Đánh giá thực trạng công tác thu hồi đất, bồi thường giải phóng mặt bằng của dự án xây dựng đường từ đường Phạm Hùng đến đường Lê Đức Thọ tại phường Mỹ Đình 1, Mỹ Đình 2, quận Nam Từ Liêm, thành phố Hà Nội

- Quy định cụ thể về cơ chế định giá đất để bảo đảm việc định giá đất tính bồi thường sát với giá chuyển nhượng quyền sử dụng đất thực tế trên thị trường trong điều kiện bình thường.

- Quy định cụ thể về tính pháp lý của thửa đất, nguồn gốc sử dụng đất để xác định thửa đất được bồi thường hay không được bồi thường.

- Xem xét nên thành lập các Ban hoặc cơ quan giải quyết khiếu nại độc lập với các cơ quan thực hiện bồi thường. Cần có cơ chế giám sát độc lập việc thực hiện bồi thường và tái định cư của các dự án đầu tư công thông qua một đơn vị tư vấn độc lập.

- Đối với UBND Quận, huyện cần sớm tham mưu, đề xuất những vướng mắc khó khăn trong việc thực hiện các dự án trên địa bàn; giúp UBND Thành phố Hà Nội kịp thời xây dựng và ban hành các văn bản quy định về bồi thường, hỗ trợ phù hợp với thực tế địa phương.

- Xây dựng các khu TĐC trước khi thực hiện dự án để khi Nhà nước thu hồi đất người dân phải biết được nơi mình di chuyển đến có tốt hơn hay không bằng nơi ở mới. Giải quyết các thủ tục đầu tư xây dựng TĐC trong thời gian ngắn nhất để bố trí cho các hộ gia đình bị thu hồi nhà ở, đất ở.

3.2.2. Giải pháp về vai trò của cộng đồng và ý thức của người dân

- Tăng cường vai trò cộng đồng trong việc tham gia công tác BT, HT. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động và phổ biến thông tin, chính sách của dự án đến người bị ảnh hưởng nhằm nâng cao nhận thức của người dân về công tác giải phóng mặt bằng. Cần thực hiện nghiêm chỉnh việc tuyên truyền để người dân hiểu giải phóng mặt bằng là việc cần thiết phải thực hiện trong quá trình phát triển đất nước. Kèm theo đó là các quy định cụ thể về xử phạt những hành vi làm trái với quy định của Chính phủ về bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất.

- Thực hiện công khai hóa, dân chủ hóa trong công tác giải phóng mặt bằng. Kết quả thực hiện công khai, dân chủ đã từng bước góp phần hạn chế những vấn đề tiêu cực, giảm bớt phiền hà, tạo điều kiện cho nhân dân tham gia giám sát và thực hiện chính sách được công bằng, sát thực tế.

3.2.3. Về chức năng, nhiệm vụ của cán bộ thực hiện

Công tác bồi thường, hỗ trợ là một nhiệm vụ thuộc trách nhiệm của Nhà nước, được xác định là quan trọng, thường xuyên và lâu dài. Do vậy, việc xây dựng một hệ thống tổ chức bộ máy chuyên trách có kiến thức và năng lực công tác phù hợp là cần thiết để giúp các cấp chính quyền thực hiện tốt nhiệm vụ quản lý hành chính Nhà nước đối với lĩnh vực công tác này.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 112 trang tài liệu này.

Để làm được điều đó, cần nâng cao năng lực và hiệu quả làm việc của cán bộ thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ. Quan tâm hơn nữa đến việc tổ chức các lớp bồi dưỡng, đào tạo chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ thực hiện công tác BT, HT từ cấp trung ương đến cấp cơ sở. Thường xuyên tổ chức các buổi tập huấn, hội thảo chuyên đề để thảo luận, tháo gỡ những vướng mắc phát sinh trên thực tế quá trình thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư để nâng cao trình độ chuyên môn, tinh thần trách nhiệm trong công việc cũng như cập nhật các văn bản hướng dẫn về công tác BT, HT khi Nhà nước thu hồi đất.

3.2.4. Giải pháp tuyên truyền về chính sách pháp luật bồi thường, hỗ trợ tái định cư

Tuyên truyền, vận động, thuyết phục bằng nhiều hình thức tới các đối tượng có đất bị thu hồi, trước hết là những cán bộ, đảng viên, quần chúng gương mẫu nhận thức rõ trách nhiệm, nghĩa vụ và quyền lợi trong việc chấp hành chủ trương thu hồi đất của Nhà nước

Kiên trì giáo dục, thuyết phục nhân dân và vận động sự quan tâm hỗ trợ chính đáng của doanh nghiệp với các hộ dân trong công tác bồi thường giải phóng mặt bằng là cần thiết, đặc biệt là việc quan tâm giải quyết việc làm cho người lao động.

