Công Bố Các Thông Tin Khác Của Công Ty Đại Chúng

đến chi phí phòng ngừa, khắc phục rủi ro) hoặc khi có rủi ro xảy ra, thiệt hại cho công ty sẽ nhiều hơn do không có phương án dự phòng hiệu quả.

Ngoài ra, theo quy định tại Điều 8 Thông tư 52/2012/TT-BTC, CTĐC phải CBTT bất thường khi xảy ra một số sự kiện có thể đem lại rủi ro lớn cho công ty mà nhà đầu tư cần thiết phải có các thông tin này kịp thời để xác định chiến lược đầu tư hiệu quả, cụ thể CTĐC phải CBTT trong vòng 24 giờ trong các trường hợp sau: khi có thông tin về tài khoản của công ty tại ngân hàng bị phong toả hoặc tài khoản được phép hoạt động trở lại sau khi bị phong toả; thông tin về tạm ngừng kinh doanh; thông tin về việc bị thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp hoặc Giấy phép thành lập và hoạt động hoặc Giấy phép hoạt động; thông báo của Toà án thụ lý đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản doanh nghiệp…

2.1.2.5. Công bố các thông tin khác của công ty đại chúng

Ngoài các thông tin về tài chính, quản trị công ty, thông tin liên quan đến tình hình hoạt động, kết quả sản xuất kinh doanh, thông tin về rủi ro và chính sách phòng ngừa rủi ro, CTĐC còn phải công bố một số thông tin khác như: công ty phải CBTT trong vòng 24 giờ khi giá chứng khoán tăng trần hoặc giảm sàn từ mười (10) phiên liên tiếp trở lên (đối với công ty niêm) hoặc trường hợp CTĐC chào bán chứng khoán, công ty còn phải định kỳ sáu tháng CBTT về tiến độ sử dụng vốn thu được từ đợt chào bán cho đến khi giải ngân hết vốn huy động, đồng thời tuân thủ quy định khác theo pháp luật chào bán chứng khoán.

Ngoài ra, công ty đại chúng phải CBTT theo yêu cầu của SGDCK (đối với công ty niêm yết, đăng ký giao dịch), UBCKNN khi xảy ra sự kiện ảnh hưởng nghiêm trọng đến lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư hoặc khi có thông tin ảnh hưởng lớn đến giá chứng khoán và cần phải xác nhận thông tin đó như: trường hợp UBCKNN yêu cầu công ty Dược Viễn đông phải giải trình các đợt chào bán chứng khoán ra công chúng khi nhận thấy các dấu hiệu bất thường trong sử dụng vốn đã được chào bán vào năm 2010. Hoặc gần đây, UBCKNN yêu cầu Ngân hàng Đầu tư và phát triển Việt Nam – BIDV xác nhận đối với tin đồn lãnh đạo

ngân hàng này là ông Trần Xuân Giá bị bắt năm 2012 trong bối cảnh thị trường liên tục giảm điểm, ảnh hưởng lớn đến nhà đầu tư... Trong các trường hợp này, công ty đại chúng phải CBTT ngay trên website công ty và khi công bố phải nêu rõ sự kiện được UBCKNN, SGDCK yêu cầu công bố; nguyên nhân và đánh giá của công ty về tính xác thực của sự kiện đó, giải pháp khắc phục (nếu có).

2.1.3. Phương tiện và trình tự, thủ tục CBTT của công ty đại chúng

Về phương tiện CBTT: Theo quy định tại Điều 4 Thông tư số 52/2012/TT- BTC, các CTĐC có thể thực hiện CBTT qua các phương tiện sau: Báo cáo thường niên, trang thông tin điện tử (website), các ấn phẩm của tổ chức này và các phương tiện thông tin đại chúng khác (báo in, báo mạng, truyền hình…). Tuy nhiên, theo khoản 3 Điều 4 Thông tư số 52/2012/TT-BTC, công ty đại chúng phải lập website trong vòng 6 tháng kể từ ngày trở thành CTĐC và mọi thông tin phải được thực hiện công bố trên website. Yêu cầu này nhằm đảm bảo tính kịp thời của thông tin, đáp ứng nhu cầu về thông tin của nhà đầu tư trên TTCK.

