Biện pháp ngăn chặn trong giai đoạn xét xử sơ thẩm - Lý luận và thực tiễn áp dụng trên địa bàn thành phố Hà Nội

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI KHOA LUẬT

PHAN VIỆT HÙNG

BIệN PHáP NGĂN CHặN TRONG GIAI ĐOạN XéT Xử SƠ THẩM - Lý LUậN Và THựC TIễN

áP DụNG TRÊN ĐịA BàN THàNH PHố Hà NộI

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI KHOA LUẬT

PHAN VIỆT HÙNG

BIệN PHáP NGĂN CHặN TRONG GIAI ĐOạN XéT Xử SƠ THẩM - Lý LUậN Và THựC TIễN

áP DụNG TRÊN ĐịA BàN THàNH PHố Hà NộI

Chuyên ngành: Luật hình sự và tố tụng hình sự Mã số: 60 38 01 04

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

Cán bộ hướng dẫn khoa học: PGS. TS. Nguyễn Ngọc Chí

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu khoa học của riêng tôi. Các số liệu và trích dẫn trong luận văn đảm bảo độ tin cậy, chính xác và trung thực. Những kết luận khoa học của luận văn chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác.

Kính đề nghị Khoa Luật xem xét để tôi có thể bảo vệ luận văn. Tôi xin chân thành cảm ơn!

TÁC GIẢ LUẬN VĂN

Phan Việt Hùng

Trang phụ bìa Lời cam đoan Mục lục

Danh mục các chữ viết tắt Danh mục bảng

MỤC LỤC

Trang

MỞ ĐẦU 1

Chương 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ BIỆN PHÁP NGĂN CHẶN TRONG GIAI ĐOẠN XÉT XỬ SƠ THẨM 11

1.1. Khái quát về giai đoạn xét xử sơ thẩm11

1.2 Đặc điểm, ý nghĩa, căn cứ việc áp dụng biện pháp ngăn chặn trong giai đoạn xét xử sơ thẩm14

1.2.1 Đặc điểm của việc áp dụng các biện pháp ngăn chặn trong giai đoạn xét xử 14

1.2.2 Mục đích- Ý nghĩa của việc áp dụng biện pháp ngăn chặn trong

giai đoạn xét xử sơ thẩm 21

1.2.3. Căn cứ áp dụng biện pháp ngăn chặn trong giai đoạn xét xử sơ thẩm 27

1.3. Những biện pháp ngăn chặn được quy định trong giai đoạn

xét xử sơ thẩm 32

1.3.1. Những quy định của pháp luật tố tụng hình sự về bắt người 32

1.3.2. Những quy định của pháp luật tố tụng hình sự về biện pháp tạm giam 35

1.3.3. Những quy định của pháp luật tố tụng hình sự về cấm đi khỏi

nơi cư trú 39

1.3.4. Những quy định của pháp luật tố tụng hình sự về biện pháp

bảo lĩnh 40

1.3.5. Những quy định của pháp luật tố tụng hình sự về biện pháp đặt

tiền hoặc tài sản có giá trị để bảo đảm 41

Kết luận chương 1 44

Chương 2: THỰC TRẠNG ÁP DỤNG BIỆN PHÁP NGĂN CHẶN TRONG GIAI ĐOẠN XÉT XỬ SƠ THẨM TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI TRONG GIAI ĐOẠN TỪ 01/01/2008 ĐẾN HẾT NĂM 2012 45

2.1. Thực trạng 45

2.2. Nguyên nhân của thực trạng 50

Kết luận chương 2 54

Chương 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP GÓP PHẦN NÂNG CAO HIỆU QUẢ TRONG VIỆC ÁP DỤNG BIỆN PHÁP NGĂN CHẶN TRONG GIAI ĐOẠN XÉT XỬ SƠ THẨM 56

3.1. Dự báo về tình hình tội phạm trong thời gian tới 56

3.1.1. Dự báo về tình hình phạm tội trong thời gian tới 56

3.1.2. Những loại tội phạm sẽ xảy ra nhiều trong thời gian tới 57

3.2. Những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả việc áp dụng các biện pháp ngăn chặn 59

3.2.1. Tòa án cấp sơ thẩm cần nhận thức đúng đắn về việc áp dụng các

biện pháp ngăn chặn 59

3.2.2. Hoàn thiện hệ thống những quy định của pháp luật có liên quan

đến việc áp dụng các biện pháp ngăn chặn 61

3.2.3. Cơ quan tiến hành tố tụng cần thực hiện tốt những qui định của pháp luật về các biện pháp ngăn chặn trong tố tụng hình sự 72

3.2.4. Nâng cao chất lượng của đội ngũ cán bộ và đảm bảo các điều kiện công tác nhằm thực hiện tốt việc áp dụng các biện pháp ngăn chặn 76

3.2.5. Giải pháp về tăng cường công tác chỉ đạo và kiểm sát, kiểm tra việc áp dụng, thay đổi, hủy bỏ các biện pháp ngăn chặn trong tố tụng hình sự và tuyên truyền giáo dục pháp luật cho quần chúng nhân dân nâng cao ý thức chấp hành pháp luật là điều kiện để

bảo đảm việc áp dụng các biện pháp ngăn chặn. 78

3.2.6. Giải pháp về việc xử lý các trường hợp vi phạm 81

Kết luận chương 3 87

KẾT LUẬN 88

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 91

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

Chữ viết tắt Nội dung

BLHS Bộ luật hình sự

BLTTHS Bộ luật tố tụng hình sự

BPNC Biện pháp ngăn chặn

CP Chính phủ

CQĐT Cơ quan điều tra

CT Chỉ thị

HĐXX Hội đồng xét xử

LTTHS Luật tố tụng hình sự

NQ Nghị quyết

NXB Nhà xuất bản

SL Sắc lệnh

TANDTC Tòa án nhân dân tối cao

TTHS Tố tụng hình sự

TW Trung ương

UBTVQH Ủy ban thường vụ quốc hội

VKS Viện kiểm sát

VKSND Viện kiểm sát nhân dân

VKSNDTC Viện kiểm sát nhân dân tối cao

XHCN Xã hội chủ nghĩa

DANH MỤC CÁC BẢNG

Số hiệu bảng

Tên bảng

Trang

Bảng 2.1.

Số lượng các biện pháp ngăn chặn được áp dụng tại

Toà án Hà Nội

Bảng 2.2.

Số lượng, tỷ lệ các biện pháp ngăn chặn được áp

dụng tại Toà án Hà Nội