Đặc điểm lâm sàng và phim OCT của bệnh nhân phù hoàng điểm do đái tháo đường tại Bệnh viện Mắt trung ương

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y DƯỢC

LÊ QUỲNH CHI

ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG VÀ PHIM OCT CỦA BỆNH NHÂN PHÙ HOÀNG ĐIỂM DO ĐÁI THÁO ĐƯỜNG

TẠI BỆNH VIỆN MẮT TRUNG ƯƠNG

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC NGÀNH Y ĐA KHOA

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 66 trang tài liệu này.

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y DƯỢC

Người thực hiện: LÊ QUỲNH CHI

ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG VÀ PHIM OCT CỦA

BỆNH NHÂN PHÙ HOÀNG ĐIỂM DO ĐÁI THÁO ĐƯỜNG TẠI BỆNH VIỆN MẮT TRUNG ƯƠNG

Khóa: QH.2016Y

Người hướng dẫn 1: TS.BS. ĐẶNG TRẦN ĐẠT Người hướng dẫn 2: ThS.BS. NGUYỄN THU TRANG

LỜI CẢM ƠN

Em xin gửi lời cảm ơn tới Ban giám hiệu trường Đại học Y Dược, Đại học Quốc gia Hà Nội, Ban giám đốc Bệnh viện Mắt Trung ương cùng các bác sĩ tại Bệnh viện Mắt Trung ương đã quan tâm, giúp đỡ và tạo điều kiện thuân lợi cho em thực hiện nghiên cứu.

Đặc biệt, em xin bày tỏ lòng kính trọng và cảm ơn sâu sắc tới TS.BS. Đặng Trần Đạt - Trưởng khoa Khám bệnh theo yêu cầu - Bệnh viện Mắt Trung ương, người thầy đã tận tâm hướng dẫn, giúp đỡ em trong quá trình học tập và nghiên cứu. Em xin gửi lời cảm ơn chân thành đến ThS.BS. Nguyễn Thu Trang - Giáo vụ bộ môn Mắt - trường Đại học Y Dược, Đại học Quốc gia Hà Nội đã tận tình giúp đỡ, cho em những lời khuyên quý báu để em có thể hoàn thành khóa luận tốt nghiệp này. Trong quá trình thực hiện đề tài, em đã học hỏi được rất nhiều từ Thầy, Cô.

Cuối cùng, em xin gửi lời cảm ơn tới gia đình, người thân và bạn bè, những người đã luôn cổ vũ, động viên và giúp đỡ em trong suốt thời gian học tập và thực hiện nghiên cứu.

Hà Nôi, ngày tháng năm Sinh viên

Lê Quỳnh Chi

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

ĐTĐ Đái tháo đường

VM Võng mạc

VMTT Võng mạc trung tâm

HĐ Hoàng điểm

VM ĐTĐ Võng mạc đái tháo đường

TTT Thủy tinh thể

XHDK Xuất huyết dịch kính

XHVM Xuất huyết võng mạc

DME Diabetic Macular Edema

(Phù hoàng điểm đái tháo đường)

OCT Optical Coherence Tomography (Chụp cắt lớp võng mạc)

DANH MỤC HÌNH, BẢNG VÀ BIỂU ĐỒ

Hình 1. 1: Giải phẫu các lớp võng mạc 3

Hình 1. 2: Sơ đồ cắt ngang vùng hoàng điểm 4

Hình 1. 3: Sơ đồ mạch máu võng mạc 5

Hình 1. 4: Tiêu chuẩn chẩn đoán phù hoàng điểm theo EDTRS (1) 7

Hình 1. 5: Tiêu chuẩn chẩn đoán phù hoàng điểm theo EDTRS (2) 7

Hình 1. 6: Tiêu chuẩn chẩn đoán phù hoàng điểm theo EDTRS (3) 8

Hình 1. 7: Vi phình mạch trên ảnh màu đáy mắt 9

Hình 1. 8: C: xuất tiết cứng kèm theo vi phình mạch; D: xuất tiết cứng9 Hình 1. 9:C: chấm, nốt xuất huyết võng mạc; D: đám nhồi máu võng

mạc 10

Hình 1. 10: Tân mạch võng mạc 11

Hình 1. 11: Các lớp võng mạc vùng hoàng điểm bình thường trên OCT [30] 11

Hình 1. 12: Phù hoàng điểm dạng nang 12

Hình 2. 1: Máy Cirrus HD-OCT 5000 19

Bảng 2. 1: Bảng phân độ huyết áp theo NICE 2019[10] 20

Bảng 2. 2: Bảng phân loại mức độ giảm thị lực 20

Biểu đồ 3. 1: Phân bố bệnh nhân theo giới tính 22

Bảng 3. 1: Phân bố bệnh nhân theo nhóm tuổi 23

Bảng 3. 2: Phân bố bệnh nhân theo trình độ học vấn 23

Bảng 3. 3: Phân loại bệnh nhân theo thời gian mắc ĐTĐ 23

Bảng 3. 4: Phân loại bệnh nhân theo mức đường huyết 24

Bảng 3. 5: Phân loại bệnh nhân theo đặc điểm sử dụng insulin 24

Bảng 3. 6: Phân loại bệnh nhân theo mức huyết áp 24

Bảng 3. 7: Phân bố mắt tổn thương 25

Biểu đồ 3. 2: Phân bố triệu chứng cơ năng 25

Bảng 3. 8: Phân bố mức thị lực 26

Bảng 3. 9: Phân bố triệu chứng thực thể 26

Biểu đồ 3. 3: Phân bố hình thái phù hoàng điểm 27

Bảng 3. 10: Liên quan giữa số mắt phù hoàng điểm và trình độ văn hóa 28

Bảng 3. 11: Độ dày VMTT trung bình của các nhóm trình độ văn hóa28 Bảng 3. 12: Liên quan giữa số mắt phù hoàng điểm và thời gian mắc

ĐTĐ 29

Bảng 3. 13: Độ dày VMTT trung bình theo nhóm thời gian mắc ĐTĐ30 Bảng 3. 14: Liên quan giữa số mắt phù hoàng điểm và mức đường

huyết 30

Bảng 3. 15: Độ dày VMTT trung bình của các nhóm mức đường huyết 31

Bảng 3. 16: Liên quan giữa số mắt tổn thương hoàng điểm và đặc điểm sử dụng insulin điều trị ĐTĐ 31

Bảng 3. 17: Độ dày VMTT trung bình của nhóm sử dụng insulin và không sử dụng insulin 32

Bảng 3. 18: Liên quan giữa số mắt tổn thương hoàng điểm và tình trạng huyết áp 32

Bảng 3. 19: Độ dày VMTT trung bình của nhóm huyết áp cao và huyết áp bình thường 33

Bảng 4. 1: So sánh tỷ lệ giới tính giữa các nghiên cứu 35

MỤC LỤC

ĐẶT VẤN ĐỀ 1

Chương 1: TỔNG QUAN 3

1.1. Đặc điểm giải phẫu, sinh lý của võng mạc vùng hoàng điểm 3

1.2. Phù hoàng điểm do đái tháo đường 6

1.3. Một số yếu tố liên quan đến phù hoàng điểm do đái tháo đường .. 12

1.4. Tình hình nghiên cứu phù hoàng điểm trên Thế giới và tại Việt Nam 15

Chương 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 17

2.1. Đối tượng nghiên cứu 17

2.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu 17

2.3. Phương pháp nghiên cứu 17

2.4. Các bước nghiên cứu 18

2.5. Các chỉ số nghiên cứu và tiêu chuẩn 19

2.6. Xử lý và phân tích số liệu 21

2.7. Đạo đức nghiên cứu 21

2.8. Những hạn chế của nghiên cứu 21

Chương 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 22

3.1. Kết quả về đặc điểm nhóm nghiên cứu 22

3.2. Mô tả đặc điểm lâm sàng bệnh nhân phù hoàng điểm do đái tháo đường 25

3.3. Kết quả về một số yếu tố liên quan đến tổn thương hoàng điểm đái tháo đường 28

Chương 4: BÀN LUẬN 34

4.1. Đặc điểm chung của nhóm bệnh nhân nghiên cứu 34

4.2. Đặc điểm lâm sàng bệnh nhân phù hoàng điểm do đái tháo đường36

4.3. Mối liên quan giữa phù hoàng điểm do đái tháo đường và các yếu tố khác 38

KẾT LUẬN 43

1. Đặc điểm lâm sàng và trên phim chụp OCT của phù hoàng điểm do đái tháo đường 43

2. Mối liên quan của phù hoàng điểm do đái tháo đường với một số yếu tố khác 43

KIẾN NGHỊ 44

TÀI LIỆU THAM KHẢO 45

Phụ lục 48

Bệnh án nghiên cứu 48

Một số hình ảnh minh họa 52

Hình ảnh đáy mắt BN Phạm T.Đ 52

Kết quả chụp OCT bệnh nhân Lê V. P 53

Kết quả chụp OCT BN Nguyễn T.Thu Ph 54