Thực Trạng Văn Hóa Chính Trị Của Cán Bộ Chính Trị Cấp Phân Đội Quân Đội

Chương 3

THỰC TRẠNG VĂN HÓA CHÍNH TRỊ CỦA CÁN BỘ CHÍNH TRỊ CẤP PHÂN ĐỘI QUÂN ĐỘI NHÂN DÂN VIỆT NAM HIỆN NAY VÀ MỘT SỐ VẤN ĐỀ ĐẶT RA

3.1. Thực trạng văn hóa chính trị của cán bộ chính trị cấp phân đội Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay

3.1.1. Ưu điểm cơ bản văn hóa chính trị của cán bộ chính trị cấp phân đội Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay

Một là, giá trị tri thức và sự giác ngộ mục tiêu, lý tưởng chính trị của cán bộ chính trị cấp phân đội Quân đội nhân dân Việt Nam cơ bản được thể hiện tốt trong các hoạt động chính trị.

Nhìn chung cán bộ chính trị cấp phân đội trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay, được đào tạo bài bản có kiến thức toàn diện về chính trị, quân sự, kinh tế, văn hóa, khoa học kỹ thuật; nhất là kiến thức khoa học xã hội nhân văn, kiến thức chuyên sâu về chủ trì chính trị và tiến hành công tác đảng, công tác chính trị tương đối cao và đồng đều. Điều này thể hiện ở mục tiêu, yêu cầu, khung chương trình đào tạo và kết quả học tập của học viên đào tạo cán bộ chính trị cấp phân đội, sau khi tốt nghiệp ra trường họ được cấp bằng đại học ngành xây dựng Đảng và chính quyền Nhà nước, đảm nhiệm chức vụ ban đầu là chính trị viên phó, chính trị viên đại đội và tương đương [Phụ lục 17, 18]. Sự tích lũy tri thức trong quá trình học tập và khả năng tiếp thu tri thức thực tiễn khi ra trường công tác đã phản ánh khả năng nhận thức, tích lũy, tăng cường tri thức của họ ngày càng được nâng lên. Văn kiện Đảng bộ Quân đội lần thứ XI khẳng định: “Đội ngũ cán bộ cơ bản đủ về số lượng, có cơ cấu hợp lý, chất lượng được nâng lên, đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu xây dựng quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại” [156, tr.32].

Thực tiễn đa số cán bộ chính trị cấp phân đội có nhận thức khá về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng,

chính sách, pháp luật của Nhà nước; chức năng, nhiệm vụ chiến đấu của quân đội; chức trách, nhiệm vụ của bản thân về chủ trì chính trị, tiến hành công tác đảng, công tác chính trị; về nhận diện tốt về đối tác, đối tượng trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa... Từ đó trình độ lý luận, tư duy của họ cơ bản được khẳng định tương xứng với cương vị. Khi tiếp xúc, trao đổi với cán bộ chủ chốt của trung đoàn, sư đoàn có nhận định: đa số cán bộ chính trị cấp phân đội có trình độ lý luận chính trị, biết phân tích, dự báo chính trị ở đơn vị khá sát và kiến thức chính trị cơ bản phù hợp với yêu cầu, nhiệm vụ [Phụ lục 6]. Qua điều tra xã hội học về tri thức chính trị của cán bộ chính trị cấp phân đội có 86,7% số ý kiến trả lời rất tốt và 2,6% tốt [Phụ lục 4.7]. Ở kết quả điều tra xã hội học của đối tượng hạ sĩ quan, binh sĩ khi hỏi về phương pháp tác phong công tác của cán bộ chính trị có 60,5% ý kiến trả lời tốt và 32,6% ý kiến trả lời là khá tốt. Kết quả đó cũng phản ánh tri thức của cán bộ chính trị cấp phân đội mới có phương pháp, tác phong công tác tốt.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 225 trang tài liệu này.

