Biện pháp tạm giam trong luật tố tụng hình sự Việt Nam trên cơ sở nghiên cứu thực tiễn địa bàn tỉnh Bắc Kạn

KẾT LUẬN

Tạm giam là những BPNC nghiêm khắc trong hệ thống các BPNC của TTHS Việt Nam. Quy định và áp dụng đúng đắn BPNC này có tác dụng rất lớn trong việc ngăn chặn tội phạm và là một trong những biện pháp hữu hiệu để các cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của mình, đồng thời cũng là biện pháp động viên toàn thể nhân dân tham gia đấu tranh phòng chống tội phạm, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội.

Hoạt động tạm giam có lịch sử hình thành và phát triển cùng với sự ra đời của pháp luật, ngày càng hoàn thiện hơn trong pháp luật TTHS Việt Nam, nó được thực hiện bởi các nguyên tắc, quy định của hệ thống pháp luật XHCN. Việc đi sâu nghiên cứu lý luận, phân tích các quy định về căn cứ, đối tượng áp dụng, thẩm quyền ra lệnh, trình tự thủ tục tiến hành các hoạt động tạm giam để từ đó có thể hiểu một cách sâu sắc các quy định của pháp luật về các BPNC này, làm cơ sở cho hoạt động thực tiễn. Nghiên cứu lý luận phát hiện ra những mâu thuẫn, bất cập trong điều luật để có hướng sửa đổi hoàn thiện pháp luật TTHS nói chung và về các BPNC nói riêng trong đó có BPNC tạm giam là việc làm hết sức cần thiết. Thực tiễn áp dụng các biện pháp tạm giam trong những năm qua đã đạt được kết quả to lớn, ngăn chặn được hành vi phạm tội, giúp cho việc điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án được thuận lợi, bảo đảm các quyền và lợi ích hợp pháp của công dân. Song bên cạnh đó, thực tiễn áp dụng BPNC này trong những năm qua cũng còn bộc lộ không ít những tồn tại, những khiếm khuyết, hạn chế trong quy định và áp dụng cần khắc phục.

Sau khi nghiên cứu lý luận và tình hình áp dụng các BPNC tạm giam trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn có thể rút ra các kết luận sau đây:

+ Để phát hiện chính xác, nhanh chóng, xử lý công minh và kịp thời

mọi hành vi phạm tội, không để lọt tội phạm, không làm oan người vô tội, pháp luật giao cho người có thẩm quyền do luật định có quyền áp dụng biện pháp và tạm giam. Đây là những biện pháp mang tính cưỡng chế nhà nước nghiêm khắc, chính vì thế, khi xây dựng và áp dụng BPNC này phải dựa trên những nguyên tắc và quy định nghiêm ngặt của pháp luật.

+ Biện pháp tạm giam, phải được quy định trên cơ sở mục đích là bảo đảm cho hoạt động tố tụng được tiến hành thuận lợi nhưng cũng phải đảm bảo quyền tự do, dân chủ của công dân.

+ Biện pháp bắt, tạm giữ, tạm giam quy định trên cơ sở ngăn chặn những hành vi phạm tội, không cho người phạm tội tiếp tục phạm tội hoặc trốn tránh, động viên toàn thể nhân dân tham gia phòng chống tội phạm.

+ Quy định về BPNC tạm giam là cơ sở pháp lý cần thiết, quan trọng cho các cơ quan tiến hành tố tụng và công dân trong cuộc đấu tranh phòng ngừa và chống tội phạm. Muốn áp dụng đúng đắn các quy định đó trước hết các quy định phải chặt chẽ, đồng bộ và thống nhất. Về phía các cơ quan có thẩm quyền phải xem xét nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung những quy định mâu thuẫn chồng chéo hoặc không còn phù hợp.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 110 trang tài liệu này.

+ Hiệu quả của BPNC tạm giam dựa trên cơ sở nhằm ngăn chặn được tội phạm, bảo vệ được quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, đáp ứng được đòi hỏi của pháp luật, hiệu quả còn được tính đến chi phí áp dụng... Vì nhiều nguyên nhân khác nhau làm cho hiệu quả áp dụng các BPNC có lúc, có nơi chưa cao. Do đó, nâng cao hiệu quả áp dụng chúng là một đòi hỏi tất yếu, bao gồm nhiều giải pháp. Từ việc hoàn thiện pháp luật TTHS; nâng cao trình độ pháp lý, trình độ nghiệp vụ cũng như bồi dưỡng rèn luyện phẩm chất cách mạng, đạo đức nghề nghiệp của cán bộ tư pháp; tăng cường sự lãnh đạo của thủ trưởng các cơ quan tiến hành tố tụng, sự phối hợp kiểm tra giám sát giữa các cơ quan; tăng cường kiểm sát chặt chẽ đối với các trường hợp bắt, đến

việc đầu tư xây dựng cơ sở vật chất trang bị kỹ thuật phục vụ cho việc bắt, giữ, giam. Tổ chức tuyên truyền phổ biến giáo dục ý thức pháp luật nâng cao dân trí cho nhân dân.

Việc nghiên cứu BPNC tạm giam theo luật TTHS Việt Nam là một vấn đề lớn, phức tạp. Trong phạm vi của một luận văn, tác giả đã cố gắng đưa ra những vấn đề cơ bản nhất nhằm giải quyết những đòi hỏi bức thiết nhất về việc quy định và áp dụng các chế định luật về BPNC tạm giam. Tác giả kính mong sự nhận xét, đánh giá của bạn đọc để hoàn thiện hơn luận văn.

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Nguyễn Đình Bình (2008), “Một số ý kiến về việc hoàn thiện các quy định về các biện pháp ngăn chặn trong TTHS”, Tạp chí kiểm sát, (5), Hà Nội

2. Phạm Thanh Bình - Nguyễn Văn Nguyên (1993), Những điều cần biết về bắt người, tạm giữ, tạm giam đúng pháp luật, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội.

3. Bộ Tư pháp (1999), Từ điển Luật học, NXB Tư pháp, NXB Từ điển Bách khoa, Hà Nội.

4. Nguyễn Mai Bộ (1997), Những biện pháp ngăn chặn trong TTHS, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội.

5. Lê Cảm (Chủ biên) (2001), Giáo trình Luật Hình sự Việt Nam (Phần chung), NXB Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội.

6. Nguyễn Ngọc Chí (Chủ biên) (2001), Giáo trình Luật TTHS Việt Nam,

NXB Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội.

7. Đảng Cộng sản Việt Nam (2002), Nghị quyết số 08-NQ/TW ngày 02 tháng 01 năm 2002 của Bộ Chính trị về một số nhiệm vụ trọng tâm công tác tư pháp trong thời gian tới, Hà Nội.

8. Đảng Cộng sản Việt Nam (2005), Nghị quyết số 48-NQ/TW ngày 24 tháng 5 năm 2005 của Bộ Chính trị về Chiến lược xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam đến năm 2010, định hướng đến năm 2020, Hà Nội.

9. Đảng Cộng sản Việt Nam (2005), Nghị quyết số 49-NQ/TW ngày 02 tháng 6 năm 2005 của Bộ Chính trị về Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020, Hà Nội.

10. Học viện Khoa học Xã hội (2012), Bình luận khoa học Bộ luật TTHS,

NXB Tư pháp, Hà Nội.

11. Hội đồng thẩm phán – Tòa án nhân dân tối cao (2004), Nghị quyết số 03/2004/NQ-HĐTP ngày 02/10/2004 của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao về việc hướng dẫn thi hành một số quy định trong phần thứ nhất “Những quy định chung” của Bộ luật TTHS, Hà Nội.

12. Phạm Mạnh Hùng (2007), “Hoàn thiện các quy định về các biện pháp ngăn chặn trong Bộ luật TTHS theo yêu cầu của cải cách tư pháp”, Tạp chí Kiểm sát, (21), Hà Nội.

13. Phạm Khiêm Ích, Hoàng Văn Hảo (1995), Quyền con người trong thế giới hiện đại, Viện Thông tin Khoa học xã hội, Hà Nội.

14. Nguyễn Văn Nguyên (1995), Các biện pháp ngăn chặn và những vấn đề nâng cao hiệu quả của chúng, NXB Công an nhân dân, Hà Nội.

15. Quốc hội (1957), Luật số 103/SL/005 ngày 20-5-1957, Về việc bảo đảm tự do thân thể và quyền bất khả xâm phạm đối với nhà ở, thư tín, đồ vật của nhân dân, Hà Nội.

16. Quốc hội (1988), Bộ luật tố tụng hình sự, Hà Nội.

17. Quốc hội (1999), Bộ luật hình sự, Hà Nội

18. Quốc hội (2003), Bộ luật tố tụng hình sự, Hà Nội

19. Quốc hội (2009), Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật hình sự,

Hà Nội.

20. Quốc hội (2013), Hiến pháp, Hà Nội.

21. Tòa án nhân dân tỉnh Bắc Kạn (2009 - 2013), Báo cáo tổng kết, Bắc Kạn.

22. Trường Đại học Luật Hà Nội (1999), Từ điển giải thích thuật ngữ Luật hình sự, Luật tố tụng hình sự, NXB Công an nhân dân, Hà Nội.

23. Trường Đại học Luật Hà Nội (2000), Những nguyên tắc cơ bản của Luật tố tụng hình sự, NXB Công an nhân dân, Hà Nội.

24. Trường Đại học Luật Hà Nội (2014), Giáo trình luật TTHS Việt Nam, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội.

25. Lê Minh Tuấn (2008), “Hoàn thiện một số quy định của Bộ luật TTHS về biện pháp tạm giam đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp”, Tạp chí Kiểm sát, (09), Hà Nội.

26. Viện Khoa học kiểm sát - Viện kiểm sát nhân dân tối cao (1998), Hệ thống tư pháp hình sự của một số nước châu Á, Dự án VIE/95/018, Hà Nội.

27. Viện Khoa học kiểm sát - Viện kiểm sát nhân dân tối cao (2003), Bộ luật tố tụng hình sự Liên bang Nga, (Phụ trương thông tin khoa học pháp lý năm 2000), NXB Văn hóa dân tộc, Hà Nội.

28. Viện Khoa học Kiểm sát, VKSNDTC (2008), Hoàn thiện các quy định về các biện pháp ngăn chặn trong Bộ luật TTHS đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp, Đề tài khoa học cấp Bộ, Hà Nội.

29. Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Bắc Kạn (2010 - 2014), Báo cáo tổng kết công tác kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam, quản lý và giáo dục người chấp hành án phạt tù, Bắc Kạn.

30. Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Bộ Công an, Bộ Quốc phòng (2005), Thông tư liên tịch số 05/2005/TTLT-VKSNDTC-BCA-BQP ngày 07/9/2005 của Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Bộ Công an, Bộ Quốc phòng về quan hệ phối hợp giữa cơ quan điều tra và Viện kiểm sát trong việc thực hiện một số quy định của Bộ luật TTHS năm 2003, Hà Nội.

31. Viện nghiên cứu khoa học pháp lý (1992), Bình luận khoa học Bộ luật TTHS, NXB Tư pháp, Hà Nội.

32. Viện nghiên cứu Nhà nước và pháp luật (1995), Tội phạm học, Luật hình sự, Luật tố tụng hình sự, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội.