Yếu tố 4p trong marketing điện tử và việc triển khai tại Việt Nam

2.1 Đặc điểm của marketing điện tử

Bản chất của marketing điện tử là diễn ra trong môi trường Internet. Marketing điện tử sử dụng Internet và các phương tiện thông tin được kết nối vào Internet. Tuy vẫn mang bản chất của marketing nói chung là nhằm thỏa mãn nhu cầu của người tiêu dùng nhưng marketing điện tử vẫn có những đặc điểm khác với marketing truyền thống do khách hàng trong thời đại công nghệ thông tin hiện nay có điều kiện và khả năng tiếp cận thông tin nhanh chóng và chính xác nên đã hình thành nên tập quán và thói quen mua hàng khác với người tiêu dùng truyền thống.

Nhìn từ góc độ truyền thông, e-marketing có các đặc điểm cơ bản sau:

Tính tương tác: trong môi trường thông tin như Internet, người tiêu dùng có thể trao đổi thông tin một cách dễ dàng, nhanh chóng vào bất cứ lúc nào

Tính đa phương tiện: có khả năng liên kết và kết hợp các phương tiện khác nhau như văn bản, âm thanh, hình ảnh, các đoạn phim…

Khả năng phổ biến rộng rãi: Internet đã xóa bỏ các khoảng cách về không gian và thời gian. E-marketing có thể hoạt động liên tục tại mọi thời điểm, mọi địa điểm, không có thời gian chết và không phụ thuộc vào khoảng cách địa lí.

2.2 So sánh giữa marketing điện tử và marketing truyền thống

Marketing điện tử và marketing truyền thống tuy có sự khác nhau về hình thức nhưng trong thực tế vẫn luôn được các doanh nghiệp sử dụng đồng thời để phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh. Nhìn chung, hai hình thức marketing này giống nhau ở điểm cốt lõi nhất, đó là chúng đều mang bản chất của hoạt động marketing, tức là tìm hiểu và khai thác nhu cầu của khách hàng để qua đó, doanh nghiệp có thể hoạt động kinh doanh một cách hiệu quả nhất.

Tuy nhiên, do đặc thù của marketing điện tử là ra đời như một hệ quả tất yếu của thời đại công nghệ thông tin nên hình thái marketing này cũng có những khác

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 95 trang tài liệu này.

biệt nhất định so với hoạt động marketing truyền thống. Điểm khác biệt lớn nhất giữa hai hình thức marketing này, đó là marketing điện tử diễn ra trong môi trường điện tử nói chung hay môi trường internet nói riêng, do đó các hành vi marketing điện tử cũng chịu sự chi phối của các đặc tính chủ yếu của môi trường này. Biểu hiện của sự khác biệt giữa marketing điện tử và marketing truyền thống thể hiện ở hai mặt, đó là chủ thể và phương tiện tiến hành.

Khác với marketing truyền thống, trong đó các doanh nghiệp là chủ thể tiến hành các hoạt động marketing thì trong môi trường internet, chủ thể có thể là doanh nghiệp như trong mô hình giao dịch B2B, B2C, cũng có thể là người tiêu dùng như trong mô hình C2C. Vì đặc thù này mà trong marketing điện tử, hoạt động marketing diễn ra không đơn thuần là một chiều, với sự tiếp nhận thông tin một cách thụ động như trước. Trong marketing truyền thống các hoạt động marketing như nghiên cứu thị trường, phân phối sản phẩm , xúc tiến hỗ trợ kinh doanh… được thực hiện thông qua các phương tiện chủ yếu như điện thoại, fax, truyền hình, tờ rơi, báo, tạp chí, các cửa hàng bán buôn và bán lẻ …. Những phương tiện này phần lớn chỉ thực hiện được khả năng tương tác một chiều giữa doanh nghiệp và khách hàng, do đó sự phối hợp giữa các hoạt động marketing thường tốn nhiều thời gian và chi phí.

Internet ra đời kéo theo nó là sự ra đời của thương mại trực tuyến, marketing cũng diễn ra trong môi trường mới, môi trường internet, do vậy những hoạt động của e-marketing cũng diễn ra chủ yếu trong môi trường này, và diễn ra chủ yếu thông qua máy tính điện tử. Chỉ cần có một máy tính nối mạng, doanh nghiệp có thể tiến hành được hầu hết các hoạt động của marketing như nghiên cứu thị trường, cung cấp thông tin về sản phẩm và dịch vụ, quảng cáo, thu thập ý kiến phản hồi từ người tiêu dùng… Cũng trong môi trường này, các thông tin của chủ thể thực hiện hoạt động marketing có tính tương tác rất cao.

2.3 Thế mạnh của marketing điện tử

Với những đặc điểm nổi bật kể trên, marketing điện tử đã thể hiện những thế mạnh nhất định so với hình thức marketing truyền thống.

2.3.1Thế mạnh về mặt chi phí

Trong quá trình triển khai marketing điện tử vào hoạt động kinh doanh, các doanh nghiệp đã tạo ra được một kệnh giao dịch trực tuyến rất hiệu quả với những thông tin phản hồi từ phía khách hàng rất nhanh chóng và chính xác. Đống thời, doanh nghiệp có thể thu thập được các số liệu thống kê trực tuyến, đánh giá ngay được hiệu quả chiến dịch marketing của mình thông qua các công cụ như thăm dò khách hàng, mức độ phổ biến của website hay mức độ phản hồi trong các diễn đàn hoặc FAQs…. Đây là điều không thể làm được trong hoạt động marketing truyền thống. Mặt khác, hoạt động marketing truyền thống cần vận dụng nhiều nguồn lực hơn, trong khi đó lại đạt được hiệu quả chậm hơn. Một chiến dịch quảng cáo qua truyền hình cần có sự đầu tư lớn về mặt hình ảnh và chi phí truyền thông, trong khi người tiêu dùng lại bị hạn chế về thời gian theo dõi. So sánh với việc thuê một công ty chuyên về mạng để đưa quảng cáo của công ty lên Internet với chi phí rẻ hơn hẳn và người tiêu dùng có thể theo dõi bất cứ khi nào có nhu cầu, ta có thể thấy rõ ưu điểm về chi phí của hoạt động marketing điện tử .

Trong hoạt động marketing truyền thống, để đưa hàng hóa đến tay người tiêu dùng cuối cùng thì hàng hóa phải trải qua rất nhiều các khâu phân phối như nhà bán buôn, nhà bán lẻ, các đại lí, môi giới… Giao dịch qua trung gian buộc doanh nghiệp phải chia sẻ lợi nhuận và do đó, giá thành hàng hóa khi đến tay người tiêu dùng đã bị tăng thêm. Tuy nhiên trong e-marketing thì doanh nghiệp có thể bán sản phẩm trực tiếp cho người tiêu dùng, bỏ qua các khâu trung gian. Một cách tự nhiên, việc này đã hiện đại hóa hệ thống bán lẻ của nền kinh tế. Thay

vì phải đến tận cửa hàng để được nhìn và tiếp xúc với sản phẩm, giờ đây khách hàng có thể ngồi tại nhà, tra cứu trên Internet về bất kì đặc điểm nào của sản phẩm mà anh ta mong muốn, đồng thời lại dễ dàng so sánh giá cả và tính năng với các sản phẩm cạnh tranh khác trên thị trường, và sau đó chỉ bằng một cú click, hàng hóa sẽ được gửi đến tận nơi. Một hệ thống giao dịch đơn giản như vậy sẽ dần thay thế cho hệ thống các đại lí và cửa hàng bán lẻ cồng kềnh như hiện nay, hạn chế chi phí sản xuất cho doanh nghiệp và thỏa mãn nhu cầu của khách hàng ở mức tối đa.Việc phân phối qua Internet mà không thông qua bất kì một kênh phân phối nào khác (đối với các sản phẩm số hóa) còn giúp tránh được rủi ro không tìm thấy khách hàng và giảm chi phí lưu kho hàng hóa.

Ngoài ra, do việc ứng dụng các công nghệ truyền thông hiện đại nên các quá trình đàm phán, kí kết hợp đồng có thể thực hiện qua điện thoại, máy fax, e- mail … mà không cần thiết phải gặp mặt trực tiếp. Việc này ngoài ý nghĩa làm tăng sự thuận tiện cho cả hai bên, còn có tác dụng giảm chi phí giao dịch.

2.3.2Thế mạnh về mặt hiệu quả

Với đặc tính nối bật của Internet là không bị phụ thuộc vào không gian cũng như thời gian, e-marketing mang lại những hiệu quả nổi bật sau đây

Tiếp cận khách hàng nhanh hơn và tập trung hơn

Marketing điện tử là hình thức marketing có khả năng truyền thông tin về sản phẩm tới người tiêu dùng một cách nhanh chóng nhất, khách hàng có thể tiếp cận những thông tin này một cách nhanh nhất, đồng thời tính tương tác cao của Internet cho phép người tiêu dùng có thể phản hồi thông tin bất cứ lúc nào. Do vậy, doanh nghiệp có khả năng nắm bắt thông tin về nhu cầu của khách hàng một cách nhanh nhất và chính xác nhất. Trong marketing thông thường, hàng hóa khi đến tay người tiêu dùng đã phải trải qua nhiều khâu trung gian nên thông tin phản hồi thường không chính xác, đầy đủ và nếu có thì cũng mất rất nhiều thời gian

mới đến tay doanh nghiệp. Ngày nay, với các phương tiện như website, e-mail, các diễn đàn thảo luận … doanh nghiệp có thể thực hiện các giao dịch trực tiếp và đảm bảo nhận được thông tin phản hồi một cách xác thực nhất.

Thời gian hoạt động hiệu quả hơn

Môi trường hoạt động của marketing điện tử là Internet, một môi trường hoạt động liên tục 24/7 và không tồn tại khái niệm thời gian chết (death of time). Đây là điểm vượt trội so với marketing thông thường, các hình thức marketing truyền thống có hiệu quả đến đâu cũng không thể phát huy tối đa tác dụng như các hình thức ứng dụng Internet.

Môi trường trực tuyến giúp các doanh nghiệp rút ngắn thời gian tiến hành các hoạt động marketing, rút ngắn được thời gian và chi phí giao dịch. Ngay khi nội dung thông tin được hoàn thiện, nó sẽ được truyền đi ngay lập tức và người nhận có thể tiếp nhận nội dung thông tin gần như ngay sau đó. Một nghiên cứu chỉ ra rằng thời gian giao dịch qua Internet chỉ bằng 7% thời gian giao dịch qua fax và bằng 0.05% thời gian giao dịch qua đường bưu điện.

Có khả năng thâm nhập thị trường trên phạm vi toàn cầu

Với đặc tính là xóa bỏ mọi rào cản về khoảng cách địa lí (death of distance), marketing qua Internet có khả năng thâm nhập đến khắp mọi nơi trên thế giới, khoảng cách giữa các thị trường ngày càng trở nên mờ nhạt. điều này đồng nghĩa với việc doanh nghiệp không còn bị bó hẹp bởi phạm vi không gian thị trường trong nước mà có thể mở rộng ra phạm vi toàn cầu và do cậy lượng khách hàng sẽ tăng lên rất nhiều. chỉ cần một website giao dịch, doanh nghiệp đã có thể tiến hàng chào hàng, giới thiệu sản phẩm, kí kết hợp đồng và duy trì quan hệ khách hàng cũng như thiết lập hình ảnh của mình trên thị trường bất kì quốc gia nào.

Khắc phục tính khác biệt về văn hóa, luật pháp, kinh tế

Về văn hóa, do không còn biên giới địa lí và việc sử dụng ngôn ngữ của trang web dẫn đến sự khác việt về đặc thù văn hóa giảm đáng kể. Về luật pháp, Bộ luật mẫu về Thương mại điện tử tạo nền tảng cho Luật thương mại điện tử và Luật giao dịch điện tử của các nước. Các qui định về chữ điện tử và giao dịch điện tử cũng có sự thống nhất cao trên thế giới. Vì vậy các doanh nghiệp sẽ phải tuân theo các qui tắc đã được thừa nhận chung trong cộng đồng quốc tế.

2.3.3Thế mạnh về tính linh hoạt

Người tiêu dùng có thể tùy biến truy cập thông tin, đặt hàng hay gửi ý kiến phản hồi tới doanh nghiệp mà không gặp một trở ngại nào về không gian cũng như thời gian. Tính chất đa phương trong giao tiếp, tính tương tác và cởi mở của mạng Internet cho phép người tiêu dùng tiếp nhận thông tin từ nhiều chiều, từ đó trở nên linh hoạt trong việc đưa ra quyết định. [10]

3. Các hình thức chủ yếu của marketing điện tử

3.1 Trang web (website)

Website là hình thức phổ biến nhất của các hoạt động marketing điện tử. Một website là một dãy các trang web liên kết với nhau và liên kết với các site khác. Các trang web chứa văn bản (text), đồ họa, các dải băng quảng cáo (banner) và đôi khi cả video và audio. Website trong thương mại điện tử được coi như một cửa hàng trực tuyến hay cửa hàng ảo. Một website gồm hai phần cơ bản là Trang chủ (Homepage), trang đầu tiên khi nạp một URL, trang chủ chứa các liên kết đến vùng riêng trong website và Trang web (webpage), các trang web chứa các thông tin và được liên kết từ trang chủ đến.

