Lập Kế Hoạch Đào Tạo, Bồi Dưỡng Đội Ngũ Cán Bộ , Công Chức

tiễn và phải được xác định một cách chính xác, khách quan, khoa học từ chính thực tiễn. Nhu cầu ĐTBD đội ngũ CBCC được xác định dựa trên phân tích hai yếu tố cơ bản: thực trạng đội ngũ CBCC và yêu cầu tiêu chuẩn đối với đội ngũ CBCC. Khoảng cách giữa yêu cầu và thực trạng cần được lấp đầy bởi hoạt động ĐTBD.

Xác định nhu cầu ĐTBD là khâu rất quan trọng, mở đầu của một quy trình ĐTBD đội ngũ CBCC. Xác định nhu cầu ĐTBD chính là xác định sự thiếu hụt khả năng thực hiện công việc, nhiệm vụ của CBCC so với yêu cầu được đặt ra. Trong thực tế, khả năng thi hành nhiệm vụ bao giờ cũng thấp hơn ít nhiều so với đòi hỏi của thực tiễn bởi vì tốc độ phát triển của đời sống xã hội bao giờ cũng diễn ra nhanh hơn và đi trước rất xa so với việc phát hiện, làm chủ các tri thức mới và ứng dụng các tri thức đó trong các quá trình ĐTBD nói chung, ĐTBD đội ngũ CBCC nói riêng. Đó là lý do vì sao hoạt động ĐTBD được đặt thành một nhiệm vụ thường xuyên và là một trong những nội dung quan trọng của quản lý nhà nước đối với đội ngũ CBCC.

Nhu cầu ĐTBD được phân loại thành những nhu cầu trước mắt và những nhu cầu trong tương lai. Mỗi một loại nhu cầu sẽ gắn với những hình thức và nội dung ĐTBD cụ thể, hợp lý hóa. Thông thường, để giải quyết các nhu cầu trước mắt, chủ thể hoạt động ĐTBD sẽ lựa chọn các hình thức ĐTBD ngắn hạn với những nội dung thiết thực, có thể vận dụng ngay, đáp ứng yêu cầu công việc ngay. Ngược lại, để giải quyết các nhu cầu trong tương lai, cần phải căn cứ vào mục tiêu phát triển của từng giai đoạn cụ thể, có thể trong tương lai 5 năm, 10 năm hoặc dựa trên những chiến lược phát triển lâu dài hơn.

Về mặt nội dung, nhu cầu ĐTBD được phân loại theo tiêu chuẩn, phẩm chất được đặt ra đối với đội ngũ CBCC như: tiêu chuẩn về trình độ, tiêu chuẩn về kỹ năng, tiêu chuẩn về đạo đức nghề nghiệp (đạo đức công vụ)... Về cơ bản, có một số nhu cầu ĐTBD đội ngũ CBCC cụ thể như sau: Nhu cầu ĐTBD lý luận chính trị, nhu cầu ĐTBD kiến thức quản lý nhà nước, nhu cầu

ĐTBD trình độ chuyên môn, nhu cầu ĐTBD kỹ năng nghiệp vụ, nhu cầu ĐTBD kiến thức về đạo đức nghề nghiệp (nghĩa rộng) hay đạo đức công vụ (nghĩa hẹp), nhu cầu ĐTBD tin học, ngoại ngữ, kiến thức về hội nhập quốc tế và những kiến thức bổ trợ khác.

2.2.2.2. Lập kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, công chức

Để đảm bảo tính thống nhất của hoạt động ĐTBD, yêu cầu cần thiết đặt ra phải xây dựng chiến lược, đề án, kế hoạch ĐTBD đội ngũ CBCC. Việc xây dựng chiến lược, đề án, kế hoạch ĐTBD được thực hiện theo nguyên tắc có sự phân công, phân cấp giữa các chủ thể tham gia, vừa đảm bảo được tính nhất quán trong phạm vi cả nước, vừa tạo điều kiện phát huy tính chủ động gắn với đặc thù phát triển của từng bộ ngành, địa phương.

Chiến lược ĐTBD đội ngũ CBCC phải do cấp trung ương đảm nhận với những mục tiêu mang tính lâu dài, các biện pháp chung, tổng thể đối với tất cả các ngành, các địa phương trong cả nước với tầm nhìn ít nhất từ 10 năm trở lên. Để xây dựng chiến lược ĐTBD cần phải có những đánh giá thực trạng đội ngũ CBCC, dự báo quá trình phát triển trong đó phải tính đến những tình huống thuận lợi hoặc bất lợi có thể làm gia tăng hoặc cản trở sự phát triển. Năng lực dự báo càng cao, thông tin dự báo càng chính xác, càng cụ thể thì chiến lược càng có hiệu quả, khả năng đạt được các mục tiêu càng lớn. Ngược lại, nếu dự báo thiếu chính xác, không những mục tiêu chiến lược không đạt được mà con gây nên những hệ quả tiêu cực như gây lãng phí về tài chính, về nguồn nhân lực...

Đề án ĐTBD có thể do trung ương hoặc các bộ, ngành, địa phương xây dựng trong phạm vi quản lý của mình. Đề án ĐTBD đội ngũ CBCC thường có thời gian thực hiện từ 5 đến 10 năm với một hoặc một số nhóm đối tượng CBCC nhất định, chẳng hạn đề án ĐTBD đội ngũ CBCC nhà nước, CBCC trong các cơ quan Đảng, CBCC trong các tổ chức chính trị - xã hội.

Kế hoạch ĐTBD thường do cơ quan quản lý CBCC phối hợp với các cơ sở ĐTBD xây dựng cho một khóa ĐTBD hoặc cho một năm công việc liên quan đến ĐTBD.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 178 trang tài liệu này.

Việc xây dựng chiến lược, đề án, kế hoạch ĐTBD có vai trò quan trọng trong việc giúp chủ thể và đối tượng tham gia ĐTBD bám sát vào các mục tiêu, giải pháp đã được xác định một cách nhanh chóng, hiệu quả nhất.

Lập kế hoạch ĐTBD CBCC là xây dựng phương án đưa CBCC đi ĐTBD . Muốn vậy cần trả lời được các câu hỏi chính: Mục tiêu kế hoạch là gì? Nội dung là gì? Ai thực hiện? Thời gian, địa điểm, cách thức thực hiện? Kinh phí? Kiểm tra đánh giá như thế nào? Nhờ kế hoạch mà cơ quan chủ động được công việc, tránh sự gián đoạn, xáo trộn công việc của cơ quan. Muốn xây dựng được một kế hoạch ĐTBD CBCC cần chú ý các mục tiêu theo kỹ thuật SMART: Specific = Cụ thể; Measurable = đo lường được; Achievable = có thể đạt được, vừa sức; Realistic = Thực tiễn, khả thi; Time- bound = thời hạn.

Muốn xây dựng được một kế hoạch ĐTBD CBCC cần xác định được mục tiêu và đối tượng ĐTBD:

- Xác định mục tiêu đào tạo, bồi dưỡng.

Mục tiêu ĐTBD là những kết quả mà chủ thể hoạt động ĐTBD mong muốn đạt được trong tương lai thông qua hoạt động ĐTBD cho đội ngũ CBCC. Mục tiêu ĐTBD đội ngũ CBCC có thể mang tính ngắn hạn hoặc dài hạn, phụ thuộc vào điều kiện thực tiễn và các yêu cầu cụ thể được đặt ra đối với từng loại nhiệm vụ khác nhau. Trong bối cảnh các nguồn lực luôn có hạn, mục tiêu ĐTBD cũng được đảm bảo sao cho ưu tiên thực hiện những nhiệm vụ cấp bách, quan trọng trước tiên.

Mục tiêu ĐTBD đội ngũ CBCC phải đảm bảo tính chính xác, khách quan và khả thi. Điều đó có nghĩa là chủ thể hoạt động ĐTBD phải xác định được kết quả của quá trình ĐTBD và tiêu chuẩn thực hiện hoạt động ĐTBD,

phải xây dựng được hệ thống các tiêu chí đánh giá, chỉ số đánh giá, phương pháp tính toán, đo lường sự thực hiện trên thực tế.

- Xác định đối tượng đào tạo, bồi dưỡng.

Đối tượng chính được xác định trong hoạt động ĐTBD được nói đến ở đây chính là đội ngũ CBCC. Tuy nhiên, trên thực tế không có một chương trình ĐTBD cụ thể nào được tổ chức cho tất cả CBCC vì điều này là bất khả thi và hoàn toàn không phù hợp. Do đó, mỗi chương trình hay khóa ĐTBD đều gắn với một hoặc một số nhóm đối tượng CBCC cụ thể trên cơ sở chọn lọc, phân loại theo mục tiêu, yêu cầu cụ thể của thực tiễn thi hành nhiệm vụ của CBCC.

Việc xác định đối tượng ĐTBD phụ thuộc vào nhiều yếu tố như tình hình thực tiễn, mục tiêu xây dựng đội ngũ CBCC trong tương lai, mục tiêu ĐTBD hoặc quy hoạch đội ngũ CBCC... Theo đó, đối tượng của ĐTBD đội ngũ CBCC thường gặp gồm 4 nhóm cơ bản sau: 1) đối tượng được quy hoạch các chức vụ, chức danh lãnh đạo, quản lý; 2) đối tượng được quy hoạch đảm nhiệm các vị trí chuyên gia hay thực hiện các công việc mang tính chất chuyên môn cao; 3) đối tượng mới được tuyển dụng, bổ nhiệm, luân chuyển;

4) đối tượng thuộc trường hợp chưa đủ phẩm chất, tiêu chuẩn theo yêu cầu.

2.2.2.3. Tổ chức thực hiện đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, công

chức

Tổ chức thực hiện ĐTBD đội là quá trình phân phối và sắp xếp nguồn

lực (nhân lực, tài lực, vật lực) và thời gian theo những cách thức nhất định để đảm bảo thực hiện có hiệu quả các mục tiêu đã đề ra trong kế hoạch. Đây là khâu hiện thực hóa kế hoạch và chương trình ĐTBD trên thực tiễn gồm các hoạt động giảng dạy của giảng viên và học tập, nghiên cứu của học viên tại các cơ sở ĐTBD đội ngũ CBCC.

Trên cơ sở chương trình, kế hoạch ĐTBD đã được phê duyệt, các cơ sở ĐTBD phối hợp với cơ quan quản lý, đơn vị sử dụng CBCC tiến hành mở các

khóa ĐTBD cụ thể, phân loại, sắp xếp đội ngũ CBCC tham gia ĐTBD thành các nhóm, các lớp để tạo thuận lợi trong suốt khóa ĐTBD.

Việc tổ chức triển khai ĐTBD trên thực tế phải được xây dựng chương trình về thời gian một cách chi tiết, hợp lý để đảm bảo việc thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của cơ quan quản lý, đơn vị sử dụng CBCC diễn ra bình thường, thông suốt, không bị gián đoạn trong suốt quá trình CBCC tham gia ĐTBD tại các cơ sở ĐTBD. Triển khai kế hoạch ĐTBD cần trả lời các câu hỏi cơ bản như: Có những hoạt động cụ thể nào? Phân công phối hợp như thế nào cho có hiệu quả? Tổ chức sao cho chi phí phù hợp để kết quả cao?

Để triển khai kế hoạch ĐTBD cần phân tích kế hoạch ĐTBD thành các công việc cụ thể: từ ra quyết định tổ chức khóa học, triệu tập học viên, in ấn tài liệu, mời giảng viên, tổ chức chọn địa điểm, điều phối chương trình, theo dòi các hoạt động giảng dạy, chi phí thanh toán, đánh giá, báo cáo sơ tổng kết, thanh quyết toán.