Công tác bồi thường giải phóng mặt bằng là một việc khó khăn, vì vậy khi trực tiếp, tiếp xúc với nhân dân để tuyên truyền chủ trương chính sách, pháp luật cần phải được cân nhắc kỹ càng, chính xác, thống nhất, điều gì đã hứa với nhân dân thì phải thực hiện cho bằng được, để tạo niềm tin sự đồng tình ủng hộ của nhân dân. Muốn thực hiện được việc này thuận lợi thì khâu chuẩn bị phải luôn được cụ thể, chu đáo và công phu

Cần tăng cường sự lãnh đạo của các cấp uỷ đảng, các cấp chính quyền, các tổ chức quần chúng trong hệ thống chính trị từ cơ sở đến tỉnh tuyên truyền bằng nhiều hình thức tới toàn thể cán bộ đảng viên, nhân dân, đến từng thôn xóm, đến từng tổ dân cư về nhu cầu sử dụng đất, cơ cấu lại quỹ đất phục vụ cho sự nghiệp phát triển kinh tế của tỉnh, hiểu được chủ trương, đường lối, chính sách pháp luật của Nhà nước và ý nghĩa, sự cần thiết phải thu hồi đất để thực hiện các công trình phát triển kinh tế- xã hội, an ninh quốc phòng. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền phổ biến pháp luật nhất là Luật Đất đai, các Nghị định Chính phủ, Thông tư hướng dẫn của các bộ, ngành hướng dẫn thi hành pháp luật đất đai, các chính sách bồi thường, hỗ trợ tái định cư

Tại mỗi địa phương, cần xây dựng đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên mạnh có kiến thức pháp luật, làm nòng cốt cho công tác tuyên truyền, thực hiện việc bồi thường, giải phóng mặt bằng, phát hành các loại tài liệu tuyên truyền gọn nhẹ, dễ dọc, dễ hiểu tớitận tay người dân ở những khu vực triển khai dự án.

Đối với chủ đầu tư cần tăng cường kết hợp chặt chẽ ngay từ đầu với chính quyền địa phương và tổ chức làm công tác bồi thường, tổ chức tư vấn thực hiện đầy đủ quy trình công khai, minh bạch để khắc phục hạn chế đến mức thấp nhất những thắc mắc, khiếu kiện của người có đất bị thu hồi.

3.2.5. Giải pháp cụ thể cho dự án

- Tăng cường trách nhiệm của UBND phường, xã trong việc sử dụng, quản lý đất đai, quản lý quỹ đất trong khu vực thu hồi và trách nhiệm trong công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất

- Đơn vị chủ đầu tư cần phải cam kết đảm bảo nguồn vốn và tiến hành thực hiện dự án theo đúng trình tự quy định của pháp luật, tôn trọng các nguyên tắc trong giải phóng mặt bằng. Bồi thường đúng những thiệt hại về đất đai, tài sản hợp pháp của người sử dụng đất bị thu hồi, đơn giá bồi thường, hỗ trợ về tài sản phải sát với đơn giá xây dựng ban hành hàng năm.

- Thực hiện nghiêm túc việc lấy ý kiến và công khai phương án bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất nhằm phát huy tính dân chủ, công khai minh bạch, tăng cường sự giám sát của các cơ quan, tổ chức và quần chúng nhân dân.

- Phải phối hợp chặt chẽ và có sự thống nhất giữa các cấp uỷ Đảng, chính quyền, đoàn thể nhằm tăng cường tuyên truyền, vận động, giải thích, thuyết phục trên các phương tiện thông tin đại chúng và trực tiếp để các hộ dân có đất thuộc diện bị thu hồi nắm rõ được chính sách pháp luật và phối hợp với đơn vị chủ đầu tư thực hiện dự án.

- Tăng cường kiểm tra, thanh tra, giải quyết các khiếu nại của công dân; xử lý kịp thời, nghiêm minh những sai phạm trong quá trình sử dụng đất có liên quan đến công tác bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất.

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

1. KẾT LUẬN

1. Kết quả đánh giá tình hình thực hiện bồi thường, hỗ trợ tại dự án nghiên cứu cho thấy: Tổng diện tích thu hồi để thực hiện tại dự án là 16,80 ha, với 486 hộ gia đình cá nhân bị thu hồi đất.

- Bồi thường đất ở cho 69 hộ là 34,587,697,080 đồng; bồi thường đất nông nghiệp cho 349 hộ là 39.003.800.000 đồng; Giá đất ở dự án đường Phạm Hùng đến đường Lê Đức Thọ được bồi thường tính theo giá đất của đường Mỹ Đình quận Nam Từ Liêm, chủ yếu theo vị trí 3 và vị trí 4. Bồi thường, hỗ trợ tài sản trên đất của Dự án là 8.378.845.196 đồng; Hội đồng BT, HT & TĐC Quận Nam Từ Liêm đã áp dụng đơn giá bồi thường về tài sản trên đất đúng theo đơn giá đã được Thành phố ban hành. Nhìn chung giá bồi thường về tài sản trên đất của dự án so với giá thị trường tại thời điểm thu hồi là tương đối phù hợp, quyền lợi của người dân cơ bản đã được đảm bảo và hầu hết được người dân đồng tình ủng hộ chủ trương của nhà nước. Kết quả cũng cho thấy giá bồi thường các tài sản gắn liền trên đất phù hợp với giá thị trường.

- Hỗ trợ với số tiền là 172.741.530.000 đồng. Hội đồng bồi thường hỗ trợ và tái định cư Quận Nam Từ Liêm đã tính toán áp dụng các đơn giá bồi thường, hỗ trợ về đất và các tài sản trên đất một cách chính xác theo đúng quy định được ban hành theo các Quyết định phê duyệt đơn giá của UBND Thành phố, ngoài ra còn vận dụng đơn giá cho từng khu vực của từng dự án cho phù hợp với thực tế. Giá bồi thường về tài sản gắn liền với đất (cây cối, hoa màu, vật kiến trúc) đã được quy định tương đối sát với giá thị trường tại thời điểm thu hồi đất. Việc thực hiện bồi thường tài sản tại dự án được người dân ủng hộ và chấp thuận mức giá cụ thể đó.

- Giải quyết xong tái định cư cho 10 hộ, với tổng diện tích là 600 m2

Nhìn chung, chủ đầu tư và ban bồi thường hỗ trợ giải phóng mặt bằng cùng chính quyền địa phương đã phân loại các đối tượng bồi thường, hỗ trợ theo từng loại sử dụng đất. Đây là giai đoạn gặp rất nhiều khó khăn trong công tác lập hồ sơ bồi thường giải phóng mặt bằng. Các cấp chính quyền đã tuyền truyền, phổ

biến chính sách pháp luật tới người dân, tuy nhiên vẫn có nhiều hộ dân không hiểu và đưa ra những yêu sách hết sức vô lý như: yêu cầu nhà nước tăng giá đất bồi thường... Do vậy, các cấp chính quyền vần cần cố gắng hơn nữa trong việc tuyên truyền chính sách pháp luật và tổ chức nhiều buổi đối thoại với nhân dân hơn nữa để người dân hiểu và chấp hành nghiêm chỉnh chính sách pháp luật của nhà nước.

2. Để nâng cao hiệu quả thu hồi, bồi thường thì cần đồng bộ thực hiện các giải pháp sau: giải pháp về chính sách; Giải pháp về vai trò của cộng đồng và ý thức của người dân; Về chức năng, nhiệm vụ của cán bộ thực hiện; Giải pháp tuyên truyền về chính sách pháp luật bồi thường, hỗ trợ tái định cư; Giải pháp cụ thể cho dự án.

2. KIẾN NGHỊ

- Các chính sách bồi thường, hỗ trợ, TĐC cần vận dụng linh hoạt, vừa đàm bảo lợi ích của người dân, vừa đàm bảo tiến độ của dự án;

- Nâng mức bồi thường, hỗ trợ, ổn định đời sống, việc làm lên để chính sách hỗ trợ phát huy hiệu quả;

- Nhà nước cần phải có kế hoạch hỗ trợ đào tạo nghề trực tiếp và giải quyết việc làm cho người dân bị thu hồi đất phải tiến hành trước khi thu hồi;

- Tạo viêc làm cho lao động vùng bị thu hồi bằng nhiều biện pháp: Đào tạo nghề mới trực tiếp, thu hút lao động vào các khu công nghịêp, xuất khẩu lao động, hỗ trợ việc làm, hỗ trợ diện tích mặt bằng kinh doanh dịch vụ …;./.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Bộ Tài chính (2004). Thông tư số 116/2004/TT-BTC ngày 07/12/2004 hướng dẫn thực hiện Nghị định số 197/2004/NĐ-CP ngày 03 tháng 12 năm 2004 của Chính phủ về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất.

