Tài Liệu Của Các Tác Giả Trong Nước

hợp thư từ, nhật kí của các nhà buôn, giáo sĩ người Pháp về các vùng biển, đảo xứ Đàng Trong; hay nhà địa lí người I-ta-li-a tên là Adriano Balbi trong Abrégé de gesographie, resdigé sur un nouveau plan, xuất bản bằng tiếng Pháp tại Paris năm 1838, Compendio di georafia universale, quarta edizione, tomo primo, xuất bản tại Livorno (Ý) năm 1824…đều ghi rõ quần đảo Hoàng Sa (Paracels) là những hòn đảo dọc theo bờ biển thuộc về nước Nam (Cochinchina): “Quần đảo Hoàng Sa có khoảng cách xa bằng nhau từ Hải Nam với nước Nam (Cochinchina) và thuộc chủ quyền của vương quốc An Nam” [189, tr.680].

Các từ điển bách khoa, từ điển địa lí phương Tây từ thế kỉ XIX cũng khẳng định quần đảo Hoàng Sa (Paracels) thuộc về An Nam (Cochinchina). Cuốn The English Encyclopaedia, London, 1866 của Charles Knight ghi rõ: “Cochinchina còn gọi là An Nam ở miền Á Đông, thường được biết như là Ấn Độ không có sông Hằng, gần 400 dặm dọc theo bờ biển kéo dài tới Paracels (quần đảo Hoàng Sa)” [191, tr.521]. Rõ ràng, người phương Tây sớm khẳng định Hoàng Sa là quần đảo thuộc chủ quyền của Việt Nam, được ghi chép vào từ điển để phổ biến rộng rãi. Đây là một minh chứng thuyết phục để xác định nội dung lịch sử giáo dục cho HS.

Từ cuối thế kỉ XIX, vấn đề chủ quyền và bảo vệ chủ quyền của Việt Nam trên Biển Đông, trong đó có hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa tiếp tục được các tác giả ngoài nước phản ánh. John Barrow trong cuốn Một chuyến du hành đến xứ Nam Hà (1792-1793), Nxb Thế giới, Hà Nội, 2008 (bản dịch); hay John White (Mĩ) trong A Voyage to Cochin China, London, Longman, 1824 đều phản ánh rõ việc triều Nguyễn quan tâm đầu tư các đội thuyền để hoạt động khai thác và khẳng định chủ quyền của Việt Nam trên Biển Đông, trong đó có quần đảo Hoàng Sa.

Năm 1914, R. Morineau trong Di tích lịch sử vùng dưới Bao Vinh: đồn và pháo đài, Nxb Thuận Hóa, 1997; hay Yoshiharu Tsuboi trong Nước Đại Nam đối diện với Pháp và Trung Hoa 1847-1885, Nxb Tri thức, 2011 đã phản ánh việc phòng bị để bảo vệ các vùng biển, đảo luôn được triều Nguyễn đề cao dù đó là đang trong thời kì bang giao tốt đẹp giữa Đại Nam và các nước xung quanh. Đây là quan điểm của các học giả nước ngoài, nhưng rõ ràng, vấn đề xác định chủ quyền lãnh thổ rất được quan tâm qua các thời kì lịch sử, ngay cả trong điều kiện hòa bình. Qua tư liệu này, giáo dục học sinh tinh thần cảnh giác, ý thức trách nhiệm của bản thân đối với vấn đề bảo vệ chủ quyền lãnh thổ quốc gia trong bất kì hoàn cảnh nào.

Từ khi thành lập, Liên Hợp quốc luôn chú trọng đến xây dựng luật biển quốc tế, từ đó thực hiện những bước đi quan trọng và cụ thể. Đó là những lần tổ chức hội

nghị quốc tế về biển vào các năm 1958, 1960 và từ năm 1973 đến năm 1982. Thành công của các hội nghị về luật biển là việc chính thức thông qua Công ước Liên hợp quốc về luật biển năm 1982 (United Nations Convention on Law of the Sea - UNCLOS). Đây là cơ sở quan trọng trong vấn đề phân định chủ quyền biển, đảo quốc tế, quy định chế độ pháp lý của đại dương và điều chỉnh các dạng hoạt động cơ bản về sử dụng, nghiên cứu, khai thác và chinh phục đại dương. Theo Công ước Liên hợp quốc về luật biển 1982, Việt Nam có đầy đủ cơ sở pháp lí khẳng định chủ quyền của mình trên Biển Đông, trong đó có hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.

