Yếu tố truyền thống trong nghệ thuật sắp đặt Việt Nam giai đoạn 1995 - 2018

xã hội đương đại. Sử dụng YTTT để xây dựng tác phẩm Sắp đặt, hạn chế nằm ở vấn đề xử lý chất liệu truyền thống đòi hỏi kỹ thuật, bí quyết dân gian, không phải ai cũng thực hiện được. Để thực hiện tác phẩm của mình, bản thân tôi phải tìm đến các nghệ nhân, làng nghề truyền thống.

NS. Lê Trần Hậu Anh: Sử dụng yếu tố truyền thống trong tác phẩm, tôi muốn làm sống lại cái đã bị mai một hoặc có nguy cơ biến mất. Hiện nay, rất hiếm nghệ nhân còn làm nghề thủ công nên việc sử dụng những hiện vật thủ công truyền thống làm tác phẩm cũng thực sự là một thách thức. Tôi đã phải tìm đến nghệ nhân ở phố Hàng Buồm, khó khăn lắm mới đặt được những chiếc đèn ông sao, đèn kéo quân…để thực hiện Sắp đặt Trung thu chẳng hạn.

NS. Vũ Đình Tuấn: Tôi thấy, không gì bằng lấy chính ký hiệu truyền thống để biểu đạt truyền thống và đương đại. Hình tượng, họa tiết, màu sắc, ca dao trong vốn cổ truyền thống đều mang đậm quan niệm dân gian, giàu ý nghĩa văn hóa và triết lý phương Đông. Tôi không thấy bất cứ hạn chế nào khi sử dụng truyền thống xây dựng tác phẩm, mà chỉ thấy mình còn nhiều hạn chế về hiểu biết truyền thống.

NS. Nguyễn Ngọc Lâm: Nghệ thuật Sắp đặt được du nhập từ phương Tây vào châu Á nên để tạo cho tác phẩm sự khác biệt, các nghệ sĩ châu Á, trong đó có Việt Nam đã tìm đến YTTT, nó vừa gần gũi vừa huyền bí. Bản thân tôi tìm thấy ở truyền thống có nhiều lợi thế bởi bản thân chúng đã chứa đựng sẵn các giá trị thẩm mỹ, văn hóa dân tộc. Tôi cho rằng, hạn chế nằm trong khả năng của người sử dụng truyền thống. Nó dễ khiến cho nghệ sĩ tính ỉ lại, thiếu sáng tạo và dễ bị trùng lặp ý tưởng thể hiện tác phẩm.

Nhìn chung, qua ý kiến trao đổi, mỗi nghệ sĩ đều tìm thấy những lý do riêng khi sử dụng YTTT, hiện vật thủ công, để xây dựng tác phẩm. Hầu hết các nghệ sĩ đều nhất trí rằng: hạn chế của việc sử dụng YTTT trong Sắp đặt Việt Nam, phụ thuộc vào tính chủ quan, tài năng, bản lĩnh...của nghệ sĩ.Vẫn

biết, vấn đề nào cũng có hai mặt: ưu việt và hạn chế. Tuy nhiên, trong trường hợp sử dụng YTTT thì những hạn chế thuộc về vấn đề chủ quan của chủ thể sáng tạo. YTTT với vai trò là khách thể sáng tạo trong Sắp đặt nên bản thân nó không mang sẵn sự hạn chế hay ưu việt, mà nó trở nên ưu việt hay hạn chế hoàn toàn phụ thuộc vào năng lực sáng tạo của người nghệ sĩ, có sử dụng YTTT đúng nơi, đúng chỗ, phù hợp hay không trong tác phẩm. Việc sử dụng YTTT, hiện vật thủ công, không gian di sản, chất liệu bản địa để xây dựng tác phẩm là một lợi thế đối với NTSĐVN. Song, việc sử dụng nó một cách hiệu quả, vừa phát huy được sự kế thừa tinh thần truyền thống vừa khẳng định được dấu ấn sáng tạo cá nhân trong sự kết hợp với hình thức biểu hiện mới, là một thách thức không nhỏ đối với chủ thể sáng tạo.

