Mối Liên Quan Giữa Các Chỉ Số Sức Khỏe Trung Gian Với Bệnh Đái Tháo Đường Người Dân

Bảng 3.12. Mối liên quan đến mắc bệnh đái tháo đường giữa tiền sử gia đình và cá nhân của người Khmer

Tiền sử

Tổng số	Số mắc ĐTĐ	Tỷ lệ %	OR 95% CI
Tiền sử gia đình					5,0
có người mắc	Có	129	43	33,3
ĐTĐ					3,2-7,6
Rối loạn đường					2,1
huyết lúc mang	Có	31	7	22,6
thai					0,9-5,2
Sinh con to	Không	520	51	9,8	2,7
	Có	122	28	23,0	1,6-4,5

Có thể bạn quan tâm!

• Cơ Sở Để Xây Dựng Biện Pháp Can Thiệp Cộng Đồng.
• Chỉ Số Hiệu Quả Trên Người Dân Tiền Đái Tháo Đường, Đái Tháo Đường
• Kiến Thức Về Phòng Chống Bệnh Đái Tháo Đường Của Người Dân Tộc Khmer
• Đánh Giá Hiệu Quả Mô Hình Can Thiệp Phòng Chống Tiền Đái Tháo Đường, Đái Tháo Đường Ở Người Dân Tộc Khmer Tại Cộng Đồng
• Tình Hình Quản Lý Khám Chữa Bệnh Đái Tháo Đường Tại Trạm Y Tế Xã
• Đánh Giá Hiệu Quả Can Thiệp Công Tác Tổ Chức Quản Lý Thực Hiện Biện Pháp

Xem toàn bộ 192 trang tài liệu này.

Có mối liên quan giữa tình trạng mắc bệnh ĐTĐ và tiền sử gia đình có người mắc ĐTĐ với p<0,05. Người có tiền sử gia đình có người mắc ĐTĐ có nguy cơ mắc bệnh ĐTĐ gấp 5,0 lần so với người không có tiền sử gia đình có người mắc ĐTĐ với KTC 95% là 3,2-7,6.

Có mối liên quan giữa tình trạng mắc bệnh ĐTĐ và sinh con to với p<0,05. Người sinh con to có nguy cơ mắc bệnh ĐTĐ gấp 2,7 lần so với người không sinh con to với KTC 95% là 1,6-4,5. Vậy sinh con to làm tăng nguy cơ mắc bệnh ĐTĐ.

Không có mối liên quan có ý nghĩa thống kê giữa tình trạng mắc bệnh ĐTĐ với

rối loạn đường huyết lúc mang thai với p>0,05.

3.1.3.3. Mối liên quan giữa các chỉ số sức khỏe trung gian với bệnh đái tháo đường người dân

Bảng 3.13. Mối liên quan đến bệnh đái tháo đường với các chỉ số sức khỏe trung gian

của người Khmer

Chỉ số sức khỏe

Tổng số	Số mắc ĐTĐ	Tỷ lệ %	OR 95% CI
Vòng eo	Bình thường	918	105	11,4	1,2 0,8 – 2,0
	Cao	182	26	14,3
BMI	< 23	691	51	7,4	3,05 2,09 – 4,4
	> = 23	409	80	19,6
Mỡ cơ thể	Bình thường	507	35	6,9	2,6 1,7 – 3,9
	Cao	593	96	16,2
Mỡ nội tạng	Bình thường	853	72	8,4	3,4 2,3 – 4,9
	Cao	247	59	23,9
Tăng huyết áp	Bình thường	672	55	8,2	2,4 1,6 – 3,5
	Cao	428	76	17,8
WHR	Bình thường	787	84	10,7	1,4 1,01 – 2,1
	Cao	313	47	15

Vòng eo to mắc đái tháo đường gấp 1,2 lần. Tuy nhiên chưa chứng minh được

mối liên quan giữa số đo vòng eo và tình trạng mắc bệnh ĐTĐ.

BMI trên 23 có tỷ lệ mắc ĐTĐ cao gấp 3 lần so với BMI <23 (p<0,05)

Mỡ cơ thể cao mắc bệnh ĐTĐ cao gấp 2,6 lần người bình thường. (p<0,05) .

Mỡ nội tạng cao mắc bệnh ĐTĐ cao gấp 3,4 lần người bình thường. (p<0,05)

Người dân mắc tăng huyết áp và mắc ĐTĐ cao gấp 2,4 lần người không tăng

huyết áp. (p<0,05).

Người có tỷ lệ vòng eo/vòng mông cao mắc ĐTĐ cao gấp 1,4 lần người bình thường. (p<0,05) .

3.1.4 .Mối liên quan giữa các yếu tố nguy cơ với bệnh đái tháo đường người dân

tộc Khmer sau phân tích hồi qui đa biến

Bảng 3.14. Mối liên quan giữa các thói quen cuộc sống với bệnh đái tháo đường, qua phân tích hồi qui đa biến .

Các biến số

Tổng số	Số mắc ĐTĐ	Tỷ lệ %	OR 95% CI
Chế độ ăn đường	Ăn ít	511	37	7,2	2,0 1,30 -3,34
	Ăn nhiều đường	589	94	16,0
Chế độ ăn mỡ	Ăn ít mỡ	687	81	11,8	0,6 0,44 -1,08
	Ăn nhiều mỡ	413	50	12,1
Ăn sau 20 giờ	Không ăn	679	66	9,7	0,6 0,40 -0,90
	Có ăn	421	65	15,4
Hoạt động thể lực	Có hoạt động	798	75	9,4	1,7 1,16 -2,75
	Ít hoạt động	302	56	18,5
Hút thuốc lá	Không	728	83	11,4	2,2 1,16 -4,25
	Có	372	48	12,9
Uống rượu trong ngày	Không có, ít	510	59	11,6	0,5 0,28 -0,98
	Có uống	590	72	12,2

Sau phân tích hồi qui đa biến ta nhận thấy :

Có mối liên quan giữa tình trạng mắc bệnh ĐTĐ và chế độ ăn đường với p<0,05. Người có chế độ ăn đường nhiều có nguy cơ mắc bệnh ĐTĐ bằng 2,0 lần so với người có chế độ ăn đường ít với KTC 95% là 1,30 – 3,34.

Có mối liên quan giữa tình trạng mắc bệnh ĐTĐ và ăn sau 20 giờ với p<0,05. Người có không ăn sau 20 giờ có nguy cơ mắc bệnh ĐTĐ bằng 0,6 lần so với người có ăn sau 20 giờ với KTC 95% là 0,40 – 0,90. Vậy ăn sau 20 giờ làm tăng nguy cơ mắc bệnh ĐTĐ.

Có mối liên quan giữa tình trạng mắc bệnh ĐTĐ và hoạt động thể lực với p<0,05. Người không có hoạt động thể lực có nguy cơ mắc bệnh ĐTĐ bằng 1,7 lần so với người có hoạt động thể lực với KTC 95% là 1,16 – 2,75.

Có mối liên quan giữa tình trạng mắc bệnh ĐTĐ và hút thuốc lá, uống rượu trong ngày với p<0,05. Người không có uống rượu trong ngày có nguy cơ mắc bệnh ĐTĐ bằng 0,5 lần so với người có uống rượu trong ngày

Bảng 3.15. Mối liên quan giữa các chỉ số sức khỏe trung gian với bệnh đái tháo đường, qua phân tích hồi qui đa biến .

Các biến số

Tổng số	Số mắc ĐTĐ	Tỷ lệ %	OR 95% CI
Vòng bụng	Bình thường	918	105	11,4	0,6 0,37-1,13
	Cao	182	26	14,3
Mức mỡ nội tạng	Bình thường	853	72	8,4	3,4 2,33-4,97
	Tăng cao	247	59	23,9
Tỷ lệ mỡ cơ thể	Bình thường	507	35	6,9	0,9 0,98 -1,00
	Cao	593	96	16,2
Chỉ số WHR	Bình thường	787	84	10,7	1,4 1,01-2,17
	Cao	313	47	15
Chỉ số BMI	<23	691	51	7,4	2,3 1,53 -3,62
	≥23	409	80	19,6
Huyết áp	Không tăng HA	672	55	8,2	1,7 1,14 -2,59
	Có tăng HA	428	76	17,8

Có mối liên quan giữa tình trạng mắc bệnh ĐTĐ và vòng bụng với p<0,05. Người có vòng bụng bình thường có nguy cơ mắc bệnh ĐTĐ bằng 0,6 lần so với người có vòng bụng cao với KTC 95% là 0,37 - 1,13.

Có mối liên quan giữa tình trạng mắc bệnh ĐTĐ và mức mỡ nội tạng với p<0,05. Người có mức mỡ nội tạng cao có nguy cơ mắc bệnh ĐTĐ bằng 3,4 lần so với người có mức mỡ nội tạng bình thường với KTC 95% là 2,33 – 4,97.

Có mối liên quan giữa tình trạng mắc bệnh ĐTĐ và chỉ số WHR với p<0,05. Người có chỉ số WHR cao có nguy cơ mắc bệnh ĐTĐ bằng 1,4 lần so với người có chỉ số WHR bình thường với KTC 95% là 1,01 – 2,17.

Có mối liên quan giữa tình trạng mắc bệnh ĐTĐ và chỉ số BMI với p<0,05. Người có chỉ số BMI >=23 có nguy cơ mắc bệnh ĐTĐ gấp 2,3 lần so với người có chỉ số BMI<2,3 với KTC 95% là 1,53 – 3,62.

Có mối liên quan giữa tình trạng mắc bệnh ĐTĐ và huyết áp với p<0,05. Người có huyết áp cao có nguy cơ mắc bệnh ĐTĐ bằng 1,7 lần so với người có huyết áp bình thường với KTC 95% là 1,14 -2,59.

3.1.4. Phân tích các yếu tố liên quan đến tiến triển đái tháo đường và các yếu tố

liên quan trong và ngoài thang điểm FINDRISC.

Bảng 3.16. Tình hình phân bố theo các yếu tố nguy cơ của người dân tộc Khmer

Biến

Phân độ		Điểm	Số lượng (n=1000)	TL%
1. Tuổi	< 45		0	-	-
	45 – 54		2	519	47,2
	55 – 64		3	333	30,3
	≥ 64		4	248	22,5
2. BMI	< 18,5		0	58	5,2
	18,5 - < 23		1	633	57,5
	≥ 23		3	409	37,2
3. Vòng Bụng	Nam	< 82	0	343	74,9
		82 – 90	3	96	21,0
		≥ 90	4	19	4,1
	Nữ	< 72	0	230	35,8
		72 – 80	3	249	38,8
		≥ 80	4	163	25,4
4. Hoạt động thể lực hàng ngày > 30 phút	Có		0	798	72,5
	Không		2	302	27,5
5. Thường ăn rau, quả	Mỗi ngày		0	592	53,8
	Không mỗi ngày		1	508	46,2
6. Đã có lần được kê toa thuốc hạ huyết áp	Không		0	1022	92,9
	Có		2	78	7,1
7. Đã có lần phát hiện tăng đường huyết	Không		0	773	70,3
	Có		2	327	29,7
8. Có thân nhân được chẩn đoán ĐTĐ	Không		0	917	88,3
	Ông bà, chú, bác, cô,dì		3	43	3,9

Có cha mẹ anh, chị, em

5

86

7,8

Nhận xét.

Người dân, nhóm tuổi từ 45 – 54 tỷ lệ cao 47,2%. Nhóm người nam có vòng bụng < 82 cm tỷ lệ cao là 74,9% và nhóm nữ có vòng bụng từ 72 – 80cm có tỷ lệ cao nhất là 38,8%. Có thân nhân được chẩn đoán ĐTĐ tỷ lệ 11,7%

Bảng 3.17. Một số yếu tố liên quan trên người dân tộc Khmer tiền đái tháo đường trong và ngoài thang điểm FINDRISC

Thông số

Diện tích	KTC 95%	Điểm cắt	p
Trong thang điểm
Tuổi	0,74	0,69 – 0,78	53	<0,05
BMI	0,61	0,55 - 0,66	23	<0,05
Vòng bụng	0,78	0,74 – 0,82	77	<0,05
Tiền sử tăng HA	0,38	0,32 – 0,43		<0,05
Ngoài thang điểm
HA tâm thu	0,65	0,61 – 0,69	120	<0,05
HA tâm trương	0,63	0,58 – 0,68	80	<0,05
Tỷ lệ mở cơ thể	0,59	0,53 - 0,64	31	<0,05
Mức mỡ nội tạng	0,60	0,55 – 0,65	4	<0,05

Tuổi, BMI và vòng bụng là ba yếu tố liên quan rõ nhất trong thang điểm FINDRISC trên đối tượng người dân tộc Khmer mắc tiền đái tháo đường.

Huyết áp tâm thu, huyết áp tâm trương và mức mỡ nội tạng là các yếu tố liên quan rõ nhất bên ngoài thang điểm FINDRISC trên đối tượng tiền đái tháo đường.

Diện tích dưới đường cong lần lượt là 0,65; 0,63 và 0,60.

.

Tuổi BMI

Vòng bụng

Tăng đường huyết Thân nhân ĐTD Tiền sử tăng HA Ăn rau xanh

Độ đặc hiệu

Độ nhạy

Biểu đồ 3.3. Yếu tố liên quan ở người dân tiền đái tháo đường trong thang điểm

FINDRISC

Bảng 3.18. Phân tích các yếu tố liên quan đến tiến triển đái tháo đường týp 2 trong 10 năm tới của người dân tộc Khmer bình thường

Xếp loại

Nguy cơ

Số lượng	Tỷ lệ %	Ước tính tỷ lệ tiến triển ĐTĐ týp 2 (%)
Thấp	20	2,6	0,03
Thấp nhẹ	427	55,3	0,21
Trung bình	261	33,8	5,63
Cao	64	8,3	2,76
Tổng	772	100	8,26

Người dân ở nhóm xếp loại thấp nhẹ có tỷ lệ cao nhất 55,3% và ước tính tỷ lệ

mắc bệnh đái tháo đường týp 2 trong 10 năm sẽ tăng thêm là 8,26% năm 2021