Monique Chemillier Gendreau, Giáo sư trường Đại học Paris VII (Pháp) viết cuốn Chủ quyền trên hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa (Hồng Thao dịch, Lưu Văn Lợi hiệu đính), Nxb Chính trị Quốc gia, 2011. Cuốn sách nghiên cứu dưới góc độ công pháp quốc tế về chủ quyền biển, đảo của các nước ở Biển Đông, đưa ra lập luận vững chắc về chủ quyền đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa trên nguyên tắc của Công ước Liên Hợp quốc về Luật biển năm 1982. Với những chứng cứ lịch sử và pháp lý thuyết phục, tác giả khẳng định hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa thuộc chủ quyền không thể chối cãi của Việt Nam. Đây là tiếng nói khách quan của một nhà nghiên cứu nước ngoài, góp phần khẳng định với thế giới về chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.

Ngoài các ghi chép, công trình xuất bản, bản đồ…, các hội thảo về chủ đề biển đảo cũng được các ngành Ngoại giao, Sử học, Luật pháp… tổ chức, thu hút đông đảo giới khoa học và chính trị của nhiều nước. Các hội thảo lần lượt được được tổ chức tại Hoa Kỳ và Nga vào năm 2014 với sự đóng góp của nhiều chuyên gia đến từ các nước khác nhau, cùng góp tiếng nói chung để khẳng định chủ quyền của Việt Nam ở Biển Đông, trong đó có hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 230 trang tài liệu này.

1.1.2. Tài liệu của các tác giả trong nước

Sớm nhận thức được tầm quan trọng của các vùng biển, đảo trong xây dựng và bảo vệ đất nước, các công trình biên soạn chính thức của nhà nước Việt Nam thời phong kiến như: Đại Việt sử kí tục biên, Đại Nam thực lục, Hoàng Việt dư địa chí, Đại Nam nhất thống chí, Khâm định Đại Nam hội điển sử lệ…ghi nhận rất rõ về chủ quyền của Việt Nam trên Biển Đông, trong đó có quần đảo Hoàng Sa.

Năm 1776, nhà bác học Lê Quý Đôn đã biên soạn Phủ biên tạp lục, Nxb Văn hóa - Thông tin, Hà Nội, 2007. Đây là tập bút kí viết về Đàng Trong, nhất là xứ Thuận và xứ Quảng từ thế kỉ XVIII về trước. Trong Quyển II viết về hình thế núi sông, thành lũy, trị sở, đường sá, bến đò, nhà trạm hai xứ Thuận Hóa, Quảng Nam

có ghi rõ: “Phủ Quảng Ngãi, ở ngoài cửa biển xã An Vĩnh huyện Bình Sơn có núi gọi là cù lao Ré, rộng hơn 30 dặm, trước có phường Tứ Chính, dân cư trồng đậu, ra biển 4 canh thì đến; phía ngoài nữa lại có đảo Đại Trường Sa, trước kia có nhiều hải vật và những hóa vật của tàu, lập đội Hoàng Sa để lấy, đi 3 ngày đêm thì mới đến, chỗ gần xứ Bắc Hải” [182, tr.150-151]. Như vậy, việc xác lập đơn vị hành chính để trực tiếp quản lí các vùng biển, đảo chứng tỏ vấn đề biển, đảo được chính quyền phong kiến rất quan tâm. Ngoài vùng biển miền Trung và quần đảo Hoàng Sa, tài liệu này còn viết về các vùng biển, đảo khác của xứ Đàng Trong.