PHỤ LỤC 2

DANH MỤC TÁC PHẨM SẮP ĐẶT SỬ DỤNG TRONG LUẬN ÁN

Khu vực miền Bắc

Stt

Tên tác giả	Tên tác phẩm	Năm sáng tác	Chất liệu	Kích thước	Nguồn ảnh	Ký hiệu/ Trang
1	Lê Trần Hậu Anh	Trung thu	2007	Tổng hợp	6 m x 6 m x 4,5 m	Lê Trần Hậu Anh	H.4.1.6, tr.205
2	Vũ Xuân Đông	Sông Tô	2017	Đồng, sơn mài	12,5 m x 1,8 m x 0,10 m	Nguyễn Thế Sơn	H.3.2.1, tr.191
3	Nguyễn Mạnh Hùng	Phượt	2016	Compos ite, sắt	2 m x 2 m x 2,2 m	Nguyễn Hữu Đức	H.4.3.1, tr.220
4	Đặng Thị Khuê	Sự liên hệ 1	1984	Đồ mã, sợi, màu	1 m x 0,8 m x 0,3 m	Đặng Thị Khuê	H.5.2, tr.224
		Xạ ảnh tinh thần	1988	Vải, tre, bầu khô	1,2 m x 0,8 m x 0,6 m	Đặng Thị Khuê	H.5.3, tr.224
		Một tâm hồn	1996	Tre, gỗ, vải lụa	2,4 m x 2,9 m x 0,8 m	Đặng Thị Khuê	H.4.1.7, tr.206
		Ngày và đêm	1996	Tổng hợp	2 m x 1 m x 3,5 m	Đặng Thị Khuê	H.3.2.12 , tr.197
		Hạt gạo, giọt nước, tiếng chuông	1997	Tổng hợp	2 m x 1 m x 2 m	Đặng Thị Khuê	H.4.1.18 , tr.212

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 236 trang tài liệu này.

ngân
Sự gặp gỡ của những nền văn hoá	1998	Đồ mã, sợi, màu	1,8 m x 1,8 m x 0,12 m	Đặng Thị Khuê	H.4.1.1, tr.203
Ẩn náu	2000	Guốc mộc	10 m x 100 m x 1 m	Đặng Thị Khuê	H.3.3.2, tr.200
Nguyện cầu	2007	Tổng hợp	3 m x 3 m x 7 m	Nguyễn Hữu Đức	H.4.1.13 , tr.209
Đồng vọng	2007	Tổng hợp	3 m x 3 m x 1 m	Nguyễn Hữu Đức	H.4.3.5, tr.222
Barrie 1	2008	Tổng hợp	7 m x 7 m x 1 m	Nguyễn Hữu Đức	H.4.3.4, tr.221
Thông điệp gửi cõi vĩnh hằng	2012	Đồ mã	100 m x 100 m x 1,2 m	Đặng Thị Khuê	H.4.1.15 , tr.210
Ký tự	2013	Gỗ, vải, sắt, bạt	10 m x 8 m x 4,3 m	Nguyễn Hữu Đức	H.3.1.3, tr.182
Dấu ấn	2014	Giấy dó, gỗ, màu in	10 m x 10 m x 4,5 m	Nguyễn Hữu Đức	H.4.1.9, tr.207
Âm hưởng đại ngàn	2014	Tổng hợp	7 m x 7 m x 3,5 m	Đặng Thị Khuê	H.3.2.11 , tr.196
Địa linh	2016	Tổng hợp	4 m x 4 m x 1 m	Nguyễn Hữu Đức	H.4.1.2, tr.203
Di sản	2016	Tổng hợp	10 m x 0,5 m x 2 m	Nguyễn Hữu Đức	H.4.1.3, tr.204

