Xác Định Các Chỉ Số Hành Vi, Mức Độ Cần Đạt Của Hs Và Các Biện Pháp 67157

Với:

f = AM: Tiêu cự của TKPK

r = DB/2: Bán kính của TKPK

r’= EC/2: Bán kính của bóng thu được trên tấm hứng. h = MH: Khoảng cách từ TKPK đến tấm hứng.

Chùm ánh sáng Mặt Trời

D M

TKPK

Tấm chắn sáng

Tấm hứng ánh sáng qua TKPK

 Phương pháp ghép TKHT và TKPK đồng trục, sát nhau để tạo ra hệ thấu kính tương đương một TKHT mới. Đo tiêu cự của hệ thấu kính và của TKHT. Từ đó xác định được tiêu cự của TKPK.

+ GV hướng dẫn HS phân tích ưu, nhược điểm của các phương án TN về các nội dung: Các dụng cụ cần thiết để thực hiện, độ chính xác của phép đo, điều kiện để tiến hành. Sau đó GV chốt lại cho HS lựa chọn phương án soi bóng.

Hoạt động 3: Hướng dẫn HS thiết kế, chế tạo dụng cụ đo tiêu cự TKPK (10 phút)

a. Mục tiêu hoạt động:

- HS thiết kế, mô tả được cấu tạo của dụng cụ đo tiêu cự của TKPK.

- HS nêu được cách chế tạo dụng cụ đo tiêu cự của TKPK.

b. Tổ chức hoạt động

P40

Dụng cụ đo tiêu cự của TKPK bằng phương pháp soi bóng là một dụng cụ đơn giản, dễ thiết kế chế tạo, các vật liệu dễ tìm và độ an toàn cao trong quá trình chế tạo. Đặc biệt, dụng cụ này được dùng để tiến hành bài học, đo đạc và xác định tiêu cự của TKPK, do đó trách nhiệm của các nhóm được tăng lên. Khi sử dụng để đo đạc sẽ tạo hứng thú nhiều cho HS, do đó GV nên cho HS lập nhóm chế tạo theo nhóm hoạt động trên lớp.

- Bước 1: Hướng dẫn HS xác định các vật liệu, dụng cụ cần thiết

+ GV cho HS nêu lại cách thức tổng quát để xác định các vật liệu, dụng cụ cần thiết trong chế tạo một sản phẩm kỹ thuật:

Xác định các bộ phận chính; Xác định các bộ phận phụ khác;

Xác định các vật liệu hoặc dụng cụ để ghép nối các bộ phận; Xác định các dụng cụ để gia công.

+ Sau đó, GV yêu cầu HS nêu các dụng cụ cần thiết ứng với công dụng của nó:

-> HS có thể nêu: Chân đế để gắn trục, trên trục có chỗ để gắn TKPK, màn hứng có thể nằm trên mặt chân đế, thước đo. Có thể thiết kế khớp nối để điều chỉnh màn hứng và TKPK vuông góc với chùm sáng Mặt Trời.

- Bước 2: Hướng dẫn HS đề xuất các bước chế tạo

+ GV yêu cầu HS nêu lại các bước chung để thực hiện chế tạo một sản phẩm kỹ thuật:

Gia công các bộ phận chính; Ghép nối các bộ phận chính; Cố định các bộ phận;

Hoàn thành các chi tiết khác;

Vận hành, kiểm tra, chỉnh sửa (nếu cần) dụng cụ.

+ Sau đó, GV yêu cầu HS dựa trên các bước chung vừa nêu và các dụng cụ đã liệt kê để đưa ra sơ đồ các bước chế tạo dụng cụ xác định tiêu cự TKPK. .

ước 1

- Thiết kế mặt chân đế: Bằng tấm gỗ, nhựa hoặc mica;

- Thiết kế trục: Ống nhựa hoặc thanh kim loại;

- Tấm chắn sáng: Bằng gỗ, nhựa, mica hoặc bìa cacton, trên có khoét lỗ để đặt TKPK.

ước 2

- Gắn trục vào mặt chân đế;

- Gắn tấm chắn sáng vào trục.

- Gắn thước lên màn hứng.

