Bảo vệ quyền lợi của doanh nghiệp trong thi hành pháp luật thuế giá trị gia tăng ở Việt Nam

nhiều khâu trung gian, ảnh hưởng hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp kinh doanh chân chính.

Cơ quan quản lý thuế cần xây dựng hệ thống dữ liệu thông tin về phát hành hoá đơn trên trang thông tin điện tử của Tổng cục Thuế để mọi tổ chức, cá nhân tra cứu được nội dung cần thiết về hoá đơn đã thông báo phát hành của tổ chức, hộ, cá nhân để doanh nghiệp tránh rủi ro về hóa đơn khi giao dịch với cơ sở kinh doanh phát hành hóa đơn phi pháp.

2.3.2. Kiến nghị đối với Luật Quản lý thuế

Cần có quy định về trách nhiệm của cơ quan quản lý thuế khi giải thích, cung cấ p thông tin sai liên quan đ ế n việ c xác đ ị nh nghĩ a vụ thuế cho NNT

Điều 8 của Luật Quản lý thuế quy định cơ quan quản lý thuế có trách nhiệm "Giải thích, cung cấp thông tin liên quan đến việc xác định nghĩa vụ thuế cho người nộp thuế". Trong khi đó, Luật Quản lý thuế cũng quy định các tổ chức, cá nhân có trách nhiệm tự kê khai, tính thuế, nộp thuế và tự chịu trách nhiệm trước pháp luật để thực hiện nghĩa vụ nộp thuế. Nhưng Luật Quản lý thuế lại không quy định trong trường hợp cơ quan quản lý thuế giải thích, hướng dẫn sai dẫn đến việc doanh nghiệp kê khai, tính thuế sai thì trách nhiệm của cơ quan thuế trong trường hợp này như thế nào. Hay cơ quan quản lý hướng dẫn sai cho doanh nghiệp làm doanh nghiệp nộp thừa tiền thuế thì ngoài giải pháp xử lý tiền thuế bằng cách trả lại hay bù vào kỳ nộp thuế sau thì cơ quan thuế có trách nhiệm như thế nào với số tiền doanh nghiệp nộp thừa trong khi không thể sử dụng tiền đó cho hoạt động kinh doanh sinh lời. Vì vậy, cần quy định trách nhiệm cá nhân cán bộ thuế, cơ quan quản lý thuế khi thực hiện giải thích, cung cấp thông tin sai liên quan đến việc xác định nghĩa vụ thuế cho doanh nghiệp mà dẫn đến việc doanh nghiệp kê khai, tính

toán, nộp thuế sai mới không dẫn đến thiệt thòi cho doanh nghiệp khi lỗi không hoàn toàn thuộc về doanh nghiệp.

Về xóa nợ tiền thuế, tiền phạt:

Luật Quản lý Thuế cần bổ sung quy định về các trường hợp được xóa nợ tiền thuế, tiền phạt, tại Điều 65 Luật Quản lý thuế chỉ quy định có 3 trường hợp được xóa nợ tiền thuế, tiền phạt. Tuy nhiên trên thực tế có trường hợp số nợ tiền thuế, tiền phạt rất nhỏ hoặc nhiều nguyên nhân khách quan dẫn đến doanh nghiệp có phát sinh nợ thuế, tiền chậm nộp, nợ tiền phạt như: do thay đổi hệ thống chính sách quản lý kinh tế, sự ảnh hưởng và tác động của khủng hoảng kinh tế, điều này tạo gánh nặng cho doanh nghiệp phải chịu những khoản nợ phát sinh do quá khứ để lại. Để tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, giảm bớt thủ tục và khâu quản lý thuế cho cơ quan quản lý, tăng hiệu quả quản lý thuế khi mà chi phí bỏ ra cho công tác thu tiền nợ, tiền phạt còn lớn hơn số nợ thì cần sửa đổi, bổ sung Điều 65 Luật Quản lý Thuế theo hướng mở rộng thêm những trường hợp được xóa nợ tiền thuế, tiền phạt, cụ thể là cần xác định mức tiền nợ được phép xóa nợ tiền thuế, tiền phạt. Việc bổ sung quy định này cũng phù hợp với xu hướng giải quyết tiền nợ thuế của doanh nghiệp ở các quốc gia trên thế giới, đảm bảo quyền lợi hơn cho NNT, giảm gánh nặng cho doanh nghiệp với các khảon nợ phát sinh do lịch sử để lại chưa được xử lý, nâng cao hiệu quả cho công tác quản lý nợ tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt của cơ quan quản lý thuế.

