Hành vi cầu nguyện của tín đồ đạo Công giáo

chữa nhiều nơi. Do tình cờ anh đi đến nhà thờ cùng người bạn, ở đó anh thấy có nhiều lời cầu xin và ghi tạ ơn. Lúc đó trong đầu anh nảy sinh một suy nghĩ và anh cầu xin. Trong lúc cầu xin, anh có nghĩ nếu như Đức Mẹ linh thiêng cho vợ chồng anh có con thì gia đình anh sẽ theo đạo. Anh là một tín đồ có tình cảm tôn giáo, bên cạnh đó anh cũng cho biết, anh luôn tuân thủ những điều răn dạy của giáo lý. Hàng tuần, anh đi lễ nhà thờ, tuy nhiên, anh cho biết vì lý do công việc nên đôi khi anh không thể đến nhà thờ. Việc cầu nguyện hàng ngày nhiều lúc cũng không được thực hiện. Chúng tôi trao đổi với anh về các vấn đề nhận thức về Chúa, về Kinh thánh, giáo lý và tình cảm của bản thân anh.

b. Khía cạnh nhận thức của tín đồ

Trước hết là nhận thức về Đức Chúa Trời

Theo anh, “Đức Chúa Trời là đấng có phép tắc có tạo dựng vũ trụ và con người, tạo ra vạn vật trên thế giới này”. Chúa có vai trò “tạo dụng nên con người và vạn vật, điều khiển vũ trụ, ban cho con người và vạn vật sự sống” và “Chúa có mặt và hiện diện khắp mọi nơi, trên trời dưới đất và địa ngục, ở những nơi thờ tự và hiện diện trong tâm trí những người tin Chúa”.

Nhận thức về Thiên đàng, theo anh, Thiên đàng “là một thế giới tốt đẹp. Nơi con người không còn đau khổ, không tranh chấp, mọi người đều bình đẳng với nhau, nơi không còn khóc lóc, than thở, con người được sống mãi mãi. Nơi con người được về với Chúa, được sống bên Chúa”. Và trong suy nghĩ của anh, Thiên đàng “là thế giới vô cùng tốt đẹp, nơi có hoa nở, chim chóc hót líu lo, cảm thấy như những vườn cây trái ngọt ngào và mát mẻ, con người rất hạnh phúc; là nơi con người không có ốm đau bệnh tật; Thiên đàng tồn tại ở trên trời. Nơi nào thực sự sung sướng và đầy đủ nhất”. Vì sao con người lại khao khát đến Thiên đàng như vậy? Anh cho biết, “Những người có niềm tin theo Chúa và trong niềm tin của tôi, con người có hai phần, phần linh hồn và thể xác. Thể xác thì sau khi chết trở về với cát bụi, còn linh hồn sẽ có một nơi để đến, chúng tôi tin có Thiên đàng để linh hồn chúng tôi về nơi đó”.

Nhận thức về Kinh thánh và giáo lý

Mặc dù là tín đồ mới gia nhập vào cộng đồng Công giáo nhưng qua trao đổi với anh, chúng tôi nhận thấy anh là người có niềm tin và hiểu biết về đạo. Anh cho biết “Kinh thánh gồm 73 cuốn được chia làm hai bộ Tân ước và Cực ước. Kinh thánh là tài liệu ghi lại lời Chúa và lịch sử của Giáo hội. Ghi chép lại những công việc Chúa làm”. Kinh thánh có nguồn gốc “từ người Do Thái và các môn đệ của Chúa Giêsu. Các ông đã ghi chép lại cuộc đời của Chúa và những lời Chúa phán”.

Kinh thánh có ảnh hưởng đến đời sống của tín đồ “bởi vì Kinh thánh là lời Chúa, do đó Kinh thánh hướng dẫn và dạy dỗ con người hành động tốt, giáo dục đức tin Công giáo. Giúp con người học tập theo gương Chúa và thực thi theo ý Chúa”.

Về những điều răn dạy của Chúa, anh cho biết, “Chúa dạy 10 răn cơ bản, nhưng tập trung vào hai nội dung cốt lõi đó là kính mến Chúa và yêu thương con người. Chỉ cần hiểu và thực hành hai nội dung này là chúng ta đã làm được rất nhiều việc”. Theo anh những điều răn của Chúa có ý nghĩa gì trong đời sống tôn giáo, gia đình và xã hội, anh nói: “Những điều răn dạy của Thiên Chúa giúp chúng ta biết cách sống, giữ đạo và yêu thương mọi người. Trong đạo thì kính mến Chúa, trong gia đình thì yêu thương đùm bọc, trong cộng đồng xã hội thì giúp đỡ, tương trợ lẫn nhau, chia sẻ với nhau. Mỗi công việc khi chúng ta nghĩ đến những điều răn dạy của Chúa thì sẽ giúp chúng ta hành động theo ý Chúa, hành động đúng. Ai giữ và làm theo lời Chúa thì yêu thương kính trọng mọi người, sẵn sàng giúp đỡ nhau”. Về tổ chức Giáo hội, theo hiểu biết của anh: “Giáo hội có cấp Tòa Thánh, ở mỗi nước có Tổng giáo phận, giáo phận, đến các giáo xứ, giáo họ”. Về ảnh hưởng tổ chức Giáo hội đến đời sống tín đồ, anh cho biết: “Các tổ chức Giáo hội là giúp đỡ, cầu nguyện cho nhau. Giáo hội cơ sở (như: giáo xứ) là nơi thực hiện các bí tích về đạo, sinh hoạt tôn giáo và cũng là nơi các tín đồ học đạo, truyền đạo, liên đới mọi

người trong tinh thần yêu thương của Chúa”.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 211 trang tài liệu này.

Về bổn phận của tín đồ, tuy là một tín đồ mới theo đạo nhưng anh nhận thức rất rõ về bổn phận của mình. Theo anh, “Bổn phận người tôn giáo phải có bổn phận kính Chúa, yêu người; tuân giữ các quy định của giáo hội, thực hành giáo luật và các quy định mà cộng đồng đề ra; Phải giáo dục con cái trong gia đình; Xây dựng đời sống gia đình hạnh phúc và tham gia các hoạt động của đạo Công giáo, làm cho Giáo hội ngày càng phát triển, thực hành tôn giáo giữa đời sống hàng ngày”, “Thực hiện các quy định, giới răn của Chúa. Yêu thương và giúp đỡ mọi người, chăm sóc gia đình hạnh phúc và nuôi dạy con cái, chăm lo đời sống tôn giáo và xã hội, chấp hành các quy định pháp luật của Nhà nước. Phát triển Giáo hội, làm cho tổ chức tôn giáo vững mạnh. Đóng góp xây dựng cơ sở xã hội và Giáo hội”.

c. Niềm tin của tín đồ khi cầu nguyện

Anh cho biết: “Tôi tin có Chúa, tin vào các điều Chúa dạy bảo. Tin con người sau khi chết mà sống tốt thì được lên Thiên đàng. Tin Thiên Chúa nâng đỡ và giúp con người khi có niềm tin và thực lòng cầu xin”, “Có tin vào Thiên Chúa, vì đó là tín điều mà mỗi tín đồ phải tin. Khi theo đạo thì tín đồ phải tin có Thiên Chúa. Niềm tin này không cần giải thích, đã là tín đồ thì của Chúa thì phải tín Chúa. Tôi tin Chúa hiện diện trong mọi lời cầu nguyện và giúp đỡ tôi khi cầu xin Chúa”. Niềm tin của

anh còn được thể hiện, đó là “Thiên Chúa hiện diện ở khắp mọi nơi, ngay cả trong tâm trí con người, mỗi khi cầu nguyện, nhắc đến tên Chúa thì như có Chúa hiện diện. Chúa hiện diện ở nơi thờ tự đến những con người bé nhỏ quanh chúng ta”.

Về niềm tin vào Kinh thánh, anh cho biết “Tôi tin vì Kinh thánh là lời của Chúa, là chuẩn mực cho mọi hành động của con người”. Anh cũng cho biết, anh tin tưởng vào các chức sắc bởi “những linh mục là những tông đồ của Chúa, là người truyền dạy những điều về Thiên Chúa. Đời sống của các linh mục, tu sĩ là gương mẫu. Mặt khác, chức sắc người được đào tạo và là người được Thiên Chúa tuyển chọn để truyền giảng ý của Ngài”.

d. Cảm xúc của tín đồ khi cầu nguyện

Tìm hiểu tình cảm của anh đối với đạo, anh cho biết: “Bản thân tôi có tình cảm sâu sắc đối với đạo. Mỗi khi đến nhà thờ, được gặp Chúa trong giờ cầu nguyện thì cảm giác thấy nhẹ nhàng, trút bỏ lo lắng của cuộc sống, thấy yêu mến mọi người trong gia đình và xung quanh”. Còn tình cảm gì đối với các chức sắc và ảnh hưởng của chức sắc đến đời sống, anh chia sẻ: “Tôi rất tôn trọng các vị chức sắc vì chức sắc là tông đồ của Chúa, là người làm công việc truyền giáo, giúp đỡ tôi trong đời sống đức tin Công giáo, động viên chia sẻ với chúng tôi khó khăn trong cuộc sống. Các chức sắc gần gũi, sống giản dị, gương mẫu, có trình độ học vấn cao”, “Chức sắc còn làm cầu nối để gần gũi với nhau. Khuyên bảo mọi người, tham gia vào quá trình dạy dỗ cho con cái chúng tôi sống tốt đời, đẹp đạo”.

Cảm cảm xúc của anh mỗi khi cầu nguyện, anh chia sẻ: “Khi cầu nguyện, chúng tôi có cảm giác gần gũi với Chúa, cảm xúc nhẹ nhàng, trút bỏ được những lo lắng trong cuộc sống, khi cầu nguyện làm cho mọi người gần gũi và yêu thương nhau. Đôi lúc nghĩ đến Chúa tôi thấy rất xúc động”. Mỗi lần cầu nguyện tâm trạng anh có những thay đổi rõ rệt. “Trước khi cầu nguyện thì tâm trạng có một chút lo lắng, chưa tập trung được tâm trí, nhất là khi bắt đầu cầu nguyện, nhưng khi cầu nguyện xong thì tâm trạng lo lắng dần mất đi, tâm hồn thấy vui vẻ và đặc biệt là mình nói ra được những điều trong suy nghĩ của mình, nói ra những điều cầu xin với Chúa” - anh chia sẻ.

e. Hành động của tín đồ khi cầu nguyện

Khi cầu nguyện, tín đồ có những hành động và sự chuẩn bị khác nhau, với anh việc chuẩn bị đó là “Mỗi tín đồ chuẩn bị tâm hồn là quan trọng nhất, chuẩn bị trang phục gọn gàng, gạt bỏ những lo toan của cuộc sống, xóa bỏ mọi hận thù ghen ghét, làm hòa cùng mọi người”.

Đối với anh, cầu nguyện là việc cần làm, anh cũng luôn cùng các thành viên trong gia đình cầu nguyện, “tôi và các thành viên trong gia đình thường đi lễ vào

ngày Chúa Nhật, chúng tôi cầu nguyện trong thánh lễ. Khi cầu nguyện thì thành tâm, thỉnh thoảng gia đình chúng tôi còn đi hành hương, tham dự các buổi cầu nguyện riêng”, “Tại gia đình thì tôi cầu nguyện buổi sáng khi thức dậy, cầu nguyện để cảm tạ Chúa đã cho gia đình tôi một đêm an lành. Khi có công việc gì quan trọng cũng cầu nguyện, cầu nguyện cho ông bà tổ tiên”.

