Cạnh tranh và giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ giao nhận

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG KHOA KINH TẾ VÀ KINH DOANH QUỐC TẾ CHUYÊN NGÀNH KINH TẾ NGOẠI THƯƠNG

------- o0o -------

KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP

Đề tài:

CẠNH TRANH VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA CÁC DOANH NGHIỆP KINH DOANH DỊCH VỤ GIAO NHẬN

Sinh viên thực hiện

: NGUYỄN THỊ HƯƠNG GIANG
Lớp	: ANH 3
Khoá	: K42A- KT&KDQT
Giáo viên hướng dẫn	: PGS-TS NGUYỄN NHƯ TIẾN

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 89 trang tài liệu này.

Hà Nội, 11/2007

MỤC LỤC

LỜI MỞ ĐẦU 1

CHƯƠNG I: KHÁI QUÁT VỀ CẠNH TRANH VÀ NĂNG LỰC CẠNH TRANH 8

1.KHÁI QUÁT VỀ CẠNH TRANH 8

1.1.KHÁI NIỆM CẠNH TRANH 8

1.2.CÁC LOẠI HÌNH CẠNH TRANH 10

1.2.1. CĂN CỨ VÀO CHỦ THỂ THAM GIA THỊ TRƯỜNG 10

1.2.2.CĂN CỨ THEO PHẠM VI NGÀNH KINH TẾ 11

1.2.3.CĂN CỨ VÀO LOẠI THỊ TRƯỜNG MÀ TRONG ĐÓ CẠNH TRANH DIỄN RA 11

1.3. VAI TRÒ CỦA CẠNH TRANH 11

2.NĂNG LỰC CẠNH TRANH 13

2.1.KHÁI NIỆM NĂNG LỰC CẠNH TRANH 13

2.2.CÁC TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA DOANH NGHIỆP 15

2.3.CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG TỚI NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA DOANH NGHIỆP 20

CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA DOANH NGHIỆP KINH DOANH DỊCH VỤ GIAO NHẬN 28

1. KHÁI QUÁT VỀ DOANH NGHIỆP GIAO NHẬN 28

1.1. KHÁI NIỆM GIAO NHẬN, NGƯỜI GIAO NHẬN 28

1.2. PHẠM VI CỦA DỊCH VỤ GIAO NHẬN 29

1.3. VAI TRÒ CỦA NGƯỜI GIAO NHẬN TRONG THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ 31

2. NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA CÁC DOANH NGHIỆP KINH DOANH DỊCH VỤ GIAO NHẬN 32

2.1. ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, CƠ SỞ VẬT CHẤT KỸ THUẬT 32

2.1.1. ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN 32

2.1.2. HỆ THỐNG CẢNG BIỂN, SÂN BAY, ĐƯỜNG ÔTÔ, ĐƯỜNG SẮT 33

2.1.3.PHƯƠNG TIỆN VẬN CHUYỂN 37

2.1.4. HỆ THỐNG KHO BÃI 39

2.1.5. ĐẦU TƯ CHO VẬN TẢI, CÔNG NGHỆ THÔNG TIN 40

2.2. MÔI TRƯỜNG PHÁP LÝ VÀ CHÍNH SÁCH CỦA NHÀ NƯỚC.

............................................................................................................. 41

2.3. KHẢ NĂNG TÀI CHÍNH VÀ TRÌNH ĐỘ TỔ CHỨC QUẢN LÝ

............................................................................................................. 42

2.4. CHI PHÍ GIAO NHẬN VÀ CHẤT LƯỢNG DỊCH VỤ 44

2.5. NGUỒN NHÂN LỰC 46

3. THỰC TRẠNG CẠNH TRANH CỦA CÁC DOANH NGHIỆP KINH DOANH DỊCH VỤ GIAO NHẬN 50

3.1.CÁC LOẠI HÌNH DOANH NGHIỆP KINH DOANH DỊCH VỤ GIAO NHẬN HOẠT ĐỘNG Ở VIỆT NAM HIỆN NAY 50

3.1.1.DOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC 52

3.1.2.DOANH NGHIỆP CỔ PHẦN 53

3.1.3.DOANH NGHIỆP TƯ NHÂN 53

3.1.4.DOANH NGHIỆP CÓ VỐN ĐẦU TƯ NƯỚC NGOÀI 54

3.2.CẠNH TRANH TRÊN THỊ TRƯỜNG GIAO NHẬN Ở VIỆT NAM HIỆN NAY 54

CHƯƠNG III: MỘT SỐ GIẢI PHÁP, KIẾN NGHỊ NHẰM NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA CÁC DOANH NGHIỆP KINH DOANH DỊCH VỤ GIAO NHẬN 61

1. VỀ PHÍA NHÀ NƯỚC 62

1.1.TĂNG CƯỜNG ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN HỆ THỐNG CƠ SỞ VẬT CHẤT KỸ THUẬT 63

