Hoàn Thiện Chất Lượng Hoạt Động Giám Sát Các Quỹ Tín Dụng Nhân Dân Tham Gia

CHƯƠNG 3: HOÀN THIỆN CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG GIÁM SÁT CÁC QUỸ TÍN DỤNG NHÂN DÂN THAM GIA BẢO HIỂM TIỀN GỬI CỦA BẢO HIỂM TIỀN GỬI VIỆT NAM – CHI NHÁNH HÀ NỘI

3.1 Định hướng phát triển hoạt động giám sát của Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam đối với các Quỹ tín dụng nhân dân

3.1.1 Định hướng phát triển chung của Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam đối với hoạt động giám sát

Trên cơ sở đề án Chiến lược phát triển BHTG đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 đang được xây dựng, tiếp tục triển khai hiệu quả các nhiệm vụ được giao tại Quyết định số 1173/QĐ-NHNN ngày 30/5/2019 của Thống đốc NHNN về Chương trình, kế hoạch triển khai thực hiện Chỉ thị số 06/CT-TTg ngày 12/3/2019 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường giải pháp nhằm đảm bảo an toàn hoạt động, củng cố vững chắc hệ thống QTDND và Đề án củng cố, phát triển hệ thống QTDND đến năm 2020, định hướng đến năm 2030, định hướng phát triển chung của BHTGVN đối với hoạt động giám sát bao gồm:

- Nâng cao chất lượng công tác kiểm tra, giám sát cảnh báo rủi ro và xử lý các TCTD yếu kém, đặc biệt là các QTDND có vấn đề.

- Triển khai có hiệu quả Quy chế thông tin báo cáo về tiền gửi được bảo hiểm; Thực hiện giám sát 100% các tổ chức tham gia BHTG; Lập báo cáo giám sát gửi NHNN, tổng hợp phân tích và xử lý thông tin về tổ chức tham gia BHTG nhằm phát hiện và kiến nghị NHNN xử lý kịp thời những vi phạm quy định về an toàn hoạt động, rủi ro có thể gây mất an toàn trong hệ thống ngân hàng.

- Tăng cường kiểm tra các TCTD có vấn đề trên cơ sở kết quả giám sát của BHTGVN. Nâng cao hiệu quả công tác theo dõi và kiểm tra việc chấp hành các quy định pháp luật về BHTG, tập trung kiểm tra về tiền gửi được bảo hiểm tại các tổ chức tham gia BHTG.

- Tổng hợp báo cáo kịp thời diễn biến tình hình các QTDND có vấn đề, phối hợp chặt chẽ với các đơn vị chức năng trong xây dựng và triển khai thực hiện phương án xử lý các QTDND yếu kém theo chức năng, nhiệm vụ của BHTGVN.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 110 trang tài liệu này.

3.1.2 Định hướng phát triển hoạt động giám sát các Quỹ tín dụng nhân dân tại Chi nhánh Hà Nội

Trên cơ sở những định hướng phát triển của BHTGVN, định hướng phát triển kinh tế - xã hội của địa phương cùng với thực tế triển khai hoạt động BHTG trên địa bàn, để xây dựng Chi nhánh ngày càng phát triển lớn mạnh hơn, Chi nhánh đã đề ra mục tiêu của hoạt động giám sát đó là: Góp phần duy trì sự ổn định của hệ thống các TCTD trên địa bàn, đảm bảo hoạt động ngân hàng trên địa bàn phát triển bền vững, an toàn và lành mạnh, tuân thủ theo đúng quy định của pháp luật.

Nhằm đạt được mục tiêu này, Chi nhánh đã xây dựng phương hướng phát triển trong thời gian tới, cụ thể như sau:

Triển khai kịp thời, có hiệu quả các văn bản, chính sách của Đảng, Pháp luật của Nhà nước và BHTGVN nhằm củng cố, tăng cường cơ sở pháp lý cho hoạt động giám sát của Chi nhánh.