Về xử lý vi phạm pháp luật thuế GTGT:

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 127 trang tài liệu này.

Luật Quản lý Thuế mới có quy định về xử lý vi phạm đối với doanh nghiệp chậm nộp tiền thuế nhưng chưa có quy định nào về việc cơ quan thuế chậm giải quyết hoàn thuế. Để đảm bảo công bằng giữa doanh nghiệp và cơ quan quản lý thuế thì ngoài số tiền phải hoàn, cơ quan quản lý thuế phải trả tiền số lãi như mức mà doanh nghiệp chậm nộp tiền thuế bị xử lý chậm nộp

tiền thuế. Điều này này sẽ nâng cao trách nhiệm của cơ quan quản lý thuế đồng thời doanh nghiệp có cơ sở pháp lý để được bảo vệ quyền lợi khi tiền thuế cần được hoàn ứ đọng, chậm hoàn trả cho doanh nghiệp.

Công tác tuyên truyền hỗ trợ thực hiện thuế GTGT:

Công tác tuyên truyền hỗ trợ NNT cần được tăng cường để nâng cao hơn nữa nhận thức cũng như giải đáp được những vướng mắc của NNT trong việc thực hiện nghĩa vụ thuế của mình, tránh việc vi phạm pháp luật thuế do sai sót không cố ý gây ra. Ngành thuế cần thay đổi quan điểm quản lý, coi NNT là khách hàng của mình để phục vụ. Tuyên truyền, hỗ trợ NNT nên được coi như là một loại hình dịch vụ thuế GTGT. Việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền, hỗ trợ NNT có tác dụng giúp NNT hiểu được các loại thuế cần phải nộp, cách tính số thuế phải nộp, thời hạn kê khai, nộp thuế và tự động chấp hành nghĩa vụ thuế. Nhờ đó, cơ quan thuế tiết kiệm thời gian và nhân lực để thanh tra các trường hợp cố tình kê khai sai, khai thiếu. Công tác tuyên truyền hỗ trợ NNT cần đáp ứng 4 tiêu chí như: chuẩn xác, sẵn có, hợp tác, tư vấn. Ngay khi một văn bản quy phạm mới về thuế được ban hành, cơ quan quản lý thuế cần chắc chắn doanh nghiệp đã nắm bắt để thực hiện đúng pháp luật về thuế GTGT.

Về hoàn thiện các quy định pháp luật về tổ chức kinh doanh dịch vụ làm thủ tục thuế (đại lý thuế):

Luật Quản lý thuế quy định, tổ chức kinh doanh dịch vụ làm thủ tục về thuế có quyền thực hiện các thủ tục về thuế theo hợp đồng với doanh nghiệp và thực hiện quyền của doanh nghiệp. Tuy nhiên, Luật chưa quy định rõ quyền của tổ chức kinh doanh dịch vụ này trước cơ quan thuế có được tham gia hoặc thay mặt khách hàng giả trình số liệu khai, quyết toán thuế với cơ quan thuế hay không. Có được thay mặt khách hàng yêu cầu cơ quan thuế giải thích các quyết định xử phạt, giải thích kết luận thanh, kiểm tra thuế

không? Trách nhiệm về thuế trước pháp luật của doanh nghiệp sau khi đã thuê đại lý thuế như thế nào? Vì vậy để đảm bảo quyền, lợi ích của doanh nghiệp thực hiện dịch vụ thuế và doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ thuế, cần sửa đổi bổ sung Điều 20 Luật Quản lý Thuế theo hướng quy định rõ quyền và nghĩa vụ của tổ chức kinh doanh dịch vụ làm thủ tục về thuế trước pháp luật; quyền, nghĩa vụ của tổ chức kinh doanh dịch vụ và doanh nghiệp khi ký hợp đồng dịch vụ làm thủ tục thuế.

