Phát Triển Chương Trình, Nội Dung Đào Tạo Bồi Dưỡng, Đào Tạo Lại Nguồn

viên các trường trong nước có uy tín, có kinh nghiệm, có bề dày về đào tạo du lịch (giai đoạn 2018-2020) và mời các giảng viên nước ngoài vào giai đoạn sau.

- Mời các chuyên gia, các nhà quản lý lĩnh vực du lịch có trình độ, có kinh nghiệm trong và ngoài tỉnh đến giảng dạy, nói chuyện, đối thoại, trao đổi kinh nghiệm nhiều mặt về hoạt động du lịch như kinh nghiệm quản lý, tổ chức các hoạt động, sự kiện du lịch, các lễ hội; cũng như các yêu cầu năng lực, phẩm chất, kỹ năng cần có của những người làm quản lý, hoạt động trong lĩnh vực du lịch,… để sinh viên có thể học tập, định hướng nghề nghiệp, rèn luyện khi đang còn ở trên ghế nhà trường. Đây cũng là một mô hình hiệu quả. Mô hình này góp phần có sự liên thông giữa các trường và các cơ quan quản lý du lịch, doanh nghiệp. Người học và nhà trường cập nhật những thay đổi của thực tiễn hoạt động du lịch vào trường học, góp phần đào tạo đáp ứng, theo kịp nhu cầu của xã hội.

- Mời các Giám đốc, chuyên gia đang trược tiếp điều hành các doanh nghiệp đang hoạt động trong lĩnh vực du lịch có liên quan đến các cơ sở đào tạo dưới dạng các chuyên gia, báo cáo viên nhằm mang đến cho người học những kiến thức, những kinh nghiệm thực tiễn đã được thu lượm, được lựa chọn, xác định có giá trị. Đặc biệt, từ yêu cầu cụ thể về kỹ năng, năng lực, phẩm chất đối với cán bộ, nhân viên của chính công ty họ làm những tiêu chuẩn để sinh viên học tập, rèn luyện và phấn đấu khi còn đang ở trong trường học. Điều này sẽ góp phần làm cho chất lượng các cơ sở đào tạo đáp ứng được yêu cầu của các doanh nghiệp, phù hợp với thực tiễn, người học có thể tham gia vào hoạt động thực tiễn ngành du lịch ngay sau khi ra trường. Chính điều này sẽ góp phần khắc phục được chất lượng giáo dục nước ta hiện nay là nặng về lý thuyết nhưng thiếu năng lực thực tiễn, thực hành.

Mô hành này được các trường Đại học ở địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh thực hiện hiệu quả. Nhiều doanh nghiệp hàng đầu về du lịch thường xuyên được mời thỉnh giảng ở các cơ sở đào tạo, họ vừa đi thỉnh giảng đồng thời tìm kiếm nguồn nhân lực có chất lượng cao (các sinh viên khá giỏi, năng động,…) tại các cơ sở đào tạo.

- Trên cơ sở thực hiện đồng tời các giải pháp trên, tỉnh cần phải có giải pháp cụ thể như thu hút đội ngũ giảng viên có chất lượng về giảng dạy ở tỉnh, cử cán bộ trẻ đi đào tạo ở nước ngoài …., để đến những năm 2020 trở đi, các trường trong tỉnh có thể chủ động được đội ngủ giảng viên chất lượng.

+ Đào tạo bồi dưỡng kiến thức chuyên môn du lịch về từng lĩnh vực cho đội ngũ giảng viên ĐH, cao đẳng và giáo viên trung cấp chuyên nghiệp du lịch với các lĩnh vực chuyên môn: Quản lý du lịch , Quản trị khách sạn, Quản trị Lữ hành, Quản trị Nhà hàng, Quản trị Dịch vụ, Hướng dẫn du lịch , Nghiệp vụ lễ tân, Nghiệp vụ lưu trú, Nghiệp vụ phục vụ nhà hàng, Kỹ thuật chế biến món ăn và Kỹ thuật pha chế đồ uống.

+ Đào tạo ngoại ngữ và phương pháp giảng dạy cho giảng viên và giáo viên: Bồi dưỡng, bổ túc kiến thức sư phạm và phương pháp giảng dạy hiện đại tạo ra đội ngũ nòng cốt. Những giảng viên, giáo viên nòng cốt này sẽ tiếp tục truyền đạt cho đồng nghiệp tại cơ sở đào tạo của mình. Tất cả các giáo viên, giảng viên được đào tạo ngoại ngữ phục vụ công tác giảng dạy và nghiên cứu, đặc biệt là tiếng Anh.

3.2.3 Phát triển chương trình, nội dung đào tạo bồi dưỡng, đào tạo lại nguồn nhân lực ngành du lịch

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 113 trang tài liệu này.

Mục tiêu của giải pháp

Trang bị khung cơ bản về chương trình, nội dung đào tạo và bồi dưỡng các chuyên ngành đào tạo du lịch tương ứng với tiêu chuẩn chức danh quản lý và tiêu chuẩn chức danh nghiệp vụ ngành du lịch , phù hợp với yêu cầu thực tiễn để áp dụng trong các cơ sở đào tạo du lịch .

Nội dung của giải pháp

Lựa chọn và nâng cao chất lượng chương trình đào tạo

Các chương trình phải phản ánh được chất lượng đào tạo và đáp ứng được yêu cầu nguồn nhân lực sau đào tạo của các doanh nghiệp và toàn xã hội. Chương trình phải được xây dựng khoa học và thực tiễn, các hướng xây dựng chương trình đào tạo có thể thực hiện như sau:

- Lựa chọn, tham khảo chương trình đào tạo của các trường có uy tín, có chất lượng ở trong nước đã được thực tế kiểm chứng qua nhiều năm đào tạo, từ đó chọn lọc, tổng hợp thành một chương trình tốt nhất, có sự kế thừa và phát triển của nhiều trường khác nhau. Làm được như vậy sẽ giải quyết được vấn đề kinh nghiệm đào tạo và bổ sung được những yếu tố mới, những thay đổi trong khoảng thời gian gần đây. Phương thức này không khó, khi mà sắp tới tất cả các trường đều phải công khai chương trình, cam kết chất lượng đào tạo và đưa tất cả toàn bộ lên trang thông tin điện tử của các cơ sở đào tạo. Đây là cơ hội thuận lợi để chúng ta tham khảo, học hỏi khi xây dựng các khung chương trình cho các chuyên ngành liên quan đến du lịch.

- Tiến hành "nhập khẩu" các chương trình đào tạo của các trường hàng đầu thế giới, có uy tín, có bề dày đào tạo chuyên ngành du lịch. Hình thức này đã được một số trường thực hiện như Đại học FPT, Đại học quốc tế Sài Gòn,… Đây thực chất là sự liên kết, phối hợp đào tạo giữa các trường về cả chương trình, giảng viên, cơ sở thực hành,…Tuy nhiên, khi áp dụng các chương trình đào tạo này cần có sự đồng bộ về đội ngũ, cơ sở vật chất, thiết bị, kinh phí,…

- Các chương trình đào tạo dù theo hình thức nào thì cũng cần được liên tục cập nhật, đổi mới để đáp ứng với sự thay đổi về nhu cầu nguồn nhân lực ở từng giai đoạn khác nhau. Đây là một yếu tố quan trọng. Sau một quá trình đào tạo, các trường cần tổng kết đánh giá tính phù hợp của chương tình với sự thay đổi của nhu cầu xã hội, từ đó tiến hành điều chỉnh, cập nhật bổ sung những học phần, nội dung mới, loại bỏ những học phần, nội dung không còn phù hợp.

Giải pháp hoàn thiện tổ chức và quản lý quá trình đào tạo

- Nên xây dựng quy trình chuẩn về tổ chức và quản lý đào tạo, đưa vào điều kiện bắt buộc làm báo cáo kết quả sau đào tạo của giảng viên và người tổ chức, công tác lưu trử thông tin, dữ liệu về các lớp đào tạo cần được chú trọng thông qua việc phân công cán bộ theo dỏi, quản lý, cần có chế tài thích hợp đối với cán bộ quản lý ngành du lịch tham gia không nghiêm túc các lớp đào tạo.

- Trong quá trình đào tạo nguồn nhân lực du lịch nói riêng và các ngành khác nói chung cần có sự quản lý chặt chẽ về nội dung chương trình đào tạo, đội ngũ giảng viên và sự phối hợp giữa các ban ngành, các doanh nghiệp đào tạo. Đây là một trong những yếu tố có ảnh hưởng đến chất lượng đào tạo của các trường.