Tuyệt đa số cán bộ chính trị cấp phân đội Quân đội nhân dân Việt Nam có nhận thức sâu sắc mục tiêu, lý tưởng chiến đấu của Đảng và quân đội. Trong mọi lúc, mọi nơi cán bộ chính trị cấp phân đội luôn giữ vững mục tiêu, lý tưởng chiến đấu vì độc lập, tự do của Tổ quốc vì chủ nghĩa xã hội, vì hạnh phúc của nhân dân; kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; nhận thức đầy đủ về mối quan hệ giữa độc lập dân tộc với chủ nghĩa xã hội; về lòng trung thành của bản thân với Đảng và nhân dân; quyết tâm đấu tranh chống quan điểm sai trái của các thế lực thù địch để bảo vệ nền tảng chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; làm thất bại mọi âm mưu thủ đoạn “diễn biến hòa bình”, “phi chính trị hóa” quân đội của các thế lực thù địch, phản động. Qua điều tra xã hội học của đối tượng sĩ quan đánh giá về giác ngộ mục tiêu, lý tưởng chiến đấu của cán bộ chính trị cấp phân đội có 86,7% ý kiến trả lời rất tốt và có 2,6% ý kiến trả lời tốt [Phụ lục 4.7]. Cũng ở kết quả điều tra xã hội học đối với hạ sĩ quan, binh sĩ về phẩm chất chính trị, bản lĩnh chính trị của

cán bộ chính trị cấp phân đội có 61,5% ý kiến trả lời tốt và 84,4% ý kiến trả lời có bản lĩnh chính trị khá tốt [Phụ lục 5.1]. Kết quả điều tra xã hội học của hai đối tượng trên khẳng định ở cán bộ chính trị cấp phân đội có bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên định với mục tiêu, lý tưởng chiến đấu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, trung thành với Đảng, giai cấp công nhân, Tổ quốc và nhân dân trong thực hiện nhiệm vụ.

Từ điều tra xã hội học, qua các nghị quyết, báo cáo của các đơn vị và phân tích thực trạng của thành tố trên, cho thấy tuyệt đại đa số cán bộ chính trị cấp phân đội có tri thức đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ; ở họ luôn kiên định mục tiêu, lý tưởng chiến đấu của Đảng vì độc lập dân tộc, vì chủ nghĩa xã hội và chấp hành tốt mọi nhiệm vụ được giao. Đây là một trong những thành tố quan trọng, cơ sở khẳng định văn hóa chính trị của cán bộ chính trị cấp phân đội Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay.

Hai là, giá trị tình cảm, niềm tin, ý chí chính trị của đa số cán bộ chính trị cấp phân đội được thể hiện mức độ cao trong các hoạt động chính trị.

Đa số cán bộ chính trị cấp phân đội luôn thể hiện niềm tin tuyệt đối vững chắc sự lãnh đạo của Đảng, công cuộc đổi mới, mục tiêu, con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Họ luôn tự hào, trách nhiệm hiểu rằng tiến hành công tác đảng, công tác chính trị là nhằm xây dựng con người trong quân đội trung thành tuyệt đối với Đảng, có niềm tin sắt đá vào sự tất thắng sự lãnh đạo của Đảng trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Qua điều tra xã hội học kết quả cho thấy, khi hỏi đánh giá về cán bộ chính trị cấp phân đội ở tình cảm chính trị có 83,2% ý kiến trả lời rất tốt và 8,3% trả lời tốt; hỏi về niềm tin chính trị của họ có 11,5% ý kiến trả lời rất tốt và 78,1% trả lời tốt [Phụ lục 4.7]. Kết quả đó cũng được Đảng bộ Quân đội khẳng định: “Bản chất, lập trường giai cấp công nhân của quân đội được giữ vững; tuyệt đại đa số cán bộ, đảng viên kiên định, vững vàng trước mọi khó khăn, thử thách, nỗ lực phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ” [156, tr.28].

Một trong những điểm nổi bật của cán bộ chính trị cấp phân đội được thể hiện đa số họ đoàn kết đồng chí đồng đội, đoàn kết quân dân, có ý thức tổ chức kỷ luật cao và hết lòng yêu thương đồng chí đồng đội. Tiêu biểu đó ở họ không chỉ ở tấm gương, mà làm tốt nhiệm vụ lãnh đạo đơn vị giữ vững kỷ luật quan hệ với nhân dân; thực hiện tốt công tác dân vận giúp nhân dân chống thiên tai, bảo vệ tính mạng tài sản của nhân dân, giúp nhân dân xóa đói giảm nghèo. Chính thái độ tích cực, đúng đắn và sự nêu gương, truyền cảm hứng của họ để cán bộ, chiến sĩ giữ vững tình cảm, niềm tin, đoàn kết quân dân, yêu thương đồng chí đồng đội. Đánh giá về vấn đề trên, Văn kiện Đảng bộ Quân đội lần thứ XI khẳng định:

Trong phòng, chống dịch viêm đường hô hấp cấp COVID -19 và bão lũ ở miền Trung, với tinh thần “chống dịch như chống giặc”, “vì nhân dân quên mình”, cán bộ, chiến sĩ trong toàn quân đã không ngại hy sinh, bền bỉ chịu đựng, chủ động khắc phục mọi khó khăn, gian khổ, nỗ lực và quyết tâm hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao; góp phần tô thắm truyền thống vẻ vang, phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” trong thời kỳ mới, được lãnh đạo Đảng, Nhà nước, cấp uỷ, chính quyền địa phương và nhân dân tin tưởng, ghi nhận, đánh giá cao [156, tr.11 - 12].

Đại đa số cán bộ chính trị cấp phân đội luôn nêu cao ý chí quyết chiến, quyết thắng, vượt qua mọi khó khăn gian khổ, hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ. Trong đó, nổi bật nhất tuyệt đại đa số cán bộ chính trị cấp phân đội nêu cao tinh thần khắc phục mọi khó khăn, năng động sáng tạo trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ. Điều đó chứng minh qua kết quả điều tra xã hội học về ý chí chính trị của cán bộ chính trị cấp phân đội, thì có 78,1% ý kiến trả lời rất tốt và 8,1 % ý kiến trả lời tốt [4.7]. Ý chí quyết tâm của họ còn thể hiện ở kết quả xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện [Phụ lục 13]. Trong Báo tổng kết của Quân uỷ Trung ương về thực hiện Nghị quyết Trung ương 4, khóa XI cũng khẳng định:

Mọi cán bộ, đảng viên, chiến sĩ nhận thức rò, Quân đội ta là quân đội cách mạng, đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng, là quân đội của nhân dân, từ nhân dân mà ra, vì nhân dân mà chiến đấu. Mục tiêu chiến đấu của quân đội chính là mục tiêu, lý tưởng của Đảng. Giữ vững niềm tin với Đảng là mục tiêu phấn đấu, mệnh lệnh tối thượng, là cơ sở để Quân đội ta khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng [126, tr.14].

Ba là, giá trị hành vi chính trị của đại đa số cán bộ chính trị cấp phân đội về cơ bản được thể hiện khá tốt trong mọi hoạt động, các mặt công tác.

Đại đa số cán bộ chính trị cấp phân đội có sự chuyển biến tri thức, tình cảm, niềm tin, ý chí chính trị của cán bộ chính trị cấp phân đội luôn gắn liền với sự chuyển biến hành vi chính trị ở biết đúng, hiểu đúng và hành động đúng của họ. Cơ bản họ có trách nhiệm với chức trách, nhiệm vụ được giao, không có thái độ thờ ơ, hời hợt khi thực hiện nhiệm vụ. Qua kết quả điều tra khảo sát của tác giả, thông qua các nghị quyết, báo cáo đánh giá các cấp và khi phỏng vấn cán bộ chỉ huy, quản lý trực tiếp còn khẳng định: Thái độ hành vi ứng xử, giao tiếp trong các quan hệ xã hội - quân nhân đúng quy định; hành vi ứng xử với nhiệm vụ chủ trì chính trị, cương vị lãnh đạo, chỉ huy và tiến hành công tác đảng, công tác chính trị cơ bản tốt, tương xứng với chức trách người chính trị viên đại đội, tiểu đoàn [Phụ lục 6]. Qua điều tra xã hội học về giải quyết mối quan hệ giữa cấp trên, cấp dưới, đồng cấp, bản thân và quan hệ xã hội của cán bộ chính trị cấp phân đội có 20,8% ý kiến trả lời rất tốt, có 52,6% trả lời là tốt [Phụ lục 4.7]. Cũng qua kết quả điều tra xã hội học của đối tượng hạ sĩ quan, binh sĩ đánh giá về thái độ làm việc của cán bộ chính trị cấp phân đội đối với cán bộ, chiến sĩ thuộc quyền ở đơn vị rất tốt. Kết quả cụ thể: gần gũi, chan hòa là 73,9%; công tâm, khách quan là 78,6%; sâu sát, chân tình là 74,3%; quan tâm, chia sẻ là 79,3%; dân chủ, đoàn kết là 78,3% [Phụ lục 5.5]. Thông qua kết quả hai đối tượng điều tra xã hội học, qua phỏng vấn cán bộ chủ trì cấp trung