Đồng thời, giữa cơ quan thuế và đại lý thuế cần xây dựng mối liên hệ chặt chẽ vì thông qua đại lý thuế - một cầu trung gian giữa doanh nghiệp và cơ quan thuế, Luật thuế GTGT sẽ đi vào thực tiễn hiệu quả. Nếu đại lý thuế có hành vi vi phạm, Cơ quan thuế có thể nhanh chóng kịp thời thanh tra, kiểm tra phát hiện, công khai thông tin và cảnh báo cho doanh nghiệp cũng như hạn chế việc thông đồng với doanh nghiệp lợi dụng kẽ hở pháp luật trục lợi gây thất thu cho NSNN.

Ngoài ra, tiêu chuẩn đối với nhân viên đại lý thuế cần được nâng cao hơn vì thuế là một lĩnh vực khó, để cung cấp được dịch vụ thuế chất lượng lại càng khó hơn đồng thời cần có cơ chế đánh giá, kiểm tra trình độ của các nhân viên đại lý thuế.

KẾT LUẬN CHƯƠNG 2

Đảm bảo quyền lợi doanh nghiệp khi thực hiện thuế GTGT là một vấn đề quan trọng trong pháp luật thuế GTGT. Thông qua công cụ pháp luật bao gồm luật thuế GTGT và luật quản lý thuế, Nhà nước có những điều chỉnh thích hợp nhằm hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp thực hiện tốt thuế GTGT, đưa doanh nghiệp ở vị trí trung tâm trong pháp luật thuế và tăng cường hiệu quả chức năng quản lý thuế của cơ quan thuế.

Luận văn đánh giá thực trạng pháp luật thuế GTGT ở nước ta trong việc bảo vệ quyền lợi của doanh nghiệp và chỉ ra những bất cập, hạn chế trên một số mặt cụ thể.

Trên cơ sở thực tiễn áp dụng các quy định pháp luật thuế GTGT và thực trạng pháp luật thuế GTGT ở Việt Nam, Luận văn đưa ra một số kiến nghị hoàn thiện pháp luật thuế GTGT trong việc bảo vệ quyền lợi của doanh nghiệp.

KẾT LUẬN

Kể từ khi ban hành Luật Thuế GTGT năm 2007 và Luật Quản lý thuế năm 2006 và các văn bản dưới luật về thuế GTGT đã trải qua nhiều lần sửa đổi, bổ sung đã và đang phát huy vai trò to lớn, kích thích hoạt động sản xuất kinh doanh cho cộng đồng doanh nghiệp, hoạt động xuất khẩu thu thêm nhiều cơ hội phát triển, góp phần tăng thu NSNN. Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực đạt được, việc thực hiện Luật thuế GTGT và Luật Quản lý thuế còn có những bất cập. Để đáp ứng mục đích quản lý, một số quy định còn mang nặng tính chất quản lý hành chính, quyền và lợi ích của doanh nghiệp đạt được hạn chế, pháp luật còn thiếu quy định bảo vệ quyền lợi doanh nghiệp và cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp trong quá trình thực hiện thuế GTGT. Trong xu thế hội nhập kinh tế quốc tế, cơ hội và thách thức đặt ra cho doanh nghiệp và cơ quan thuế là rất lớn. Để giúp các doanh nghiệp Việt Nam đứng vững trên thương trường, tăng cường khả năng cạnh tranh quốc tế, để sản phẩm của doanh nghiệp được người tiêu dùng ưa chuộng ở trong và ngoài nước, đòi hỏi chính sách pháp luật nói chung, pháp luật thuế GTGT nói riêng phải có những sửa đổi phù hợp, hướng tới mục tiêu minh bạch, hiệu quả, công bằng, đảm bảo nguyên tắc của WTO.

Trong phạm vi một luận văn, bằng những kiến thức, lập luận cá nhân và dựa trên các nguồn tài liệu tham khảo, luận văn tập trung đi sâu vào khai thác những vấn đề lý luận và pháp luật thuế GTGT về bảo vệ quyền lợi của doanh nghiệp tại Việt Nam, qua đó luận văn cũng đi sâu vào đánh giá, chỉ ra những bất cập, hạn chế ở khía cạnh các quy định pháp luật và có những đề xuất, kiến nghị hoàn thiện hơn nữa các quy định pháp luật thuế GTGT nhằm bảo vệ hiệu quả quyền lợi của doanh nghiệp.