Trong Lịch triều hiến chương loại chí của Phan Huy Chú (1821) và Hoàng Việt địa dư chí (1833) đều có viết về phủ Tư Nghĩa mà hầu như nội dung quan trọng nhất là viết về quần đảo Hoàng Sa. Nội dung về Hoàng Sa trong hai bộ sách này có điểm tương tự như trong Phủ biên tạp lục của Lê Quý Đôn, đều viết Hoàng Sa thuộc huyện Bình Sơn (Quảng Ngãi ngày nay), tức là thuộc sự quản lí hành chính của nhà nước phong kiến Việt Nam.

Đại Nam nhất thống chí do Quốc sử quán triều Nguyễn biên soạn, Nxb Thuận Hóa, 2006 (gồm 5 tập), trong đó, tập II có ghi rõ quá trình tổ chức thực thi chủ quyền của nhà nước phong kiến đối với các vùng biển, đảo, trong đó hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa: “Đầu niên hiệu Gia Long, cũng phỏng theo chế độ cũ đặt đội Hoàng Sa. Vua Gia Long vừa sai thủy quân, vừa sai đội Hoàng Sa cùng đi vãng thám, đo đạc. Phía Tây tam đảo có ngôi cổ miếu và có bia khắc bốn chữ “Vạn Lí Ba Bình”” [138, tr.64]. Đây là một tư liệu gốc quý giá để giáo dục về biển, đảo.

Đại Nam thực lục là bộ chính sử lớn nhất, quan trọng nhất của nhà Nguyễn, do Quốc sử quán triều Nguyễn biên soạn. Năm 2007, Viện Sử học phối hợp với Nxb Giáo dục tái bản bộ sách gồm 10 tập. Trong Đại Nam thực lục tiền biên có đoạn ghi về quần đảo Hoàng Sa: “ngoài biển Quảng Ngãi có một quần đảo tục gọi là bãi Hoàng Sa có hơn 130 cồn cát, không biết dài tới mấy ngàn dặm lại cách xa nhau một ngày đường hoặc vài trống canh. Hồi quốc sơ đặt đội Hoàng Sa, hàng năm cứ tháng ba cưỡi thuyền ra đảo, 3 ngày 3 đêm tới nơi, tháng tám về” [126, tr.141]. Còn trong Đại Nam thực lục chính biên, các vùng biển, đảo được ghi chép rất kĩ khi có đến 11 đoạn viết về Hoàng Sa. Ngoài ra, sách còn chép việc vua Minh Mạng sai người ra xây miếu, khắc dựng bia đá tại quần đảo Hoàng Sa.

Trước năm 1975, một số luận án, luận văn đã bảo vệ có liên quan đến chủ quyền biển đảo Việt Nam. Năm 1975, “Đặc khảo về Hoàng Sa và Trường Sa” được đăng trong Tập san Sử - địa, số 29 (1, 2, 3/1975) tại Sài Gòn với nhiều bài viết có giá trị, khẳng định chủ quyền của Việt Nam đối với Hoàng Sa và Trường Sa [152].

Sau ngày đất nước thống nhất, nhiều công trình nghiên cứu chuyên sâu về chủ quyền biển, đảo ra đời, tiêu biểu như: Hoàng Sa - Quần đảo Việt Nam của Văn Trọng, Nxb Khoa học xã hội, 1979; Quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa - Bộ phận của lãnh thổ Việt Nam của Nguyễn Q. Thắng, Nxb Sự thật, 1982 hay cuốn Hai quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa - Bộ phận của lãnh thổ Việt Nam của Vũ Phi Hoàng, Nxb Sự thật, 1988. Các công trình trên đã đưa ra những bằng chứng lịch sử và cơ sở pháp lý khẳng định chủ quyền lâu đời của Việt Nam trên hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.