ước 3

- Điều chỉnh cho màn chắn và tấm chắn song song nhau, sau

đó cố định chúng;

- Kiểm tra việc điều chỉnh độ tăng giảm khoảng cách giữa TKPK và màn hứng, điều chỉnh độ nghiêng của tấm chắn để vuông góc với chùm sáng.

ước 4

Tiến hành cho ánh sáng mặt trời chiếu qua; Kiểm tra hoạt động, chỉnh sửa (nếu cần).

Hoạt động 4: Hướng dẫn HS xác định các bước tiến hành TN và lập báo cáo TN (10 phút)

a. Mục tiêu hoạt động:

- HS đề xuất được các bước tiến hành TN.

- HS lập được báo cáo TN.

b. Tổ chức hoạt động

- GV yêu cầu HS dựa vào mục đích TN, các dụng cụ TN dự kiến chế tạo để thảo luận nhóm, hình dung và nêu ra trình tự các bước tiến hành TN.

Để thuận lợi quá trình đo, GV có thể cho HS ghi rõ từng bước bằng sơ đồ.

ước 1

- Đo đường kính của TKPK và cố định TKPK lên

trục.

ước 2

- Đặt bộ TN ra dưới ánh sáng Mặt Trời, điều chỉnh

để các tia sáng vuông góc với TKPK và màn hứng.

ước 3

- Điều chỉnh thay đổi khoảng cách giữa TKPK và màn hứng;

- Đo đường kính của bóng thu được trên màn hứng

tương ứng với mỗi khoảng cách.

ước 4

- Tính tiêu cự bằng công thức:

- Tính giá trị trung bình và sai số của phép đo.

ước 5

- Đánh giá kết quả và rút ra kết luận.

ước 6

- Thu dọn dụng cụ.

GV yêu cầu HS nêu các bước, sau đó GV chốt lại trình tự thống nhất để các nhóm có thể tiến hành TN theo trình tự đó.

- GV yêu cầu HS dựa vào công thức tính tiêu cự của TKPK như trên và trình tự các bước tiến hành TN để lập bảng ghi số liệu thu thập và kết quả tính toán được.

TRƯỜNG: ..........................................................................

BÁO CÁO THỰC HÀNH

Môn: Vật lí

Bài: Thực hành: XÁC ĐỊNH TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH PHÂN KÌ

Lớp: .................... Nhóm: ............... Ngày làm thực hành:......./......../..........

1. MỤC ĐÍCH

..............................................................................................................................

2. DỤNG CỤ THÍ NGHIỆM

..............................................................................................................................

3. TIẾN TRÌNH THÍ NGHIỆM

..............................................................................................................................

4. KẾT QUẢ THÍ NGHIỆM

BẢNG SỐ LIỆU

Đại lượng

Lần đo

r	h	r'	f
1
2
3
4
5
6
7
8
9

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 265 trang tài liệu này.

* NHẬN XÉT KẾT QUẢ:

..........................................................................................................................................

* NGUYÊN NHÂN SAI SỐ VÀ CÁCH KHẮC PHỤC

..........................................................................................................................................

........................................................................................................................................

C. HƯỚNG DẪN HS TỰ HỌC, GIAO NHIỆM VỤ VỀ NHÀ (10 phút) Hoạt động 5: Hướng dẫn về nhà (5 phút)

a. Mục tiêu hoạt động:

- HS vận dụng được các nội dung vừa tìm hiểu để chế tạo thành công dụng cụ đo tiêu cự TKPK.

- HS nêu được các tiêu chí để đánh giá sản phẩm kỹ thuật tự chế tạo.

b. Tổ chức hoạt động

- GV kiểm tra lại kênh liên lạc với nhóm HS để có thể hỗ trợ HS;

- GV yêu cầu HS: Có sổ ghi lại các hoạt động, kết quả hoặc kể cả các hư hỏng thiết bị trong quá trình chế tạo; chụp ảnh hoặc quay clip trong quá trình chế tạo và vận hành dụng cụ.

- GV yêu cầu HS nêu các tiêu chí để đánh giá sản phẩm kỹ thuật do HS tự chế tạo và đánh giá quy trình chế tạo:

+ Độ an toàn trong quá trình thực hiện: Đây là yếu tố quan trọng và được đánh giá với trọng số cao. Độ an toàn thể hiện ở việc đảm bảo an toàn cho các thành viên và các công cụ hỗ trợ và môi trường xung quanh trong suốt quá trình chế tạo, vận hành dụng cụ.

+ Thời gian thực hiện: Phù hợp với thời gian GV giao (đối với nhiệm vụ này thời gian là 1 tuần)

+ Tính khả thi của sản phẩm: Sản phẩm phải hoạt động được.

+ Tính thẩm mỹ: Sự cân đối về kích thước của các chi tiết, sự tương quan màu sắc của các bộ phận, điểm ghép nối các chi tiết vừa, gọn.

+ Tính sáng tạo: Thể hiện thông qua kích thước, màu sắc, điểm ghép nối các chi tiết, cách bố trí các chi tiết, vật liệu chế tạo sản phẩm.

STT

Tiêu chí đánh giá	Điểm tối đa	Điểm nhóm tự ĐG	Điểm GV ĐG	Điểm trung bình
1	Độ an toàn	3
2	Thời gian thực hiện	2
3	Tính khả thi của sản phẩm	2
4	Tính khả thi của sản phẩm	2
5	Tính sáng tạo	1

- GV yêu cầu HS thực hiện việc chế tạo sản phẩm, thực hiện đo tiêu cự của TKPK, chuẩn bị báo cáo sản phẩm trong giờ học tiếp theo ở tuần sau và sẽ tiến hành đo tiêu cự của một TKPK khác ở tiết thực hành sau.

IV. RÚT KINH NGHIỆM SƯ PHẠM

..............................................................................................................................

.......................................................................................................................................

......................................................................................................................................

Bài 35. Thực hành: Xác định tiêu cự của thấu kính phân kì (tiết 2)

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC

1. Kiến thức:

- Nêu được mục đích và cơ sở lí thuyết của TN.

- Nêu được các bước tiến hành TN với dụng cụ chế tạo.

2. Thái độ:

- Có tinh thần hợp tác nhóm, tích cực trong các hoạt động.

- Có tính trung thực, cẩn thận, tác phong khoa học, sáng tạo trong các hoạt động.

3. Xác định các chỉ số hành vi, mức độ cần đạt của HS và các biện pháp bồi dưỡng NLTHTN

a. Xác định các chỉ số hành vi của NLTHTN và mức độ cần đạt của HS

Các mức độ mục tiêu tương ứng được thể hiện cụ thể ở bảng Rubric P.4.

- HV6. M4. Bố trí, lắp ráp các dụng cụ TN;

- HV7. M4. Thực hiện các bước TN;

- HV8. M4. Thu thập số liệu;

- HV9.M4. Tính toán các đại lượng, sai số, vẽ đồ thị (nếu cần).;

- HV10.M4. Rút ra kết luận, nhận xét kết quả;

- HV11.M4. Nhận biết nguyên nhân sai số;

- HV12. M4. Đề xuất biện pháp khắc phục sai số;

- HV13. M4. Thu dọn dụng cụ TN.

- HV18. M3. Đánh giá kết quả thực hiện.

b. Xác định các biện pháp bồi dưỡng các NLTHTN cho HS

Các biện pháp được sử dụng để bồi dưỡng các chỉ số HV của NLTHTN trong DH bài “Thực hành: Xác định tiêu cự của thấu kính phân kì (tiết 2)” gồm:

- Biện pháp 1: Sử dụng TN theo hướng bồi dưỡng NLTHTN cho HS;

- Biện pháp 3: Hướng dẫn học sinh chế tạo dụng cụ thí nghiệm;

- Biện pháp 4: Đổi mới kiểm tra đánh giá kết quả học tập của HS theo hướng bồi dưỡng NLTHTN.

II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS

1. Chuẩn bị của GV

- Một bộ TN tự tạo để đo tiêu cự của TKPK.

- Các phiếu học tập, phiếu đánh giá của HS, phiếu GV đánh giá NLTHTN của HS.

- Soạn giáo án.

- Xác định khu vực trong sân trường có ánh sáng Mặt Trời để có thể tiến hành thực thành.