Đối với công tác quản lý nhà nước về mặt giáo dục, tỉnh cần phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch thường xuyên kiểm tra, thanh tra các cơ sở đào tạo về việc chấp hành Luật Giáo dục, các quy chế (đào tạo, tuyển sinh...), các cam kết đào tạo của các trường, chương trình đạo tạo, đội ngũ giảng viên, cơ sở vật chất kỹ thuật và các điều kiện dạy học khác. Thực hiện được công tác này sẽ góp phần hạn chế những sai sót, yếu kém, bổ sung, điều chỉnh kịp thời những hạn chế để chất lượng đào tạo ngày càng được nâng cao.

Đối với việc phối hợp giữa các ban ngành với các cơ sở đào tạo cần được thực hiện thường xuyên, trong đó quan trọng nhất là giữa Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch với các cơ sở đào tạo. Việc phối hợp chặt chẽ sẽ góp phần cung cấp những thông tin liên quan đến nhu cầu nguồn nhân lực ngành du lịch trong hiện tại và tương lai, khả năng đào tạo của các trường, những yêu cầu về chất lượng... Từ đó, các bên sẽ có những chiến lược phát triển phù hợp, tạo điều kiện để cho việc thực hiện nhiệm vụ của mỗi bên ngày càng tốt hơn. Việc phối hợp giữa các cơ sở cần xây dựng thành các quy chế, các cam kết để mỗi bên có căn cứ chỉ đạo thực hiện.

- Hoàn thiện công tác quản lý nguồn nhân lực và công tác quản lý đào tạo. Tăng cường tuyển dụng cán bộ quản lý có trình độ chuyên môn cao, tạo điều kiện thuận lợi để cán bộ quản lý tham gia đào tạo, bồi dưỡng chuyên tu, nâng cao nghiệp vụ, kỹ năng quản lý. Sắp xếp lại bộ máy quản lý du lịch hợp lý, hiệu quả, bố trí lao động làm công tác đúng chuyên ngành đào tạo để phát huy hết năng lực của cán bộ quản lý. Thực hiện mạnh mẽ phân cấp quản lý Nhà nước về giáo dục và đào tạo; thực hiện đổi mới cơ chế quản lý đào tạo theo hướng giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm trong hệ thống giáo dục. Đầu tư kinh phí để xây dựng hệ thống phòng học công nghệ thông tin cho các cơ sở đào tạo. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong các cơ sở đào tạo theo hướng sử dụng công nghệ thông tin như là

một công cụ hỗ trợ đắc lực nhất cho đổi mới phương pháp dạy học; phủ kín việc kết nối Internet cho tất cả các cơ sơ đào tạo. Hoàn chỉnh chính sách thu hút nhân tài, trong đó đặc biệt lưu ý tạo môi trường, điều kiện làm việc và chính sách đãi ngộ, gắn kết lực lượng tại chỗ và bên ngoài chống chảy máu chất xám.

+ Trên cơ sở tiêu chuẩn chức danh quản lý du lịch xây dựng và đưa vào áp dụng khung chương trình và nội dung bồi dưỡng kiến thức quản lý du lịch đối với từng đối tượng: chương trình, nội dung bồi dưỡng kiến thức quản lý nhà nước về du lịch cho cán bộ lãnh đạo các Sở VH,TT & DL; chương trình, nội dung bồi dưỡng kiến thức quản lý nhà nước về du lịch cho công chức ngạch chuyên viên; chương trình, nội dung bồi dưỡng kiến thức quản lý nhà nước về du lịch cho công chức ngạch chuyên viên chính; chương trình, nội dung bồi dưỡng kiến thức quản lý du lịch cho giám đốc khách sạn, giám đốc lữ hành, giám đốc nhà hàng; chương trình, nội dung bồi dưỡng kiến thức quản lý, giám sát bộ phận kinh doanh khách sạn, lữ hành, hướng dẫn, nhà hàng du lịch , cơ sở vui chơi, giải tí, thể thao, hội nghị.

+ Xây dựng và áp dụng khung chương trình, nội dung đào tạo đối với các chuyên ngành đào tạo phù hợp với mặt bằng chung của tỉnh và của cả nước: xây dựng chương trình, nội dung đào tạo quản lý du lịch; quản trị khách sạn; quản trị nhà hàng; quản trị lữ hành; quản trị giải trí, thể thao, hội nghị, lễ hội; hướng dẫn du lịch ; nghiệp vụ lễ tân; nghiệp vụ Nhà hàng; nghiệp vụ lưu trú; chế biến món ăn; pha chế đồ uống.