Trong các năm 1979, 1981, 1988, Nhà nước Việt Nam đã công bố “Sách trắng” về Chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, Nxb Chính trị Quốc gia xuất bản và phát hành. Đây là các tài liệu tập hợp những bằng chứng lịch sử và cơ sở pháp lí để khẳng định hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa là một bộ phận không thể tách rời của lãnh thổ Việt Nam. Các tài liệu là minh chứng thuyết phục rằng, Việt Nam có đầy đủ bằng chứng lịch sử, cơ sở pháp lí để khẳng định chủ quyền đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, phù hợp với các quy định của luật pháp và thực trạng biển, đảo quốc tế. Đồng thời, sách cũng nêu rõ quan điểm của Đảng, Nhà nước về vấn đề chủ quyền biển, đảo của Việt Nam và chủ trương bảo vệ toàn vẹn chủ quyền lãnh thổ quốc gia trong tình hình mới.

Năm 1994, Bộ Giáo dục và Đào tạo cho xuất bản cuốn Biển - đảo Việt Nam, Nxb Giáo dục phát hành. Đây là sách giới thiệu về các vùng biển, đảo của Việt Nam từ Bắc vào Nam; vị trí, vai trò của biển, đảo trong lịch sử và đời sống của người Việt. Cuốn sách cung cấp nguồn tư liệu có giá trị cho đội ngũ làm công tác tuyên truyền nói chung, giáo viên và học sinh nói riêng tham khảo và nhận thức trong quá trình tìm hiểu về vấn đề chủ quyền biển, đảo Việt Nam trước những thay đổi của tình hình khu vực và thế giới.

Năm 2007, Trung tâm Thông tin công tác tư tưởng phối hợp với Cục Chính trị Quân chủng hải quân biên soạn và xuất bản cuốn Biển và hải đảo Việt Nam, Nxb Giáo dục phát hành. Tài liệu đã cung cấp những nội dung cơ bản về Biển Đông và các vùng biển Việt Nam; quan điểm, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về biển, đảo; các tư liệu về biển, đảo Việt Nam và quốc tế. Cuốn sách cung cấp đầy đủ những chứng cứ lịch sử và pháp lý cũng như quan điểm chỉ đạo của Đảng và Nhà nước Việt Nam trong công cuộc bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo Tổ quốc trước những tranh chấp về chủ quyền biển, đảo ở khu vực và quốc tế.

Trần Công Trục công bố cuốn Dấu ấn Việt Nam trên Biển Đông, Nxb Thông

tin - Truyền thông, 2011 (tái bản 2014). Sách gồm 5 chương, xác định vị trí và vai trò của biển, đảo Việt Nam trong Biển Đông; việc xác lập các vùng biển và thềm lục địa Việt Nam; quá trình xác lập và thực thi chủ quyền của Việt Nam tại hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa; đồng thời, nêu lên thực trạng và giải pháp giải quyết các tranh chấp: “Nhà nước Việt Nam là nhà nước đầu tiên trong lịch sử đã chiếm hữu và thực thi chủ quyền của mình tại quần đảo Hoàng Sa, ít nhất là từ thế kỉ

XVII. Việc chiếm hữu và thực thi chủ quyền này là thực sự, liên tục, hòa bình, phù hợp với nguyên tắc của luật pháp và thực tiễn quốc tế” [165, tr.130-131]. Qua đó, góp phần tuyên truyền sâu rộng những thông tin chính xác đến mọi tầng lớp nhân dân, đồng thời khẳng định với các thế lực phản động về lập trường vững vàng cũng như quyết tâm bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ đất nước của nhân dân Việt Nam.

Trong hai năm 2011 và 2012, Đặng Đình Quý chủ biên hai cuốn sách: Tranh chấp Biển Đông: Luật pháp, địa chính trị và hợp tác quốc tế và Tìm kiếm Giải pháp vì hòa bình và công lý ở Biển Đông do Nxb Thông tin và Truyền thông phát hành. Đây là công trình tập hợp các nghiên cứu góp phần đấu tranh và bảo vệ lợi ích chủ quyền biển đảo của Tổ quốc. Trong cuốn Tìm kiếm giải pháp vì hòa bình và công lý ở Biển Đông, các tác giả sử dụng nhiều bằng chứng, lập luận thuyết phục về lịch sử, khoa học, pháp lý và chính trị để chứng minh rằng, chìa khóa cho tranh chấp Biển Đông đó là các bên cần khẳng định và thực hiện yêu sách của mình trên cơ sở luật pháp quốc tế và tôn trọng các nguyên tắc công bằng, không sử dụng vũ lực, theo đuổi con đường hòa bình để dàn xếp tranh chấp [143].

