Biện Pháp 3: Thực Hiện Nghiêm Túc, Hiệu Quả Quy Trình Tuyển Chọn Giảng Viên

con số đáng kể trong tổng số giảng viên của nhà trường. Vì vậy, hiệu trưởng nhà trường cần phải biết suy nghĩ đúng để quan tâm giải quyết các vấn đề sau:

1) Có chế độ, chính sách tiền lương dành cho giảng viên đầu đàn để khuyến khích họ có đóng góp thiết thực, cống hiến nhiều hơn cho nhà trường và yên tâm công tác tại trường lâu dài;

2) Tạo điều kiện môi trường thuận lợi nhất cho giảng viên vừa giảng dạy vừa nghiên cứu khoa học để họ có thể phát huy trình độ chuyên môn;

3) Để đảm bảo hiệu quả của việc giải quyết nhiệm vụ quản lý việc

phát triển đội ngũ, hiệu trưởng phải chỉ

đạo việc sử

dụng hợp lý đội ngũ

giảng viên của nhà trường, nguồn lực sẵn có là cơ bản nhất. Bên cạnh biện pháp tăng cường số lượng hợp lý nhằm bổ sung kịp thời sự thiếu hụt người dạy hiệu trưởng phải tìm kiếm các biện pháp sử dụng tối ưu đội ngũ giảng viên. Một khi đã có quy hoạch đội ngũ giảng viên nếu hiệu trưởng biết sử dụng đúng người, đúng việc sẽ phát huy được khả năng sẵn có trong đội ngũ giảng viên, mang lại hiệu quả và chất lượng giảng dạy.

Việc sử dụng hợp lý đội ngũ giảng viên của nhà trường được thực

hiện theo nguyên tắc sử dụng người “giỏi một việc biết nhiều việc”. Điều này được thể hiện ở những vấn đề mà hiệu trưởng phải nỗ lực tư duy và tưởng tượng sáng tạo nhằm xác định rõ các phương cách quản lý phù hợp. Hiệu trưởng phải biết chỉ đạo việc thực hiện nhiệm vụ phân công, bổ nhiệm giảng viên theo đúng trình độ chuyên môn và năng lực của họ nhằm phát huy được các điểm mạnh của người giảng viên đó đồng thời, phải chú ý đến khối lượng công việc sao cho ít nhất có hai giảng viên cùng dạy một chuyên ngành, môn học nào đó để họ có thể thay thế nhau, hỗ trợ nhau giảng dạy. Theo cách này, Trưởng Bộ môn xác định nhiệm vụ quản lý chuyên môn của mình khi căn cứ vào những vấn đề sau:

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 152 trang tài liệu này.

1) Biết phân tích nội dung của kết quả học tập từng ngành học, môn học đối với sinh viên mới tốt nghiệp ra trường để nắm vững thông tin cần

thiết về kết quả và thành tích, danh hiệu đạt được những công trình nghiên cứu khoa học của những cán bộ trong và ngoài ngành khi tham gia thi tuyển trở thành đội ngũ giảng viên của nhà trường;

2) Biết phân tích kết quả

thi tuyển

ở phần bài thi viết để

phát hiện

xem năng lực của giảng viên phù hợp với chuyên ngành, môn học gì từ đó, có kế hoạch phân công giảng dạy;

3) Trong quá trình quản lý việc thực hiện nhiệm vụ chuyên môn nếu phát hiện giảng viên có những năng lực và sở trường khác, Trưởng Bộ môn có thể khuyến khích, tạo điều kiện cho họ được đào tạo và bồi dưỡng về mặt đó để họ có thể phát triển năng lực và sở trường đó.

Trưởng các Bộ môn vào đầu năm học phải tiến hành xây dựng được kế hoạch, quy định thời gian cụ thể và hợp lý để cho mỗi một giảng viên có thể đảm nhiệm đúng đủ khối lượng giảng dạy, thực hiện nội dung của các công tác khác như quy định đồng thời cũng phải biết đảm bảo mọi điều kiện cần thiết để họ có thể tham gia học tập, nghiên cứu khoa học, tự bồi dưỡng để nâng cao trình độ chuyên môn và nghiệp vụ sư phạm dạy nghề cho mình. Hiệu trưởng có biện pháp cần thiết để chỉ đạo việc giáo viên thực hiên chế độ giảng dạy kiêm nhiệm của nhà trường. Hiện nay, đội ngũ giảng viên của trường mới chỉ đảm nhiệm được nhiệm vụ giảng dạy các chuyên ngành đã được đào tạo. Tuy nhiên, trong số đó có một số giảng viên có thể kiêm nhiệm thêm những chuyên ngành gần hoặc có liên quan đến chuyên ngành được đào tạo, nhà trường nên quy định rõ chế độ kiêm nhiệm nhằm tận dụng hết được

khả

năng chuyên môn sẵn có trong đội ngũ giảng viên. Để

có thể

chỉ

đạo

việc xây dựng thực hiện chế độ giảng viên kiêm nhiệm, hiệu trưởng cần lưu ý đến những vấn đề sau:

1) Chỉ đạo việc xây dựng chế độ, chính sách quản lý để khuyến khích giảng viên nào có khả năng đảm nhiệm được nhiệm vụ giảng dạy 2 3 môn học khác nhau khi được đào tạo ở chuyên môn khác hoặc có chuyên môn gần

nhau để khai thác triệt để trình độ và năng lực của đội ngũ hiện có. Cần có cơ chế đánh giá, chấp nhận và cho phép giảng viên làm nhiệm vụ dạy các Bộ môn kiêm nhiệm phải có chứng chỉ nhằm đảm bảo chất lượng đào tạo;

2) Trưởng các Khoa, Bộ môn trong khi quản lý đội ngũ giảng viên phải chú ý đến việc phát hiện tạo điều kiện thuận lợi cho họ được đào tạo, bồi dưỡng thêm để có khả năng giảng dạy kiêm nhiệm bằng các hình thức khác nhau như tham dự các khoá học để nâng cao thêm trình độ về môn học đó, dự giờ thăm lớp, tự học, thực hiện vai trò trợ giảng cho những giảng viên giỏi có nhiều kinh nghiệm về môn học đó;

3) Hiệu trưởng chỉ đạo việc xây dựng chế độ, chính sách tiền thưởng, đãi ngộ, khen thưởng, xử phạt hợp lý, đúng lúc làm động lực thúc đẩy đội ngũ giảng viên hoàn thành nhiệm vụ, chức trách của mình tốt hơn.

Việc tổ chức chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ điều chỉnh cơ cấu đội ngũ giảng viên cũng được coi là một vấn đề trong chiến lược phát triển đội ngũ.

Song song với việc giải quyết nhiệm vụ quản lý tiến trình xây dựng quy hoạch số lượng đội ngũ giảng viên, hiệu trưởng còn phải tập trung chú ý quản lý việc thực hiện nhiệm vụ điều chỉnh cơ cấu đội ngũ. Việc điều chỉnh hợp lý cơ cấu đội ngũ sẽ tạo ra những cơ sở thuận lợi cho việc lập kế hoạch tuyển chọn, bổ sung và phát triển đội ngũ giảng viên của nhà trường. Cơ cấu đội ngũ của nhà trường hiện nay chưa cân đối. Mục đích của việc điều chỉnh

cơ cấu đội ngũ của nhà trường là tiến hành tổ chức, sắp xếp các yếu tố,

thành phần giới tính tâm lý, trình độ của đội ngũ giảng viên theo một trình tự, có tỷ lệ hợp lý nhằm tạo ra được một cơ cấu cân đối, hợp lý, hoàn chỉnh và tạo ra sự kế thừa trong từng bộ môn. Việc điều chỉnh cơ cấu đội ngũ giảng viên được thực hiện thông qua việc tuyển chọn, bổ sung số lượng. Trong quá trình lập kế hoạch tuyển chọn, Trưởng các bộ môn cần phải chú ý tới việc xem xét lại thực chất số lượng đội ngũ giảng viên hiện có trong từng bộ môn trên toàn thể các mặt giới, tuổi, trình độ để đưa ra chỉ tiêu, yêu cầu lựa chọn.

