Trần Thị Mai An (2005) , “ Sinh Kế Người Cơ Tu: Khả Năng Tiếp Cận Và Cơ Hội

7. Từ một xã hội bị đóng chặt thời căng thẳng chiến tuyến, từ khi mở cửa biên giới, Tân Thanh đã trở thành nơi hội tụ của mọi phương, người tứ xứ kéo đến làm ăn, sinh sống. Không chỉ mang lại sự thay đổi trong đời sống kinh tế như sự đa dạng hóa ngành nghề và tăng thu nhập, sự biến đổi trong sinh kế của người Tày ở Tân Thanh hiện nay còn tác động không nhỏ tới đời sống văn hóa - xã hội trên nhiều chiều cạnh từ văn hóa vật chất đến văn hóa tinh thần, những biến đổi trong quan hệ gia đình, dòng họ, làng bản. Việc thành lập Khu kinh tế cửa khẩu Tân Thanh cùng những chính sách ưu đãi đã biến nơi đây thành một khu kinh tế - du lịch sầm uất. Vì thế đã có tác động thúc đẩy quá trình đô thị hóa ở khu vực này với sự xuất hiện của các trung tâm thương mại, các dãy phố san sát mọc lên. Qúa trình đô thị hóa trong khoảng 10 năm trở lại đây không chỉ làm thay đổi bộ mặt kiến trúc của Tân Thanh mà còn làm thay đổi mức sống và nếp sống của người Tày ở đây. Bên cạnh những tác động tích cực dễ nhận thấy, đó là một số phong tục, nghi lễ lạc hậu bị xóa bỏ để phù hợp với cuộc sống hiện đại thì cũng nảy sinh những yếu tố tiêu cực như sự mất dần văn hóa truyền thống và sự xuất hiện các tệ nạn xã hội.

8. Sự biến đổi sinh kế của người Tày ở Tân Thanh đã đặt ra nhiều vấn đề cần suy nghĩ đối với sự phát triển bền vững của người dân ven biên. Đó là làm thế nào để tạo việc làm ổn định cho người dân trong thôn khi đất đai hạn chế; vấn đề gìn giữ văn hóa Tày truyền thống trước sự giao lưu và tiếp biến mạnh mẽ trong môi trường đa tộc người; làm thế nào để hạn chế những bất ổn và chênh lệch khoảng cách giàu - nghèo giữa các hộ gia đình? Nghiên cứu trường hợp này cho thấy vấn đề này cần được tiếp tục nghiên cứu bằng những công trình công phu hơn.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Trần Thị Mai An (2005), “Sinh kế người Cơ tu: Khả năng tiếp cận và cơ hội - Nghiên cứu trường hợp ở huyện Nam Đông, tỉnh Thừa Thiên - Huế”, Kỷ yếu Hội nghị Thông báo Dân tộc học.

2. Trần Bình (2001), Tập quán hoạt động kinh tế của một số dân tộc ở Tây Bắc Việt Nam, Nxb Văn hóa dân tộc, Hà Nội.

3. Trần Bình (2005), Tập quán mưu sinh của các dân tộc thiểu số ở Đông Bắc Việt Nam, Nxb Phương Đông, Hà Nội

4. Lê Bé (1982), Kinh tế gia đình trong đời sống các dân tộc ở Lạng Sơn hiện nay, Tạp chí Dân tộc học, số 4.

5. Nguyễn Việt Cường, Tăng Văn Khiên (1994), Một số kết quả điều tra chọn mẫu xã hội học ở Lạng Sơn, Nxb Thống kê, Hà Nội.

6. Khổng Diễn (1987), Một số đặc điểm về dân tộc và dân cư tỉnh Lạng Sơn, Tạp chí Dân tộc học, số 1.