đoàn, sư đoàn và các nghị quyết, báo cáo cho thấy cán bộ chính trị cấp phân đội giải quyết tốt mối quan hệ chính trị - xã hội, có sự lan toả văn hóa ứng xử trong đơn vị cho cán bộ, chiến sĩ.

Hầu hết cán bộ chính trị cấp phân đội tự giác về nêu gương và tích cực kiên quyết đấu tranh các quan điểm sai trái, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Bản thân họ luôn gương mẫu trong thực hiện nghị quyết, các phong trào thi đua, các nhiệm vụ, nhất là các nhiệm vụ đột xuất khó khăn trên giao, phòng, chống thiên tai, thảm họa, cứu hộ, cứu nạn, dịch bệnh … Họ không chỉ lãnh đạo bằng lời nói, mà tiêu biểu cả lãnh đạo bằng hành động gương mẫu cho bộ đội. Có ý thức tổ chức kỷ luật nghiêm, là trung tâm đoàn kết, có tín nhiệm cao được cán bộ, chiến sĩ tôn trọng, quý mến. Trên cương vị chủ trì chính trị luôn phát huy vai trò của mình tích cực đấu tranh các quan điểm sai trái, thông qua các bài viết, tuyên truyền cho bộ đội và thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh chính trị ở đơn vị. Kết quả điều tra xã hội học đánh giá về sự nêu gương của cán bộ chính trị cấp phân đội cho thấy, nêu gương về tư tưởng chính trị có 76, 3% trả lời rất tốt, 13,5% trả lời tốt; nêu gương về đạo đức, lối sống, tác phong có 79,7% trả lời rất tốt và 14,1% trả lời tốt; nêu gương về quan hệ với nhân dân và cán bộ, chiến sĩ có 50% rất tốt và 8,1% trả lời tốt; nêu gương về trách nhiệm trong công tác có 24% rất tốt và 71,1% trả lời tốt [Phụ lục 4.8].

Từ phân tích thực trạng trên, cho thấy quá trình lĩnh hội các kiến thức tri thức chính trị giúp cho đại đa số cán bộ chính trị cấp phân đội có tiếp nhận tri thức văn hóa một cách tích cực, tự giác và được chuyển hóa trong thái độ, hành vi ứng xử với giá trị chân, thiện, mỹ. Văn kiện Đảng bộ Quân đội lần thứ XI đánh giá: “Đội ngũ cấp ủy viên, cán bộ chủ trì lãnh đạo, chỉ huy các cấp tự giác, nêu gương tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng; hình ảnh, phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” tiếp tục được giữ vững và làm sâu sắc hơn trong lòng dân” [156, tr.29]. Chính những hành động, việc làm của cán bộ chính trị cấp phân đội đã chứng minh cho văn hóa chính trị của họ đang từng bước chuyển hóa tri thức sang hành vi chính trị trong hoạt động chính trị ngày càng chuẩn mực hơn.

Bốn là, kết quả rèn luyện phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống và thực hiện nhiệm vụ của nhiều cán bộ chính trị cấp phân đội ngày càng được nâng lên.

Trong những năm qua, cán bộ chính trị cấp phân đội được đào tạo cơ bản, nên đa số họ biết vận dụng linh hoạt, sáng tạo lý luận chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối chính trị, quân sự của Đảng, nghệ thuật quân sự, Điều lệ công tác đảng, công tác chính trị trong quân đội vào quá trình chủ trì chính trị, góp phần vào hoàn thành nhiệm vụ của cá nhân và tập thể. Kết quả của họ được đánh giá ở chất lượng đảng viên, chất lượng cán bộ hàng năm, với tỉ lệ hoàn thành nhiệm vụ khá cao. Đây là kết quả của quá trình chuyển hóa từ tri tức, tình cảm, niềm tin, ý chí chính trị tới hành vi chính trị chuẩn mực của họ trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ. Kết quả đó phản ánh trình độ văn hóa chính trị, sự tín nhiệm của tổ chức đảng, tập thể đơn vị và đánh giá cấp trên về năng lực hoạt động chính trị, kết quả hoàn thành nhiệm vụ cá nhân họ và đơn vị ở số liệu từng năm [Phụ lục 12]. Điều này được chứng minh khi phỏng vấn với cán bộ chủ trì trung đoàn, sư đoàn cho rằng: cán bộ chính trị cơ bản hoàn thành nhiệm vụ chủ trì chính trị, tiến hành công tác đảng, công tác chính trị ở đại đội và tiểu đoàn. Hàng năm đánh giá chất lượng kết quả của bản thân và tập thể đơn vị cơ bản hoàn thành tốt nhiệm vụ [Phụ lục 6]. Nhận định trên của cán bộ chủ trì trung đoàn, sư đoàn cũng được khẳng định ở kết quả thống kê đánh giá, xếp loại chất lượng đảng bộ tiểu đoàn, chi bộ đại đội và chất lượng đảng viên đối với cán bộ chính trị cấp cấp phân đội ở một số đơn vị [Phụ lục 13, 14].

Kết quả hoàn thành nhiệm vụ của cán bộ chính trị cấp phân đội có ý nghĩa quan trọng đối với đơn vị. Thông qua điều tra xã hội học đối với hạ sĩ quan, chiến sĩ với cán bộ chính trị cấp phân đội thì có 9,1% ý kiến trả lời hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, có 81,2 % ý kiến trả lời hoàn thành tốt nhiệm vụ [Phụ lục 2.4]. Kết quả hoàn thành nhiệm vụ của họ phản ánh mối quan hệ biện chứng của cá nhân họ và tập thể. Họ là người chủ trì về

chính trị, là người lãnh đạo đơn vị nếu hoàn thành nhiệm vụ nó sẽ tác động đến đơn vị; ngược lại kết quả hoàn thành nhiệm vụ của đơn vị đó sự phản ánh trình độ văn hóa chính trị của họ. Văn kiện Đảng bộ Quân đội lần thứ XI đánh giá: “Toàn quân luôn vững vàng về tư tưởng, có ý chí quyết tâm cao, sẵn sàng nhận, hoàn thành tốt và xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao” [156, tr.28].

Đa số cán bộ chính trị cấp phân đội có phẩm chất, đạo đức lối sống tốt, gương mẫu trong lời nói, việc làm; không có vi phạm 27 biểu hiện suy thoái tư tưởng, chính trị của Bộ Chính trị và có uy tín trước cán bộ, chiến sĩ từng bước được khẳng định. Qua điều tra xã hội học về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống của cán bộ chính trị cấp phân đội thì có 60,1% ý kiến trả lời tốt và 79,7% ý kiến trả lời trong sạch, lành mạnh [Phụ lục 5.1]; cũng qua điều tra xã hội học của đối tượng sĩ quan cho thấy về phẩm chất đạo đức, lối sống của cán bộ chính trị cấp phân đội có 72,9% ý kiến trả lời rất tốt và 12,% ý kiến trả lời là tốt [Phụ lục 4.7]. Trong những năm qua, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI, Khóa XII của Đảng, cán bộ chính trị cấp phân đội là một trong những lực lượng nòng cốt tiêu biểu hưởng ứng thực hiện nghiêm túc. Điều đó chứng minh giá trị phẩm chất, đạo đức của họ cũng là giá trị cốt lòi cấu thành nên văn hóa chính trị của họ. Văn kiện Đảng bộ Quân đội lần thứ XI khẳng định:

Tuyệt đại đa số cán bộ, đảng viên trong Đảng bộ Quân đội có phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống tốt, tiền phong thực hiện chức trách, nhiệm vụ; đội ngũ cấp ủy viên, cán bộ chủ trì lãnh đạo, chỉ huy các cấp tự giác, nêu gương tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng; hình ảnh, phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” tiếp tục được giữ vững và làm sâu sắc hơn trong lòng dân [156, tr.29].