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

Tiếng Việt

1. Đào Thị Ngọc Ánh (2011), Pháp luật về khấu trừ và hoàn thuế giá trị gia tăng tại Việt Nam, Luận văn thạc sĩ Luật học, Khoa Luật - Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội.

2. Bộ Tài chính (2012), Thông tư số 117/2012/TT-BTC ngày 19/7/2012 hướng dẫn về hành nghề dịch vụ làm thủ tục về thuế, Hà Nội.

3. Bộ Tài chính (2013), Thông tư 219/2013/TT-BTC ngày 31/12/2013 hướng dẫn thi hành Luật Thuế giá trị gia tăng và Nghị định số 209/2013/NĐ-CP ngày 18/12/2013 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều Luật Thuế giá trị gia tăng, Hà Nội.

4. Bộ Tài chính (2013), Báo cáo tổng kết đánh giá tình hình thực hiện Luật thuế giá trị gia tăng, Hà Nội.

5. Chính phủ (2001), Nghị định số 90/2001/NĐ-CP ngày 23/11/2001 về trợ giúp phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ, Hà Nội.

6. Chính phủ (2009), Nghị định số 56/2009/NĐ-CP ngày 30/6/2009 về trợ

giúp phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa, Hà Nội.

7. Chính phủ (2011), Quyết định số 732/QÐ-TTg ngày 17/5/2011 phê duyệt Chiến lược cải cách hệ thống thuế giai đoạn 2011-2020, Hà Nội.

8. Chính phủ (2013), Nghị định 83/2013/NĐ-CP ngày 22/7/2013 hướng dẫn thực hiện Luật Quản lý thuế, Hà Nội.

9. Vũ Văn Cương (2012), Pháp luật quản lý thuế trong nền kinh tế thị trường ở Việt Nam - những vấn đề lý luận và thực tiễn, Luận án tiến sĩ Luật học, Trường Đại học Luật Hà Nội, Hà Nội.

10. Khả Danh (2013), "Thế giới áp dụng thuế giá trị gia tăng thế nào", http://soha.vn, ngày 29/5/2013.

11. Nguyễn Văn Dậu (2001), "Thuế giá trị gia tăng cần tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện", Thuế Nhà nước, (1), tr. 10-15.

12. Nguyễn Thị Dung (2000), Hoàn thuế giá trị gia tăng - thực trạng và giải pháp, Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế, Trường Đại học Tài chính - Kế toán Hà Nội.

13. Đặng Tiến Dũng (2003), "Tìm hiểu khái niệm quản lý và quản lý thuế",

Thuế Nhà nước, (12), tr 18-20.

14. Lâm Chí Dũng (2007), "Cơ chế tác động và hạn chế nội tại của các công cụ tài chính công đối với mục tiêu chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn", Khoa học công nghệ, (21), tr. 80-84.

15. Nguyễn Hải (2013), "Hạn chế tiêu cực trong hoàn thuế giá trị gia tăng ",

http://baocongthuong.com.vn, ngày 16/8/2013

16. Thu Hằng (2013), "Đã có 91% số doanh nghiệp thực hiện kê khai thuế điện tử", http://www.tapchithue.com, ngày 29/7/2013.

17. Nguyễn Thị Lan Hương (2013), "Về bảo vệ quyền của người nộp thuế trong Luật Quản lý Thuế", Khoa học (Luật học), (1), Tập 29, tr. 42-50.

18. Nguyễn Thị Thương Huyền (2002), Những vấn đề pháp lý về việc áp dụng thuế giá trị gia tăng ở Việt Nam, Luận án tiến sĩ Luật học, Viện Nhà nước và Pháp luật, Hà Nội.

19. Nguyễn Thị Thương Huyền (2008), "Luật Quản lý thuế và những vấn đề cần bàn thêm", Nghiên cứu lập pháp, (19), tr. 51-55.

20. Mai Ka (2013), "Áp dụng ngưỡng tính thuế giá trị gia tăng: Giảm chi phí, chống gian lận thuế", http://www.baohaiquan.vn, ngày 09/12/2013.

21. Trung Kiên (2013), "Tập trung triển khai nộp thuế điện tử", http://www.mof.gov.vn, ngày 19/02/2014

22. Quỳnh Loan (2013), "Khai thuế điện tử: Vướng mắc còn nhiều",

http://baocongthuong.com.vn, ngày 17/6/2013.