+ Ban hành các tài liệu hướng dẫn áp dụng chương trình, nội dung đào tạo và bồi dưỡng du lịch, xuất bản hoặc dịch và xuất bản một số sách chuyên môn du lịch .

+ ĐT và bồi dưỡng NNL để kinh doanh sản phẩm du lịch chuyên biệt như du lịch sinh thái, du lịch mạo hiểm, du lịch văn hóa…. Các loại hình du lịch chuyên biệt đòi hỏi người phục vụ có tri thức rộng và sâu về điểm đến, có tính chuyên nghiệp cao. Kiến thức, kỹ năng, thái độ và văn hóa ứng xử, văn hóa giao tiếp trong các loại hình du lịch chuyên biệt có sự khác biệt căn bản so với các ngành nghề khác và khác biệt cả với các loại hình du lịch truyền thống.

Hoàn thiện công tác đánh giá kết quả đào tạo

Để công tác đào tạo nhân lực cho du lịch đạt được các mục tiêu đề ra thì việc đánh giá kết quả đào tạo phải giải quyết những vấn đề đang có của nó, theo đó phải thực hiện những biện pháp sau:

- Hoàn thiện cơ chế đánh giá kết quả hiện nay: Không thể thực hiện việc đánh giá kết quả đào tạo hiện tại chỉ do ngành Giáo dục và Đào tạo thực hiện dựa vào các chương trình đào tạo, vì khi đánh giá kết quả về nội dung kiến thức kỹ năng của các chương trình đào tạo như vậy cơ quan này rất khó khăn, thiếu khách quan và thiếu chuyên môn về du lịch.

Cơ quan quản lý nhà nước về du lịch có chức năng khiểm tra chất lượng dịch vụ du lịch phải thực sự tham gia quá trình đánh giá kết quả với tư cách thành viên như một cơ quan đồng chủ trì. Nghĩa là cần thiết một cơ chế phối hợp chặt chẽ và hiệu quả trong đánh giá kết quả đào tạo nhân lực du lịch

- Áp dụng phương pháp đánh giá kết quả phù hợp: Không nên tiến hành việc đánh giá kết quả chất lượng đào tạo chỉ do Sở Giáo dục và Đào tạo chủ trì và thực hiện dựa vào các chương trình đào tạo và báo cáo từ các cơ quan quản lý Giáo dục đào tạo các cấp từ huyện và thành phố. Vì cách đánh giá này chỉ mang tính chất định tính và thiếu cụ thể vì các cơ quan cấp dưới này quản lý quá nhiều đối tượng và chương trình giáo dục đào tạo. Khi cần họ lại yêu cầu các cơ sở đào tạo và các trường có liên quan báo cáo. Do vậy kết quả thiếu khách quan, vì vậy thời gian tới việc đánh giá kết quả phải:

(1) Có sự tham gia của người sử dụng học viên sau đào tạo- kết quả của đào tạo, tức là việc đánh giá chất lượng đào tạo sẽ có thêm ý kiến đánh giá của các cơ quan quản lý nhà nước về du lịch.

(2) Phải có các học viên- là người thụ hưởng các chương trình đào tạo tham gia đánh giá.

Nghĩa là nên xây dựng bảng hỏi tùy theo từng thời kỳ để gửi tới tất cả các đối tượng để lấy ý kiến đánh giá và tổng kết các thông tin thu được.

- Tìm nguồn kinh phí cho thực hiện đánh giá: Nếu thiếu một khoản kinh phí nào để tiến hành các đánh giá kết quả đào tạo như hiện tại do việc đánh giá như trên chỉ phục vụ tổng kết của ngành Giáo dục và Đào tạo phục vụ cho định hướng chung thì kết quả sẽ rất hạn chế. Trong khi ngành du lịch muốn thực hiện thì không phải phạm vi quản lý nên không có kinh phí cho thực hiện trong khi ngành này còn quá nhiều công việc để tiến hành. Do vậy, tỉnh cần phải tài trợ từ ngân sách cho công tác này và giao cho đầu mối thực hiện quản lý qua phối hợp giữa hai cơ quan này.

- Hình thành và nâng tính chuyên nghiệp của cơ sở đào tạo du lịch: Nếu việc xác định nhu cầu tới xây dựng chương trình và đội ngũ cán bộ giảng dạy cho đào tạo nhân lực du lịch của các cơ sở đào tạo hiện nay thì khó có thể nâng cao chất lượng đào tạo. Các cơ sở chuyên sâu về đào tạo nhân lực du lịch chưa chuyên nghiệp và không có bộ phận kiểm định cho chính mình. Do vậy, để đảm bảo việc đánh giá kết quả đào tạo cần phải:

(1) Cần có cơ quan kiểm định của các cơ quan quản lý nhà nước thực hiện thường xuyên;

(2) Chỉ cấp phép đào tạo du lịch cho các cơ sở đảm bảo các tiêu chuẩn đào

tạo;

(3) Chính quyền cần có ưu đãi khi cơ sở đào tạo đăng ký và tổ chức đào tạo

nhân lực du lịch như chính sách thuế, vay vốn, hỗ trợ chuyên môn,…

Đẩy mạnh liên kết đào tạo

Liên kết đào tạo là một trong những giải pháp được nhiều địa phương và nhiều ngành đã và đang áp dụng có hiệu quả. Hình thức này được áp dụng khi đội ngũ nhân lực có sự thiếu hụt lớn, năng lực đào tạo của các cơ sở trong tỉnh chưa đáp ứng được nhu cầu về số lượng và chất lượng nguồn nhân lực. Hình thức liên kết đào tạo có thể thực hiện theo một trong những hình thức sau:

Thứ nhất, liên kết đào tạo trong nước. Hiện nay, trong nước đã có nhiều trung tâm đào tạo nguồn nhân lực có chất lượng như Thành phố Hồ Chí Minh, Hà

Nội, Huế,… Trong thời gian tới, công tác liên kết đào tạo nguồn nhân lực du lịch tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu cần theo các hướng sau:

- Liên kết với các cơ sở đào tạo trong nước về đội ngũ. Trên cơ sở nhu cầu đội ngũ giảng viên chuyên ngành du lịch và các ngành liên quan, các cơ sở đào tạo trong tỉnh cần tiến hành liên kết, ký kết các thõa thuận với các cơ sở có đội ngũ giảng viên có trình độ, có uy tín về việc hỗ trợ, cử giảng viên đến Bà Rịa Vũng Tàu thỉnh giảng, giúp Bà Rịa Vũng Tàu đào tạo nguồn nhân lực. Đây là hình thức giúp các cơ sở đào tạo trong tỉnh có được một đội ngũ giảng viên thỉnh giảng có chất lượng, ổn định. Một số trường có thể liên kết về đội ngũ như trường Cao đẳng Du lịch Hà Nội, trường Cao đẳng du lịch Huế, các trường cao đẳng nghề về du lịch có truyền thống đào tạo nhiều năm ở Hà Nội và ở Thành phố Hồ Chí Minh,…

- Liên kết đào tạo theo hình thức chương trình và đội ngũ giảng viên. Hình thức này được thực hiện theo mô hình: các cơ sở đào tạo có chất lượng chịu trách nhiệm về chương trình đào tạo và đội ngũ giảng viên, các cơ sở đào tạo trong tỉnh chịu trách nhiệm về mặt tuyển sinh, quản lý và cơ sở vật chất. Hình thức này đã được một số trường đại học lớn áp dụng, đặt các lớp ở những tỉnh có nhu cầu như Đại học kinh tế Hà Nội, Đại học Đà Nẵng, Đại học Huế,…Hình thức này được thực hiện theo mô hình chính quy và học liên tục, nhất thiết không thực hiện theo hình thức tại chức. Trong chương trình đào tạo, giành một tỷ lệ nhất định để các giảng viên tại cơ sở liên kết được tham gia giảng dạy giúp tiếp cận với chương tình và phương pháp đào tạo. Liên kết đào tạo theo hình thức này đang gặp thuận lợi khi mà các trường có chất lượng, có uy tín đang có xu hướng mở rộng quy mô đào tạo, phạm vi tuyển sinh, tiến hành đặt lớp tại các địa phương.

- Liên kết với các doanh nghiệp: Đây là một hình thức liên kết giữa cơ sở đào tạo và nhà sử dụng. Các trường tiến hành điều tra, nghiên cứu nhu cầu nguồn nhân lực trong một khoảng thời gian nhất định của các doanh nghiệp, từ đó tiến hành đàm phán, ký kết hợp đồng đào tạo với số lượng và chất lượng được cam kết cụ thể. Điều đặc biệt trong hình thức này là doanh nghiệp có thể tham gia vào quá trình đào tạo ngay từ đầu thông qua các công đoạn như cử chuyên gia của doanh nghiệp đến