Tổ chức thực hiện ĐTBD đội ngũ CBCC cần chú ý thực hiện:

- Xây dựng, biên soạn và thẩm định chương trình, tài liệu ĐTBD. Chương trình, tài liệu ĐTBD là một trong những thành tố quan trọng,

góp phần quyết định đối với chất lượng ĐTBD đội ngũ CBCC. Trên cơ sở chương trình khung do các bộ chủ quản ban hành, các cơ sở ĐTBD xây dựng chương trình, biên soạn tài liệu gồm các nội dung: đối tượng, mục đích, yêu cầu, phạm vi, phương pháp, chuyên đề và đề cương của từng chuyên đề ĐTBD làm căn cứ để triển khai biên soạn chi tiết tài liệu ĐTBD.

Tài liệu ĐTBD là sự chi tiết hóa những nội dung của các chuyên đề ĐTBD đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt theo chương trình ĐTBD. Trên cơ sở phân cấp thẩm quyền quản lý, các bộ ngành chủ quản sẽ xây dựng, biên soạn từng chương trình, tài liệu ĐTBD cụ thể gắn với từng đối tượng, mục tiêu ĐTBD cụ thể.

Các chương trình, tài liệu ĐTBD sau khi dự thảo xong được trình cho cấp có thẩm quyền thẩm định, phê duyệt và ban hành làm căn cứ để triển khai trên thực tế.

- Xây dựng đội ngũ giảng viên.

Xây dựng đội ngũ giảng viên trên cơ sở có đủ các tiêu chuẩn, phẩm chất phù hợp với nội dung, đối tượng ĐTBD, trong đó bao gồm một số tiêu chuẩn, phẩm chất cơ bản: về phẩm chất chính trị - tư tưởng, về trình độ chuyên môn, về kỹ năng nghiệp vụ sư phạm, về đạo đức nghề nghiệp.

Người đứng đầu các cơ sở ĐTBD có nhiệm vụ bố trí, sắp xếp đội ngũ giảng viên một cách khoa học, tinh gọn để thực hiện hoạt động giảng dạy trên thực tế có chất lượng, hiệu quả cao nhất; định kỳ phải tiến hành đánh giá hiệu quả thực thi công việc của đội ngũ giảng viên theo hệ thống tiêu chí đánh giá cụ thể nhằm đảm bảo mức độ đáp ứng các tiêu chuẩn của đội ngũ giảng viên. Đồng thời, phải có quy chế liên kết, thu hút đội ngũ giảng viên thỉnh giảng ở các cơ sở ĐTBD trong nước và quốc tế, tại các cơ quan, đơn vị, tổ chức có trình độ chuyên môn cao, có kinh nghiệm công tác phòng phú tham gia giảng dạy để tăng cường chất lượng và tính thực tiễn trong hoạt động ĐTBD.

- Cơ sở vật chất - kỹ thuật.

Cơ sở vật chất - kỹ thuật này bao gồm cơ sở ĐTBD, phòng học, thư viện, trang thiết bị kỹ thuật hỗ trợ hoạt động giảng dạy của giảng viên, hoạt động học tập, nghiên cứu của học viên.

Nội dung này cũng bao gồm nguồn lực tài chính được sử dụng để đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, mua sắm trang thiết bị phục vụ giảng dạy, học tập, chi trả lương và đãi ngộ đối với đội ngũ cán bộ làm công tác quản lý, đội ngũ giảng viên.

Nhìn chung, kinh phí sử dụng để mua sắm các trang thiết bị kỹ thuật, phương tiện phục vụ, kinh phí trả lương và đãi ngộ cho những người làm công tác quản lý, giảng dạy trong hoạt động ĐTBD đội ngũ CBCC được đảm

bảo bằng nguồn ngân sách nhà nước. Do đó, việc sử dụng, quản lý nguồn kinh phí này phải tuân thủ chặt chẽ các quy định của pháp luật về ngân sách, tài chính. Đồng thời, do nguồn ngân sách thường trong tình trạng eo hẹp nên yêu cầu thực tế đặt ra là phải sử dụng nguồn lực này một cách hiệu quả, tiết kiệm, chống lãng phí, chống thất thoát.

2.2.2.4. Kiểm tra, đánh giá đào tạo, bồi dưỡng

- Kiểm tra đối tượng học viên.