2. Bộ Tài chính (2006). Thông tư số 69/2006/TT-BTC sửa đổi, bổ sung Thông tư số 116/2004/TT-BTC.

3. Bộ Tài chính và Bộ Tài nguyên và Môi trường (2008 a). Báo cáo kết quả tổng hợp về tăng cường quản lý sử dụng đất của quy hoạch và dự án đầu tư trên phạm vi cả nước.

4. Bộ Tài chính và Bộ Tài nguyên và môi trường (2008 b). Thông tư liên tịch số 14/2008/TTLT-BTC-BTNMT hướng dẫn thực hiện một số điều của Nghị định số 84/2007/NĐ-CP ngày 25 tháng 5 năm 2007 của Chính phủ quy định bổ sung về việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, thu hồi đất, thực hiện quyền sử dụng đất, trình tự, thủ tục bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất và giải quyết khiếu nại.

5. Bộ Tài nguyên và Môi trường (2005 a). Báo cáo tổng kết công tác địa chính toàn quốc năm 2005.

6. Bộ Tài nguyên và Môi trường (2005 b). Đề án tìm hiểu thực trạng tìm hiểu đời sống và việc làm của người dân khi Nhà nước thu hồi đất để xây dựng các khu công nghiệp mới.

7. Bộ Tài nguyên và Môi trường (2009), Thông tư 14/2009/TT- BTNMT ngày 01/10/2009 quy định chi tiết về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và trình tự, thủ tục thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất.

8. Bộ Tài nguyên và Môi trường (2012). Công văn193/BC-BTNMT ngày 6/9/2012 Báo cáo Tổng kết tình hình thi hành Luật Đất đai 2003 và định hướng sửa đổi Luật Đất đai.

9. Bộ Tài nguyên và Môi trường 2012. Kinh nghiệm nước ngoài về quản lý và pháp luật đất đai. Truy cập ngày 13/5/2019 tại http://www.duthaoonline.quochoi.vn

10. Chính phủ (2004). Nghị định số 197/2004/NĐ-CP ngày 03/12/2004

về bồi thường thiệt hại khi Nhà nước thu hồi đất vì mục đích an ninh, quốc phòng, lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng.

11. Chính phủ (2007 a). Nghị định số 84/2007/NĐ-CP ngày 25/5/2007 về bồi thường thiệt hại khi Nhà nước thu hồi đất vì mục đích an ninh, quốc phòng, lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng.

12. Chính phủ (2007 b). Nghị định số 84/2007/NĐ-CP ngày 25/5/2007 về bồi thường thiệt hại khi Nhà nước thu hồi đất vì mục đích an ninh, quốc phòng, lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng.

13. Chính phủ (2014 a). Nghị định 43/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 quy định chi tiết về thi hành một số điều của Luật Đất đai, Hà Nội;

14. Chính phủ (2014 b). Nghị định 47/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất;

15. Hội đồng Chính phủ (1980). Quyết định số 201/CP ngày 01/7/1980 về việc thống nhất quản lý ruộng đất và tăng cường công tác quản lý ruộng đất trong cả nước.

16. Lê Du Phong. Thu nhập, đời sống, việc làm của người có đất bị thu hồi để xây dựng các khu công nghiệp, khu đô thị, kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, các công trình công cộng, phục vụ lợi ích quốc gia. NXB Chính trị Quốc Gia, Hà Nội (2007)

17. Ngân hàng Phát triển Châu Á (năm 2007). Cẩm nang về tái định cư (Hướng dẫn thực hành).

18. Nguyễn Quang Tuyến (2013). Bản tin Thông tin Khoa học Lập pháp số 01.

19. Quốc Hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2003). Luật Đất đai. NXB Chính trị quốc gia.

20. Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2013). Luật Đất đai. NXB Chính trị quốc gia.

21. Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XIII (2013). Hiến pháp sửa đổi năm 2013.

22. Tôn Gia Huyên và Nguyễn Đình Bồng (2006). Quản lý đất đai và thị trường đất đai. NXB Bản đồ, Trung tâm điều tra quy hoạch - Bộ Tài nguyên và