Tìm hiểu nội dung những điều anh cầu xin, anh cho biết: “Điều đầu tiên khi bắt đầu cầu nguyện tôi nghĩ tới là cảm tạ Chúa, dâng lên Chúa tâm hồn và gia đình tôi; tiếp đó là cầu xin Chúa ban gia đình được bằng an, công việc thuận lợi, con cái ngoan ngoãn, giữ đạo trọn vẹn và có niềm tin vào Thiên Chúa. Nhớ đến Chúa và cầu nguyện cùng Chúa khi gặp những khó khăn, thử thách, xin Chúa giúp tôi vững vàng để đón nhận những thử thách trong cuộc sống”.

f. Các yếu tố ảnh hưởng đến hành động cầu nguyện

Khi tìm hiểu điều gì thôi thúc anh cầu nguyện, anh cho biết “Theo tôi, điều quan trọng nhất là niềm tin vào Chúa, khi tin Chúa thì tôi cầu nguyện càng nhiều. Hơn nữa, có những điều chúng tôi cầu xin thì được như ý cầu xin, điều đó làm cho bản thân tôi ý thức tuân thủ những điều Chúa truyền dạy. Công việc của gia đình cũng tác động đến hành vi cầu nguyện, khi gặp sự gì khó khăn thì cầu nguyện. Các thành viên trong gia đình cùng nhau cầu nguyện cũng tạo thành thói quen”.

Và câu hỏi đặt ra, điều anh cầu xin mà không được anh cảm thấy thế nào? Anh cho biết: “Bản thân tôi thì cầu xin nhiều điều và đạt được như ý cầu xin cũng nhiều. Khi cầu xin được như ý mình xin thì chúng tôi rất tin, cảm tạ và luôn nghĩ đến những điều Chúa ban cho chúng tôi. Tuy nhiên không phải điều gì cầu xin cũng đạt được, khi cầu nguyện mà chưa đạt được cũng là điều bình thường, chúng tôi vẫn tiếp tục cầu nguyện còn Chúa có ban cho hay không là tùy vào điều mình xin và ý Chúa và sự nỗ lực của bản thân”.

Qua chân dung của tín đồ Nguyễn Văn N., chúng tôi nhận thấy, mặc dù anh là một tín đồ mới theo đạo, nhưng anh là người hiểu biết sâu sắc về Thiên Chúa, về Kinh thánh, giáo lý, về tổ chức Giáo hội. Anh là người có niềm tin sâu sắc vào Chúa, vào tổ chức Giáo hội, vào các chức sắc tôn giáo. Anh tin tưởng và thực hiện các điều Thiên Chúa dạy. Anh cũng là người gương mẫu trong gia đình, thực hiện hành vi cầu nguyện ở nhà thờ và tại gia đình một cách tích cực. Anh cũng cho biết, cầu nguyện làm thay đổi cảm xúc ở mỗi tín đồ. Anh cho rằng yếu tố niềm tin là yếu tố có ảnh hưởng nhiều đến hành động cầu nguyện. Anh tự nhận thấy, những lời cầu xin của anh được Thiên Chúa chấp nhận, mặc dù không phải điều gì cũng được nhưng anh vẫn tiếp tục cầu xin và cùng với đó là bản thân anh luôn phải nỗ lực.

Qua phân tích chân dung của 4 tín đồ được lựa chọn ngẫu nhiên tại các xứ đạo chúng tôi khảo sát, chúng tôi nhận thấy:

Các tín đồ nhận thức rất sâu sắc về Thiên Chúa, hiểu biết về Kinh thánh, số lượng Kinh thánh và nguồn gốc của Kinh thánh. Các tín đồ hiểu biết về Thiên đàng và khát vọng sau khi chết được lên Thiên đàng. Tín đồ hiểu về những điều răn của Chúa và bổn phận của mình đối với Thiên Chúa.

khía cạnh niềm tin, chúng tôi nhận thấy, dù là người mới theo đạo hay những người sinh ra và lớn lên trong gia đình có truyền thống theo đạo thì các tín đồ vẫn luôn có niềm tin mãnh liệt vào Thiên Chúa. Niềm tin vào Thiên Chúa là niềm tin giúp cho họ thực hành những điều Chúa dạy. Việc tin vào sự hiện diện của Chúa và tin sức mạnh của Chúa có ảnh hưởng đến đời sống con người.

Tín đồ được khảo sát cũng cho biết họ tin tưởng vào chức sắc vì chức sắc là những người Chúa chọn đề thực hiện các công việc của Chúa.

Về cảm xúc khi cầu nguyện, tín đồ cho biết, cầu nguyện mang lại tâm trạng thoải mái, mọi lo lắng được trút bỏ, họ cảm thấy được gần gũi Thiên Chúa, có người thấy sự hiện diện của Chúa trong mỗi khi cầu nguyện. Cảm xúc này cũng giúp cho tín đồ thực hiện hành động cầu nguyện nhiều hơn, chuẩn bị tốt những điều kiện để cầu nguyện, các tín đồ không chỉ cầu nguyện ở nhà thờ mà còn cầu nguyện ở nhà.

Các tín đồ đều cho biết, yếu tố ảnh hưởng nhiều đến hành động cầu nguyện của tín đồ đó chính là niềm tin vào Thiên Chúa. Các những yếu tố về gia đình, về chức sắc, không gian cầu nguyện có ảnh hưởng nhưng ít hơn. Khi cầu nguyện điều gì mà chưa đạt được, tín đồ vẫn tin tường vào Thiên Chúa và tiếp tục cầu xin mà không chán nản hay từ bỏ.

Tiểu kết chương 4

Về hành vi cầu nguyện, các tín đồ Công giáo được khảo sát thực hiện hành vi cầu nguyện ở mức độ rất cao. Điều này có nghĩa là các tín đồ thực hiện hành vi cầu nguyện một cách tự giác, nghiêm túc và đầy đủ. Hành vi cầu nguyện này không chỉ được thực hiện ở nhà thờ mà còn thực hiện ở gia đình. Trong 4 biểu hiện của hành vi cầu nguyện thì khía cạnh nhận thức được đánh giá cao nhất. Khía cạnh hành động của hành vi cầu nguyện xếp ở vị trí thứ hai. Khía cạnh tình cảm của hành vi cầu nguyện được đánh giá thấp nhất.

Nhận thức về Đức Chúa Trời, đại đa số tín đồ được khảo sát nhận thức được đúng Đức Chúa Trời ở mức độ cao, đạt điểm tuyệt đối. Điều này cho thấy ý kiến của tín đồ rất thống nhất khi nhận thức về Đức Chúa Trời. Các tín đồ được khảo sát đều

nhận thức được rằng Đức Chúa Trời là Đức Chúa Cha, Đức Chúa Con và Chúa Thánh Thần.

Kết quả nghiên cứu cho thấy, các tín đồ được khảo sát nhận thức đúng về thế giới linh hồn (Thiên đàng) ở mức độ rất cao. Kết quả này cho thấy các tín đồ đã nhận thức đúng về thế giới linh hồn là thế giới như thế nào. Số lượng tín đồ nhận thức chưa đúng về thế giới này chiếm tỷ lệ rất thấp, gần như không đáng kể.

Trong các biểu hiện của nhận thức về Thiên đàng thì nội dung Thiên đàng là “nơi ở của Chúa” được tín đồ nhận thức tốt nhất. Khi nghĩ về Thiên đàng các tín đồ thường nghĩ ngay đến một thế giới mà nơi đó có Đức Chúa Trời hiện diện.

Kinh thánh là nền tảng cơ bản của giáo lý với những tín điều chính như: niềm tin vào Thiên Chúa; sự sáng tạo ra thế giới, sáng tạo ra con người và muôn vật của Thiên Chúa, con người có linh hồn và thể xác; tin vào Thiên đàng, tội lỗi của loài người; tin vào ba ngôi Thiên Chúa. Các tín đồ nhận thức được số lượng và nguồn gốc của Kinh thánh cũng như sự ảnh hưởng của Kinh thánh đến đời sống tín đồ. Tín đồ Công giáo tin Kinh thánh là lời của Đức Chúa Trời, là khuôn vàng thước ngọc cho sự giảng dạy và nếp sống hằng ngày.

Qua nghiên cứu, chúng tôi thấy các tín đồ đã nhận thức rõ được bổn phận của mình, trong đó, bổn phận với Thiên Chúa được tín đồ cho là quan trọng nhất. Tiếp đó là bổn phận với xã hội, cộng đồng, gia đình. Các bổn phận đều được tín đồ đánh giá rất cao.

Biểu hiện niềm tin của tín đồ khi cầu nguyện, chúng tôi thấy, niềm tin vào Chúa - đối tượng của cầu nguyện và là niềm tin duy nhất, chiếm ở vị trí cốt lõi trong hành động cầu nguyện của tín đồ. Mức độ niềm tin của tín đồ thể hiện ở mức rất cao

- rất tin. Những biểu hiện niềm tin khác đều sau biểu hiện niềm tin vào Chúa. Các tín đồ có niềm tin mạnh mẽ vào Chúa, tin Chúa sáng tạo ra con người và thế giới, tin vào sức mạnh toàn năng của Chúa và sự hiện diện của Chúa khi thực hiện hành vi cầu nguyện.

Về mức độ thực hiện hành vi cầu nguyện, kết quả nghiên cứu thấy, mức độ thực hiện hành vi cầu nguyện thường xuyên và rất thường xuyên chiếm tỷ lệ rất cao (94,4%) trong đó mức độ rất thường xuyên là 54,5%. Như vậy, có thể nói rằng, các tín đồ thực hiện các điều răn của Chúa một cách rất nghiêm túc. Việc thực hiện cầu nguyện chung là một nét sinh hoạt mang tính cộng đồng của tín đồ, tại buổi cầu nguyện, họ có thể cầu nguyện cho cá nhân, cầu nguyện cho gia đình, cầu nguyện cho chính cộng đồng.

Nghiên cứu về cảm xúc của tín đồ khi kết thúc cầu nguyện cho thấy, cầu nguyện mang lại cho họ những tâm trạng khác nhau, thường là những cảm xúc dương tính như: cảm thấy hạnh phúc, nhẹ nhõm, thấy được sự hiện diện của Chúa (thể hiện qua việc những cảm xúc này có mức điểm trung bình cao).

Kết quả nghiên cứu về các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi cầu nguyện cho thấy, Các yếu tố chủ quan và khách quan đều ảnh hưởng nhiều đến hành vi cầu nguyện của tín đồ Công giáo. Trong đó, yếu tố chủ quan ảnh hưởng nhiều hơn yếu tố khách quan.

Qua phân tích chân dung của 4 tín đồ được lựa chọn ngẫu nhiên tại các xứ đạo chúng tôi khảo sát, chúng tôi nhận thấy: Các tín đồ nhận thức rất sâu sắc về Thiên Chúa, hiểu biết về Kinh thánh, số lượng Kinh thánh, hiểu biết về Thiên, hiểu về những điều răn của Chúa và bổn phận của mình. Dù là người mới theo đạo hay những người sinh ra và lớn lên trong gia đình có truyền thống theo đạo thì các tín đồ vẫn luôn có niềm tin mãnh liệt vào Thiên Chúa. Niềm tin vào Thiên Chúa là niềm tin giúp cho họ thực hành những điều Chúa dạy, sức mạnh của niềm tin vào Chúa có ảnh hưởng đến đời sống con người. Tín đồ được tin tưởng vào chức sắc vì chức sắc là những người Chúa chọn đề thực hiện các công việc của Chúa. Về cảm xúc khi cầu nguyện, tín đồ cho biết, cầu nguyện mang lại tâm trạng thoải mái, mọi lo lắng được trút bỏ, họ cảm thấy được gần gũi Thiên Chúa. Các tín đồ cho biết, yếu tố ảnh hưởng nhiều đến hành động cầu nguyện của tín đồ đó chính là niềm tin vào Thiên Chúa. Các những yếu tố về gia đình, về chức sắc, không gian cầu nguyện có ảnh hưởng nhưng ít hơn.

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

1. KẾT LUẬN

Từ nghiên cứu về mặt lý luận và thực tiễn, đề tài xin đưa ra một số nhận xét có tính chất kết luận về các đặc điểm tâm lý cơ bản của các tín đồ Công giáo khi thực hiện hành vi cầu nguyện được khảo sát như sau:

1.1. Hành vi cầu nguyện của tín đồ Công giáo là những biểu hiện bên ngoài có ý thức của hoạt động tôn giáo của tín đồ thông qua việc dùng ngôn ngữ (lời nói), phi ngôn ngữ (suy nghĩ, lòng tin cậy, kính mến) của tín đồ đối với Thiên Chúa và được thể hiện qua nhận thức, cảm xúc, niềm tin và hành động của tín đồ.

Việc phân ra bốn khía cạnh nhận thức, cảm xúc, niềm tin và hành động để nghiên cứu chỉ mang tính tương đối. Bốn biểu hiện này của tín đồ Công giáo có mối liên hệ mật thiết với nhau. Chúng nằm trong mối quan hệ nhân - quả. Nhận thức là cơ sở, định hướng cho cảm xúc, niềm tin và hành động của tín đồ. Cảm xúc và niềm tin được hình thành trên cơ sở nhận thức và được củng cố qua việc thực hiện các hành động cầu nguyện.

1.2. Kết quả nghiên cứu thực tiễn cho thấy, tín đồ đã thực hiện hành vi cầu nguyện của mình ở mức độ cao. Nói cách khác, tín đồ thực hiện hành vi cầu nguyện với một tinh thần, thái độ nghiêm túc, thường xuyên và tự giác cao. Điều này thể hiện ở cả bốn khía cạnh: nhận thức, cảm xúc, niềm tin và hành động. Tuy vậy, sự khác biệt giữa bốn biểu hiện này không lớn.

- Về nhận thức tôn giáo khi cầu nguyện, các tín đồ được khảo sát có hiểu biết tốt về Đức Chúa Trời, về Kinh thánh, về các điều răn của Chúa và về lễ nghi của Công giáo. Khi thực hiện hành vi cầu nguyện, các tín đồ có nhận thức khá tốt về Kinh thánh gồm Tân ước và Cựu ước, song vẫn còn số ít tín đồ chưa nhận thức được số lượng cuốn trong Kinh thánh và nguồn gốc của Kinh thánh. Các tín đồ được hỏi biết về 10 điều răn của Chúa. Tuy họ không nhớ một cách đầy đủ các điều răn này nhưng họ biết được nội dung cốt lõi của các điều răn. Trong đó, điều răn họ biết tốt nhất là “Chỉ thờ phượng và kính mến Người trên hết mọi sự”. 10 điều răn của Chúa dạy là các chuẩn mực đạo đức trong cuộc sống. Đó là các chuẩn mực ứng xử với Thiên Chúa, ứng xử với cha mẹ và ứng xử với những người xung quanh. Các tín đồ hiểu biết khá tốt về các bổn phận của mình đối với Thiên Chúa, với Giáo hội, với gia đình và với xã hội.

- Về cảm xúc, tình cảm của tín đồ khi cầu nguyện, hầu hết tín đồ được khảo sát