Chu Lượng	Trở về	2007	Gỗ, tre, sơn ta	0,80 m x 0,2m x 0,2 m	Chu Lượng	H.3.1.1, tr.181
	Ký ức 1	2007	Gỗ, sơn ta	1,5 m x 0,8m x 0,2 m	Chu Lượng	H.3.1.2, tr.181
	Những gương mặt cuộc đời	2007	Gỗ, sơn ta	3 m x 4 m x 0,2 m	Chu Lượng	H.4.1.4,t r.204
	Nhân gian	2007	Gỗ, sơn ta, tre, đèn dầu	100 m x 100 m x 0,8 m	Chu Lượng	H.4.1.16 ,tr.211
6	Nguyễn Ngọc Lâm	Những bàn tay	2000	Thạch cao, nến	6 m x 6 m x 0,15 m	Veronika	H.3.1.16 , tr.189
6	Nguyễn Ngọc Lâm	Chen lấn	2013	Gỗ, sơn thếp vàng	3 m x 3 m x 0,3 m	Nguyễn Hữu Đức	H.4.3.2, tr.220
7	Nguyễn Đức Phương	Om ma ni pad me hum	2016	Gỗ, bột màu	5 m x 5 m x 4,3 m	Nguyễn Hữu Đức	H.4.1.20 , tr.213
8	Phạm Văn Quý	Những bà mẹ quê	2017	Tre, thóc	3 m x 3 m x 1,6 m	Nguyễn Hữu Đức	H.4.2.4, tr.216
9	Trần Đức Quý	Những con mắt nguyên thủy	2013	Tổng hợp	8 m x 0,5 m x 2,5 m	Nguyễn Hữu Đức	H.3.1.17 , tr.190
9	Trần Đức Quý	Những cái túi	2017	Tổng hợp	10 m x 4 m x 0,5 n	Nguyễn Hữu Đức	H.3.1.5, tr.183

Nguyễn Thế Sơn, Vũ Xuân Đông, Phạm. Khắc Quang	Hành trình lịch sử	2017	Sắt cắt laze	164 m x 2 m x 0,05 m	Nguyễn Thế Sơn	H.3.2.7, tr.194
11	Lê Văn Sửu	Nấc thang	2008	Tổng hợp	0,8 m x 0,8 m x 2 m	Lê Văn Sửu	H.4.3.6, tr.222
12	Nguyễn Bảo Toàn	Rằm tháng bảy	1999	Gốm, đồ mã	4,5 m x 5 m x 5 m	Viện Mỹ thuật	H.4.2.22 , tr.214
		Đồng Đội	2000	Tổng hợp	3 m x 3 m x 3 m	Viện Mỹ thuật	H.4.2.23 , tr.214
		Hối tụ	2004	Đồ mã	10 m x 3 m x 3 m	Viện Mỹ thuật	H.3.1.8, tr.185
		Cầu mưa	2016	Tổng hợp	30 m x 30 m x 1,5 m	Nguyễn Hữu Đức	H.4.1.12 , tr.209
13	Vũ Đình Tuấn	Chuyện của đình	2013	Gỗ, tre, vải, thóc	2 m x 2 m x 4,5 m	Vũ Đình Tuấn	H.3.2.3, tr.192
14	Nguyễn Văn Tiến, Trần Anh. Quân	Không gian nghệ thuật	1997	Tổng hợp	100 m x 50 m x 5 m	Internet	H.3.3.4, tr.201
15	Triệu Khánh Tiến	Cội nguồn dân tộc Việt	2017	Gỗ, sơn mài	7 m x 1,8 m x 0,2 m	Nguyễn Thế Sơn	H.3.2.14 , tr.198
16	Trần Hậu Yên Thế	Tên tôi là...	1999	Tổng hợp	10 m x 10 m x 4	Trần Hậu Yên Thế	H.4.2.10 , tr.219

				m
	Vạc & Xổm	2005	Đồ mã, cốt tre, màu	300 m x 300 m x 5m	Trần Hậu Yên Thế	H.4.1.21 , tr.213
		Nghi trượng	2010	Gỗ, bạt	2,3 m x 100 m x 5 m	Trần Hậu Yên Thế	H.3.2.9, tr.195
17	Nguyễn Minh Thành	Đồng lúa	1999	Tranh, tre, màu	7 m x 7 m x 2m	Viện Mỹ thuật	H.4.1.17 , tr.211
17	Nguyễn Minh Thành	Những áng mây xưa	2011	Tổng hợp	3 m x 2 m x 0,8 m	Internet	H.3.2.6, tr.193
18	Vương Văn Thạo	Làng trong phố	2009	Thạch cao, sơn	10 m x 3 m x 1,5 m	Vương Văn Thạo	H.3.1.15 , tr.189
19	Trần Văn Thức	Ngóng 1	2010	Tổng hợp	0,6 m x 0,7 m x 0,6 m	Trần Văn Thức	H.4.1.11 , tr.208
		Ngóng 2	2010	Tổng hợp	0,6 m x 0,7 m x 0,6 m	Trần Văn Thức	H.4.1.11 , tr.208
		Ngóng 3	2010	Tổng hợp	0,6 m x 0,7 m x 0,6 m	Trần Văn Thức	H.4.1.11 , tr.208

Tổng số tác phẩm Sắp đặt ở khu vực miền Bắc, sử dụng trong luận án: 47 Tổng số nghệ sĩ ở khu vực miền Bắc, được khảo sát trong luận án: 19

Khu vực miền Trung:

Stt

Tên tác giả	Tên tác phẩm	Năm sáng tác	Chất liệu	Kích thước	Nguồn ảnh	Ký hiệu/ Trang
1	Phan Hải Bằng	Trúc chỉ lời của sông	2016	Tổng hợp	150 m x 10 m x 4,5 m	Nguyễn Hữu Đức	H.4.1.5, tr.205
2	Phan Lê Chung	Đối diện	2016	Sắt, tre, màu	1,6 m x 1 m x 1,8 m	Phan Lê Chung	H.3.1.6, tr.183
		Vòng quay cuộc đời	2016	Sắt, tre, màu	3 m x 3 m x 3,5 m	Phan Lê Chung	H.4.1.19, tr.212
3	Lê Thừa Tiến	Việt Nam cuộc chiến hóa thạch	1999	Thạch cao, giấy, gỗ	6 m x 6 m x 2,5 m	Viện Mỹ thuật	H.4.2.1, tr.215
3	Lê Thừa Tiến	Chắp tay sen và nụ cười Phật	2009	Tổng hợp	10 m x 1 m x 1,5 m	Lê Thừa Tiến	H.4.1.14,t r.210
4	Lê Ngọc Thanh - Lê Đức Hải	Chén và đũa 1945	2011	Gỗ, gốm, sơn mài	10 m x 10 m x 0,2 m	Lê Ngọc Thanh	H.4.2.5. tr.217
5	Đinh Khắc Thịnh	Huyền sử	2007	Sắt, xi măng, sơn	300 m x 500 m x 1,1 m	Đinh Khắc Thịnh	H.4.2.3, tr.216
		Dưới giàn Thiên Lý	2005	Nón lá, tre, gương	150 m x 4,5 m x 2,5 m	Đinh Khắc Thịnh	H.4.1.8, tr.206
		Thuyền hoa giấy	2008	Gỗ, hoa giấy	3 m x 100 m x 0,6 m	Đinh Khắc Thịnh	H.3.2.13, tr.197
		Quảng trường thi ca	2008	Gỗ, kính, bạt, cát, đèn điện	300m x 300 m x 7 m	Đinh Khắc Thịnh	H.3.3.3, tr.201

Tổng số tác phẩm Sắp đặt ở khu vực miền Trung, sử dụng trong luận án: 10 Tổng số nghệ sĩ ở khu vực miền Trung, được khảo sát trong luận án: 05