Bảo đảm lợi ích của bên Việt Nam trong thu hút và quản lý đầu tư trực tiếp nước ngoài ở Tổng công ty Bưu chính Viễn thông Việt Nam

3.2.4.3. Lấy kết quả hoạt động kinh doanh làm mục tiêu cơ bản cho việc đánh giá lợi ích của Việt Nam trong các liên doanh với nước ngoài về Viễn thông.

Lợi ích của VNPT được thực hiện thông qua kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của các liên doanh với nước ngoài về Viễn thông. Các chỉ tiêu kinh tế chỉ có thể đạt được nếu như mỗi đạt được hiệu quả sản xuất kinh doanh. Về kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của các liên doanh phải được thể hiện trên các góc độ như: Sản phẩm phù hợp, Thị trường được đáp ứng đầy đủ, giá...

Giải pháp về sản phẩm

Các sản phẩm hiện tại của các liên doanh về Viễn thông bao gồm chủ yếu là các sản phẩm có hàm lượng công nghệ trung bình, mức độ lắp ráp đơn giản và tính cạnh tranh không cao so với sản phẩm cùng loại trên thế giới. Quy mô sản xuất, tuy là liên doanh với các đối tác Viễn thông nổi tiếng trên thế giới như SIEMENS, NEC, FUJISU... nhưng sản xuất vẫn mang tính lắp ráp là chủ yếu. Các sản phẩm với các chủng loại còn đơn điệu. Sản phẩm của các liên doanh hiện nay gồm các thiết bị tổng đài dung lượng nhỏ hay cáp, card truyền dẫn... là những sản phẩm Viễn thông đơn giản bị cạnh tranh lớn.

Chiến lược sản phẩm được sản xuất tại các liên doanh Viễn thông tại Việt Nam trong tương lai cần phải có tính nội địa hoá cao và đặc biệt là tính đa dạng. Các sản phẩm hiện nay được sản xuất chỉ tập trung vào phân đoạn thị trường viễn thông công cộng mà còn bỏ ngỏ thị trường Viễn thông doanh nghiệp, viễn thông gia đình.

Giải phỏp về sản phẩm cần được đề cập:

Tăng cường hàm lượng công nghệ trong sản phẩm bằng cách đầu tư vào nghiên cứu và phát triển cùng với tiến hành chuyển giao công nghệ toàn bộ.

Thực hiện đa dạng hoá, tiêu chuẩn hoá sản phẩm theo quy định chất lượng quốc tế (ISO 9000).

Nâng cao hiệu quả sản xuất, giảm thiểu tỷ lệ sản phẩm hư hỏng nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp liên doanh Viễn thông.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 230 trang tài liệu này.

Mở rộng quy mô sản xuất đi kèm với việc mở rộng định hướng sản phẩm hướng mục tiêu vào thị trường đại chúng: Viễn thông doanh nghiệp, Viễn thông gia đình...

Giải pháp về thị trường

Với vấn đề thị trường các giải pháp chủ yếu là:

Tăng cường củng cố thị trường trong nước bằng cách gia tăng các kênh phân phối sản phẩm Viễn thông hợp lý. các hình thức quảng cáo, khuyến mại nhằm thúc đẩy quá trình sản phẩm - thị trường.

Thường xuyên tổ chức các hội nghị khách hàng nhằm gia tăng khả năng bán và tìm hiểu nhu cầu mới phát sinh của thị trường nội địa. Mở rộng phạm vi tiếp thị sản phẩm tới bưu điện địa phương trên phạm vi cả nước.

VNPT phải dần cắt bỏ cơ chế phân chia kế hoạch bao tiêu sản phẩm của các liên doanh tại thị trường Việt Nam. Tiến tới sử dụng hình thức đấu thầu cho toàn bộ các sản phẩm cần thiết. Biện pháp này nhằm nâng cao tính chủ động của các liên doanh trong vấn đề thị trường.

Bắt buộc thúc đẩy xuất khẩu, tiếp thị tại thị trường Viễn thông khu vực và trên toàn cầu, khuyến khích đối tác nước ngoài tiếp thị, tiêu thụ sản phẩm ở thị trường quốc tế.

Duy trì công suất vận hành thiết bị ở mức hiệu quả nhất đồng thời sử dụng hệ thống lao động gián tiếp ở mức độ hợp lý để tạo sự cạnh tranh cho sản phẩm trên thị trường trong và ngoài nước.