Website là một showroom trên mạng Internet – nơi trừng bày và giới thiệu thông tin, hình ảnh về doanh nghiệp và sản phẩm hay dịch vụ của doanh nghiệp hay giới thiệu bất kì thông tin nào khác cho mọi người trên toàn thế giới truy cập

bất cứ lúc nào. Để một website hoạt động được cần phải có tên miền (domain), lưu trữ (hosting) và nội dung (các trang web hoặc cơ sở dữ liệu thông tin).

Đặc điểm tiện lợi của website là thông tin dễ dàng được cập nhật, thay đổi, đồng thời khách hàng có thể xem thông tin ngay tức khăc, ở bất kì nơi nào. Ưu thế của website so với các hình thức truyền tải thông tin truyền thống là tiết kiệm được chi phí in ấn, chi phí gửi bưu điện và không giới hạn nội dung, không giới hạn độ trang… và không giới hạn phạm vi địa lí.

Một website thường có những nội dung cơ bản sau:

Trang chủ (homepage): là nơi liệt kê các liên kết đến các trang khác của website, trang chủ thường dùng để trưng bày những thông tin mới nhất mà doanh nghiệp mới giới thiệu đầu tiên với người xem.

Trang liên hệ (contact us): trưng bày thông tin liên hệ với doanh nghiệp và thương có một form liên hệ để người xem trao đổi thông tin lập tức với doanh nghiệp.

Trang thông tin giới thiệu về doanh nghiệp (about us): người xem khi đã xem website thường có nhu cầu tìm hiểu về nhà cung cấp, mặt khác đây cũng là một cơ hội để quảng bá doanh nghiệp, do đó doanh nghiệp cần có một trang giới thiệu về mình và nêu ra những thế mạnh của mình so với các đối thủ cạnh tranh.

Trang giới thiệu về sản phẩm hay dịch vụ: đây là nội dung chính của một website, là nơi giới thiệu các sản phẩm, dịch vụ với các thông tin và hình ảnh minh họa. Những thông tin này phải thỏa mãn được nhu cầu tìm hiểu của khách hàng và thuyết phục họ đi đến quyết định mua sản phẩm.

Trang hướng dẫn dùng để cung cấp thông tin cho người xem trong trường hợp họ muốn mua hay đặt hàng, dịch vụ. Thông tin trên trang này nếu được trình bày tốt sẽ tạo ấn cho người xem ấn tượng về tính chuyên nghiệp của doanh nghiệp.

Hiện nay, trên thế giới có hơn 40 triệu website với hơn 8 tỉ trang liên kết trong đó. Hàng ngày số các trang web không ngừng tăng lên, nội dung và hình thức của các website cũng ngày càng được cải tiến. Trong số các website được sinh ra nhằm mục đích phục vụ hoạt động kinh doanh tồn tại các mô hình điển hình như sau:

Cửa hàng điện tử, siêu thị điện tử (e-shop): nổi tiếng nhất ở dạng này là website www.amazon.com, chuyên bán lẻ sách, CD, ứng dụng phần mềm, đồ chơi… qua mạng. Mô hình này hoạt động tương tự như một siêu thị hay cửa hàng truyền thống, cho phép người mua chọn lựa hàng hóa, thay đổi số lượng món hàng, tính tiền, thanh toán và nhận hàng sau đó.

Đấu giá trực tuyến (online auction): trong số các mô hình đấu giá trực tuyến thì www.ebay.comdẫn đầu về sự nổi tiếng. Website đấu giá trực tuyến mô phỏng quy trình bán đấu giá vật dụng, tức là người bán đưa ra giá sàn, sau đó những người mua lần lượt trả giá cao hơn. Đến thời điểm nhất định, ai trả giá cao nhất sẽ là người có quyền mua món hàng.

Sàn giao dịch B2B: một sàn giao dịch điển hình là www.alibaba.com, là nơi các doanh nghiệp tham gia giới thiệu về mình, đăng tải các yêu cầu mua bán, tìm đối tác. Vì là B2B nên các sàn giao dịch này không phục vụ việc bán lẻ và thanh toán qua mạng vì không cần thiết.

Cổng thông tin (portal): giống như danh bạ điện thoại liệt kê thông tin liên lạc của các công ty theo ngành nghề, những cổng thông tin này liệt kê những địa chỉ website theo phân loại ngành nghề, ví dụ như www.dir.yahoo.com

Website thông tin phục vụ việc quảng bá, quảng cáo: là những trang web trưng bày nhiều thông tin thời sự, giải trí, du lịch, văn hóa … để tạo cộng đồng người xem đông đúc và từ đó có doanh thu từ những đối tượng có nhu cầu đăng quảng cáo.