Về phương thức CBTT của công ty đại chúng: Theo khoản 2 Điều 3 Thông tư số 52/2012/TT-BTC, các công ty đại chúng phải thực hiện CBTT thông qua người đại diện theo pháp luật hoặc người được ủy quyền CBTT của công ty. Người đại diện theo pháp luật phải chịu mọi trách nhiệm liên quan đến thông tin do người được ủy quyền CBTT của công ty công bố. Trường hợp thay đổi người được ủy quyền CBTT, công ty đại chúng phải thông báo bằng văn bản cho UBCKNN, SGDCK ít nhất 5 ngày làm việc trước khi có sự thay đổi.

Về quy trình CBTT của công ty đại chúng: Theo khoản 3 Điều 3 Thông tư số 52/2012/TT-BTC, các CTĐC khi CBTT phải đồng thời báo cáo UBCKNN, SGDCK (đối với tổ chức niêm yết, đăng ký giao dịch), nhằm giúp các cơ quan này kiểm soát được các thông tin do công ty công bố. Do đó quy trình CBTT và báo cáo của các công ty đại chúng hiện nay được thực hiện như sau: Bước 1, khi phát sinh sự kiện phải CBTT, công ty phải đăng thông tin trên website (hoạt động CBTT), đồng thời gửi nội dung thông tin phải công bố đến UBCKNN,

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 123 trang tài liệu này.

SGDCK qua fax, email, bưu điện hoặc qua cổng thông tin trực tuyến (hoạt động báo cáo). Bước 2, sau khi nhận được thông tin cần công bố của công ty đại chúng thì UBCKNN, SGDCK kiểm tra thông tin và thực hiện đăng tải thông tin trên hệ thống CBTT của UBCKNN, SGDCK.

2.1.4. Xử lý hành vi vi phạm pháp luật về công bố thông tin của công ty đại chúng trên thị trường chứng khoán

Thông tin có vai trò đặc biệt quan trọng đối với nhà đầu tư nhưng các vi phạm chủ yếu trên TTCK vẫn là vi phạm về chế độ báo cáo, CBTT, trong đó các vi phạm về CBTT của CTĐC chiếm tỷ lệ lớn. Vì thế, các biện pháp xử lý các hành vi vi phạm về CBTT theo hướng nghiêm khắc là điều cần thiết nhằm tăng cường tính răn đe, góp phần làm giảm các vi phạm và nâng cao tính công khai, minh bạch của TTCK. Hiện nay, theo Luật Xử lý vi phạm hành chính ngày 20/6/2012 có năm hình thức xử phạt hành chính gồm: cảnh cáo; phạt tiền; tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề có thời hạn hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn; tịch thu tang vật vi phạm hành chính, phương tiện được sử dụng để vi phạm hành chính; trục xuất. Đối với các hành vi vi phạm quy định pháp luật về CBTT của trên TTCK chỉ áp dụng ba hình thức xử lý vi phạm hành chính gồm cảnh cáo; phạt tiền; tước quyền sử dụng giấy chứng nhận đăng ký hoạt động văn phòng đại diện, chứng chỉ hành nghề chứng khoán có thời hạn từ trên 03 tháng đến 24 tháng, trong đó các công ty đại chúng (không phải tổ chức kinh doanh chứng khoán) chỉ áp dụng hai hình thức là cảnh cáo và phạt tiền. Các hình thức xử lý bổ sung gồm buộc hủy bỏ hoặc cải chính thông tin; buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm.

Trước đây, việc xử lý hành chính đối với các hành vi vi phạm nghĩa vụ CBTT trên TTCK được quy định tại Nghị định số 85/2010/NĐ-CP. Các mức phạt tại Nghị định này được đánh giá là chưa đủ sức răn đe đối với các vi phạm trên thị trường, vì thế nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước đối với lĩnh vực chứng khoán, đồng thời phù hợp với quy định mới tại Luật xử lý vi phạm hành

chính năm 2012 (trong đó mức xử phạt cao nhất lên đến 2 tỷ đồng), ngày 23/9/2013 Chính Phủ đã ban hành Nghị định số 108/2013/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và TTCK (sau đây gọi tắt là Nghị định số 108/2013/NĐ-CP) thay thế cho Nghị định số 85/2010/NĐ-CP. Các nội dung của Nghị định số 108/2013/NĐ-CP được hướng dẫn chi tiết tại Thông tư số 217/2013/TT-BTC ngày 31/12/2013 của Bộ Tài chính về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và TTCK. Theo đó, các hình thức xử lý vi phạm khi công ty đại chúng không tuân thủ quy định về CBTT trên TTCK gồm:

- Biện pháp cảnh cáo: Chỉ áp dụng trong trường hợp công ty đại chúng không thực hiện đăng ký người được ủy quyền CBTT; không thông báo, thông báo không đúng thời hạn về việc thay đổi người được ủy quyền CBTT hoặc không thông báo với UBCKNN, SGDCK về địa chỉ trang thông tin điện tử và mọi thay đổi liên quan đến địa chỉ này theo quy định pháp luật.

- Hình thức phạt tiền áp dụng với các vi phạm sau: Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng với hành vi không tuân thủ đầy đủ quy định pháp luật về phương tiện, hình thức CBTT; không lưu giữ thông tin công bố theo quy định pháp luật. Nghị định mới này cũng bổ sung quy định về phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 70.000.000 đồng đối với mọi hành vi CBTT không đúng thời hạn, không đầy đủ nội dung theo quy định pháp luật hoặc theo yêu cầu của UBCKNN (trước đây Nghị định 85/2010/NĐ-CP chỉ áp dụng đối với vi phạm về CBTT bất thường). Còn hành vi không CBTT hoặc CBTT không chính xác theo quy định pháp luật hoặc theo yêu cầu của UBCKNN có mức phạt đến 100.000.000 đồng (tăng so với mức 90.000.000 đồng trước đây). Ngoài ra, Nghị định số 108/2013/NĐ-CP cũng quy định trường hợp CTĐC không lập trang thông tin điện tử cũng bị phạt đến 100.000.000 đồng (trước đây là 30.000.000 đồng), nhằm đẩy mạnh hoạt động CBTT điện tử của CTĐC. Bên cạnh đó, Nghị định cũng bổ sung các hành vi vi phạm như: không xác nhận hoặc đính chính thông tin hoặc xác nhận, đính chính thông tin không đúng thời hạn khi có thông tin làm

ảnh hưởng đến giá chứng khoán hoặc khi nhận được yêu cầu xác nhận, đính chính thông tin của UBCKNN (mức phạt đến 100.000.000 đồng). Đặc biệt, đối với hành vi tổ chức trực tiếp hay gián tiếp tham gia vào việc tạo dựng thông tin sai sự thật, CBTT sai lệch nhằm lôi kéo, xúi giục việc mua, bán chứng khoán hoặc không công bố kịp thời, đầy đủ thông tin về các sự kiện xảy ra có ảnh hưởng đến giá chứng khoán… mức phạt lên đến 1,2 tỷ đồng.

Ngoài ra, với vai trò là chủ thể “cung cấp hàng hóa” trên thị trường giao dịch có tổ chức, các công ty niêm yết/đăng ký giao dịch còn phải tuân thủ quy định của cơ quan tổ chức thị trường – các SGDCK. Theo Quy chế CBTT của các SGDCK hiện có năm hình thức xử lý vi phạm khi các công ty niêm yết/đăng ký giao dịch không tuân thủ quy định về CBTT, bao gồm (i) Nhắc nhở bằng văn bản; (ii) Đưa chứng khoán vào diện cảnh báo; (iii) Đưa chứng khoán vào diện kiểm soát; (iv) Tạm ngừng giao dịch; (v) Hủy niêm yết/hủy đăng ký giao dịch cổ phiếu theo quy định tại Quy chế Niêm yết chứng khoán/Quy chế Quản lý thị trường đăng ký giao dịch. Tùy theo tính chất, mức độ vi phạm quy định về CBTT mà Tổng Giám đốc SGDCK quyết định một trong năm hình thức xử lý trên đối với công ty niêm yết/đăng ký giao dịch. Các quy định này cũng góp phần đảm bảo quyền lợi của nhà đầu tư, giúp cung cấp hàng hóa có chất lượng trên thị trường giao dịch chứng khoán có tổ chức.