Trong tư

duy quản lý cơ

cấu đội ngũ, khả

năng phân tích phải được định

hướng vào các vấn đề sau:

1) Cơ cấu giới là một vấn đề xã hội cần phải được quan tâm trong quá trình xây dựng đội ngũ. Đội ngũ giảng viên của trường có sự mất cân đối về tỷ lệ nam, nữ giữa các bộ môn. Điều đó có phần nào gây khó khăn cho việc phân công công việc, hạn chế khả năng hoàn thành nhiệm vụ của giảng viên… Vì vậy, khi tuyển chọn cần phải chú ý điều chỉnh sao cho tỷ lệ nam, nữ hợp lý và tuân thủ yêu cầu đào tạo. Phải bằng mọi cách có được đội ngũ giảng viên đủ mạnh có khả năng hoàn thành tốt nhiệm vụ ở mọi điều kiện và mọi tình huống đào tạo;

2) Phải có cơ cấu đảm bảo theo chuyên ngành đào tạo. Trưởng các bộ môn khi xác định chỉ tiêu tuyển chọn cũng cần phải chú ý đến nhu cầu của

từng chuyên ngành đảm bảo số lượng giảng viên hợp lý tránh tình trạng

“thừa” hoặc “thiếu” đối với việc thực hiện nhiệm vụ giảng dạy của từng chuyên ngành đào tạo;

3) Phải đảm bảo được cơ cấu độ tuổi và học hàm, học vị. Trong khi chỉ đạo việc thực hiện nhiệm vụ phát triển đội ngũ, hiệu trưởng cần phải biết tạo ra sự kết hợp giữa các thế hệ, tạo ra sự kế thừa và phát triển giữa các thế hệ và trình độ chuyên môn. Trong đội ngũ cố gắng đảm bảo tính đa dạng phải có trẻ, có trung niên, có giáo viên có tuổi, có người mới, người cũ, người giỏi, người cần đào tạo, có giảng viên nắm vững lý luận, có giảng viên thực hành giỏi. Hiện nay, số lượng đội ngũ giảng viên trẻ của nhà trường rất đông, chưa trải qua giảng dạy nhiều nên chưa có kinh nghiệm thực tế. Một số giảng viên có tuổi, có học hàm, học vị cao lại quá ít nên chưa tạo ra được sự kèm cặp, sự học hỏi, sự trao đổi, kế thừa, phát triển giữa các thế hệ trong từng Bộ môn và đảm bảo cho mỗi Bộ môn đều có giảng viên đầu đàn, hiệu trưởng phải suy nghĩ tìm kiếm giải pháp phù hợp cho việc điều chỉnh cơ cấu độ tuổi, cũng như học hàm, học vị như sau:

1) Tăng chỉ tiêu tuyển chọn đội ngũ cán bộ giảng dạy có học hàm, học vị cao, có thâm niên công tác, có nhiều kinh nghiệm thực tế, giỏi về chuyên môn và nghiệp vụ sư phạm để tạo điều kiện đào tạo đội ngũ kế cận;

2) Khuyến khích đội ngũ giảng viên có học hàm, học vị, có nhiều kinh

nghiệm đào tạo và bồi dưỡng đội ngũ giảng viên trẻ động viên tinh thần và vật chất.

bằng các biện pháp

3.3.3. Biện pháp 3: Thực hiện nghiêm túc, hiệu quả quy trình tuyển chọn giảng viên

a) Mục tiêu của biện pháp

Mục tiêu của tuyển chọn là có được đội ngũ giảng viên đủ về số lượng, chủng loại, mạnh về chuyên môn, nghiệp vụ, vững vàng về tư tưởng, có đạo đức, có sức khoẻ để sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ đào tạo, bồi dưỡng cho đội ngũ cán bộ Thanh tra.