1.2.HOÀN THIỆN CƠ SỞ PHÁP LÝ CHO HOẠT ĐỘNG GIAO NHẬN 65

1.3.ĐẨY MẠNH CẢI CÁCH HÀNH CHÍNH, CHẤN CHỈNH TỔ CHỨC BỘ MÁY VÀ QUY CHẾ HOẠT ĐỘNG CỦA HỆ THỐNG HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC 66

1.4.XÂY DỰNG TIÊU CHUẨN CHO NGƯỜI KINH DOANH DỊCH VỤ GIAO NHẬN, RÀ SOÁT LẠI HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC DOANH NGHIỆP GIAO NHẬN 67

2. VỀ PHÍA HIỆP HỘI ( VIFFAS) 68

3. VỀ PHÍA DOANH NGHIỆP 70

3.1.NGHIÊN CỨU MỞ RỘNG THỊ TRƯỜNG 70

3.2.ĐA DẠNG HOÁ DỊCH VỤ CUNG CẤP CHO KHÁCH HÀNG, NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DỊCH VỤ, DẦN XÓA BỎ CẠNH TRANH KHÔNG LÀNH MẠNH 72

3.3.ÁP DỤNG CÁC PHƯƠNG THỨC GIAO NHẬN TIÊN TIẾN, TIẾN TỚI CUNG CẤP DỊCH VỤ GIAO NHẬN TRỌN GÓI, ỨNG DỤNG LOGISTICS TRONG GIAO NHẬN HÀNG HÓA XUẤT NHẬP KHẨU 74

3.4.ĐÀO TẠO VÀ PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC 76

3.5.TĂNG CƯỜNG CÁC BIỆN PHÁP MARKETING 77

3.6.LIÊN KẾT LẠI VỚI NHAU ĐỂ TĂNG CƯỜNG SỨC MẠNH ... 78

3.7.MUA BẢO HIỂM TRÁCH NHIỆM CHO NGƯỜI GIAO NHẬN81

KẾT LUẬN 83

TÀI LIỆU THAM KHẢO 85

LỜI MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài:

Với vị trí địa lý thuận lợi, Việt Nam là đầu mối giao thương trong khu vực, cộng với điều kiện tự nhiên ưu đãi, đường bờ biển dài, nhiều cảng biển tự nhiên, do vậy giao thông vận tải, giao lưu buôn bán có điều kiện phát triển. Song song với việc chuyên chở hàng hóa thì vấn đề giao nhận hàng hóa xuất nhập khẩu ngày càng đóng vai trò quan trọng. Nó thúc đẩy quá trình dịch chuyển hàng hóa từ người bán đến người mua diễn ra nhanh chóng, thuận tiện hơn, góp phần không nhỏ vào việc thực hiện có hiệu quả các hợp đồng mua bán ngoại thương. Cho nên hoạt động giao nhận hàng hóa xuất nhập khẩu đã trở thành một bộ phận không thể thiếu trong nền kinh tế quốc dân.

Kể từ khi Việt Nam thực hiện chính sách mở cửa nền kinh tế, ngành dịch vụ giao nhận đã phát triển mạnh cả về số lượng, quy mô hoạt động cũng như phạm vi thị trường. Đây là một loại hình kinh doanh dịch vụ không cần đầu tư nhiều vốn nhưng lợi nhuận tương đối cao. Việc phát triển kinh doanh dịch vụ giao nhận ở nước ta đã mang lại hiệu quả kinh tế thiết thực.

Tuy nhiên sắp tới các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ giao nhận của Việt Nam sẽ phải đối mặt với áp lực cạnh tranh lớn khi Việt Nam cam kết mở cửa thị trường dịch vụ này cho nước ngoài. Trong quá trình đàm phán gia nhập Tổ chức thương mại thế giới (WTO), chúng ta đã cam kết cho nước ngoài được thiết lập ngay các doanh nghiệp liên doanh với tỷ lệ góp vốn 49- 51%, để thực hiện kinh doanh các dịch vụ vận tải, giao nhận, kho bãi…Ba năm sau tỷ lệ góp vốn của phía nước ngoài sẽ tăng lên và họ có thể thiết lập các công ty 100% vốn sau 5-7 năm. Thêm vào đó, khi hội nhập Nhà nước sẽ không thể can thiệp để trợ giúp doanh nghiệp như lâu nay, vì vậy tồn tại và phát triển được hay không tùy thuộc gần như hoàn toàn vào năng lực cạnh tranh của từng đơn vị. Tuy nhiên hiện nay các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ giao nhận hàng hóa xuất nhập khẩu của Việt Nam nhìn chung là yếu toàn

diện khi so sánh với các doanh nghiệp nước ngoài cùng kinh doanh loại hình dịch vụ này. Chính vì lẽ đó, việc nghiên cứu nhằm tìm ra giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ giao nhận hàng hóa xuất nhập khẩu tại Việt Nam là việc làm hết sức cần thiết.

Trên cơ sở nhận thức như vậy em đã chọn đề tài nghiên cứu cho khóa luận của mình là “ Cạnh tranh và giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ giao nhận”.

2. Mục đích nghiên cứu của đề tài:

 Làm rõ cơ sở lý luận về cạnh tranh, năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp và về hoạt động giao nhận hàng hóa xuất nhập khẩu.

 Phân tích thực trạng năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ giao nhận Việt Nam hiện nay để thấy được những thành tựu đã đạt được, những mặt còn hạn chế, cũng như những cơ hội và thách thức đặt ra cho các doanh nghiệp trong thời gian tới.

 Đề xuất một số giải pháp, kiến nghị nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ giao nhận, nhằm làm cho các doanh nghiệp này có khả năng đứng vững và khẳng định vị thế của mình trên thị trường.

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu:

 Đối tượng nghiên cứu: cạnh tranh và năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ giao nhận hàng hóa xuất nhập khẩu.

 Phạm vi nghiên cứu: hoạt động của các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ giao nhận hàng hóa xuất nhập khẩu tại Việt Nam.

4. Phương pháp nghiên cứu

Khóa luận được nghiên cứu dựa trên cơ sở phép duy vật biện chứng và duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác- Lênin, phương pháp phân tích, tổng hợp, so sánh, thống kê – dự báo, nghiên cứu lý luận kết hợp với khảo sát, tìm hiểu tình hình thực tế.

5. Bố cục của khóa luận

Ngoài phần mở đầu, kết luận, mục lục, danh mục tài liệu tham khảo, phần chính bao gồm 3 chương:

Chương I:Khái quát về cạnh tranh và năng lực cạnh tranh

Chương II:Thực trạng năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ giao nhận.

Chương III:Một số giải pháp, kiến nghị nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ giao nhận.

Do thời gian nghiên cứu, tìm tài liệu không dài và do kiến thức còn hạn chế, những vấn đề liên quan đến cạnh tranh, năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ giao nhận tương đối rộng nên khoá luận không tránh khỏi còn những thiếu sót, có thể giải quyết chưa sâu sắc, triệt để một số vấn đề. Vì vậy em mong nhận được những ý kiến đóng góp để hoàn thiện hơn đề tài này. Em xin gửi lời cảm ơn tới các thầy cô giáo trong trường, các cơ quan đã giúp em trong quá trình nghiên cứu tài liệu và đặc biệt em xin chân thành cảm ơn thầy giáo – PGS - TS Nguyễn Như Tiến đã tận tình hướng dẫn, chỉ bảo để em hoàn thành khóa luận này.

Em xin chân thành cảm ơn!

CHƯƠNG I‌‌

KHÁI QUÁT VỀ CẠNH TRANH VÀ NĂNG LỰC CẠNH TRANH

1.KHÁI QUÁT VỀ CẠNH TRANH

1.1.Khái niệm cạnh tranh

Trong kinh tế, khái niệm cạnh tranh được để cập đến rất nhiều song trong giới học giả vẫn có những quan điểm khác nhau mà chưa có sự thống nhất tuyệt đối, sự chưa thống nhất này bắt nguồn từ sự nhìn nhận khách quan về cạnh tranh còn dưới những góc độ khác nhau.

Theo từ điển Bách khoaViệt Nam (tập 1) thì “Cạnh tranh trong kinh doanh là hoạt động ganh đua giữa những người sản xuất hàng hóa, giữa các thương nhân, các nhà kinh doanh trong nền kinh tế thị trường, bị chi phối bởi quan hệ cung-cầu, nhằm giành các điều kiện sản xuất, tiêu thụ, thị trường có lợi nhất”. Quan niệm này đã định rõ các chủ thể của cạnh tranh là các chủ thể kinh tế và mục đích của họ là nhằm giành được các điều kiện sản xuất, tiêu thụ, và thị trường có lợi nhất.

Từ điển Kinh tế kinh doanh Anh-Việt định nghĩa: “Cạnh tranh là sự đối nghịch giữa các hãng kinh doanh trên cùng một thị trường để giành được nhiều khách hàng, do đó nhiều lợi nhuận hơn cho bản thân, thường là bằng cách bán theo giá cả thấp nhất hay cung cấp một chất lượng hàng hóa tốt nhất”. Quan điểm này khẳng định cạnh tranh diễn ra giữa các doanh nghiệp hoạt động trên cùng một thị trường nhằm mục đích tối đa hóa lợi nhuận; đồng thời cũng chỉ ra hai phương thức cạnh tranh là hạ giá bán sản phẩm hoặc nâng cao chất lượng sản phẩm của doanh nghiệp. Quan niệm này tương đối trực diện và rõ ràng nhưng phạm vi cũng hẹp hơn quan niệm đầu tiên về cạnh tranh.