Tăng Cường Đôn Đốc Thu Hồi Nợ Của Các Tổ Chức Hội Đoàn Thể Nhận Ủy

+ Hộ thoát nghèo, hộ cận nghèo không vay nữa: Theo quy định giải ngân lần Học kỳ II chỉ căn cứ vào hồ sơ để giải ngân, các năm sau căn cứ vào giấy xác nhận của Nhà trường để giải ngân không quy định phải xác nhận lại đối tượng, hộ còn nghèo (cận nghèo) hay thoát nghèo (cận nghèo). Vì vậy, Ngân hàng không có cơ sở rà soát cũng như không ai có trách nhiệm phải rà soát để xem xét giải ngân, cán bộ Ngân hàng không thể đảm nhiệm hết…

Vì vậy đối với trường hợp này NHCSXH nơi cho vay căn cứ vào giấy xác nhận của nhà trường, số tiền đã giải ngân, thời gian giải ngân, xác định thời điểm HSSV tốt nghiệp ra trường để định kỳ hạn trả nợ theo cách thức như đã trình bày ở trên.

- Trường hợp đang trong thời gian phát tiền vay hoặc khách hàng không vay hết số tiền đã được phê duyệt, chưa tốt nghiệp mà trả hết nợ thì tại thời điểm khách hàng tất toán, ngân hàng nơi cho vay xác định lại thời gian trả nợ, xác định số ngày trả nợ trước hạn…và thực hiện theo các quy định hiện hành.

3.2.3.2. Tăng cường đôn đốc thu hồi nợ của các tổ chức hội đoàn thể nhận ủy thác các cấp

Với mô hình tổ chức và phương thức quản lý tín dụng đặc thù, NHCSXH đã huy động được nhiều cán bộ có tâm huyết từ các hội đoàn thể tham gia quản trị và nhận ủy thác quản lý vốn vay. Hiện có hàng nghìn cán bộ của Hội Phụ nữ, Hội Nông dân, Hội Cựu chiến binh và Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh đang tham gia thực hiện dịch vụ uỷ thác cho NHCSXH TP Hà Nội. Ngoài ra, việc tổ chức giao dịch và công khai kết quả hoạt động tín dụng cũng như các chính sách tín dụng ưu đãi tại xã, phường đã tạo điều kiện để mọi người dân có thể kiểm tra, giám sát hoạt động của NHCSXH cũng như việc thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về xóa đói giảm nghèo, an sinh xã hội.

- NHCSXH tổ chức giao dịch cố định hàng tháng tại xã, phường để thu hồi nợ, xử lý nợ đến hạn theo qui định, phối hợp chặt chẽ với hội đoàn thể, UBND xã phường để xử lý nghiêm túc đối với những hộ vay đến hạn, quá hạn có khả năng và điều kiện nhưng cố tình chây ỳ không chịu trả nợ.

- Làm tốt công tác tuyên truyền và tham gia thực hiện tốt chính sách tín dụng hỗ trợ giảm nghèo và an sinh xã hội.

- Phối hợp với chính quyền địa phương và các cơ quan có thẩm quyền tổ chức lồng ghép các chương trình, dự án sản xuất kinh doanh, chuyển đổi cơ cấu, lựa chọn cây trồng, vật nuôi, ngành nghề, các chương trình chuyển giao công nghệ, khuyến công, khuyến nông, khuyến lâm, khuyến ngư, định hướng thị trường với việc triển khai tín dụng chính sách trên địa bàn.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 137 trang tài liệu này.

- Ứng dụng công nghệ thông tin vào quá trình quản lý hoạt động ủy thác của các tổ chức chính trị - xã hội.

- Chủ động phối hợp lồng ghép có hiệu quả hoạt động tín dụng với việc tập huấn chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật, dạy nghề, định hướng thị trường… giúp người vay sử dụng vốn hiệu quả, thoát nghèo bền vững.

3.2.3.3. Tăng cường quản lý thu hồi nợ của các cấp chính quyền địa phương

Chính quyền địa phương luôn đóng vai trò vô cùng quan trọng. Bằng tổng hợp các phương pháp để nâng cao ý thức trách nhiệm trả nợ của hộ vay như:

- Huy động nguồn lực và chỉ đạo thực hiện các chương trình, dự án hỗ trợ tín dụng xóa đói giảm nghèo và an sinh xã hội tại địa phương. Hàng năm, trích từ nguồn thu ngân sách địa phương để bổ sung nguồn vốn cho vay trên địa bàn theo các cơ chế, chính sách ưu đãi của địa phương.

