Chính Sách Tiền Tệ Trong Năm 2010 Và Những Tháng Đầu Năm 2011.

khẩu ước đạt 20,34 tỷ USD, tăng 19,3%; giá trị sản xuất công nghiệp ước đạt

526.393 tỷ đồng, tăng 12,3% so với cùng kỳ.

TPHCM là trung tâm tài chính ngân hàng lớn nhất Việt Nam, dẫn đầu cả nước về số lượng ngân hàng và doanh số quan hệ tài chính - tín dụng. Doanh thu của hệ thống ngân hàng TPHCM chiếm khoảng 1/3 tổng doanh thu toàn quốc.

Trong tương lai thành phố phát triển các ngành kinh tế chủ lực, là địa phương đầu tiên tập trung phát triển các ngành cơ khí gia dụng, sản xuất phương tiện vận tải, chế tạo máy, các ngành công nghệ cao… vẫn là đầu mối xuất nhập khẩu, du lịch của cả nước với hệ thống cảng biển phát triển. Việc hình thành các hệ thống giao thông như đường Xuyên Á, đường Đông Tây… sẽ tạo điều kiện cho kinh tế thành phố tăng trưởng mạnh mẽ.

Trong quá trình phát triển và hội nhập, TPHCM luôn khẳng định vai trò là một trung tâm kinh tế, tài chính, thương mại, dịch vụ của cả nước; là hạt nhân của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, một trong ba vùng kinh tế trọng điểm lớn nhất nước và cũng là vùng động lực cho công cuộc phát triển kinh tế - xã hội ở địa bàn Nam Bộ và cả nước theo chiến lược CNH-HĐH.

2.2. Chính sách tiền tệ trong năm 2010 và những tháng đầu năm 2011.

Năm 2010, kinh tế thế giới phục hồi sau khủng hoảng tài chính, tăng trưởng kinh tế 4,8%, thương mại tăng 11,4%. Kinh tế trong nước tăng trưởng cao (6,78%) nhờ động lực đầu tư (vốn đầu tư toàn xã hội tăng 12,9%), xuất khẩu (25,5%) và tiêu dùng (tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tăng 24,5%); các cân đối lớn của nền kinh tế và an sinh xã hội cơ bản được đảm bảo. Trong năm 2010, NHNN đã điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt và thận trọng, phù hợp với Nghị quyết Quốc hội, chỉ đạo của Chính phủ và bám sát tình hình thực tế góp phần quan trọng để thực hiện các mục tiêu kinh tế vĩ mô, thể hiện cụ thể là:

NHNN điều hành linh hoạt các công cụ chính sách tiền tệ (nghiệp vụ thị trường mở, tái cấp vốn, hoán đổi ngoại tệ, dự trữ bắt buộc) để tăng lượng tiền cung ứng bổ sung cho lưu thông, đáp ứng phương tiện thanh toán trong nền kinh tế với tốc độ tăng 23%. Từ ngày 01/10/2010, tỷ lệ dự trữ bắt buộc của các tổ chức tín dụng sẽ

phải nâng lên mức 9% thay cho 8%.(Thông tư số 13/TT-NHNN ban hành ngày 20/05/2010).

NHNN đã điều chỉnh các loại lãi suất chỉ đạo như lãi suất cơ bản, lãi suất tái cấp vốn tăng từ 8%-9 %/năm; lãi suất chiết khấu tăng từ 6% - 7%/năm.

Trên thị trường mở, NHNN liên tục thực hiện các phiên chào mua giấy tờ có giá với các kỳ hạn ngắn với lãi suất linh hoạt, phù hợp với cung cầu vốn và lãi suất cơ bản của NHNN. NHNN cũng thực hiện tái cấp vốn ngắn hạn cho các NHTM đồng thời tăng tỷ lệ dự trữ bắt buộc.

Các giải pháp điều hành chính sách lãi suất đã tác động điều chỉnh mặt bằng lãi suất huy động vốn và cho vay ở mức hợp lý đảm bảo lãi suất biến động theo xu hướng ổn định, góp phần kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, đảm bảo an sinh xã hội.

Biểu đồ 2.1.Diễn biến lãi suất cơ bản từ cuối năm 2005 đến 11/2010(đơn vị: %). Nối tiếp thực hiện chính sách tài chính tiền tệ năm 2010, trên cơ sở theo dõi, dự báo diễn biến khủng hoảng tài chính, tình hình kinh tế trong nước. Trong 8 tháng đầu 2011, NHNN điều hành chính sách tiền tệ và hoạt động NH với mục tiêu hành đầu là ngăn chặn suy giảm kinh tế, kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, góp phần đảm bảo an sinh xã hội và an toàn cho hệ thống. Các động thái cụ thể của

NHNN là:

Giữ nguyên mức lãi suất cơ bản 9%/năm, điều chỉnh tăng lãi suất tái chiết khấu từ 7%-13%/năm, lãi suất tái cấp vốn từ 9%-15%/năm. Tỷ lệ dự trữ bắt buộc bằng VND cao nhất là 3%, bằng ngoại tệ là 8% đối với các kỳ hạn từ 12 tháng trở xuống. Điều chỉnh biên độ tỷ giá giữa VND và USD từ +/- 3% xuống +/- 1% đối với giao dịch mua bán của các NHTM; can thiệp bán ngoại tệ để đáp ứng nhu cầu nhập khẩu các mặt hàng thiết yếu và ổn định tỷ giá; thực hiện các biện pháp hạn chế găm

giữ và chống đầu cơ ngoại tệ.

Việc triển khai đồng bộ, quyết liệt các giải pháp về điều hành chính sách tiền tệ và hoạt động NH cùng với các chính sách kinh tế vĩ mô của Chính Phủ, hoạt động ngân hàng và thị trường tiền tệ đã ổn định, thể hiện:

 Ước 10 tháng năm 2011, tổng phương tiện thanh toán tăng 7,5% so với 2010, huy động vốn tăng 9,82%, dư nợ cho vay tăng 8,61% so với cuối 2010.

 Lãi suất và tỷ giá tương đối ổn định, lãi suất cho vay cao nhất ở mức 21%/năm, tỷ giá mua và bán giữa VND và USD chênh lệch không nhiều.

Thực tế cho thấy việc điều hành linh hoạt các công cụ quản lý đã phát huy tác dụng nhiều mặt, vừa kiểm soát khối lượng tiền trong lưu thông, vừa điều tiết lãi suất và tỷ giá trên thị trường; đồng thời phát ra tín hiệu rõ ràng về thực hiện chính sách tiền tệ thắt chặt để phối hợp điều tiết các hoạt động kinh tế của tổ chức, cá nhân phù hợp với mục tiêu chính sách Chính Phủ đề ra.

2.3. Thực trạng huy động vốn tại một số NHTM VN trên địa bàn TPHCM.

2.3.1. Tình hình huy động vốn tại một số NHTM VN trên địa bàn TPHCM.

Mặc dù chịu ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng kinh tế tài chính toàn cầu năm 2008 nhưng dưới sự điều hành và quản lý của Chính Phủ và NHNN, các NHTM đã đạt được những kết quả đáng khích lệ, đặc biệt là trong công tác huy động vốn đáp ứng cho yêu cầu tăng trưởng của nền kinh tế nói chung và TPHCM nói riêng. Hoạt động huy động vốn của các NHTM ngày càng được nâng cao ngày càng thể hiện được vai trò cung ứng vốn của mình.

2.3.1.1.Tình hình huy động vốn phân theo loại hình ngân hàng Bảng 2.1. Tình hình huy động vốn theo loại hình ngân hàng

ĐVT:Nghìn tỷ đồng

Năm

Loại ngân hàng

2008		2009		2010
Số dư	Thị phần	Số dư	Thị phần	Số dư	Thị phần
NHTMQD	179,99	30,75%	204,83	26,03%	226,03	22,27%
NHTMCP	305,87	52,26%	468,60	59,55%	655,50	64,59%
NH có vốn đầu tư nước ngoài	99,47	16,99%	113,53	14,42%	133,37	13,14%
Tổng cộng	585,33	100%	786,98	100%	1.014,90	100%

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 88 trang tài liệu này.

“Nguồn: Niên giám thống kê TPHCM 2010” [53]

700

600

NHTM QD NHTMCP

NH có vốn đầu tư nước ngoài

500

400

300

200

100

2008 2009 2010

Biểu đồ 2.2. Đồ thị biểu diễn tình hình HĐV phân theo loại hình ngân hàng.

Bảng số liệu cho ta thấy được số dư huy động vốn của các NHTMQD tuy có tăng qua các năm nhưng thị phần đang có xu hướng giảm dần, cụ thể năm 2010 chỉ chiếm có 22,27% tổng nguồn vốn huy động; trong khi năm 2008, 2009 thì nguồn vốn huy động lần lượt là 30,75% và 26,03%.

Thị phần của khối NHTM CP đang có chiều hướng gia tăng nhanh chóng, cụ thể năm 2009 đạt 468.603,7 tỷ đồng (chiếm 59,55% tổng nguồn vốn) thì đến năm 2010 số dư huy động vốn đạt 655.500 tỷ đồng (chiếm 64,59% tổng nguồn vốn huy động, gấp 3 lần thị phần của NHTMQD). Có được kết quả này là do các NHTMCP không ngừng nghiên cứu, mở rộng các sản phẩm dịch vụ, nâng cao chất lượng phục vụ, đào tạo đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp, am hiểu các sản phẩm dịch vụ, đã để lại nhiều ấn tương tốt trong lòng khách hàng, thường được khách hàng nhắc đến như NHTMCP Á Châu, NHTMCP Sài Gòn Thương Tín, NHTMCP Đông Á, NHTMCP Quân đội,….

Theo số liệu của Cục thống kê TP.HCM, vốn huy động đến cuối năm 2009 đạt 786.891,7 tỷ đồng, tăng 34,43% so với cùng kỳ năm trước, cuối năm 2010 đạt 1.014.900 tỷ đồng, tăng 28,98% so với cùng kỳ ( riêng tiền gửi dân cư tăng 39,22%, chiếm 55,89% trong tổng nguồn vốn huy động từ các thành phần kinh tế). Thị phần của các NHTMCP không ngừng gia tăng cho thấy được hiệu quả hoạt động, năng lực cạnh tranh của khối NH này ngày càng nâng cao. Đứng trước tình hình đó, các NHTMQD buộc phải tự hoàn thiện mình, thay đổi cơ chế hoạt động nhằm đáp ứng yêu cầu của quy luật cạnh tranh.

Khối NH có vốn đầu tư nước ngoài cũng đang mất dần thị phần do những rào cản mà Chính Phủ đặt ra. Tuy thị phần qua các năm đang sụt giảm, năm 2010 đạt 13,14% tổng nguồn vốn huy động, nhưng trong thời gian tới với việc cho phép các NH nước ngoài hoạt động với đầy đủ chức năng như các NHTM VN thì việc gia tăng thị phần là điều hoàn toàn có thể xảy ra. Các NHTM VN sẽ bị mất dần thị phần do các NH nước ngoài có một số lợi thế nhất định như nguồn vốn dồi dào, công nghệ kỹ thuật hiện đại, đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp, am hiểu sản phẩm dịch vụ, mạng lưới chi nhánh khắp toàn cầu..

2.3.1.2. Tình hình huy động vốn phân theo đối tượng gửi tiền.

Đối với các NHTM, việc xây dựng hoạch định chính sách huy động vốn cho từng đối tượng khách hàng là điều vô cùng quan trọng bởi vì khi phân khúc được

nhóm đối tượng khách hàng, đưa ra được chính sách huy động vốn hiệu quả thì sẽ phát huy tối đa hiệu quả huy động vốn đáp ứng vốn cho nền kinh tế.

Bảng 2.2. Tình hình huy động vốn phân theo đối tượng gửi tiền.

ĐVT: Nghìn tỷ đồng

Năm

Chỉ tiêu

2008		2009		2010
Số tiền	Tỷ trọng	Số tiền	Tỷ trọng	Số tiền	Tỷ trọng
Tiền gửi dân cư	294,16	50,26%	407,46	51,78%	567,26	55,89%
Tiền gửi TCKT	278,41	47,56%	365,27	46,41%	431,54	42,52%
Tiền gửi của khách hàng nước ngoài	12,76	2,18%	14,25	1,81%	16,10	1,59%
Tổng vốn huy động	585,33	100%	786,98	100%	1.014,90	100%

“Nguồn: Niên giám thống kê TPHCM 2010” [53]

600

Tiền gửi dân cư Tiền gửi TCKT

Tiền gửi của khách hàng nước ngoài

500

400

300

200

100

2008 2009 2010

Biểu đồ 2.3.Đồ thị biểu diễn tình hình huy động vốn phân theo

đối tượng gửi tiền.

Bảng số liệu cho ta thấy nguồn vốn huy động từ các thành phần kinh tế của các NHTM trên địa bàn TPHCM liên tục tăng, trong đó tiền gửi dân cư vẫn luôn chiếm tỷ trọng cao nhất (hơn 50% trong tổng nguồn vốn huy động), điều này xuất phát từ

sự biến động khá mạnh của lãi suất huy động (từ 7% lên đến 17% trong năm 2008) đây là mức lãi suất huy động cao nhất mà NHTM huy động từ trước đến nay. Với mức lãi suất này đã thu hút một lượng tiền gửi lớn vào hệ thống NH, phần lớn là từ dân cư bởi vì với mức lãi suất này, gửi tiền vào NH lúc này đem lại mức lời cao, không gặp rủi ro, rất an toàn cho đồng vốn của mình đồng thời thu nhập bình quân đầu người ở thành phố tăng cũng dẫn tới số dư nhàn rỗi tăng theo.Cụ thể, năm 2008 thu nhập bình quân đạt 2.534 USD/năm, cao hơn nhiều so với trung bình cả nước,

1.024 USD/năm. Năm 2009, thu nhập bình quân đầu người là 2.635 USD và năm 2010 đạt khoảng 3.130 USD. Mức thu nhập có chiều hướng gia tăng qua các năm.Tiếp nữa, mạng lưới ATM cũng tăng mạnh lên 11.700 năm 2010, trong khi đó số lượng thẻ tín dụng và thẻ ghi nợ được phát hành cũng tăng lên gấp đôi trong giai đọan này, đạt 31,7 triệu thẻ. Đây cũng là lý do huy động từ dân cư của các NH tăng mạnh.

Bên cạnh mức tăng đột biến của tiền gửi dân cư theo từng năm thì mức tăng tiền gửi của TCKT ổn định hơn. Nền kinh tế Việt Nam chịu ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng tài chính tiền tệ khiến tình hình sản xuất kinh doanh của các tổ chức kinh tế gặp nhiều khó khăn, lạm phát cao khiến cho giá nguyên vật liệu tăng, việc tìm đầu ra gặp rất nhiều khó khăn. Một số doanh nghiệp không tiếp tục sản xuất nữa mà chuyển nguồn vốn vào NH để gửi, còn số khác phải tận dụng mọi nguồn lực có thể để tiếp tục duy trì việc sản xuất.

Nguồn vốn huy động từ khách hàng nước ngoài cũng gia tăng qua các năm, cụ thể năm 2010 đạt 16.100 tỷ đồng. Theo thống kê mới nhất từ Cục Việc làm, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội, lực lượng người nước ngoài vào VN làm việc năm sau luôn tăng hơn năm trước, cụ thể năm 2008 số lượng người nước ngoài là 52.633 người, năm 2009 là 55.428 người và năm 2010 là 56.929 người. Hiện nay, theo số liệu mới nhất con số là trên 74.000 người.

Có thể thấy rằng nguồn vốn của các NH được hình thành từ nhiều nguồn khác nhau, do đó việc xác định cơ cấu nguồn vốn hợp lý sẽ giúp các NH duy trì hoạt

động, xây dựng chiến lược lâu dài tạo điều kiện gia tăng nguồn vốn huy động đảm bảo cho hoạt động kinh doanh của NH.

2.3.1.3. Tình hình huy động vốn phân theo loại tiền tệ.

Bảng 2.3. Tình hình huy động vốn phân theo loại tiền tệ

ĐVT: Nghìn tỷ đồng

Năm

Chỉ tiêu

2008	2009	2010	% so sánh năm sau so với năm trước
2008	2009	2010	2009/2008	2010/2009
HĐV bằng VNĐ	426,53	554,28	734,16	29,95%	32,45%
HĐV bằng ngoại tệ(quy ra VNĐ)	158,80	232,70	280,74	46,54%	20,64%
Tổng vốn huy động	585,33	786,98	1.014.9 0	33,43%	28,98%

“Nguồn: Niên giám thống kê TPHCM 2010” [53]

800

700

600

HĐV Bằng VND

HĐV bằng ngoại tệ *quy ra VND)

500

400

300

200

100

2008 2009 2010

Biểu đồ 2.4. Đồ thị biểu diễn tình hình huy động vốn phân theo loại tiền.

Bảng số liệu cho thấy nguồn vốn huy động trong những năm qua tăng lên nhanh chóng, nhưng có sự chuyển đổi về tỷ trọng nguồn vốn theo loại tiền. Vốn huy động bằng ngoại tệ năm 2009 tăng 46,54% so với năm 2008, trong khi đó huy động bằng VND chỉ tăng có 29,95% là do người dân vẫn thích gửi ngoại tệ hơn vì lãi suất huy động của ngoại tệ tương đối cao ( khoảng 4%/năm), bên cạnh đó lạm phát tăng, tỷ