Đấu thầu của các nhà thầu trong nước trong đấu thầu xây lắp quốc tế - 1

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

KHOA LUẬT

PHẠM THỊ THANH

ĐẤU THẦU CỦA CÁC NHÀ THẦU TRONG NƯỚC TRONG ĐẤU THẦU XÂY LẮP QUỐC TẾ

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

Có thể bạn quan tâm!

• Đấu thầu của các nhà thầu trong nước trong đấu thầu xây lắp quốc tế - 2
• Nội Dung Quy Định Của Pháp Luật Về Đấu Thầu Xây Lắp Quốc Tế
• Nhà Thầu Nước Ngoài Trúng Thầu Thực Hiện Gói Thầu Tại Việt Nam Phải Tuân Theo Quy Định Của Chính Phủ Việt Nam Về Quản Lý Nhà Thầu Nước Ngoài.”

Xem toàn bộ 121 trang tài liệu này.

Hà Nội - 2012

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

KHOA LUẬT

PHẠM THỊ THANH

ĐẤU THẦU CỦA CÁC NHÀ THẦU TRONG NƯỚC TRONG ĐẤU THẦU XÂY LẮP QUỐC TẾ

Chuyên ngành : Luật Quốc tế Mã số : 60 38 60

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Bá Chiến

Hà Nội - 2012

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Đấu thầu là một lĩnh vực mới tại Việt Nam, Luật đấu thầu chính thức được ban hành năm 2005. Chưa đầy 6 năm thực thi Luật đấu thầu trong thực tế nhưng cũng cho chúng ta thấy được một bức tranh rất đa dạng, sinh động về lĩnh vực này. Mục đích của đấu thầu là nhằm chọn ra nhà thầu có khả năng đáp ứng tốt nhất yêu cầu đòi hỏi của bên mời thầu thực hiện dự án, thực hiện công việc. Mặt khác đấu thầu còn là một hình thức lựa chọn nhà thầu một cách công bằng, khách quan tạo điều kiện cho tất cả chủ thể có khả năng đều có cơ hội tham gia thầu.

Thực hiện chính sách đổi mới của Đảng và nhà nước, những năm qua khối lượng đầu tư nói chung và đầu tư nước ngoài nói riêng đã tăng lên rõ rệt. Nhiều công trình quy mô lớn có công nghệ, kỹ thuật mới mà các nhà thầu xây dựng và tư vấn xây dựng của Việt Nam chưa đảm đương được, đòi hỏi phải đấu thầu quốc tế. Đến nay đã có nhiều nhà thầu pháp nhân nước ngoài vào thực hiện tư vấn xây dựng xây lắp công trình tại Việt Nam. Việc quy định các nhà thầu phải liên doanh liên kết với nhà thầu Việt Nam hoặc phải thuê thầu phụ Việt Nam đã thực hiện một phần việc bảo hộ thị trường xây dựng trong nước, tạo điều kiện cho các nhà thầu Việt Nam có điều kiện học hỏi, nâng cao trình độ quản lý và tiếp cận với công nghệ, kỹ thuật tiên tiến. Nhờ đó một số nhà thầu đã vươn lên, tham dự và trúng thầu một số gói thầu lớn thuộc các dự án có đấu thầu quốc tế.

Tuy nhiên đứng trước thực trạng những công trình xây dựng ngay trên đất nước mình mà tất cả mọi công việc vẫn lệ thuộc vào người nước ngoài. Không chỉ bị bóp nghẹt về khả năng tài chính và còn làm giảm vị thế cũng như khả năng nắm bắt khoa học kỹ thuật. Nếu không nhanh chóng tự làm chủ dự án thì không những không đem lại công việc thực sự cho người lao động

mà giá trị kinh tế thu được cho đất nước bị chia sẻ. Có nhiều gói thầu xây lắp quốc tế có nhà thầu trong nước tham gia song nhà thầu thắng thầu lại là các nhà thầu nước ngoài, họ vượt nhà thầu trong nước về năng lực tài chính, đó là nhà thầu nước ngoài chào giá thấp lợi dụng ngay ưu thế về khoa học công nghệ của họ. Rồi sau đó họ có thể bán thầu cho chính nhà thầu Việt Nam thực hiện. Thực trạng này làm cho nhà thầu Việt Nam thua cuộc trên chính sân nhà. Nhưng thực lực nhà thầu Việt Nam có thể không thua kém gì so với nhà thầu nước ngoài.

Sở dĩ có tình trạng đó là do nhiều nguyên nhân khác nhau, cả nguyên nhân chủ quan và nguyên nhân khách quan. Trong đó, đặc biệt có nguyên nhân từ hệ thống pháp luật về đấu thầu nói chung và đấu thầu xây lắp quốc tế nói riêng với tư cách là cơ sở nền tảng để các nhà thầu trong nước vận dụng áp dụng trong quá trình tham gia các gói thầu quốc tế. Những nội dung trên đặt ra yêu cầu cấp thiết đó là nghiên cứu tìm ra những giải pháp tốt nhất để khắc phục những tồn tại và tăng cường hiệu quả hệ thống pháp lý nhằm tạo công cụ tốt nhất cho các nhà thầu trong nước trong quá trình tham gia đấu thầu xây lắp quốc tế. Xuất phát từ thực trạng nêu trên tôi chọn đề tài nghiên cứu luận văn là: “Đấu thầu của các nhà thầu trong nước trong đấu thầu xây lắp quốc tế”.

2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài

Trong khoa học pháp lý nước ta, từ trước đến nay chưa có một công trình nghiên cứu chuyên sâu về Pháp luật đấu thầu của các nhà thầu trong nước trong đấu thầu xây lắp quốc tế. Trong số những văn bản pháp luật về đấu thầu đã ban hành tuy đã có riêng Luật đấu thầu nói chung nhưng việc đề cập đến quy định về đấu thầu quốc tế nói chung, đấu thầu xây lắp quốc tế nói riêng chỉ vỏn vẹn ở một số Điều của Luật và một số các văn bản dưới luật hướng dẫn kèm theo (Khoản 6 Điều 4; Điều 13; Điều 14 Luật Đấu thầu của Quốc Hội nước Cộng hòa xã hội Chủ nghĩa Việt Nam số 61/2005/QH11 ngày 29/11/2005 và Luật đấu thầu sửa đổi bổ sung năm 2009) nhưng khi áp dụng

vào thực tế thì mức độ phù hợp của văn bản còn hạn chế và nhiều thiếu sót. Nhìn chung, vấn đề pháp luật quy định về đấu thầu của các nhà thầu trong nước trong đấu thầu xây lắp quốc tế mới chỉ dừng lại ở nét chung cơ bản, chưa có sự phân tích chuyên sâu, các quy định còn chung chung, chưa thật sự phù hợp khi áp dụng vào thực tiễn khiến cho tình hình các nhà thầu trong nước khi tham gia đấu thầu xây lắp quốc tế đạt hiệu quả không cao. Điều này đòi hỏi sự cần thiết phải có những công trình nghiên cứu tổng hợp các quy định pháp luật về đấu thầu xây lắp quốc tế đã có đồng thời kết hợp những bất cập và tồn đọng được rút ra từ thực tế thực hiện các gói thầu xây lắp quốc tế của các nhà thầu trong nước nhằm góp phần hoàn thiện hơn hệ thống pháp luật Đấu thầu nói chung và pháp luật đấu thầu của các nhà thầu trong nước trong quá trình tham gia đấu thầu xây lắp quốc tế nói riêng.

3. Mục đích, ý nghĩa của việc nghiên cứu đề tài luận văn

Mục đích của luận văn là:

- Làm sáng tỏ vấn đề về pháp luật đấu thầu của các nhà thầu trong nước trong quá trình tham gia đấu thầu xây lắp quốc tế từ góc độ lý luận và pháp lý.

- Làm sáng tỏ những quy định của pháp luật hiện hành về đấu thầu của các nhà thầu trong nước trong quá trình tham gia đấu thầu xây lắp quốc tế.

- Đánh giá thực trạng pháp luật và thực tiễn đấu thầu của các nhà thầu trong nước trong quá trình tham gia đấu thầu xây lắp quốc tế. Từ đó kiến nghị những giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật Việt Nam trong lĩnh vực này.

Ý nghĩa của luận văn:

- Ý nghĩa lý luận

+ Luận văn sẽ là tài liệu phục vụ cho việc học tập, giảng dạy và nghiên cứu khoa học tại các cơ sở đào tạo Luật ở Việt Nam, đặc biệt đối với chuyên ngành Tư pháp Quốc tế.

+ Nội dung luận văn có ý nghĩa thiết thực, bổ ích, cần thiết cho mọi cá nhân, tổ chức khi tìm hiểu vấn đề đấu thầu của các nhà thầu trong nước trong quá trình tham gia đấu thầu xây lắp quốc tế.

- Ý nghĩa thực tiễn

Chúng tôi mong rằng những kiến nghị khoa học trong luận văn sẽ không chỉ được sử dụng trong vấn đề pháp điển hoá Luật Đấu thầu nói chung và góc độ pháp luật đấu thầu của các nhà thầu trong nước trong quá trình tham gia đấu thầu xây lắp quốc tế nói riêng mà còn được áp dụng trong thực tiễn đối với các nhà thầu trong nước đang rất cần thiết có một hệ thống quy định rõ ràng về vấn đề này để dần nâng cao năng lực của nhà thầu trong nước trong đấu thầu xây lắp quốc tế.

4. Phạm vi nghiên cứu đề tài

Đây là đề tài tương đối rộng, do vậy Luận văn không có tham vọng nghiên cứu toàn diện các vấn đề về lĩnh vực Đấu thầu của các nhà thầu trong nước trong đấu thầu xây lắp quốc tế mà chủ yếu đi sâu tìm hiểu, nghiên cứu ở góc độ Pháp luật về đấu thầu đối với các nhà thầu trong nước trong đấu thầu xây lắp quốc tế.

5. Điểm mới của luận văn

Luận văn là công trình đầu tiên đi sâu vào phân tích một cách toàn diện, đầy đủ và có hệ thống vấn đề Pháp luật về đấu thầu của các nhà thầu trong nước trong đấu thầu xây lắp quốc tế. Trên cơ sở nghiên cứu, phân tích những quy định hiện hành của Nhà nước về vấn đề này, đối chiếu với thực tế các công trình xây lắp quốc tế có nhà thầu trong nước tham gia, chỉ ra những ưu điểm, nhược điểm và đề xuất hiệu chỉnh những bất cập cần phải khắc phục, góp phần hoàn thiện pháp luật.

6. Phương pháp nghiên cứu đề tài

Đề tài được nghiên cứu trên cơ sở lý luận duy vật biện chứng của chủ nghĩa Mác - Lê nin kết hợp với những quan điểm, đường lối, chủ trương của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước về pháp luật về đấu thầu của các nhà thầu trong nước trong đấu thầu xây lắp quốc tế.

Ngoài ra, luận văn còn sử dụng các phương pháp khác như: phương pháp phân tích, phương pháp tổng hợp, phương pháp so sánh, phương pháp thống kê, phương pháp đối chiếu, phương pháp chứng minh...

7. Cơ cấu của luận văn

Ngoài phần mở đầu, phần kết luận, luận văn có kết cấu thành ba chương:

Chương 1: Cơ sở lý luận và pháp luật đấu thầu đối với các nhà thầu trong nước trong đấu thầu xây lắp quốc tế.

Chương 2: Thực trạng thực hiện pháp luật đấu thầu đối với các nhà thầu trong nước trong đấu thầu xây lắp quốc tế.

Chương 3: Giải pháp hoàn thiện pháp luật Đấu thầu đối với các nhà thầu trong nước trong đấu thầu xây lắp quốc tế.

Chương 1‌‌

Cơ sở lý luận và pháp luật đấu thầu đối với các nhà thầu trong nước trong đấu thầu xây lắp quốc tế

1.1 Các khái niệm

1.1.1. Khái niệm đấu thầu

Thuật ngữ “đấu thầu” đã xuất hiện trong thực tế xã hội từ xa xưa. Theo Từ điển tiếng Việt (Viện Ngôn ngữ học xuất bản năm 1998) thì đấu thầu được giải thích là việc “đọ công khai, ai nhận làm, nhận bán với điều kiện tốt nhất thì được giao cho làm hoặc được bán hàng (một phương thức giao làm công trình hoặc mua hàng)”. Như vậy bản chất của việc đấu thầu đã được xã hội thừa nhận như là một sự ganh đua (cạnh tranh) để được thực hiện một việc nào đó, một yêu cầu nào đó.

Trên thực tế đã tồn tại một số định nghĩa về thuật ngữ đấu thầu trong các văn bản khác nhau. Tuy nhiên, bản chất của thuật ngữ về đấu thầu dù dưới dạng Quy chế hay Luật cũng đều sử dụng một thuật ngữ có xuất xứ từ tiếng Anh là “Procurement” (nghĩa là mua sắm). Như vậy quy chế Đấu thầu, Luật Đấu thầu đồng nghĩa với Quy chế Mua sắm (Procurement Regulation) hoặc Luật Mua sắm (Law on Procurement).

Từ khi đất nước ta tiến hành công cuộc đổi mới, nền kinh tế đã mở cửa với thế giới thì bắt đầu xuất hiện khái niệm “đấu thầu”. Theo định nghĩa về thuật ngữ “đấu thầu” trong Luật Đấu thầu của Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩ Việt Nam số 61/2005/QH11 ngày 29/11/2005, tại khoản 2 Điều 4 “Đấu thầu là quá trình lựa chọn nhà thầu đáp ứng các yêu cầu của bên mời thầu để thực hiện gói thầu thuộc các dự án quy định tại Điều 1 của Luật này trên cơ sở bảo đảm tính cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế”, dự án tại Điều 1 của Luật đấu thầu là các dự án sử dụng vốn nhà nước: “Luật đấu thầu điều chỉnh các hoạt động đấu thầu để lựa chọn nhà thầu cung