Ảnh hưởng của rủi ro tín dụng lên nguy cơ phá sản tại các ngân hàng thương mại Việt Nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH

BÙI HOÀNG MINH

ẢNH HƯỞNG CỦA RỦI RO TÍN DỤNG LÊN NGUY CƠ PHÁ SẢN TẠI CÁC NGÂN

HÀNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM

Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng Mã số: 60340201

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN THANH PHONG

TP. Hồ Chí Minh – Năm 2016

Tôi cam đoan rằng luận văn này: “Ảnh hưởng của rủi ro tín dụng lên nguy cơ phá sản tại các ngân hàng thương mại Việt Nam” là bài nghiên cứu của chính tôi.

Không có sản phẩm nghiên cứu nào của người khác được sử dụng trong luận văn này mà không được trích dẫn theo đúng quy định.

Luận văn này chưa bao giờ được nộp để nhận bất kỳ bằng cấp nào tại các trường đại học hoặc cơ sở đào tạo khác.

Tp. Hồ Chí Minh, ngày … tháng … năm … Người viết cam đoan

BÙI HOÀNG MINH

TRANG PHỤ BÌA LỜI CAM ĐOAN MỤC LỤC

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT DANH MỤC CÁC BẢNG

DANH MỤC CÁC HÌNH

CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU 1

1.1 Tính cấp thiết của nghiên cứu 1

1.2 Mục tiêu nghiên cứu 3

1.2.1 Mục tiêu tổng quát 3

1.2.2 Mục tiêu cụ thể 3

1.2.3 Câu hỏi nghiên cứu 4

1.3 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4

1.4 Phương pháp nghiên cứu 5

1.5 Kết cấu luận văn 5

1.6 Ý nghĩa của nghiên cứu 6

CHƯƠNG 2: TỔNG QUAN VỀ ẢNH HƯỞNG CỦA RỦI RO TÍN DỤNG

LÊN NGUY CƠ PHÁ SẢN TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 7

2.1 Rủi ro tín dụng 7

2.1.1 Khái niệm tín dụng 7

2.1.2 Khái niệm rủi ro tín dụng 8

2.1.3 Phân loại rủi ro tín dụng 9

2.1.3.1 Rủi ro giao dịch 9

2.1.3.2 Rủi ro danh mục 10

2.1.4 Nguyên nhân dẫn tối rủi ro tín dụng 10

2.1.4.1 Nguyên nhân khách quan 10

2.1.4.2 Nguyên nhân chủ quan 11

2.1.5 Ảnh hưởng của rủi ro tín dụng 12

2.1.5.1 Đối với ngân hàng thương mại 12

2.1.5.2 Đối với nền kinh tế 13

2.1.6 Các tiêu chí đo lường rủi ro tín dụng 14

2.2 Nguy cơ phá sản tại ngân hàng thương mại 16

2.2.1 Khái niệm tình trạng phá sản và nguy cơ phá sản 16

2.2.2 Khái niệm nguy cơ phá sản 17

2.2.3 Ảnh hưởng từ việc một ngân hàng thương mại phá sản 18

2.2.4 Phương pháp đo lường nguy cơ phá sản tại ngân hàng thương mại 19

2.3 Các yếu tố ảnh hưởng đến nguy cơ phá sản tại ngân hàng thương mại 20

2.3.1 Yếu tố chủ quan từ phía ngân hàng thương mại 20

2.3.1.1 Thanh khoản 20

2.3.1.2 Thu nhập lãi thuần 21

2.3.1.3 Cơ cấu vốn và nợ 22

2.3.1.4 Quy mô ngân hàng 22

2.3.2 Yếu tố khách quan từ bên ngoài 23

2.3.2.1 Tăng trưởng kinh tế 23

2.3.2.2 Tỷ lệ lạm phát 23

2.4 Ảnh hưởng của rủi ro tín dụng lên nguy cơ phá sản tại ngân hàng thương mại

..................................................................................................................... 24 2.5 Tổng quan nghiên cứu thực nghiệm .............................................................. 25

2.5.1 Nghiên cứu thực nghiệm trên thế giới 25

2.5.2 Nghiên cứu thực nghiệm tại Việt Nam 28

2.5.3 So sánh các nghiên cứu trước 29

KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 31

CHƯƠNG 3: ẢNH HƯỞNG CỦA RỦI RO TÍN DỤNG LÊN NGUY CƠ PHÁ SẢN TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM 32

3.1 Tổng quan về ngân hàng thương mại Việt Nam 32

3.1.1 Cấu trúc hệ thống ngân hàng thương mại Việt Nam 32

3.1.2 Kết quả hoạt động của các ngân hàng thương mại Việt Nam trong thời gian qua 33

3.1.2.1 Về tăng trưởng quy mô 33

3.1.2.2 Hoạt động tín dụng 35

3.1.2.3 Hiệu quả kinh doanh của ngân hàng 37

3.2 Thực trạng về rủi ro tín dụng và nguy cơ phá sản tại các ngân hàng thương mại Việt Nam 38

3.2.1 Thực trạng rủi ro tín dụng tại các ngân hàng thương mại Việt Nam 38

3.2.1.1 Về tỷ lệ nợ xấu 38

3.2.1.2 Dự phòng rủi ro tín dụng 41

3.2.3 Nguy cơ phá sản tại các ngân hàng thương mại Việt Nam 45

3.3 Kiểm định ảnh hưởng rủi ro tín dụng lện nguy cơ phá sản tại các ngân hàng

thương mại Việt Nam 48

3.3.1 Dữ liệu nghiên cứu và phương pháp nghiên cứu 48

3.3.1.1 Dữ liệu nghiên cứu 48

3.3.1.2 Phương pháp nghiên cứu 48

3.3.2 Mô hình nghiên cứu 49

3.3.1.1 Biến phụ thuộc 49

3.3.2.2 Biến độc lập 50

3.3.3 Kết quả nghiên cứu 53

3.3.3.1 Thống kê mô tả 53

3.3.3.2 Phân tích tương quan giữa các biến 54

3.3.3.3 Kiểm tra hiện tượng đa cộng tuyến 55

3.3.3.4 Kết quả hồi quy 56

3.4 Đánh giá ảnh hưởng rủi ro tín dụng lện nguy cơ phá sản tại các ngân hàng

thương mại Việt Nam 59

KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 63

CHƯƠNG 4: GIẢI PHÁP HẠN CHẾ NGUY CƠ PHÁ SẢN TẠI NGÂN

HÀNG THƯƠNG MẠI THÔNG QUA KIỂM SOÁT ẢNH HƯỞNG CỦA RỦI RO TÍN DỤNG 64

4.1. Giải pháp hạn chế ảnh hưởng của rủi ro tín dụng lên nguy cơ phá sản tại các ngân hàng thương mại Việt Nam 64

4.1.1 Kiểm soát các khoản vốn tín dụng 65

4.1.2 Quản lý, giám sát và kiểm soát chặt chẽ quá trình giải ngân và sau khi cho vay 65

4.1.3 Tăng cường công tác xử lý nợ xấu 66

4.1.4 Cơ cấu vốn chủ sở hữu 67

4.2 Các giải pháp hỗ trợ 68

4.2.1 Từ ngân hàng nhà nước 68

4.2.2 Từ chính phủ và các cơ quan có liên quan 70

4.3 Hạn chế của đề tài 71

KẾT LUẬN 72

TÀI LIỆU THAO KHẢO PHỤ LỤC

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT

ACB

Ngân Hàng TMCP Á Châu
ADB	Asian Development Bank – Ngân hàng phát triển Châu Á
BIDV	Ngân Hàng TMCP Đầu Tư và Phát Triển Việt Nam
CIC	Trung tâm thông tin tín dung
GDPGR	Tăng trưởng kinh tế hàng năm
IMF	International Monetary Fund – Quỹ tiền tệ quốc tế
INF	Tỷ lệ lạm phát hàng năm
LA	Tỷ lệ tổng dư nợ tín dụng
LEV	Đòn bẩy tài chính
MSB	Ngân Hàng TMCP Hàng Hải Việt Nam
NHNN	Ngân hàng Nhà nước
NHTM	Ngân hàng thương mại
NHTM CP	Ngân hàng thương mại cổ phần
NHTM nhà nước	Ngân hàng thương mại vó vốn nhà nước
NHTM NNgoài	Ngân hàng thương mại 100% vốn nước ngoài
NIR	Tỷ lệ thu nhập lãi thuần
NPL	Tỷ lệ nợ xấu
OCB	Ngân Hàng TMCP Phương Đông
SHB	Ngân Hàng TMCP Sài Gòn Hà Nội
SIZE	Quy mô ngân hàng
VCB	Ngân Hàng TMCP Ngoại Thương Việt Nam
VIB	Ngân Hàng TMCP Quốc Tế Việt Nam
WB	World Bank – Ngân hàng Thế giới