Đầu năm 2013, Nxb Trẻ cho ấn hành cuốn sách Lẽ phải, Luật quốc tế và chủ quyền trên hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của Nguyễn Việt Long. Sách nghiên cứu dưới góc độ pháp lý từ một Luận án Tiến sĩ được bảo vệ tại Đại học Sorbonne (Pháp). Cùng thời gian này, Nxb Trẻ cho xuất bản cuốn Việt Nam Quốc hiệu và cương vực: Hoàng Sa - Trường Sa của nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Đầu, chứng minh cương vực lãnh thổ qua một hệ thống bản đồ cổ có giá trị, đặc biệt dành 10 trang (111-119) để giới thiệu các bản đồ từ thời Nguyễn. Tiếp đó, tác giả Nguyễn Việt Long tiếp tục cho ra cuốn Hoàng Sa - Trường Sa: Các sự kiện lịch sử - pháp lý chính (thế kỷ XV-2000), trong đó nêu lên một số sự kiện liên quan đến hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa dưới Triều Nguyễn.

Tháng 3/2013, Nxb Chính trị Quốc gia phát hành cuốn Chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Cuốn sách gồm 4 phần: giới thiệu về Biển Đông và các vùng biển, đảo Việt Nam; vị trí, tiềm năng và vai trò của

biển, đảo; những bằng chứng khẳng định chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa; những văn bản pháp lí quốc tế và Việt Nam liên quan đến vấn đề chủ quyền biển, đảo. Đây là cuốn sách có giá trị, là nguồn tư liệu tương đối đầy đủ phục vụ cho công tác tuyên truyền và giáo dục ý thức chủ quyền biển, đảo trước những diễn biến phức tạp của tình hình biển, đảo khu vực và quốc tế.

Tháng 7/2013, Nxb Giáo dục giới thiệu cuốn Những bằng chứng về chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa của Hãn Nguyên Nguyễn Nhã. Cuốn sách gồm 6 chương, trong đó năm chương đầu hệ thống các tư liệu liên quan đến việc khẳng định chủ quyền của Việt Nam tại hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, còn chương cuối đề cập tới vị trí, tầm quan trọng chiến lược của hai quần đảo này đối với việc phát triển kinh tế, an ninh quốc phòng. Ngoài ra, sách còn có 4 phụ lục về các đảo, bãi đá ở Hoàng Sa và Trường Sa, niên biểu, văn bản, bản đồ, hình ảnh về Hoàng Sa và Trường Sa. Từ đó khẳng định: “Suốt thời nhà Nguyễn đến thời Pháp thuộc, rồi thời Việt Nam tạm thời bị chia cắt, và đến thời đất nước được thống nhất, các chính quyền Việt Nam luôn tuyên bố và thực thi chủ quyền ở các quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Đồng thời, Việt Nam luôn thể hiện quan điểm và lập trường giải quyết các tranh chấp bằng thương lượng hòa bình, trên cơ sở tôn trọng sự thật lịch sử và luật pháp quốc tế” [110, tr.145].

Vào giữa năm 2013, Ủy ban Biên giới quốc gia cho xuất bản cuốn sách Tuyển tập các Châu bản Triều Nguyễn về thực thi chủ quyền quốc gia Việt Nam trên hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Ngoài công bố bản gốc Hán - Nôm, sách được in thành 4 thứ tiếng Việt, Anh, Pháp, Hoa. Cuốn sách đã cung cấp cho người đọc một hệ thống tư liệu lưu trữ về Châu bản Triều Nguyễn có giá trị. Cũng vào giữa năm 2013, Nhà xuất bản Thông tin và Truyền thông cho ấn hành cuốn Hoàng Sa, Trường Sa là máu thịt của Việt Nam của nhiều tác giả với nhiều bản đồ được công bố, quan trọng nhất là tấm bản đồ Hoàng Triều trực tỉnh địa dư toàn đồ của nhà Thanh ấn hành năm 1904, không có Hoàng Sa và Trường Sa.

Trước những tranh chấp trên Biển Đông ngày càng trở nên phức tạp, đầu năm 2014, Nxb Văn hóa - Thông tin phát hành sách Những chứng cứ khẳng định chủ quyền biển, đảo của Việt Nam trên Biển Đông (gồm 5 phần), tập hợp những chứng cứ lịch sử và cơ sở pháp lí khẳng định chủ quyền Việt Nam trên Biển Đông. Đây là một tài liệu quan trọng, góp phần phát huy lòng yêu nước, ý thức bảo vệ chủ quyền biển đảo: “Biển, đảo là một bộ phận lãnh thổ thiêng liêng của Tổ quốc, cấu thành phạm vi chủ quyền thiêng liêng của quốc gia… Nhiệm vụ bảo vệ toàn vẹn chủ

quyền biển, đảo của Tổ quốc rất nặng nề, đòi hỏi phải thường xuyên quán triệt, nắm vững các quan điểm tư tưởng của Đảng, tổ chức triển khai thực hiện chủ động, sáng tạo trong thực tiễn ở mọi cấp, ngành và toàn dân” [119, tr.252].

Tháng 5/2014, Bộ Thông tin và Truyền thông tổ chức Lễ tiếp nhận và công bố bộ Atlas bản đồ thế giới của Philipe Vandemaelen xuất bản năm 1827. Đây là bộ Atlas có giá trị, khẳng định chủ quyền Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Việt Nam khi đó được giới thiệu thông qua các tấm bản đồ số 97, 105, 106, 110 thể hiện rõ chủ quyền đối với Hoàng Sa và Trường Sa. Bên cạnh khu vực được xác định là Paracels, bản đồ có một bản giới thiệu tóm tắt về Đế Chế An Nam.

Cũng năm 2014, Nguyễn Đình Đầu công bố cuốn sách Chủ quyền Việt Nam trên Biển Đông và Hoàng Sa, Trường Sa, Nxb Đại học Quốc gia Tp. Hồ Chí Minh. Sách tập hợp những tư liệu lịch sử và hơn 200 bản đồ cổ khẳng định Việt Nam đã làm chủ phần lớn Biển Đông từ hàng trăm năm trước. Đây là cuốn sách được nghiên cứu và trình bày công phu, phân tích chính xác những văn bản cổ, bút ký, họa đồ, hải đồ. Với công trình này, tác giả cung cấp cho công chúng cái nhìn chân thực hơn, toàn diện hơn về chủ quyền Tổ quốc. Đây là những bằng chứng mà các nước phương Tây cũng như chính Trung Hoa ghi nhận về chủ quyền của Việt Nam đối với Biển Đông, trong đó có Hoàng Sa và Trường Sa.

Phạm Hoàng Quân với sách Hoàng Sa, Trường Sa - nghiên cứu từ sử liệu Trung Quốc, Nxb Văn hóa - Văn nghệ, Tp.HCM, 2014 đã tập hợp những tư liệu từ phía Trung Quốc viết về Hoàng Sa và Trường Sa; phân tích, đánh giá nguồn gốc, bản chất và ý nghĩa các sử liệu này nhằm chỉ ra những lập luận sai lạc của các học giả Trung Quốc, góp phần khẳng định chủ quyền lịch sử của Việt Nam đối với các quần đảo trên Biển Đông. Đặc biệt, cuốn sách tập hợp khá nhiều bản đồ do chính người Trung Quốc vẽ không hề thể hiện hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Từ đó, tác giả khẳng định: “Trong lịch sử từ Hán đến Thanh, các triều đại quân chủ đại diện cho nhà nước Trung Hoa chưa từng xác lập chủ quyền đối với vùng biển Nam Hải và xác định hải giới ở cực nam là đảo Quỳnh Châu” [125, tr.33-34].