Giải pháp về giá

Vấn đề giá của sản phẩm trong các liên doanh với nước ngoài về Viễn thông cần được VNPT phối hợp bàn bạc với đối tác nhằm có được chính sách giá hợp lý nhất. Về trước mắt VNPT cần làm rõ nguyên nhân tại sao một số sản phẩm sản xuất trong nước tại các liên doanh lại có giá cao hơn giá trên thị trường khu vực và quốc tế (cáp đồng, cáp quang...)

Vấn đề giá phải được xem xét trên khía cạnh lợi ích của doanh nghiệp và lợi ích của VNPT. Không nên chỉ nhìn trên khía cạnh lợi nhuận của doanh nghiệp mà bỏ qua các điều kiện bất lợi về giá mà liên doanh đem lại cho toàn bộ hệ thống thị trường Bưu chính Viễn thông Việt Nam.

Chính sách giá cần được cân nhắc theo các hướng sau:

Thứ nhất: Các liên doanh phải tăng cường kiểm soát chặt chẽ nguyên vật liệu đầu vào, tránh tình trạng bị phía nước ngoài ép giá nhằm tăng giá bán của

sản phẩm. Tăng cường công tác nội địa hoá nguyên vật liệu có thể cung cấp trong nước và các nước trong khu vực, tiến tới không bị phụ thuộc vào đối tác.

Thứ hai: Lợi thế cạnh tranh của sản phẩm do có được các yếu tố đầu vào thấp hơn so với khu vực (nhân công, chi phí sản xuất, thị trường nội địa...)

Thứ ba: Giá của sản phẩm được xác lập với mức độ lhi suất vừa phải, mang tính cạnh tranh xét trên bình diện giá quốc tế.

Thứ tư: Cần bám sát theo đề án khả thi khi lập doanh nghiệp về giá của sản phẩm.

Giải pháp về công nghệ

Vấn đề công nghệ và hoạt động chuyển giao công nghệ cần phải được các liên doanh tập trung giải quyết. Phải khắc phục tìm ra nguyên nhân và giải quyết các hiện trạng tồn đọng có liên quan đến hệ thống công nghệ - kỹ thuật của dây chuyền sản xuất. Các khúc mắc cần được khắc phục trong giai đoạn trước mắt là: Các giải pháp nhằm nâng cao hiệu suất sử dụng dây chuyền sản xuất; Các ứng dụng mới của dây chuyền công nghệ; Vấn đề chuyển giao hệ thống thông tin,

đào tạo quản lý cho phía Việt Nam...

Giải pháp đồng bộ cho các liên doanh là phải xem xét để thiết lập bộ phận nghiên cứu và triển khai tại tất cả các liên doanh. Nội dung hoạt động của bộ phận này trước mắt nhằm tối đa hoá lợi ích của dây chuyền sản xuất hiện có, tìm cách nâng cao và mở rộng lợi ích và nghiên cứu triển khai các ứng dụng khoa học công nghệ mới vào sản xuất.

Có giải pháp như trên thì các liên doanh mới thực sự sản xuất kinh doanh hiệu quả, công nghệ dây chuyền sản xuất hoạt động với hiệu suất tối đa. Như vậy thì lợi ích hữu hình và vô hình của bên Việt Nam mới có khả năng được bảo toàn, tránh được lhng phí do mất đi chi phí cơ hội do dây chuyền sản xuất và công nghệ hoạt động không hiệu quả.

3.2.4.4. Lựa chọn chỉ tiêu đánh giá hiệu quả tài chính đối với các dự

án BCC

Các dự ỏn BCC với vai trò thu hút FDI của nhà đầu tư nước ngoài thường có mức góp vốn rất chênh lệch, mức góp vốn của đối tác thường cao hơn hẳn mức góp vốn của phía Việt Nam. Đối tác nước ngoài thường hay sử dụng chỉ tiêu

tỷ lệ hoàn vốn nội bộ IRR để so sánh lợi ích của họ và VNPT. Mặc dù có thể IRR của đối tác thấp nhưng tổng lợi ích thu được lại cao và ngược lại IRR của ta có thể rất cao nhưng lợi nhuận thu được từ dự án cũng sẽ thấp.

Hiện nay tại các BCC nội hạt đang áp dụng cơ chế IRR khung cho nhà

đầu tư nước ngoài từ 11% đến 25%. Mục đích của cơ chế IRR khung mà phía Việt Nam đưa ra nhằm hạn chế mức lợi ích mà nhà đầu tư nước ngoài được hưởng qua đó tăng lợi ích của VNPT. Tuy nhiên điều này đh không đạt được, vì như đh trình bày ở chương II, dự báo nhu cầu của các dự án BCC nội hạt quá cao so với thực tế điều này dẫn đến IRR thực tế của nhà đầu tư nước ngoài thấp hơn nhiều so với IRRmin=11%.

Thực chất IRR khung được đưa ra là bất lợi cho phía Việt Nam trong mọi

trường hợp ngay cả khi IRR của dự án cao. Nhiều quan điểm cho rằng khi IRR

đạt cao là nhà đầu tư nước ngoài được chia doanh thu nhiều và VNPT sẽ bị thua thiệt. Nhưng thực tế cho thấy, đầu tư hiệu quả cao sẽ mang lại lợi ích cho cả hai phía vì tổng lợi nhuận lớn, tỷ lệ chia doanh thu không đổi. Việc hạn chế mức IRRMax sẽ không khuyến khích đối tác cố gắng trong kinh doanh vì khi IRRTT>IRRMax họ sẽ không được hưởng gì mà phần lợi nhuận đó chỉ thuộc về VNPT.

Nếu IRR đạt ở mức thấp sẽ rất thiệt thòi cho phía Việt Nam vì trong trường hợp này VNPT phải bù lại phần thiếu hụt cho đối tác bảo đảm IRRTT cđa

đối tác không thấp hơn 11%.

Trên thực tế thì các BCC nội hạt đều có IRRTT đạt thấp. Theo tính toán

điều chỉnh cuối năm 2003 thì dự án BCC-KT có IRRTT=4.42%, dự án BCC-NTT có IRRTT=7.4% chỉ có dự án BCC-FCR có IRRTT=17%. Hiện tại các biện pháp cắt giảm đầu tư, định lại tỷ lệ phân chia doanh thu đang được tiến hành nhằm bảo

đảm cho các đối tác có IRRTT=11% như đh được cam kết trong hợp đồng.

Như vậy để đánh giá hiệu quả đầu tư của dự án một cách chính xác và toàn diện phải căn cứ trên đồng thời cả ba chỉ tiêu là NPV, IRR và T để xem xét.

Trên đây là toàn bộ các giải pháp, xét trên quy mô vận hành sản xuất kinh doanh của toàn bộ các dự án FDI của VNPT. Các giải pháp này được đưa ra trên cơ sở hạn chế tối đa các rủi do và đe doạ của các yếu tố đối với VNPT với tư cách là đại diện của phía Việt Nam tại các dự án FDI. Bên cạnh đó, các giải

pháp trên được xây dựng trên cơ sở nâng cao và mở rộng các yếu tố điểm mạnh và cơ hội của phía Việt Nam trong hợp tác đầu tư nước ngoài. Từ đó, các giải pháp sẽ là công cụ để phía Việt Nam có thể bảo đảm lợi ích của mình tại các dự

án FDI ở VNPT.

Tóm lại, xuất phát từ yêu cầu nghiên cứu của chương 3, tác giả đh trình bày dưới hai vấn đề lớn: Các quan điểm định hướng về hoạt động thu hút FDI của VNPT trong giai đoạn tới và Các nhóm giải pháp để bảo đảm lợi ích của Việt Nam trong hoạt động FDI.

Tác giả đh phân tích kỹ vị trí của VNPT trong giai đoạn tới khi Việt Nam gia nhập WTO và ảnh hưởng của các cam kết gia nhập WTO đến hoạt động của VNPT như thế nào? Tác giả cũng nêu rõ quan điểm cơ bản của việc tiếp nhận các nguồn vốn FDI vào ngành BCVT nói chung, vào VNPT nói riêng là phải bảo

đảm thu được lợi ích kinh tế xh hội cho phía Việt Nam, đặc biệt là lợi ích kinh tế;

đồng thời cũng phải đảm bảo lợi ích chính đáng cho các nhà đầu tư nhưng không có gì ràng buộc họ nếu họ không thu được lợi ích kinh tế của đồng tiền vốn mà họ đh bỏ ra.

Để bảo đảm lợi ích của VNPT, tác giả đh đề xuất một hệ thống các nhóm giải pháp gồm: giải pháp kết hợp từ định hướng; công tác nhân sự; củng cố quan hệ với các đối tác; các giải pháp chuyển giao công nghệ; Các giải pháp bảo đảm và bảo toàn vốn đối ứng của phía Việt Nam đến việc tiếp tục đổi mới và hoàn thiện bộ máy tổ chức của VNPT trong giai đoạn tới đến năm 2010.

Kết luận

Bảo đảm lợi ích của bên Việt Nam trong thu hút và quản lý vốn FDI ở nước ta nói chung, ở VNPT nói riêng là một vấn đề có ý nghĩa hết sức bức thiết

đối với nước ta trong công cuộc xây dựng đất nước theo định hướng XHCN nhằm công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước trong xu thế hội nhập kinh tế quốc tế và khu vực; đây là một vấn đề đa dạng, phức tạp và nhậy cảm cả về lý luận cũng như phương hướng giải pháp trong việc vận dụng lý luận vào thực tiễn.

Luận án đP tập trung giải quyết những vấn đề sau:

1. Hệ thống hóa và phát triển lý luận về lợi ích trong hoạt động thu hút vốn FDI, trên cơ sở đó rút ra các ý tưởng trong việc thu hút và quản lý có hiệu quả các nguồn vốn FDI ở ngành BCVT trong giai đoạn tới. Qua phân tích luận án cũng đưa ra hệ thống các điều kiện để bảo đảm lợi ích của bên nhận đầu tư trong hoạt động này.

2. Giới thiệu kinh nghiệm của một số nước ngoài (Trung Quốc, Inđônêsia, Thái Lan) trong việc thu hút và quản lý các nguồn vốn FDI để qua đó rút ra một số bài học bổ ích cho nước ta.

3. Mô tả bức tranh toàn cảnh về các hoạt động thu hút và quản lý vốn FDI của VNPT từ khi bước vào giai đoạn đổi mới. Nêu rõ các thành tựu, các tồn tại của hoạt động FDI và tìm ra các nguyên nhân của các tồn tại để có hướng xử lý cho giai đoạn tới (2006 - 2010).

4. Nghiên cứu đề xuất 4 nhóm giải pháp đồng bộ với VNPT trong việc thu hút và quản lý có hiệu quả các nguồn vốn FDI trong giai đoạn tới định hướng thị trường và chính sách đầu tư, cơ chế nội bộ và quan hệ đối tác, chính sách về chuyển giao công nghệ, các giải pháp về tài chính

Luận án đP có những đóng góp mới:

1. Hệ thống hóa và phát triển các vấn đề lý luận về đầu tư trực tiếp nước ngoài (Làm rõ khái niệm, sự phân loại, vai trò và điều kiện thực hiện).

2. Tổng kết một số kinh nghiệm của một số nước có thành tựu tốt trong việc thu hút vốn FDI, từ đó rút ra một số bài học có tính tham khảo ở Việt Nam.

3. Làm rõ khái niệm lợi ích của nước sở tại trong việc thu hút và quản lý

các nguồn vốn FDI.

4. Nêu rõ thực trạng của hoạt động thu hút và quản lý vốn FDI ở VNPT (thành tựu, tồn tại, nguyên nhân).

5. Đề xuất được một số giải pháp có căn cứ khoa học và có tính khả thi với VNPT (4 nhóm giải pháp).

Danh mục các công trình của tác giả

1. Ngô Huy Nam (2000), Bảo đảm lợi ích kinh tế trong các liên doanh với nước ngoài ở Tổng Công ty Bưu chính Viễn thông Việt Nam. Luận văn Thạc sỹ - Đại học Kinh tế Quốc dân

2. Ngô Huy Nam (2001), “Điều kiện bảo đảm lợi ích nước chủ nhà trong liên doanh với nước ngoài”. Tạp chí Hoạt động khoa học - Bộ Khoa học Công nghệ 3/2001

3. Ngô Huy Nam (2001), “Liên doanh trong lĩnh vực viễn thông, thành quả và tồn tại cần giải quyết”. Tạp chí Công nghiệp - Bộ Công nghiệp 7/2001

4. Ngô Huy Nam (2005), “Đánh giá hoạt động đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Việt Nam”. Tạp chí Hoạt động khoa học - Bộ Khoa học Công nghệ 1/2005

Xem toàn bộ nội dung bài viết ᛨ