Đặc biệt, ngày 26/6/2013, Thông tư liên tịch số 10/2013/TTLT-BTP- BCA-TANDTC-VKSNDTC-BTC giữa Bộ Tư pháp - Bộ Công an - Tòa án nhân dân tối cao - Viện Kiểm sát nhân dân tối cao - Bộ Tài chính hướng dẫn áp dụng một số điều của Bộ luật Hình sự về các tội phạm trong lĩnh vực thuế, tài chính - kế toán và chứng khoán đã được ban hành. Điều này đánh dấu việc lần đầu tiên Việt Nam có hướng dẫn cụ thể về tội phạm hình sự trong lĩnh vực chứng khoán và TTCK, trong đó chủ yếu là các tội liên quan đến CBTT và sử dụng thông tin nội bộ (Ba tội liên quan đến lĩnh vực chứng khoán tại Điều 181 a, b, c Bộ luật Hình sự gồm: (1) tội cố ý thông tin sai lệch hoặc che giấu sự thật trong hoạt động chứng khoán; (2) tội sử dụng thông tin nội bộ để mua bán chứng khoán; (3) tội

thao túng giá chứng khoán). Những hành vi cần áp dụng chế tài nghiêm khắc do nó xâm hại đến trật tự quản lý nhà nước về chứng khoán và TTCK, tạo ra cung cầu giả tạo đối với cổ phiếu, làm suy giảm lòng tin của các nhà đầu tư trong và ngoài nước vào môi trường đầu tư chứng khoán Việt Nam... Trên thực tế, nhiều trường hợp đã bị khởi tố như vụ việc khởi tố lãnh đạo công ty Dược Viễn Đông vào tháng 12/2011 về tội thao túng giá chứng khoán hay khởi tố lãnh đạo công ty cổ phần chứng khoán Sacombank (SBS) về hành vi "công bố thông tin sai lệch hoặc che giấu sự thật trong hoạt động chứng khoán, thao túng giá chứng khoán" vào tháng 8/2012... Các sự việc này đã tạo sức răn đe rất lớn đến các đối tượng tham gia TTCK, làm “chùn tay các đội lái chứng khoán”, góp phần làm tăng cường tính minh bạch của thị trường.

Có thể thấy, khung pháp lý điều chỉnh hoạt động CBTT nói chung cũng như điều chỉnh hoạt động CBTT của công ty đại chúng nói riêng đã song hành cùng những biến động của TTCK và đều có những thay đổi thích hợp trong từng giai đoạn phát triển của thị trường, góp phần rất lớn vào việc thiết lập trật tự, ổn định của TTCK. Việc ban hành Thông tư 52/2012/TT-BTC với các quy định chặt chẽ về nghĩa vụ CBTT định kỳ, bất thường của công ty đại chúng cho thấy nỗ lực rất lớn của cơ quan quản lý trong vấn đề minh bạch hóa TTCK và bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư. Phân tích các quy định hiện hành cho thấy pháp luật điều chỉnh hoạt động CBTT của công ty đại chúng trên TTCK Việt Nam đã tiệm cận đến chuẩn mực quốc tế cả về loại thông tin cần công bố và cách thức CBTT.

2.2. Thực tiễn thực hiện quy định pháp luật về công bố thông tin của công ty đại chúng trên thị trường chứng khoán

2.2.1. Kết quả đạt được trong hoạt động công bố thông tin của công ty đại chúng trên thị trường chứng khoán

2.2.1.1. Thực trạng thực hiện nghĩa vụ công bố thông tin của công ty đại chúng trên TTCK

Các quy định chặt chẽ tại Thông tư 52/2012/TT-BTC cùng với việc tăng mức xử phạt đối với hành vi vi phạm nghĩa vụ CBTT tại Nghị định số 108/2013/NĐ-CP đã tạo hiệu ứng khá tích cực trên TTCK, các vi phạm về CBTT có chiều hướng giảm trên cả hai sàn giao dịch chứng khoán. Cụ thể:

Tình hình tuân thủ nghĩa vụ CBTT của công ty niêm yết trên HNX:

- Về tình hình tuân thủ thời hạn nộp BCTC:

Số lượng công ty niêm yết có nghĩa vụ công bố BCTC kiểm toán năm 2013 trên HNX là 377 công ty. Tính đến ngày 14/05/2014 có 51 trường hợp (chiếm 13%) chậm công bố BCTC kiểm toán năm 2013, giảm 10% so với năm 2012 (là 121 trường hợp vi phạm, chiếm 23%).