b) Nội dung và cách thức thực hiện biện pháp

Từ các tiêu chuẩn đã nêu ở trên, việc tuyển chọn giảng viên cần đảm

bảo nguyên tắc dân chủ

và công khai, tổ

chức thực hiện đúng trình tự

các

bước thi tuyển theo quy định của pháp luật. Người được tuyển dụng phải thực hiện chế độ tập sự. Hết thời gian tập sự, lãnh đạo nhà trường thực hiện

việc đánh giá về

phẩm chất đạo đức, năng lực và kết quả

công việc của

người đó; nếu đạt yêu cầu thì ra quyết định tuyển dụng chính thức. Các ứng viên cần phải có sự cam kết công tác lâu dài tại trường. Hiệu trưởng phải đưa ra những quy định thời hạn sau khi được tuyển dụng họ phải tiếp tục đi học nâng cao trình độ.

Từ các căn cứ nêu trên cùng với đặc thù, điều kiện riêng của trường, đưa ra các tiêu chuẩn cơ bản của giảng viên Học viện Thanh tra như sau:

1) Có phẩm chất chính trị và đạo đức tốt, nắm vững đường lối, chủ

trương của Đảng, có hiểu biết đầy đủ về chính sách, pháp luật của Nhà

nước, có uy tín với đồng nghiệp, có tinh thần trách nhiệm cao, có đạo đức và lối sống lành mạnh;

2) Đủ chuẩn hoặc trên chuẩn về trình độ đào tạo, có kiến thức chuyên môn vững vàng và hiểu biết sâu về nội dung của các môn học khác trong nhà trường, có khả năng hoàn thành tốt nhiệm vụ giảng dạy và nghiên cứu khoa học phục vụ chuyên môn của Nhà trường.

3) Có thái độ ham học hỏi, cầu tiến bộ, có tinh thần phấn đấu nâng cao trình độ chuyên, nghiệp vụ, biết năng động, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm;

4) Có trình độ lý luận chính trị, quản lý giáo dục vững vàng, có trình độ nhất định về ngoại ngữ và công nghệ thông tin;

5) Có khả năng nghiên cứu khoa học, biết tham gia vào thực tế trong lĩnh vực tri thức mà mình giảng dạy;

6) Có đủ sức khoẻ để hoàn thành chức trách, nhiệm vụ được giao cũng như tích cực tham gia vào các hoạt động ngoại khoá khác.

Hiện nay chúng ta đã thực hiện chế độ thi tuyển và bổ nhiệm giảng viên về các trường. Tổ chức áp dụng phương thức thi tuyển giảng viên là một bước tiến về chính sách cán bộ, thay thế hình thức tuyển dụng “đơn phương” do

một cơ quan đặc trách, có tác dụng thẩm định lại sản phẩm đào tạo của

trường làm hình thành hình thức trách nhiệm của người giáo viên về nghĩa vụ công chức. Tuy nhiên, nội dung thi tuyển chưa phù hợp với nhiệm vụ giảng dạy của giáo viên nên cần được cải tiến. Mặt khác, việc làm này có tác dụng sàng lọc giáo viên mới, loại những người yếu kém về chuyên môn và năng lực sư phạm ngay từ khâu tuyển chọn. Công tác tuyển chọn giảng viên được coi là khâu quan trọng nhằm thu hút, phát hiện người có đủ đức, đủ tài, đủ điều kiện đáp ứng yêu cầu giảng dạy ở các vị trí còn thiếu trong đội ngũ giảng viên của nhà trường.

Trong quá trình tuyển chọn cần đánh giá tổng thể, hài hoà giữa tư

tưởng, chính trị

với phong cách, đức với tài, tính chất của trình độ

chuyên

môn và năng lực sư phạm. Khả năng nghiên cứu khoa học với năng lực sử dụng ngoại ngữ và tin học vào tổ chức dạy học. Công khai các tiêu chuẩn

tuyển chọn và kết quả đánh giá nhằm làm cho mọi người đều được bình

đẳng trong việc thể hiện năng lực của mình theo các tiêu chí đã đề ra cũng như tránh việc thiên vị, tiêu cực trong tuyển chọn. Các bước diễn ra của quy trình tuyển chọn gồm những công việc sau:

1) Hiệu trưởng tiến hành xác định vị trí, số lượng cần tuyển dụng, lập kế hoạch tuyển dụng, trình cấp trên trực tiếp quản lý mình;