Kết thúc mỗi chương trình, mỗi khóa ĐTBD, học viên (tức CBCC) phải trải qua các kỳ kiểm tra, đánh giá kết quả học tập, nghiên cứu tại các cơ sở ĐTBD để xem xét sự phù hợp giữa những kết quả mà học viên thu được so với mục tiêu, yêu cầu đề ra. Nội dung đánh giá kết quả học tập của CBCC chính là kiến thức, tri thức, kỹ năng thu nhận được trong quá trình ĐTBD; những phẩm chất được tăng cường, rèn luyện phù hợp với phẩm chất của vị trí, chức danhmà CBCC đảm nhận. Thời gian tiến hành đánh giá trong ĐTBD đội ngũ CBCC thường được tiến hành định kỳ khi kết thúc từng môn học, từng học phần và cuối chương trình ĐTBD.

Hình thức đánh giá bao gồm thi viết theo dạng câu hỏi trong phạm vi lý thuyết đã giảng dạy, câu hỏi mở theo hướng yêu cầu suy luận, vận dụng lý thuyết để giải thích hoặc tìm giải pháp cho những vấn đề thực tiễn; hoặc thi vấn đáp để kiểm tra các kỹ năng về ngôn ngữ nói, điệu bộ, cử chỉ và khả năng phản ứng một cách nhanh nhạy (những kỹ năng này rất cần thiết, bên cạnh những hiểu biết về lý thuyết, đặc biệt là đối với những người làm lãnh đạo, quản lý); hoặc có thể đánh giá thông qua tổ chức các cặp, các nhóm tranh luận về những vấn đề cụ thể có liên quan đến nội dung chương trình đào tạo... Tùy thuộc vào từng khóa ĐTBD, từng môn học mà các cơ sở ĐTBD cân nhắc lựa chọn những hình thức đánh giá thích hợp, trong đó có thể đánh giá riêng rẽ từng kỹ năng, hiểu biết từng lĩnh vực nhất định hoặc đánh giá tổng hợp.

- Đánh giá ĐTBD.

Đánh giá ĐTBD đội ngũ CBCC cần trả lời các câu hỏi chính như: ĐTBD có đạt mục tiêu không? Nội dung có phù hợp không? Chương trình có phù hợp không? Giảng viên có đáp ứng được yêu cầu của chương trình ĐTBD không? Học viên có tham gia vào quá trình ĐTBD không? Công tác tổ chức có tốt không? Học viên học được những gì và họ áp dụng được những điều đã học vào thực tế công việc không? Hiệu quả của chương trình ĐTBD có đạt được không?

Theo các nhà nghiên cứu, có 4 cấp độ đánh giá chương trình ĐTBD như sau:

- Đánh giá phản ứng của người học: Họ đánh giá như thế nào về ĐTBD vào các thời điểm trước, trong, cuối khoá đào tạo và vào những thời điểm sau đào tạo.

- Đánh giá kết quả học tập: Xem xem học viên đã tiếp thu những gì từ khóa học. Kiểm tra kiến thức, kỹ năng, thái độ và đối chiếu với những mục tiêu đã đề ra.

- Đánh giá những thay đổi trong công việc: xem người học áp dụng những điều đã học vào công việc như thế nào. Những thay đổi đối với việc thực hiện công việc.

- Đánh giá tác động, hiệu quả đối với tổ chức: Việc ĐTBD có tác động, ảnh hưởng tới kết quả hoạt động của tổ chức, hiệu quả của ĐTBD như thế nào.

Tùy theo các cấp độ đánh giá mà người ta sử dụng các phương pháp đánh giá khác nhau để xem xem thực hiện quy trình ĐTBD đạt kết quả đến đâu, hiệu quả như thế nào.

2.2.2. Phương pháp đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức

Phương pháp chính là các cách thức, biện pháp có tính hệ thống được đưa ra nhằm giải quyết một vấn đề nào đó trong cuộc sống. Cũng có khái niệm chỉ ra rằng phương pháp có thể định nghĩa như một thủ tục hay quy