Tổ chức tốt công tác theo dõi, nắm bắt tình hình kinh tế xã hội trên địa bàn, tình hình biến động của thị trường tiền tệ có liên quan đến hoạt động ngân hàng, hoạt động bảo hiểm tiền gửi. Phối hợp chặt chẽ với các NHNN tỉnh, thành phố và tranh thủ các nguồn cung cấp thông tin để tổng hợp, phân tích tình hình hoạt động và diễn biến bất thường của các tổ chức tham gia BHTG trên địa bàn. Trên cơ sở đó, Chi nhánh chủ động xây dựng kế hoạch giám sát theo từng thời kỳ, bám sát chiến lược phát triển của BHTGVN.

Nâng cao năng lực và hiệu quả các mặt hoạt động nghiệp vụ trong tâm như: công tác giám sát, kiểm tra, theo dõi thu phí và công tác tuyên truyền chính sách về bảo hiểm tiền gửi.

Xây dựng và giữ gìn được tập thể đoàn kết, gắn bó, kỷ cương, thống nhất từ Ban lãnh đạo đến toàn thể cán bộ viên chức, nỗ lực phấn đấu vì mục tiêu, nhiệm vụ chung. Tiếp tục hoàn thiện hệ thống nội quy, quy định nội bộ phục vụ công tác giám sát tại Chi nhánh.

Tăng cường củng cố mối quan hệ với chính quyền địa phương, các tổ chức tham gia BHTG, sự phối hợp với các chi nhánh NHNN các tỉnh, thành phố trên địa bàn để xây dựng cơ chế chia sẻ thông tin về tình hình hoạt động các tổ chức tham gia BHTG, tập trung hoàn thiện nhiệm vụ giám sát của Chi nhánh.

Đẩy mạnh việc nghiên cứu và ứng dụng công nghệ, khoa học trong hoạt động của Chi nhánh, đặc biệt là trong các hoạt động chuyên môn: giám sát, kiểm tra, thu phí.

Luôn coi trọng công tác tổ chức, đào tạo cán bộ, có lộ trình xây dựng, đào tạo bồi dưỡng đội ngũ cán bộ hợp lý, đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới. Cần đánh giá đúng năng lực, sử dụng cán bộ hợp lý, làm tốt công tác quy hoạch cho những cán bộ nó trình độ và tâm huyết để đóng góp cho sự phát triển của Chi nhánh cũng như công tác giám sát.

Tăng cường hoạt động thông tin tuyên truyền cũng như hướng dẫn các tổ chức tham gia BHTG nhằm nâng cao nhận thức và sự ủng hộ từ cộng đồng và tổ chức tham gia BHTG đối với chính sách BHTG, nâng cao ý thức tự giác chấp hành quy định về thông tin báo cáo của tổ chức tham gia BHTG.

Nâng cao chất lượng dữ liệu đầu vào, đảm bảo độ chính xác, kịp thời, đầy đủ cũng như sự phong phú, đa dạng. Ngoài ra, có sự kết hợp bổ sung thông tin từ các nguồn kiểm tra trực tiếp, kết quả kiểm toán, cơ cơ quan thanh tra, kiểm tra tổ chức tham gia BHTG.

3.2 Hoàn thiện chất lượng hoạt động giám sát các Quỹ tín dụng nhân dân tham gia bảo hiểm tiền gửi của Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam – Chi nhánh Hà Nội

3.2.1 Hoàn thiện đội ngũ nhân sự thực hiện hoạt động giám sát

Việc phân bổ nguồn lực thực hiện hoạt động giám sát các TCTD ảnh hưởng rất lớn đến hiệu suất và kết quả giám sát. Tại Chi nhánh hiện nay, cán bộ được phân công quản lý theo địa bàn nhưng do khối lượng tổ chức tham gia BHTG khá nhiều nên sẽ gây khó khăn cho công tác phân tích. Do đó, vấn đề đặt ra là cần có kế hoạch phân tổ giám sát theo từng chỉ tiêu kinh tế kết hợp với phân tổ giám sát theo địa bàn quản lý, chẳng hạn như:

Phân tổ giám sát về nguồn vốn và sử dụng vốn. Phân tổ giám sát về nợ quá hạn.

Phân tổ giám sát về thu phí, tính phí, nhận báo cáo.

Trên thị trường tài chính nước ta hiện nay, khả năng cạnh tranh của các ngân hàng đang rất phát triển khiến cho việc nghiên cứu cũng như phân tích, đánh giá một số chỉ tiêu của TCTD nên việc xếp loại cho từng chỉ tiêu đó không hề dễ dàng. Do vậy, việc phân tổ này sẽ rất phù hợp với tình hình hiện nay, khi mà cần có nhưng chuyên gia hiểu biết một cách sâu rộng trong lĩnh vực ngân hàng và các nguồn thông tin kinh tế - tài chính đáng tin cậy.

Với yêu cầu ngày càng cao trong quá trình hội nhập hệ thống tài chính quốc tế, việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đặc biệt là chất lượng cán bộ giám sát là điều kiện tất yếu khách quan. Trong các năm qua, Chi nhánh đã cùng Trụ sở chính BHTGVN xây dựng các kế hoạch đào tạo cán bộ để nâng cao nghiệp vụ giám sát như: khoá đào tạo tin học văn phòng, quản lý rủi ro, nghiệp vụ giám sát,... Để hoàn thiện hoạt động giám sát, BHTGVN đã triển khai các công việc liên quan tới phát triển nguồn nhân lực cho hoạt động giám sát như công tác tuyển dụng và chế độ đãi ngộ tương xứng với sự đóng góp, công tác đào tạo luôn được chú trọng, đổi mới nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.

Trong thời gian tới, để đáp ứng được những yêu cầu và nhiệm vụ trong tình hình mới, ngoài việc tiếp tục những công việc trên, cần thực hiện tốt các nhiệm vụ sau:

- Xây dựng quy định hoặc các điều kiện trong hợp đồng lao động áp dụng đối với các cán bộ làm công tác giám sát như yêu cầu về bảo mật, đạo đức nghề nghiệp; Tập trung đào tạo lại, đào tạo chuyên sâu và nâng cao đối với các cán bộ nghiệp vụ, chú trọng tới công tác nghiên cứu ứng dụng và triển khai các kết quả nghiên cứu vào thực tiễn; Chi nhánh cũng cần thường xuyên tổ chức và cử cán bộ tham gia các lớp bồi dưỡng đào tạo ngắn ngày hoặc dài ngày về nghiệp vụ chuyên môn, đảm bảo bình quân hàng năm mỗi cán bộ giám sát đều được đào tạo để nắm bắt nhanh chóng, kịp thời yêu cầu đề ra. Ngoài ra, cần xây dựng và triển khai kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cán bộ giám sát về nghiệp vụ tài chính – ngân hàng hiện đại, quản trị rủi ro và phương pháp nghiệp vụ giám sát tiên tiến. Như vậy lực lượng này mới đủ khả năng thích ứng và tiếp cận với yêu cầu của giai đoạn sắp tới.

Bên cạnh các lớp học về chuyên môn, Chi nhánh cần tổ chức sinh hoạt nghiệp vụ, khoa học nhằm trao đổi, học hỏi kinh nghiệm, triển khai những công việc liên quan đến nghiệp vụ giám sát cũng như các nghiệp vụ khác. Thông qua những hoạt động này, các cán bộ trẻ có cơ hội tích luỹ thêm nhiều kinh nghiệm trong công tác chuyên môn cũng như kinh nghiệm ứng xử, khả năng tiếp cận, trao đổi thông tin với đối tượng giám sát.

- Xây dựng chương trình đào tạo, bồi dưỡng về trình độ tin học để hoạt động giám sát chủ động và đạt kết quả cao hơn, nâng cao khả năng nắm bắt và tiếp cận với phương pháp, kỹ năng phân tích giám sát mới cho những cán bộ làm công tác giám sát một cách bài bản và chuyên sâu. Trang bị đầy đủ các phương tiện kỹ thuật làm việc như máy tính xách tay, máy tính để bàn có cấu hình cao, tương thích được với hệ thống chương trình phần mềm giám sát.

- Xây dựng những cơ sở dữ liệu, chia sẻ và sử dụng những tài liệu nghiên cứu và nghiệp vụ.

Một yêu cầu quan trọng khác trong đào tạo cán bộ là việc phải đào tạo đội ngũ kế cận thông qua việc bố trí công việc đảm bảo những cán bộ giỏi, dày dạn kinh nghiệm có thể hỗ trợ và hướng dẫn cho các cán bộ trẻ hoặc còn ít kinh nghiệm trong công việc nhằm duy trì được chất lượng hoạt động giám sát một cách ổn định và liên tục. Tuỳ vào mức độ phức tạp của nội dung giám sát mà lựa chọn các cán bộ phù hợp với nội dung yêu cầu. Với những lĩnh vực khó, đòi hỏi chuyên môn cao thì cần chọn những cán bộ có trình độ cao, nhiều kinh nghiệm. Khi đó, các cán bộ có ít kinh nghiệm sẽ có cơ hội học hỏi, nâng cao trình độ của mình.

Đảm bảo vị thế của bộ phận giám sát trong Chi nhánh: Điều này là đặc biệt quan trọng vì công tác giám sát đối với tổ chức tham gia BHTG là thường xuyên, quan trọng nhất không chỉ ở hiện tại mà trong cả tương lai, khi mà hoạt động BHTG phát triển hơn nữa. Bởi lẽ, số lượng các tổ chức tham gia BHTG nhiều, nằm ở các địa bàn khác nhau, với đặc điểm xã hội khác nhau, đặc biệt là các QTDND đa số ở các vùng nông thôn, miền núi xa xôi nên việc kiểm tra trực tiếp còn nhiều khó khăn và đặt ra nhiều bất cập lớn.

3.2.2 Hoàn thiện khung pháp lý cho hoạt động giám sát

Xây dựng các văn bản dưới Luật BHTG làm cơ sở pháp lý cho hoạt động giám sát của BHTGVN, qua đó nâng cao chất lượng giám sát của Chi nhánh nói riêng và của BHTGVN nói chung. Ngoài ra, sau quá trình thực thi Luật BHTG, cần có nghiên cứu đánh giá tình hình thực hiện, kết hợp học hỏi kinh nghiệm quốc tế từ đó nghiên cứu chỉnh sửa Luật và các văn bản dưới luật liên quan theo xu hướng tăng quyền cho BHTGVN theo thông lệ quốc tế. Để BHTGVN có đầy đủ thẩm quyền thực hiện nhiệm vụ và vai trò trong hệ thống tài chính là bảo vệ người gửi tiền, góp phần đảm bảo an toàn hệ thống tài chính ngân hàng và ổn định nền kinh tế vĩ mô.

Hiện nay, BHTGVN chỉ tập trung kiểm tra về hồ sơ pháp lý tham gia BHTG, kiểm tra việc niêm yết chứng nhận BHTG, kiểm tra việc chấp hành các quy định về thông tin báo cáo và kiểm tra việc tính, nộp phí BHTG của ngân hàng. Đây là những thông tin rất giới hạn và hạn chế việc giám sát rủi ro của BHTGVN.

3.2.3 Nâng cao chất lượng thông tin đầu vào phục vụ hoạt động giám

sát

Để tăng cường hiệu quả hoạt động giám sát, Luật Bảo hiểm tiền gửi

cùng với các văn bản liên quan khác cần quy định cho phép BHTGVN được chia sẻ thông tin, đặc biệt thông tin về an toàn trong hoạt động từ NHNN, từ tổ chức tham gia BHTG để đảm bảo công tác giám sát hiệu quả, có chế tài xử phạt nếu cung cấp thông tin không chính xác.

Thông tin đầu vào là cơ sở để thực hiện hoạt động giám sát. Để nâng cao chất lượng hoạt động giám sát thì cần phải nâng cao chất lượng thông tin đầu vào. Chất lượng thông tin đầu vào của các tổ chức tham gia BHTG trong thời gian qua vẫn còn nhiều bất cập. Ngoài những thông tin chính trong Bảng cân đối kế toán có độ chính xác và đầy đủ khá cao thì các thông tin ở báo cáo thống kê và các loại báo cáo khác theo yêu cầu của BHTGVN có độ chính xác thấp và còn nhiều thiếu sót. Điều này đã ảnh hưởng đến kết quả giám sát của Chi nhánh trong việc đánh giá các tổ chức tham gia BHTG.

Mặc dù, BHTGVN đã ban hành quy chế thông tin báo cáo áp dụng đối với tổ chức tham gia BHTG nhưng việc thực hiện chế độ thông tin báo cáo của các tổ chức này còn hạn chế. Nguyên nhân là do các tổ chức tham gia BHTG chưa thực hiện nghiêm túc chế độ thông tin báo cáo với BHTGVN. Tuy nhiên, cũng cần phải nhận thấy rằng hiện nay việc các tổ chức tham gia BHTG nộp nhiều các loại báo cáo cho các cơ quan quản lý khác nhau như NHNN, Ngân hàng Hợp tác xã,… gây khó khăn cho các tổ chức này, đặc biệt là các QTDND khi hệ thống kỹ thuật công nghệ thông tin vẫn còn lạc hậu.

Để thuận tiện cho các tổ chức tham gia BHTG thực hiện tốt chế độ thông tin báo cáo, Chi nhánh cần tập trung những vấn đề sau:

- Tăng cường liên hệ và trao đổi thông tin với các TCTD trên địa bàn

Có thể thấy rằng BHTGVN không thể giám sát mọi khía cạnh trong hoạt động của tổ chức tham gia BHTG. Do vậy, việc tăng cường trao đổi thông tin với tổ chức tham gia BHTG sẽ giúp công tác giám sát của Chi nhánh thường xuyên cập nhật được những thay đổi cũng như biến động của các tổ chức tham gia BHTG, từ đó nhanh chóng đưa ra được những cảnh báo đối với các tổ chức này. Đây cũng là một trong những biện pháp quan trọng để hoàn thiện hoạt động giám sát từ xa đối với tổ chức tham gia BHTG của BHTGVN.

Với đặc điểm địa bàn quản lý trải rộng và đa dạng các loại hình TCTD, nhiều QTDND ở các vùng sâu, vùng xa có điều kiện cơ sở vật chất còn hạn chế khiến việc liên lạc, trao đổi gặp nhiều khó khăn. Cán bộ giám sát cần chủ động liên hệ thông qua nhiều kênh khác nhau như gọi điện thoại, gửi email, gửi công văn để đảm bảo luôn bám sát tình hình hoạt động của các đơn vị trên địa bàn.

- Có cơ chế chia sẻ thông tin báo cáo rõ ràng

Để hoạt động giám sát từ xa thực sự là một công cụ hữu hiệu, thông tin đầu vào phục vụ hoạt động giám sát là yếu tố quyết định. Nhằm giảm bớt tình trạng nộp chậm, nộp thiếu báo cáo và hạn chế tình trạng báo cáo bị sai dẫn đến phải tra soát lại của các TCTD, cần phải có cơ chế quy định rõ ràng, có chế tài cụ thể đối với những tổ chức chậm nộp báo cáo. Các quy định này phải có đủ hiệu lực để đảm bảo các tổ chức tham gia BHTG cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác, kịp thời cho BHTGVN theo định kỳ và đột xuất.

Bên cạnh đó, phải tiến hành xây dựng quy trình thu nhận, quản lý và sử dụng thông tin đảm bảo tập trung, bảo mật và dễ sử dụng, nâng cao trách nhiệm của cán bộ giám sát từ xa trong việc đốn đốc, tiếp nhận và sử dụng thông tin từ các TCTD và các nguồn khác. Đồng thời, cần phải xây dựng và