2) Thông báo nội dung, yêu cầu, phương pháp thi tuyển trên các phương tiện thông tin đại chúng;

3) Tiến hành sơ tuyển hồ sơ của các ứng viên và tổ chức cho họ thực hiện việc trình diễn năng lực sư phạm qua một tiết giảng theo chuyên môn cần tuyển dụng, được thông qua sự thẩm định của hội đồng tuyển dụng nhà trường về chuyên môn và nghiệp vụ sư phạm dạy nghề ;

4) Hiệu trưởng chỉ

đạo việc tổ

chức thi tuyển chính thức các môn

chuyên môn, quản lý hành chính nhà nước, ngoại ngữ và tin học theo đúng quy chế của Nhà nước về tuyển công chức;

5) Hiệu trưởng tổ chức quá trình quản lý người được tuyển dụng qua việc thực hiện những nhiệm vụ tập sự để thử thách, rèn luyện, thể hiện khả năng công tác giảng dạy trong thực tế;

6) Hiệu trưởng tổ chức chỉ đạo việc thực hiện nhiệm vụ đánh giá quá trình và kết quả tập sự và ra quyết định tuyển dụng.

Quản lý xây dựng kế hoạch tuyển dụng giảng viên cụ thể, chính xác có tác dụng giúp cho hiệu trưởng nhà trường việc tuyển chọn một cách hiệu

quả đội ngũ giảng viên đủ về cơ cấu, số lượng, đảm bảo chất lượng về

chuyên môn nghiệp vụ, vững vàng về tư tưởng chính trị, có sức khoẻ, có

đạo đức nghề nghiệp, sẵn sàng đảm nhiệm nhiệm vụ dạy học, đáp ứng đúng yêu cầu về nguồn nhân lực trong từng bộ môn và từng ngành đào tạo; không để xảy ra tình trạng không hợp lý về cơ cấu đội ngũ giảng viên.

3.3.4. Biện pháp 4. Sử dụng hợp lý đội ngũ giảng viên

a) Mục tiêu của biện pháp

Để khắc phục cơ cấu đội ngũ giảng viên vừa thiếu vừa không đồng bộ đã kéo dài từ trước tới nay. Việc sử dụng hiệu quả ĐNGV mang lại sự phát triển toàn diện, bền vững cho nhà trường.

b) Nội dung và cách thực hiện biện pháp

Ngay từ khi tuyển dụng cán bộ, giảng viên, nhà trường, cán bộ quản lý cấp trường, Trưởng phòng, Khoa …phải có kế hoạch bồi dưỡng năng lực

từ việc lựa chọn và xây dựng cán bộ

nguồn, phải biết sử

dụng người tài,

quan tâm tạo điều kiện để họ phát huy được năng lực quản lý. Phải tổ chức việc xác định các tiêu chí lựa chọn, bổ nhiệm đội ngũ này mà tiêu chí đầu tiên lựa chọn là họ phải có trình độ trên và sau đại học, tiêu chí thứ hai là giáo viên dạy giỏi nhiều năm, có đạo đức, chính trị, phong cách, lối sống mô

phạm, năng động, đổi mới, đúng pháp luật để bổ môn.

nhiệm Trưởng, Phó bộ

Để sử dụng hợp lý ĐNGV hiệu trưởng cần làm những việc sau đây:

Phát huy hết khả năng, năng lực, điểm mạnh của từng giảng viên

bằng việc kiểm tra, đôn đốc, khuyến khích, động viên kịp thời.

Phân công giảng viên phải đúng với chuyên môn đào tạo, đảm bảo thời gian định mức lao động mà nhà nước quy định. Thực hiện đúng chế độ chính sách đối với trường hợp giảng viên dạy vượt định mức.

Mọi giảng viên đều được bố trí phù hợp với trình độ chuyên môn, năng lực, sở trường của mình. Duy trì và giữ vững sự đoàn kết nhất trí của ĐNGV, tránh tình trạng mất đoàn kết, không thoải mái về tư tưởng do nhận thức không đúng.