khác, đến nay đã hoàn thành kho tuyến 1 là kho Dự trữ Nghi Lộc, và kho tuyến 2 kho dự trữ Cẩm Thạch đưa vào sử dụng và phát huy được hiệu quả đầu tư và hiện nay đang tiếp tục mở rộng đất ĐTXD kho Dự trữ Đức Lâm. Cục DTNN khu vực Nghệ Tĩnh được đánh giá là đơn vị đầu tiên của Tổng cục có lộ trình thực hiện đạt tiến độ quy hoạch kho tại Quyết định 403/QĐ-BTC của Bộ Tài chính. Từ chỗ hệ thống kho tàng bị hư hỏng, xuống cấp do xây dựng từ lâu, đến nay Cục đã có một số kho tàng tương đối hiện đại, quy mô lớn đã hoàn thành đưa vào sử dụng, phát huy hiệu quả đầu tư; các kho chứa hàng khác không thuộc quy hoạch thường xuyên được duy tu, sửa chữa, gia cố để đảm bảo an toàn trong công tác nhập, xuất, bảo quản hàng DTQG. Các dự án, các công trình đã và đang phát huy tốt hiệu quả sử dụng, có chất lượng, đúng tiến độ phê duyệt của cấp có thẩm quyền, đưa vào khai thác và chứa hàng phần nào đáp ứng phục vụ nhiệm vụ DTNN trên địa bàn, xây dựng trụ sở làm việc khang trang, sạch đẹp hơn trong toàn Cục.

Quá trình thực hiện đầu tư sửa chữa, Cục DTNN khu vực Nghệ Tĩnh thực hiện theo đúng phân cấp quy định tại Quyết định số 853/QĐ-TCDT ngày 30 tháng 9 năm 2014 của Tổng cục DTNN về phân cấp, ủy quyền và tổ chức thực hiện đối với lĩnh vực tài chính, tài sản, ĐTXD, kiểm tra, kiểm toán nội bộ, ứng dụng công nghệ thông tin, mua sắm tập trung tại các cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp thuộc Tổng cục DTNN, Cục trưởng Cục DTNN khu vực Nghệ Tĩnh quyết định ĐTXD sau khi được chấp thuận bằng văn bản của Tổng cục trưởng về nguồn vốn, tổng mức đầu tư (khái toán), quy hoạch, và phương án kiến trúc; phê duyệt quyết toán vốn đầu tư dự án hoàn thành đối với các dự án cải tạo sửa chữa có tổng mức đầu tư dưới 5.000 triệu đồng/01 công trình.

Bên cạnh đó, công tác phối hợp với các cơ quan chuyên môn địa phương trong việc triển khai quy hoạch, kế hoạch mua, bán, nhập, xuất, cứu trợ, xây dựng phương án giá mua, giá bán hàng dự trữ trên địa bàn được thực hiện một cách nghiêm túc. Kịp thời xây dựng kế hoạch tổ chức thực hiện báo cáo UBND tỉnh

Nghệ An, Hà Tĩnh, các Sở, ban, ngành liên quan của tỉnh để triển khai các nhiệm vụ, đồng thời có văn bản gửi tới các địa phương liên quan để phối hợp thực hiện.

Về giá mua, bán hàng DTQG luôn được Cục DTNN khu vực Nghệ Tĩnh thực hiện nghiêm túc theo các quy định về quy trình xây dựng giá mua, giá bán hàng DTQG tại Điều 49 Luật DTQG, Thông tư 89/2015/TT-BTC ngày 11/6/2015 của Bộ Tài chính và hướng dẫn của Tổng cục DTNN. Tại Cục DTNN khu vực Nghệ Tĩnh việc xây dựng phương án giá mua, giá bán hàng DTQG thực hiện đối với mặt hàng lương thực và muối ăn. Căn cứ tiêu chuẩn, chất lượng, chủng loại hàng DTQG mua, bán; giá thị trường trên địa bàn tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh tại thời điểm, Cục DTNN khu vực Nghệ Tĩnh xây dựng phương án giá đảm bảo các căn cứ pháp lý, phương thức xác định giá được lựa chọn; số lượng, chủng loại, địa điểm nhập, địa điểm xuất và chất lượng hàng DTQG mua, bán; kết quả khảo sát giá trên thị trường; thông tin về giá giao dịch, mua bán trên thị trường khu vực của hàng hóa tương tự được thu thập gần nhất với thời điểm xây dựng giá; các chi phí có liên quan đến giá mua, giá bán tại cửa kho DTQG; phân tích, dự báo tình hình biến động giá trong thời gian gần và các cơ sở dự báo, đồng thời xin ý kiến Sở Tài chính Nghệ An, Hà Tĩnh- cơ quan có thẩm quyền quản lý giá địa phương về kết quả khảo sát giá, từ đó lập phương án giá mua, giá bán hàng DTQG đề nghị Tổng cục DTNN xem xét, phê duyệt theo quy định đảm bảo sát với giá cả thị trường không để xảy ra lãng phí, thất thoát ngân sách nhà nước.

2.2.3 Thực hiện quản lý chi tiết Danh mục hàng dự trữ quốc gia được giao quản lý; thực hiện các quyết định xuất, nhập, mua, bán hàng dự trữ quốc gia

Các mặt hàng DTQG đến nay có 5 nhóm danh mục mặt hàng (bảo đảm an ninh kinh tế, an sinh xã hội; phục vụ ứng phó thiên tai, thảm họa và tìm kiến cứu nạn; phục vụ an ninh quốc phòng, bảo vệ biên giới, biển đảo; phòng chống dịch bệnh và cấp cứu cho người; phòng chống dịch bệnh cho vật nuôi và cây trồng) được giao cho các Bộ, Ngành quản lý. Đối với Cục DTNN khu vực Nghệ Tĩnh, cơ cấu mặt hàng thiết yếu, chiến lược tại đơn vị hiện nay gồm có mặt hàng lương thực; mặt hàng cứu hộ cứu nạn; mặt hàng kim khí và muối ăn. Với cơ cấu đa dạng về chủng

loại, thiết bị hiện đại, số lượng và giá trị lớn luôn được thực hiện chặt chẽ, đảm bảo chất lượng ngay từ đầu vào. Hàng dự trữ quốc gia nhập kho được mở sổ theo dõi đối với từng mặt hàng dự trữ quốc gia theo quy chuẩn kỹ thuật quốc gia trong suốt quá trình nhập kho, lưu kho và xuất kho. Việc thường xuyên kiểm tra, nắm bắt diễn biến chất lượng hàng hóa của từng ngăn kho, lô kho, xử lý kịp thời những tình huống phát sinh. Vì vậy, chất lượng hàng DTQG do Cục DTNN khu vực Nghệ Tĩnh quản lý luôn đảm bảo chất lượng theo quy định của Nhà nước, không xẩy ra hiện tượng suy giảm chất lượng hàng DTQG.

Đối với việc thực hiện các quyết định xuất, nhập, mua, bán hàng dự trữ quốc gia: việc hoàn thành chỉ tiêu kế hoạch qua các năm đã giúp người dân, doanh nghiệp trên địa bàn tiêu thụ sản phẩm, đã nâng tổng lượng hàng DTQG do Cục DTNN khu vực Nghệ Tĩnh quản lý đến năm 2019 tăng lên: gần 21 ngàn tấn gạo, 30 ngàn tấn thóc, gần 20 ngàn tấn muối ăn, gần 2,5 ngàn tấn kim loại đen, gần 25 ngàn phao và nhà bạt cứu sinh các loại... Đáp ứng yêu cầu về nguồn lực tại chỗ, phục vụ kịp thời nhiệm vụ công tác DTQG của Chính Phủ, Thủ tướng Chính phủ trên địa bàn tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh và các vùng lân cận.

Đối với nhập hàng DTQG theo kế hoạch, xuất luân phiên đổi hàng; nhập, xuất do điều chuyển nội bộ hàng DTQG được đơn vị thực hiện nghiêm túc, trên cơ sở chỉ tiêu kế hoạch DTQG được Tổng cục DTNN giao, thực hiện tốt công tác quản lý nhập, xuất hàng DTQG thuộc phạm vi quản lý, đảm bảo tuân thủ đúng quy trình, thủ tục bao gồm các công việc từ khi có quyết định nhập hàng đến khi hàng DTQG được nhập vào trong kho để thực hiện quy trình lưu kho, bảo quản, xuất kho. Việc nhập, xuất hàng DTQG tại đơn vị được thực hiện theo đúng kế hoạch, đúng quyết định của cấp có thẩm quyền, đúng chủng loại, số lượng, chất lượng, giá cả, địa điểm, thời gian và đúng đối tượng quy định.

- Đối với mua lương thực, muối ăn DTQG: Cục DTNNKV Nghệ Tĩnh tiến hành xây dựng phương án giá mua tối đa báo cáo Tổng cục DTNN kiểm tra, tổng hợp trình Bộ Tài chính quyết định. Căn cứ chất lượng hàng DTQG, giá thị trường tại thời điểm, ý kiến của Sở Tài chính địa phương về giá nhập kho DTQG, Cục

DTNNKV Nghệ Tĩnh xây dựng phương án giá mua cụ thể, giá gói thầu, điều chỉnh giá (trường hợp thị trường có biến động) trình Tổng cục ra quyết định đảm bảo nguyên tắc không vượt quá giá mua tối đa do Bộ trưởng Bộ Tài chính quy định; đồng thời trình Tổng cục phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu đối với mua gạo; tổ chức công tác lựa chọn nhà thầu theo quy định của Luật Đấu thầu số 43/2013/QH13 ngày 26/11/2013, Nghị định số 63/2014/NĐ-CP ngày 26/6/2014 của Chính phủ và các Thông tư, hướng dẫn có liên quan, cụ thể: xây dựng, thẩm định, phê duyệt hồ sơ mời thầu; đánh giá hồ sơ dự thầu, thẩm định, phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu; quyết định xử lý tình huống, giải quyết kiến nghị trong đấu thầu theo quy định của pháp luật; hoàn thiện, ký kết, thực hiện hợp đồng với nhà thầu trúng thầu và thực hiện các trách nhiệm khác của chủ đầu tư, bên mời thầu theo quy định của Luật đấu thầu.

- Đối với mua thóc DTQG: trình Tổng cục DTNN kế hoạch mua trực tiếp rộng rãi của mọi đối tượng; tổ chức mua thóc theo phương thức mua trực tiếp rộng rãi của mọi đối tượng theo quy định của pháp luật. Việc nhập thóc trực tiếp rộng rãi của mọi đối tượng đã nhất quán giải pháp linh hoạt, phù hợp giữa hình thức mua thông qua hợp đồng kinh tế với các tổ chức và không thông qua hợp đồng kinh tế đối với cá hộ cá thể, nhỏ, lẻ đến bán trực tiếp. Cụ thể:

Căn cứ Quyết định của Tổng cục trưởng Tổng cục DTNN về việc phê duyệt kế hoạch mua thóc dự trữ quốc gia theo phương thức mua trực tiếp rộng rãi của mọi đối tượng, Cục DTNN KV Nghệ Tĩnh thông báo kế hoạch mua thóc dự trữ quốc gia trên báo (03 kỳ liên tiếp) hoặc trên đài truyền hình (03 lần liên tiếp) của địa phương và tại địa điểm mua thóc; Trang thông tin điện tử của Bộ Tài chính, của Tổng cục Dự trữ Nhà nước. Nội dung kế hoạch thông báo gồm: Số lượng, tiêu chuẩn chất lượng, địa điểm nhập hàng, giá mua thóc, thời điểm mở cửa kho, thời hạn kết thúc mua thóc. Việc tổ chức triển khai thực hiện mua đủ số lượng, chất lượng thóc mua đảm bảo theo đúng quy định, không để xảy ra tiêu cực, thất thoát tài sản nhà nước và chịu trách nhiệm trước pháp luật và trước Tổng cục trưởng Tổng cục Dự trữ Nhà nước về việc thực hiện kế hoạch mua thóc của mình.

+ Trường hợp mua thông qua hợp đồng: hồ sơ bao gồm: Hợp đồng mua, bán; Biên bản giao nhận hàng giữa Chi cục Dự trữ Nhà nước và bên bán; Hóa đơn bán hàng theo quy định của Bộ Tài chính (đối với tổ chức, đơn vị); Biên bản thanh lý hợp đồng.

+ Trường hợp mua không qua hợp đồng: Chi cục DTNN lập bảng kê, trong đó phản ánh đầy đủ các thông tin: Tên, số chứng minh thư nhân dân và địa chỉ của người bán hàng, ngày, tháng mua thóc; phiếu nhập kho.

- Đối với mặt hàng vật tư cứu hộ cứu nạn do Tổng cục DTNN tổ chức đấu thầu, Cục DTNN khu vực Nghệ Tĩnh chịu trách nhiệm ký hợp đồng với tổ chức kiểm định chất lượng để thực hiện tốt việc kiểm tra, đánh giá chất lượng; tổ chức tốt việc tiếp nhận và đưa vào bảo quản đúng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (xem bảng 2.1).

- Đối với bán lượng thực, muối ăn: Cục DTNNKV Nghệ Tĩnh xây dựng phương án giá bán tối thiểu báo cáo Tổng cục DTNN kiểm tra, tổng hợp trình Bộ trưởng Bộ Tài chính quyết định; căn cứ chất lượng lương thực, muối ăn xuất bán, giá thị trường tại thời điểm, ý kiến của Sở Tài chính địa phương về mức giá xuất bán, Cục DTNNKV Nghệ Tĩnh xây dựng phương án giá bán cụ thể, giá khởi điểm của đơn vị tài sản bán đấu giá, điều chỉnh giá (nếu có) đề nghị Tổng cục trưởng quyết định đảm bảo nguyên tắc không thấp hơn giá bán tối thiểu do Bộ trưởng Bộ Tài chính quy định; đồng thời trình Tổng cục DTNN phê duyệt kế hoạch bán đấu giá; lựa chọn, ký hợp đồng bán đấu giá với tổ chức bán đấu giá chuyên nghiệp để thực hiện việc bán đấu giá hàng DTQG theo quy định (trong trường hợp không lựa chọn được tổ chức bán đấu giá chuyên nghiệp thì thành lập hội đồng bán đấu giá); tổ chức thực hiện việc xuất bán theo đúng quy định của Luật DTQG và pháp luật có liên quan như Luật đấu giá tài sản số 01/2016/QH14 ngày 17/11/2016, Thông tư số 89/2015/TT-BTC ngày 11/6/2015, Thông tư số 92/2018/TT-BTC ngày 02/10/2018 của Bộ Tài chính sửa đổi, bổ sung một số điều của thông tư số 89/2015/TT-BTC ngày 11/6/2015 của Bộ Tài chính hướng dẫn nhập, xuất, mua, bán hàng dự trữ quốc gia, Thông tư số 45/2017/TT-BTC ngày 12/5/2017 của Bộ Tài chính.