Cuối năm 2014, Nxb Giáo dục giới thiệu sách Hoàng Sa, Trường Sa - khát vọng hòa bình của Bùi Tất Tươm, Vũ Bá Hòa; Sức sống Trường Sa của Hoàng Chí Hùng. Đây là tập hợp những bài viết của các nhà nghiên cứu, phóng viên, cán bộ, chiến sỹ về vị trí chiến lược của hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa; việc xác lập và chiếm hữu liên tục, hòa bình của Việt Nam, phần lãnh thổ mà các thế hệ người Việt tiếp nối nhau khai khẩn, và đó cũng là nơi thể hiện khát vọng vươn xa, ý chí

kiên cường của dân tộc mà thế hệ hôm nay và mai sau phải có trách nhiệm bảo vệ, gìn giữ và phát huy. Đặc biệt, hai cuốn sách đã thể hiện sinh động những hình ảnh về đời sống, chiến đấu của nhân dân và chiến sỹ trên các vùng biển, đảo Tổ quốc, nhất là hình ảnh về huyện đảo Lý Sơn, quần đảo Hoàng Sa và Trường sa.

Để tăng thêm bằng chứng lịch sử làm cơ sở khẳng định chủ quyền của Việt Nam trên Biển Đông, đồng thời phổ biến rộng rãi đến nhân dân, đầu năm 2015, Nxb Thông tin và Truyền thông phát hành cuốn Chủ quyền của Việt Nam trên hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa - sức mạnh từ tài liệu lưu trữ do Nguyễn Văn Kết chủ biên. Đây là sách có giá trị do Cục Thông tin Đối ngoại - Bộ Thông tin và Truyền thông chỉ đạo biên soạn, kết hợp với Tạp chí Văn thư - Lưu trữ (Bộ Nội vụ). Từ sức mạnh tài liệu lưu trữ, các tác giả khẳng định cơ sở lịch sử và pháp lí về chủ quyền của Việt Nam trên Biển Đông, trong đó có hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.

Triển khai thực hiện Quyết định của Thủ tướng Chính phủ và chỉ đạo của Bộ GD&ĐT về “Tăng cường công tác giáo dục về tài nguyên và môi trường biển đảo vào chương trình giáo dục các cấp học và trình độ đào tạo trong hệ thống giáo dục quốc dân”, Vụ Giáo dục Quốc phòng tổ chức biên soạn tài liệu Biển, đại dương và chủ quyền biển, đảo Việt Nam, Nxb Quân đội nhân dân, 2015 làm tài liệu nghiên cứu, giảng dạy, học tập của giảng viên, giáo viên, học sinh, sinh viên trong phạm vi môn học Giáo dục quốc phòng. Tài liệu khái quát những vấn đề chung về biển và đại dương; một số vấn đề cơ bản về biển, đảo Việt Nam; đặc biệt là quá trình xác lập, thực thi và đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Việt Nam trên Biển Đông. Tổ chức và hoạt động bảo vệ biển đảo Việt Nam dưới triều Nguyễn 1802 -

1885 do Đỗ Bang chủ biên, Nxb Thuận Hóa, 2016 là công trình nghiên cứu về chính sách của nhà Nguyễn đối với việc bảo vệ và khai thác các vùng biển đảo; công tác tổ chức, trang bị và phối hợp của triều đình với các địa phương ven biển. Công trình góp phần công bố cho nhân dân Việt Nam và cộng đồng quốc tế thông tin đầy đủ và chính xác về quá trình xác lập và thực thi chủ quyền của Việt Nam liên tục và hòa bình qua các triều đại phong kiến, nhất là dưới triều Nguyễn.

Giữa năm 2016, Bộ Thông tin và Truyền thông cho xuất bản ấn phẩm Tài liệu tập huấn công tác tuyên truyền biển, đảo. Trong đó, Nguyễn Quang Ngọc nêu rõ quá trình nhận thức và xác lập chủ quyền của Việt Nam trên Biển Đông; Trần Đức Anh Sơn cung cấp những bằng chứng xác thực qua thư tịch cổ và bản đồ nước ngoài về chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa; Nguyễn Bá Diến nêu lên mối nguy hại của yêu sách “Đường lưỡi bò” phi lí của