Biện pháp bảo lãnh trong luật tố tụng hình sự Việt Nam

nhiệm, thể hiện tình cảm, sự tin tưởng người nhận bảo lĩnh và quyết tâm cải tạo của bị can, bị cáo.

Ở Việt Nam, mặc dù biện pháp bảo lĩnh chính thức được ghi nhận trong BLTTHS năm 1988 nhưng qua các văn bản cho thấy nó đã manh nha hình thành từ lâu, đó cũng thể hiện sự quan tâm của Nhà nước ta trong nỗ lực xây dựng một chính sách TTHS nhân đạo, đầy ưu việt, phù hợp với tư tưởng pháp lý tiến bộ của nhân loại, hướng đến đảm bảo quyền tự do của con người. Qua tìm hiểu kinh nghiệm lập pháp của một số quốc gia trên thế giới như CHLB Đức, Liên bang Nga, Nhật Bản… cho thấy biện pháp bảo lĩnh đã được pháp luật các quốc gia ghi nhận từ rất lâu, nó đã khẳng định được vị trí trong hệ thống các BPNC, cho đến bây giờ vẫn còn nguyên giá trị. Mỗi quốc gia đều có những cách tiếp cận khác nhau về biện pháp bảo lĩnh, đều chứa đựng những hạt nhân hợp lý mà pháp luật TTHS Việt Nam cần học hỏi, tiếp thu có chọn lọc cho phù hợp với mô hình tố tụng đất nước mình.

Các quy định về biện pháp bảo lĩnh là cơ sở pháp lý đóng vai trò quan trọng, cần thiết trong hệ thống quy phạm pháp luật. Các cơ quan THTT dựa vào đó để xem xét khả năng áp dụng biện pháp bảo lĩnh đối với bị can, bị cáo. Trên cơ sở nghiên cứu một cách toàn diện và có hệ thống chế định bảo lĩnh cho thấy biện pháp này ít được áp dụng trên thực tế, các quy định còn thiếu chặt chẽ, thậm chí sơ sài, chưa có văn bản hướng dẫn cụ thể, khiến các cơ quan THTT lúng túng và dè dặt trong việc áp dụng. Luận văn đã phân tích những hạn chế, vướng mắc từ lý luận cho đến thực tiễn áp dụng biện pháp bảo lĩnh như hạn chế về căn cứ áp dụng; đối tượng áp dụng; chủ thể áp dụng; trách nhiệm của người nhận bảo lĩnh… Làm rõ những nguyên nhân gây nên tình trạng trên xuất phát từ các cơ quan THTT, người THTT, xuất phát từ bị can, bị cáo cũng như từ chính chủ thể bảo lĩnh.

Kết thúc luận văn, tác giả mạnh dạn đề xuất, kiến nghị sửa đổi, bổ sung

các quy định của BLTTHS liên quan đến biện pháp này. Bên cạnh đó, tác giả đề xuất một số giải pháp nâng cao nhận thức, nâng cao phẩm chất đạo đức của các cơ quan THTT. Yêu cầu các Điều tra viên, Kiểm sát viên, Thẩm phán, Hội thẩm nhân dân phải luôn trau dồi kiến thức, nâng cao năng lực chuyện môn, thường xuyên sơ kết, tổng kết thực tiễn, nghiên cứu kinh nghiệm lập pháp của các quốc gia trên thế giới trong việc áp dụng các BPNC; Nâng cao ý thức chấp hành pháp luật cũng như nâng cao hiểu biết của nhân dân, thông qua tuyên truyền phổ biến pháp luật trên các phương tiện thông tin đại chúng nhằm trang bị những kiến thức cần thiết để họ tự bảo vệ bản thân và bảo vệ cộng đồng trước những hành vi sai trái của các cơ quan có thẩm quyền. Xã hội ngày càng phát triển, các quan hệ xã hội càng được rộng mở, do đó pháp luật cần xây dựng nhiều hơn nữa các chính sách hợp lý, tiến bộ đảm bảo các quyền và lợi ích chính đáng của công dân.

Hy vọng, đề tài “Biện pháp bảo lĩnh trong Luật tố tụng hình sự Việt Nam” sẽ là tài liệu giá trị đóng góp vào kho tàng tri thức lý luận và thực tiễn về các BPNC nói chung và biện pháp bảo lĩnh nói riêng trong TTHS ở nước ta hiện nay.

Tri thức về các BPNC quả thực rất nhiều và phức tạp. Trong khi đó điều kiện nghiên cứu và khả năng của bản thân lại có hạn, nên chắc chắn luận văn không tránh khỏi những hạn chế và thiếu sót nhất định, rất mong nhận được sự đóng góp của các thầy cô và những ai quan tâm đến đề tài này để luận văn được hoàn thiện hơn.

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Phạm Ngọc Ánh (2012), “Một số vướng mắc bất cập khi áp dụng Điều 92 Bộ luật tố tụng hình sự”, Tòa án nhân dân, (8), tr. 21-22.