- Tổ chức điều tra và quản lý chặt chẽ danh sách hộ nghèo, hộ cận nghèo và các đối tượng chính sách khác. Chủ động điều chỉnh, bổ sung kịp thời danh sách hộ nghèo, hộ cận nghèo và đối tượng chính sách khác để có căn cứ xác nhận đối tượng vay vốn NHCSXH.

- Phối hợp lồng ghép việc cho vay vốn của NHCSXH với việc thực hiện các chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội, chuyển giao công nghệ, tập huấn kỷ năng sản xuất - kinh doanh… giúp người nghèo sử dụng vốn có hiệu quả, cải thiệnđời sống và trả được nợ.

- Nâng cao trách nhiệm của UBND cấp xã, phường trong việc: triển khai thực hiện chính sách tín dụng trên địa bàn; kiện toàn Ban giảm nghèo nhằm nâng cao

chất lượng hoạt động, thực hiện tốt việc tham mưu cho UBND cùng cấp quản lý, phê duyệt danh sách hộ nghèo và đối tượng chính sách vay vốn NHCSXH; chỉ đạo Trưởng thôn, tổ trưởng tổ dân phố phối hợp cùng NHCSXH, các tổ chức chính trị- xã hội, Tổ TK&VV quản lý chặt chẽ vốn tín dụng ưu đãi trên địa bàn; theo dòi, giúp đỡ người vay vốn sử dụng vốn đúng mục đích, có hiệu quả; đôn đốc người vay trả nợ, trả lãi ngân hàng đầy đủ, đúng hạn; tích cực tham gia xử lý các khoản nợ quá hạn, nợ xấu.

- Nghiên cứu, đề xuất tham mưu với các cấp có thẩm quyền thực thi chính sách tín dụng ưu đãi một cách hiệu quả, phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội và nhu cầu của người dân địa phương.

- Chủ động đào tạo, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ làm dịch vụ ủy thác, Ban quản lý Tổ TK&VV thông qua hình thức tự đào tạo hoặc thực hiện chương trình hợp tác đào tạo với NHCSXH.

- UBND cấp xã, phường khi xác nhận vào hồ sơ lý lịch xin việc phải rà soát xem HSSV này có vay vốn NHCSXH hay không, việc chấp hành trả nợ, lãi theo phân kỳ cũng là ý thức chấp hành pháp luật.

3.2.3.4. Yêu cầu khách hàng vay vốn theo chương trình tín dụng học sinh sinh viên tuân thủ hợp đồng tín dụng

Nguồn thu nhập chính để trả nợ tiền vay của chương trình tín dụng HSSV là thu nhập của HSSV khi ra trường có việc làm, vì vậy giải pháp quản lý và tác động để HSSV ra trường tìm được việc làm tự nguyện, tự giác gửi tiền về cho gia đình hoặc trực tiếp trả nợ ngân hàng là giải pháp quan trọng.

Để thực hiện giải pháp này cần có sự tham gia phối hợp của nhiều bên có liên quan, sự giáo dục của gia đình, của nhà trường, của đơn vị nơi HSSV đến làm việc, của ngân hàng... Thông qua phần mềm quản lý trên Website vay vốn đi học, với những thông tin này sẽ là cầu nối HSSV với cơ sở đào tạo, gia đình, ngân hàng, các cơ sở sản xuất, đơn vị tuyển dụng HSSV vào làm việc và các cơ quan có liên quan khác.

Với giải pháp quản lý và tác động này, sự phối hợp của các cơ quan, tổ chức

liên quan sẽ hỗ trợ cho chương trình tín dụng HSSV thu hồi nợ một cách hiệu quả.

Ký cam kết trả nợ: Trước kỳ thi tốt nghiệp tối thiểu 2 tuần, Ban giám hiệu nhà trường nhắc nhở những học sinh đã vay vốn và đến thời điểm đó còn dư nợ tại NHCSXH phải làm Giấy cam kết trả nợ, có trách nhiệm sẽ thông báo cho nhà trường và gia đình về địa chỉ đơn vị công tác khi có việc làm (được ký hợp đồng lao động), có nguồn thu nhập và trách nhiệm cùng gia đình trả nợ.

Chỉ sau khi HSSV vay vốn làm Giấy cam kết thì nhà trường mới làm các thủ tục cấp giấy chứng nhận tốt nghiệp, phát bằng tốt nghiệp và trả hồ sơ cho HSSV.

Đẩy mạnh công tác tuyên truyền thông qua các phương tiện thông tin đại chúng như: Đài phát thanh, truyền hình, các cơ quan báo, đài, tổ chức chính trị - xã hội, Ủy ban nhân dân các cấp tại địa phương, các cơ sở đào tạo... về chính sách cho vay đối với HSSV theo Quyết định số 157/2007/QĐ-TTg, chính sách giảm lãi tiền vay đối với trường hợp hộ vay có điều kiện và tự nguyện trả nợ trước hạn. Tuyên truyền để người vay vốn sử dụng đúng mục đích, nhận thức về ý nghĩa của Chương trình tín dụng đối với HSSV cũng như trách nhiệm trả nợ đầy đủ khi đến hạn.

Nên có chế tài thưởng phạt đối với việc người vay chấp hành phân kỳ trả nợ.

Tạo ý thức trách nhiệm hoàn trả nợ vay: công bố danh sách người vay không trả nợ tại trường học, nơi làm việc và UBND xã phường.

3.2.4. Công tác nguồn vốn

Tăng trưởng nguồn vốn nhằm đáp ứng đủ vốn cho số HSSV có hoàn cảnh khó khăn đủ điều kiện được vay vốn.

Ngân hàng Chính sách xã hội thực sự là một Ngân hàng của chính phủ. Mục tiêu hoạt động vì mục tiêu người nghèo và các đối tượng chính sách, gắn liền với nhiệm vụ chính trị, khách hàng vay là người nghèo và các đối tượng chính sách khác. Nguồn vốn dùng để cho vay HSSV còn rất thấp.Nếu đáp ứng đủ số HSSV có hoàn cảnh khó khăn, đủ điều kiện vay thì còn thiếu rất nhiều. Giải pháp tăng trưởng nguồn vốn một cách ổn định, hỗ trợ mục tiêu phát triển bền vững, NHCSXH Chi nhánh TP Hà Nội cần xây dựng chiến lược huy động vốn trung và dài hạn theo định hướng dưới đây:

+ Chủ động, độc lập tạo lập nguồn vốn để thay thế dần sự phụ thuộc vào nguồn vốn 2% đi vay và nhận tiền gửi từ các NHTM.

+ Tạo lập nguồn vốn có lãi suất thấp từ các kênh huy động, có chính sách thu hút khách hàng, đa dạng về nguồn tiền gửi vãng lai, phát triển dịch vụ tiền gửi, dịch vụ thanh toán và các dịch vụ mới.

+ Xây dựng một cơ chế huy động vốn trong toàn hệ thống để nâng cao khả năng cạnh tranh về chi phí huy động, mức độ biến động và khả năng đáp ứng kịp thời của mỗi nguồn vốn.

+ Đề nghị Chính phủ ban hành chính sách về huy động vốn theo hướng tăng cường nguồn vốn không phải trả lãi hoặc lãi suất thấp, nguồn vốn này phải chiếm phần lớn quỹ cho vay, tạo điều kiện từng bước giảm cấp bù chênh lệch lãi suất từ NSNN. Huy động vốn theo lãi suất thị trường phụ thuộc vào kế hoạch cấp bù chênh lệch lãi suất. NHCSXH Chi nhánh TP Hà Nội cần chuyển hướng huy động vốn sang các hình thức phát hành kỳ phiếu, trái phiếu, huy động tiền gửi của Kho bạc Nhà nước (hiện nay tiền gửi Kho bạc Nhà nước tại các NHTM có lúc lên đến hơn 15.000 triệu đồng, lãi suất các NHTM nhà nước trả 0,2%/tháng), huy động nguồn vốn ODA, nhận tiền gửi kiều hối và mở rộng các dịch vụ như: tiền gửi thanh toán, dịch vụ chuyển tiền, dịch vụ thanh toán bảo hiểm, cung ứng lao vụ ở nông thôn, đến tận hộ gia đình. Đặc biệt cần chú trọng khai thác dịch vụ nhận ủy thác cho vay các chương trình chỉ định của các tổ chức kinh tế - xã hội, các cá nhân trong và ngoài nước đầu tư cho hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác.

- Tiếp tục hoàn thiện các loại hình tiền gửi hiện có, đặc biệt lưu ý hoàn thiện các dịch vụ tiền gửi hiện đang được khách hàng ưa chuộng như: Tiền gửi lãi suất bậc thang, tiết kiệm gửi góp, tiền gửi có tham gia dự thưởng....

- Những năm tới, cần tăng cường chỉ đạo mở rộng dịch vụ tiền gửi thanh toán đến hộ gia đình, dịch vụ bảo hiểm, tiết kiệm… củng cố huy động tiền gửi các Tổ tiết kiệm và vay vốn, huy động tiền gửi tiết kiệm trong cộng đồng người nghèo. Trong quản lý nguồn tiền gửi này để đảm bảo an toàn, tránh tham ô lợi dụng của các tổ trưởng tổ vay vốn, NHCSXH Chi nhánh TP Hà Nội cần phải tổ chức quản lý tiền gửi đến từng thành viên, các giao dịch của cá nhân thành viên tổ vay vốn thực

hiện giao dịch trực tiếp với NHCSXH Chi nhánh TP Hà Nội không thông qua tổ trưởng tổ vay vốn. Hiện nay mỗi thành viên đã có một sổ tiền gửi tiết kiệm và vay vốn vì vậy NHCSXH Chi nhánh TP Hà Nội chỉ cần tổ chức khâu hạch toán và theo dòi đến từng thành viên là hoàn thiện được nội dung quản lý này.

- Mở rộng các loại hình dịch vụ Ngân hàng theo hướng phát triển phù hợp với xu thế chung của các NHTM Việt nam hiện nay. Việc mở rộng các loại hình dịch vụ Ngân hàng là nhằm mục đích tăng nguồn thu và đa dạng hoá rủi ro, thu hút khách hàng, tận dụng các cơ sở vất chất kỹ thuật, bộ máy con người hiện có để có thêm nguồn thu, tăng thêm tính tiện ích cho khách hàng nhằm thu hút khách hàng gửi tiền và thực hiện các dịch vụ thanh toán qua NHCSXH Chi nhánh TP Hà Nội.

3.2.5. Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ tín dụng

NHCSXH TP Hà Nội cần chú trọng việc nâng cao kỹ năng, đạo đức nghề nghiệp cho cán bộ, đặc biệt là cán bộ đi giao dịch xã, tạo điều kiện thuận lợi để cán bộ thực hiện tốt chức trách, nhiệm vụ, cụ thể: (i) Thường xuyên kiểm tra nghiệp vụ, tập huấn nghiệp vụ mới cho cán bộ được phân công đi giao dịch; (ii) Thường xuyên giáo dục phẩm chất đạo đức đối với cán bộ, tăng cường kiểm tra giám sát để phát hiện cán bộ sai phạm, có biện pháp chấn chỉnh kịp thời; (iii) Đầu tư máy móc, trang thiết bị hiện đại, nâng cấp phần mềm giao dịch xã cho tổ giao dịch lưu động; (iv) Tăng cường cán bộ cho điểm giao dịch.

- Chi nhánh NHCSXH Thành phố Hà Nội không thể thực hiện chuyên môn hoá tối đa như các NHTM khác, với lực lượng cán bộ mỏng phải triển khai nhiều chương trình cho vay cùng một lúc và dàn trải trên tất cả các xã phường, để đáp ứng được yêu cầu công việc ngoài việc đào tạo nâng cao tay nghề, giáo dục, rèn luyện đội ngũ cán bộ tinh thông nghiệp vụ cũng như đạo đức nghề nghiệp, NHCSXH phải đào tạo cán bộ hoạt động, đa năng, cán bộ làm một việc biết nhiều việc và có thêm năng lực biết tổ chức và vận động quần chúng.

Nhất là lực lượng lao động ở các Phòng giao dịch lại càng mỏng. Đội ngũ cán bộ được phân công đi giao dịch lưu động tại xã, phường phải được đào tạo tay nghề tổng hợp, mỗi cán bộ phải thành thạo đủ các kỹ năng, các quy trình, thủ tục nghhiệp

vụ về tín dụng, kế toán thủ quỹ, tin học. Do vậy chi nhánh phải chú trọng việc tập huấn nâng cao trình độ nghiệp cho cán bộ, đồng thời yêu cầu bản thân từng cán bộ phải tự học tập nâng cao trình độ nghiệp vụ. Những cán bộ năng lực yếu kém, không đáp ứng được những yêu cầu của công việc, hoặc lười nhác cố tình làm sai quy định, chi nhánh phải có biện pháp xử lý kịp thời dứt điểm.

- Nâng cao chất lượng nguốn nhân lực thông qua đào tạo, đào tạo lại, để tạo ra đội ngũ cán bộ có trình độ tinh thông về nghiệp vụ. Để đào tạo có hiệu quả, tránh lãng phí về thời gian cũng như kinh phí cần phải tiến hành phân loại lại cán bộ theo các chức danh trước khi tổ chức đào tạo. Để nâng cao năng lực hoạt động của cán bộ cần tổ chức các đợt nghiên cứu khoa học tìm ra các cách thức làm việc hiệu quả.

- Trong cơ chế hoạt động của Chi nhánh NHCSXH TP Hà Nội, ngoài cán bộ Ngân hàng là lực lượng nòng cốt, chúng ta có uỷ thác qua các hội, đoàn thể các cấp. Đây là lực lượng trợ giúp đắc lực cho Ngân hàng trong quá trình triển khai cho vay, đôn đốc thu hồi nợ. Hàng năm Chi nhánh phải thanh toán tiền phí uỷ thác và hoa hồng cho các cấp hội, đoàn thể này là tương đối lớn so với tổng chi phí hoạt động của toàn Chi nhánh.

- Những cán bộ hội, đoàn thể phối hợp kết hợp cùng Chi nhánh làm công tác quản lý vốn vay phần lớn đều là kiêm nhiệm, ngoài công việc này họ phải làm những công việc khác của hội tại địa phương, vì vậy họ không thể có chuyên môn nghiệp vụ sâu như một cán bộ Ngân hàng và họ không thể tập trung hết thời gian, chuyên môn cho công việc uỷ thác của Ngân hàng.

Có nhiều lúc, nhiều nơi vốn của Chi nhánh không phải là thiếu nhưng do các cấp hội, đoàn thể cũng như chính quyền địa phương không có đầy đủ trách nhiệm và tâm huyết nên không thể bám sát được nhu cầu của người dân. Cũng có hiện tượng cán bộ hội, đoàn thể các cấp lợi dụng sự tin tưởng của nhân dân khi thu hồi vốn hộ cho các hộ dân nhưng không đến nộp cho Ngân hàng để quay vòng mà xâm tiêu chiếm dụng vốn. Bên cạnh đó nhiều tổ trưởng sợ mất thời gian, ngại tham gia các lớp bồi dưỡng đào tạo cho cán bộ Ngân hàng, do đó Chi nhánh Hà Nội cần chủ động hơn và làm tốt việc tuyên truyền trong việc đào tạo chuyên môn, nghiệp vụ, ý thức cho lực lượng làm công tác uỷ thác này, giúp họ thông suốt và hiểu được

quyền và nghĩa vụ trách nhiệm của mình.

Chính vì vậy cần tăng cường nâng cao chất lượng, hiệu quả của công tác tập huấn theo phương châm cầm tay chỉ việc để đội ngũ này có kiến thức cơ bản về quản lý tín dụng, kiểm tra giám sát, phát hiện phòng ngừa rủi ro, tư vấn, hướng dẫn sử dụng vốn có hiệu quả và đúng mục đích.

3.3. Một số kiến nghị

3.3.1. Kiến nghị với NHCSXH Việt Nam

- Tăng cường hơn nữa trong việc chỉ đạo, điều hành, giám sát hoạt động, kịp thời hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho NHCSXH TP Hà Nội trong quá trình hoạt động.

- Tích cực phối hợp với các Bộ, ngành liên quan nghiên cứu, đề xuất các biện pháp để nâng cao hơn nữa hiệu quả của các chương trình tín dụng chính sách, đặc biệt là chương trình HSSV.

- Thường xuyên phát động các phong trào thi đua, kịp thời khen thưởng động viên các tập thể, cá nhân hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.

- Nghiên cứu điều chỉnh chính sách cho vay một cách hợp lý nhằm khuyến khích và tạo điều kiện đáp ứng nhu cầu học tập của HSSV

+ Về mức cho vay

Việc xác định mức cho vay đối với HSSV cần phù hợp với tình hình kinh tế hiện nay, mức cho vay 1.250.000 đồng/tháng hiện bộc lộ sự bất hợp lý.

Theo tính toán với mức được vay là 1.250.000 đồng, HSSV không thể đủ trang trải cho việc tiêu dùng, sinh hoạt và học tập hàng tháng. Đặc biệt là trong tình hình lạm phát như hiện nay, giá đồ dùng sinh hoạt tăng, giá điện, giá xăng dầu tăng kéo theo một loạt các loại giá khác cũng tăng như: giá nước, giá thuê phòng … khiến cho cuộc sống của các HSSV gặp không ít khó khăn, đặc biệt là các bạn HSSV nghèo, tỉnh lẻ lên thành phố học.

Điều chỉnh mức cho vay tăng (khoảng 2.000.000 đồng/HSSV/tháng đến

2.500.000 đồng/HSSV/tháng) mới có thể giúp HSSV có đủ tiền đóng học phí và trang trải các chi phí liên quan đến học tập, đồng thời giảm thiểu được tình trạng sử dụng vốn vay sai mục đích, làm ảnh hưởng tới chất lượng tín dụng và hiệu quả sử