Giải phẫu sinh lý hệ thống tiêu hoá - ThS. BS. Trần Quang Thảo

Hoạt động cơ học của dạ dày:

Điều hoà hoạt động cơ học của dạ dày

- Thần kinh: Hoạt động cơ học của dạ dày do đám rối Auerbach chi phối. Dây X kích thích đám rối Auerbach làm tăng vận động của dạ dày. Cắt bỏ dây X hoặc tiêm atropin làm giảm nhu động dạ dày nên có thể gây đầy bụng.

- Thể dịch: Các hormon gastrin, molitin, histamin của ống tiêu

hoá có tác dụng làm tăng hoạt động cơ học của dạ dày.

Tuyến dạ dày

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 96 trang tài liệu này.

• Dịch vị là sản phẩm bài tiết của các tuyến dạ dày và những tế bào

tiết nhầy nằm ở niêm mạc dạ dày.

• Dịch vị được bài tiết liên tục (3l/ngày), nhưng ít khi đói, nhiều trong bữa ăn (1,5l). Trong bữa ăn, dịch vị được bài tiết phụ thuộc lượng protein trong thức ăn, thức ăn thô hay được nghiền nhỏ và sự bài tiết này kéo dài 3 – 5 giờ sau bữa ăn.

Lỗ tuyển DD

Niêm

mạc

Dưới niêm

TB nhầy

TB chính

TB thành

Các lớp

Cơ

Thanh mạc

Tuyển DD

Tính chất và thành phần của dịch vị

- Dịch vị tinh khiết, không màu, trong suốt, quánh, pH = 2 - 3

- Thành phần:

+ Nhóm men: pepsin, lipase, gelatinase

+ Chất nhầy, yếu tố nội tại

+ Nhóm chất vô cơ: HCl, HCO3-

Tác dụng của HCl

- Tạo pH cần thiết để hoạt hoá pepsinogen thành pepsin.

- Tạo pH tối thuận cho pepsin hoạt động.

- Sát khuẩn: Diệt các vi khuẩn có trong thức ăn.

- Phá vỡ lớp vỏ bọc sợi cơ của thức ăn.

- Thủy phân cellulose của thực vật non.

- Điều hòa hoạt động cơ học dạ dày:đóng mở tâm vị, môn vị

Nhóm các enzyme tiêu hoá

- Dạ dày bài tiết pepsinogen.

- Pepsinogen được hoạt hoá bởi HCl và một ít pepsin đã được hoạt hoá trước đó. Pepsin hoạt động ở pH tối thuận là 1,5 - 3,1, bất hoạt ở môi trường có pH ≥ 5.

- Pepsin phân giải protein, collagen - là thành phần cơ bản của mô liên kết giữa các tế bào của thịt để enzym tiêu hoá thấm vào thịt và tiêu hoá các protein của tế bào.

- Pepsin chỉ tiêu hoá khoảng 10 - 20% protein của thức ăn.

Các thành phần khác của dịch vị

- Chất nhầy: chất nhầy tạo thành màng dai, kiềm, bao phủ toàn bộ niêm mạc dạ dày, bảo vệ niêm mạc dạ dày tránh tác dụng của HCl và pepsin. Chất nhầy còn làm cho thức ăn trơn, dễ xuống ruột.

- HCO3- : tạo một lớp gel kiềm phủ bề mặt niêm mạc dạ dày, có tác dụng bảo vệ niêm mạc dạ dày.

- Yếu tố nội: giúp cho vitamin B12 được hấp thu ở hồi tràng.

Điều hòa bài tiết dịch vị - bằng đường thần kinh:

Dây X kích thích bài tiết dịch vị thông qua phản xạ dây X. Xung động từ niêm mạc dạ dày (căng dạ dày, bản chất hoá học của thức ăn, độ pH...) theo sợi cảm giác của dây X truyền về trung ương rồi theo sợi vận động của dây X phân nhánh vào đám rối Meissner đi đến các tuyến dạ dày kích thích bài tiết HCl, pepsinogen, chất nhầy và gastrin.