- Về công bố thông tin bất thường:

Trong năm 2013, trên HNX có 308 trường hợp vi phạm (giảm 31,7% so với năm 2012). Hầu hết đều là vi phạm chậm CBTT về thay đổi nhân sự, thay đổi người được ủy quyền CBTT và Nghị quyết ĐHĐCĐ/HĐQT về việc thông qua việc trả cổ tức, mua cổ phiếu quỹ hoặc điều chỉnh kế hoạch sản xuất kinh doanh.

- Về công bố thông tin về các giao dịch đặc biệt:

Năm 2013 có 266 trường hợp vi phạm, giảm 25% so với 356 vi phạm năm 2012. Các vi phạm về giao dịch của cổ đông nội bộ, người có liên quan là 178 vi phạm, giảm 20% so với 224 vi phạm năm 2012.

Tình hình tuân thủ nghĩa vụ CBTT của công ty niêm yết trên HOSE:

- Tình hình tuân thủ nghĩa vụ công bố thông tin Báo cáo tài chính:

Tính đến hết ngày 7/5/2014, đã có 298/303 công ty đã hoàn tất BCTC kiểm toán 2013 và thực hiện công bố thông tin ra thị trường. Số lượng công ty chậm công bố BCTC kiểm toán là 38/303 công ty niêm yết chiếm tỷ lệ 12,5%, giảm so với mức 15,5% của năm 2013.

- Về tình hình tuân thủ thời hạn CBTT Báo cáo thường niên và Báo cáo quản trị công ty:

Tính đến tháng 5/2014, có 37 vi phạm liên quan đến CBTT Báo cáo thường niên 2013 và 34 vi phạm CBTT Báo cáo quản trị công ty năm 2013 (so với số lượng vi phạm năm 2013 là 46 trường hợp công ty vi phạm CBTT Báo cáo Quản trị công ty năm 2012 và 42 vi phạm CBTT Báo cáo thường niên năm 2012).

- Về tình hình tuân thủ CBTT bất thường:

Trong nửa đầu năm 2014, có 64 vi phạm liên quan đến CBTT bất thường. Trong quý II/2014 có 24 vi phạm liên quan đến CBTT bất thường (giảm 9%) so với 39 vi phạm liên quan đến CBTT bất thường trong quý II/2013.

Như vậy, số lượng các vi phạm về CBTT trên cả SGDCK Hà Nội và SGDCK TP. Hồ Chí Minh đều có chiều hướng giảm. Không những thế, thực tế cho thấy các thông tin từ công ty đại chúng được công bố cũng được cải thiện hơn về “chất”. Nhiều công ty đã sử dụng Báo cáo thường niên như là công cụ để quảng bá hình ảnh của mình và đưa vào Báo cáo này các yếu tố liên quan đến phát triển bền vững. Hàng năm, tại các giải thưởng về Báo cáo thường niên do các SGDCK tổ chức, nhiều công ty như Công ty sữa Việt Nam (Vinamilk), Tập đoàn Bảo Việt… đã được vinh danh tại các hạng mục như BCTN xuất sắc nhất, BCTN có nội dung quản trị công ty tốt nhất, các giải cho Báo cáo phát triển bền vững. Đây là một tín hiệu tích cực cho thấy kết quả từ các biện pháp minh bạch hóa thông tin trên TTCK của cơ quan quản lý và ý thức minh bạch thông tin tốt hơn của các doanh nghiệp. Đây chính là động lực giúp TTCK phát triển, qua đó thu hút được đông đảo nhà đầu tư tham gia thị trường. Tính từ đầu năm 2014 đến nay, TTCK đã bứt phá mạnh mẽ, chỉ số VN Index đạt “đỉnh” trong vòng 5 năm trở lại đây. Điều này có nguyên nhân một phần vì tính khả quan từ các thông tin vĩ mô, một phần là do môi trường đầu tư đã công khai hơn, giúp nhà đầu tư có được thông tin nhanh chóng, kịp thời hơn.

2.2.1.2. Về quy trình, cách thức công bố thông tin

Hiện nay, công ty đại chúng khi công bố thông tin phải đồng thời báo cáo UBCKNN, SGDCK và quy trình này được thực hiện như sau: