điểm, trao đổi, thảo luận vềnhưñ g vấn đềmàGV đưa ra khi tim̀ hiêủ tać phâm.̉
Đây cuñ g làdip
để HS reǹ
luyện kĩnăng, đặc biệt làkĩnăng sử dung ngôn ngữ
trong hoạt động GT; vàcuối cuǹ g làcho cać
em lam̀
baì tập theo đinh hướng
GT thông qua hai hiǹ h thưć: HS lam̀ baì kiêm̉ tra (cả trắc nghiệm và tự luận)
vàtrả lơì câu hỏi của GV trong quátriǹ h hoc tâp.̣ (Lưu y:́ Vềthời điêm̉ đanh́
gia,́ đánh giákhông chỉ ở thơì điểm cuối cùng cua mỗi giai đoạn giáo duc màcả
quátriǹ h. Đánh giáơ
nhưñ g thơì điểm cuối mỗi giai đoạn sẽtrơ
thaǹ h khởi
điểm của một giai đoạn giaó dục tiêṕ theo với yêu câù cao hơn, chât́ lương̣ mới
hơn trong quátriǹ h giaó
duc
; Vềhình thưć
đánh giá: tùy hình thức hoc
tập thực
tếmàGV cóthể cónhững yêu cầu HS thực hiện bài kiểm tra dưới hiǹ h thưć noí hay viết nhằm phát triển kĩnăng GT của các em. Điều quan trong làGV phải
chúýđến các đối tượng HS khać nhau, từnhững HS nhâṇ thưć còn yêu,́ tơí HS
trung biǹ h, kha,́ gioi. Nếu yêu cầu HS thực hiện bài đánh giábằng văn “nói” GV
phải quan tâm tơí caćh diễn đạt từngữ, caćh thưć trả lời, nêú yêu câù HS thưc̣
hiện băǹ g văn viết thìGV chúýnhiều tới kĩnăng tổ chức câu văn, đoạn văn).
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2
Ở phâǹ naỳ chuń g tôi đãđưa ra đinh hươnǵ vềcon ngươì nhàvăn Thacḥ
Lam cuñ g như nhưñ g yêu cầu cần đạt để dạy hoc đoc hiểu truyện ngắn Hai đứa
tre theo líthuyêt́ vềhoaṭ động GT. Bên canḥ đóchúng tôi cũng đưa ra cać
nguyên tăć
cần phải tuân thủ vàcać
bươć
thưc
hiện để đạt hiệu quả tiếp nhận
khi dạy học đọc hiểu tać phâm̉ nay.̀
Chương 3
THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM
3.1. Mục đích của thực nghiệm.
Chuń g tôi hiểu rằng việc vận dung líthuyết vềhoạt động GT vaò
dạy học
đọc hiểu truyện ngăń
Hai đưá
trẻ của Thạch Lam làtương đối khóđối với GV
vàHS ở diện đại tra.̀ Nhưng đólàmột việc nếu để tâm cốgắng vàcósự dày
công chuẩn bị chu đáo cua GVvàsự tićh cưc
hoat
động trong giờhoc cua cać
em thìvẫn lam̀ đươc.̣ Kêt́ quả thưc̣ nghiêṃ chính làcâu trả lơì cho khả năng
thực thi của biện phaṕ
vận dung líthuyết vềhoạt động GT vaò
dạy học đoc hiểu
truyện ngăń
Hai đưá
trẻ của Thạch Lam như chuń g tôi đãtriǹ h baỳ
ở chương
2. Do đóthực nghiệm làkhâu quan trong vàcóvị tríđặc biệt trong quátriǹ h
nghiên cưú đềtai.̀
Chuń g tôi chọn phương phaṕ
thưc
nghiệm so sań h để thể nghiệm kết quả
nghiên cưú
đềtài. Phương phaṕ
naỳ
được tiến hành trên hai đối tượng: một là
lam̀
thực nghiệm vàmột lam̀
đối chứng. Mục đích cua thực nghiệm làkiểm tra
tiń h khả thi cua
cać
vấn đềnêu ra trong khoá
luận, để kiểm nghiệm đánh giákết
quả cua giả thuyêt́ khoa hoc do đềtài đềxuất. Trên cơ sở đóđiểu chinh, bổ sung nhưñ g vấn đềchưa chuẩn xác, đồng thời đối chiếu với kết quả lớp đối chứng
để xác đinh mưć độ thanh̀ công cua đềtai.̀
Mục đićh thực nghiệm cua đềtài Vận dung líthuyêt́ vềhoat động giao
tiêṕ
trong dạy học đoc hiểu truyện ngắn “Hai đứa trẻ” cua Thạch Lam
nhăm̀
kiểm nghiệm cać
bươć
của quy triǹ h day
hoc
đọc hiểu truyện ngắn Hai đưá
tre
theo líthuyết vềhoạt động GT. Đólàmột quy triǹ h gồm ba bước: Hướng dẫn
HS tư
đọc tać
phẩm vàxây dựng quan hê
GT vơí cać
chu
thê
GT trong tać
phẩm văn học; Tổ chưć cho HS trao đổi, thaỏ luâṇ vềnhững vâń đềnaỷ sinh
trong quátriǹ h GT vơí tać phâm;̉ Đanh́ giákêt́ quả tiêṕ nhâṇ VH cua HS. Đây
cuñ g làcaćh nhằm thu nhận những kết quả đạt được từsự phản hồi cua GV và
HS trong giờhọc văn. Vơí hiǹ h thưć daỵ học naỳ , GV cóthể khăć phuc tình
trạng lơṕ học trâm,̀ tẻ nhaṭ băng̀ cach́ thu hut́, lôi cuốn cać em vaò giờdaỵ học
theo hươń g GT, qua đókéo gần khoảng cách tiếp nhận giữa HS vơí cać tượng GT.
3.2. Đối tượng và địa bàn thực nghiệm.
đối
Đôí tượng thực nghiệm: HS lơṕ 11 THPT vàGV daỵ Ngữvăn lớp 11.
Địa baǹ daỵ học thưc̣ nghiêm:̣ Trường THPT Nguyêñ Tât́ Thanh̀ ở Hà
Nội (Đây làngôi trươǹ g đóng trên đia bàn thaǹ h phốcósư đồng đêù vềtuổi
đơì, kinh nghiệm vànăng lực giảng dạy ở GV; đa phần HS đều làcon em nhà
khágiả, cóđiều kiện học tập tôt́ vàcuñ g cóhọc lưc
Khá Gioi
tương đối đồng
đêù ), trươǹ g thứhai làTHPT Bắc Kiến Xương
ơ Thaí
Biǹ h (Đây làngôi
trươǹ g đóng trên địa baǹ thuâǹ nông, cóđội ngũGV tuổi đơì còn khátre,̉ kinh
nghiệm vànăng lực giảng dạy không được đồng đều; HS ơ
đây chu
yếu con
nhànông, do vậy điều kiện cuñ g như việc đầu tư cho học tập còn hạn chế, năng
lực học của cać em chủ yếu làTrung biǹ h, Kha,́ tỉ lệ Gioi còn thâp)́
Môĩ trươǹ g chuń g tôi chọn 2 lơṕ (một lơṕ thưc̣ nghiêṃ vàmột lớp đối
chưń g) vàGV dạy hai lơṕ đó. Tình hình cụ thể như sau:
Lơṕ thực nghiệm | Lơṕ đối chưń g | |||||
Lơṕ | Sĩsố | Giaó viên | Lơṕ | Sĩsố | Giaó viên | |
Trươǹ g THPT Nguyêñ Tất Thành | 11A1 | 41 | Phaṃ Thị Thu Phương | 11A2 | 40 | Phaṃ Thị Kim Anh |
Trươǹ g THPT Bắc Kiến Xương | 11A5 | 40 | Phạm Thị Lan | 11A8 | 42 | Hoàng Thị Len |
Có thể bạn quan tâm!
- Đinh Hươń G Chung Cho Việc Dạy Học Đọc Hiểu Truyện Ngắn “ Hai Đứa Trẻ ” Của Thạch Lam Theo Líthuyết Vềhoạt Động Giao Tiếp.
- Các Nguyên Tắc Thực Hiện Bài Học Theo Líthuyết Vềhoạt Động Giao Tiếp.
- Bươć 3: Tổ Chức Đánh Giá Kết Quả Đoc Hiêủ Văn Ban Bằng Taí Hiêṇ Cać
- Đề Tài Vận Dụng Lí Thuyết Về Hoạt Động Giao Tiếp Vào Dạy Học
- Sự Nghiệp Văn Chương Của Thạch Lam (Sáng Tác Phong Phú, Đa Dạng, Có Phong Cách Riêng Độc Đáo:
- Tâm Trạng Của Chị Em Liên Trước Cảnh Vật Và Con Người Phố Huyện Lúc Buổi Chiều:
Xem toàn bộ 136 trang tài liệu này.
* Về HS: Đánh giákết quả nhận thưć theo 3 loai:̣ Khá Gioi, Trung biǹ h
vàYếu Keḿ
. Hai lơṕ
HS được chọn thực nghiệm vàđối chứng trong mỗi
trươǹ g cótriǹ h độ nhận thức cósự chênh lệch vềhoc lực vànềnếp hoc tập.
* VềGV thực hiện thực nghiệm vàGV day cać
lơṕ
đối chứng: Cać
GV kháđồng đều vềnăng lực tay nghề, đều trẻ. Giáo viên thực nghiệm cóđiều
kiện đọc thêm líthuyết vềhoạt động GT trong dạy học TPVC, đủ khả năng vận dung nhưñ g PPDH học Ngữvăn mới.
* Thơì gian thực nghiệm:
Giờdạy học đoc hiểu truyện ngắn Hai đưá
trẻ của Thạch Lam được bố
tríở giưã
học kìI cua
chương triǹ h lơṕ
11 THPT, do đóchúng tôi tiến hành
thực nghiệm từthań g giữa tháng 11 năm 2014. (Lưu ý: trước khi hoàn thành
đề tài này chúng tôi đã soạn giáo án Hai đứa trẻ của Thạch Lam theo tinh
thần về lí thuyết hoạt động GT và gửi trước cho các GV lớp thực nghiệm để tiến hành giảng dạy).
3.3. Nội dung thực nghiệm.
3.3.1. Lựa chọn baì dạy thực nghiệm.
Để thực hiện mục đićh thực nghiệm cho đềtài cua khoá luân,̣ chúng tôi
lựa chọn baì hoc
truyện ngắn Hai đưá
trẻ của Thạch Lam trong saćh giaó
khoa
Ngữvăn 11, tập 1, NXB Giaó dục 2004, chương triǹ h chuẩn.
+ Vị trí tiết trong phân phối chương trình: 36 37.
+ Chương trình nhà trường: 3 tiết nhằm tăng cường nội dung dạy học
đọc hiểu truyện ngắnHai đứa trẻ của Thạch Lam.
Do vậy chúng tôi lựa chọn dạy học đọc hiểu truyện ngắn Hai đứa trẻ của Thạch Lam theo lí thuyết về hoạt động GT trong 3 tiết với mong muốn đạt được kết quả khả quan cho đề tài này.
3.3.2. Định hươń g thiết kếgiáo án thực nghiệm.
Đinh hươń g thiết kếgiáo án đãđược xác đinh từsự lựa chọn các baì dạy
học thử nghiệm ở khôí lơṕ
11. Giaó
ań
cụ thể cho bài dạy hoc đoc hiểu truyện
ngăń Hai đưá trẻ của Thạch Lam theo lí thuyết về hoạt động GT cuñ g tuân
thủ nhưñ g yêu cầu chung, nhưng tưǹ g bươć đi, từng hoaṭ động được xây dựng
theo lí thuyết về hoạt động GT, chútrong mối quan hệ giữa ngươì đoc HS
vơí hiǹ h tượng nhân vật Liên, vơí nhàvăn Thạch Lam, quan hê HS. Chuń g tôi yêu cầu giáo án phải thử nghiệm được:
giữa GV và
Ba bươć của quy triǹ h daỵ học theo lí thuyết về hoạt động GT.
Đinh hươń g tổ chức cać
hiǹ h thưć
GT khać
nhau vơí hiǹ h tương nhân
vật, vơí tać giả văn hoc cua HS.
Đinh hươń g tổ chưć vơí nhau.
cać
hoạt động trao đổi giưã
HS vơí GV, giưã HS
Cóhệ thống câu hỏi baì tập đánh giámưć các bước nhận thức cua quy triǹ h dạy hoc.
độ tiếp nhận VH cua HS theo
Vềba bươć
của quy triǹ h day
hoc
đoc hiểu truyện ngắn Hai đưá
trẻ của
Thạch Lam theo lí thuyết về
hoạt động GT: Giaó
ań
phải được thê
hiện rõ
raǹ g từviệc hướng dẫn HS tự đoc tác phẩm vàxây dựng quan hệ GT với các
chủ thê
GT trong TPVH, tô
chưć
cho HS trao đổi thảo luận vềnhững vấn đề
nảy sinh trong quátriǹ h GT văn hoc, đánh giákết quả tiếp nhận VH cua HS.
Để hươń g dẫn HS tự đoc tác phẩm vàxây dựng quan hệ GT, bên cạnh
việc nhăć
nhơ
HS chuẩn bị câu hỏi hươń g dẫn hoc baì trong SGK, chuń g tôi
coǹ yêu câù cać em đọc tać phâm̉ vànhâṇ thưć theo đinh hươnǵ của những câu
hỏi màGV soạn.
Đê tô
chưć
HS trao đổi thảo luận vềnhững vấn đềnảy sinh trong quá
triǹ h GTVH, giaó
ań
phai
dự kiến được các hiǹ h thưć
tô chức trao đổi, thảo
luận vềnhân tốGT, nội dung GT, phương tiện GT..
GV vàHS phân tićh hiệu quả nghệ thuật trong sự đôí chiêú
vơí cać nhân tố
GT. Đólàhoạt động trao đổi giưã GV vàHS trên cơ sở kêt́ quả phân tićh của môĩ
cánhân. Kêt́ quả phân tićh cóthể đi đuń g hươń g phùhơp
vơí muc
tiêu baì học,
nhưng cuñ g cónhưñ g kêt́ quả năm̀ ngoài dự kiến, cóthể códâú hiêụ lam̀ sai lạc
muc
tiêu nhận thưć. Vai tròtổ chưć
để định hươń g của GV trong giai đoạn naỳ
là
rât́ quan tron
g. Sự điêù
chin
h cua
GV vơí moi
kêt́ quả phân tićh của HS đêù
phải
hươń g vaò
thưc
hiện mục tiêu baì hoc. Nhưñ g ýkiêń
traí chiêù
tạo ra sự tranh
luận chiń h làđiểm man
h cua
day
hoc
TPVC noí chung vàday
hoc
truyện ngăń
Hai đưá
trẻ của Thạch Lam
noí riêng theo lí thuyết về
hoạt động GT. Điêù
quan tron
g làtrong quátriǹ h hươń g dâñ
HS hoc
baì, GV phai
tiên lươn
g đươc̣
nhưñ g tiǹ h huôń g cóthể xảy ra vàmột khả năng sư phạm nhanh nhay
, mêm̀
dẻo,
cóthể dâñ dắt suy nghĩcuả HS bằng sự lígiaỉ hơp̣ línhât.́
Trong giaó ań , viêc̣ chuân̉ bị cho HS trao đổi, thaỏ luâṇ được GV triên̉
khai trên phương diện tập thê
lơṕ
vàơ
cać
nhoḿ
nhỏ. GV đinh hướng bằng
nhưñ g câu hỏi nêu vấn đề, HS làngươì giai quyêt́ cać vâń đềđó. Cać hoaṭ động
GT naỳ chủ yêú làhoaṭ động GT băng̀ ngôn ngữnoí, cónhững câu hoi màcać
em phải trả lơì bằng cách viết ra giấy. Sau môĩ hoạt động đóGV phải yêu cầu
HS toḿ
tắt lại cać
ýkiến đãtrao đổi rồi cóthể đi đến kết luận những vấn đềđã
được thôń g nhất, những vấn đềcòn khúc mắc yêu cầu GV giải đáp.
Để kiểm tra kêt́ quả học tập cua HS, chuń g tôi triển khai hệ thống câu hỏi kiểm tra vềcác lĩnh vực sau:
Câu hỏi kiểm tra vềkha hiện) viêt́ cụ thể ra.
năng nhận biết đối tượng GT (câu hoi phat́
Câu hỏi kiểm tra năng lực phân tićh đối tượng GT (câu hoi suy luận).
Câu hỏi kiểm tra năng lực phân tićh ngôn ngữGT (câu hoi suy luận).
Câu hỏi kiểm tra khả năng vận dung kĩnăng GT (câu hoi vận dung).
3.4. Đań h giákết quả thực nghiệm.
Chuń g tôi daǹ h 01 tiết ở mỗi lớp thực nghiệm vàđối chứng để kiểm tra kêt́ quả học tập cua HS bằng cách khảo sat́ bằng phiếu hoi (Phụ luc 03), khảo sat́ băǹ g bài kiểm tra (Phụ lục 04), sau khi khảo sat́, kết quả như sau:
3.4.1. Kêt́ quả điều tra bằng phiêu hỏi:
Đối vơí GV:
Cać GV khi đươc̣ hỏi đêù khăng̉ đinh daỵ hoc đoc hiêủ truyêṇ ngăń Hai
đưá trẻ của Thạch Lam theo líthuyêt́ vềhoaṭ động GT đem laị những chuyên̉
biêń
tićh cưc
trong giờhoc
: không khígiờhọc sôi nổi, hào hứng; quan hệ giữa
GV vàHS biǹ h đẳng, cởi mở, được xây dựng trên tinh thần cộng tác tićh cực;
quan hệ giưã HS vàvăn ban̉ (thông qua câù nối làGV) cóchiêù sâu, đaṭ hiêụ
quả thiêt́ thực khi cać
em chiếm lĩnh văn bản, từng bươć
GT vơí tư tương nghệ
thuật của nhàvăn. Vai tròHS thưc sự thay đổi, chủ động, sanǵ taọ liñ h hội tri
thưć, tham gia baỳ tỏ quan điêm,̉ trao đổi, thaỏ luâṇ vềcać vâń đềnaỷ sinh khi
tiêṕ
nhận tać
phẩm. Các GV dạy thực nghiệm đều chỉ ra nhưñ g điểm tích cực
trong việc dạy học đoc hiểu truyện ngăń thuyêt́ vềhoạt động GT như sau:
+ Dạy học đoc hiểu truyện ngăń
Hai đưá
Hai đưá
trẻ của Thạch Lam theo lí
trẻ của Thạch Lam theo lí
thuyêt́ vềhoạt động GT đòi hỏi cao vềnăng lực văn hoc, năng lực văn hóa và
khả năng tổ chưć
cać
hoạt động cua GV, GV cóđiều kiện tốt nhất để quan tâm
tơí đời sống tình cảm, tinh thần, sở thích, thị hiếu, năng lực cua từng HS.
+ Dạy học đoc hiểu truyện ngắn
Hai đưá
trẻ của Thạch Lam theo lí
thuyêt́ vềhoạt động GT giuṕ GV cóđiêù kiêṇ reǹ luyêṇ cać kĩnăng GT (nghe,
noí, đọc, viết), kĩnăng văn học cho HS, đặc biệt làcać kĩnăng vèphân tích,
thẩm biǹ h cać chi tiêt,́ hình anh̉ trong văn ban̉ truyên.̣
+ Dạy học đoc hiểu truyện ngăń
Hai đưá
trẻ của Thạch Lam theo lí
thuyêt́ vềhoạt động GT giuṕ
GV cóthê
vận dung một cách tinh tếnhững tri
thưć
liên môn, nhưñ g tri thưć
văn hoá, lịch sử, xãhội vào các hoạt động dạy
học, phùhợp vơí yêu cầu vềtích hợp hiện nay.
+ Nhiều GV được hỏi đều cho rằng, ứng dụng các hoạt động dạy học đọc hiểu truyện ngắn Hai đứa trẻ của Thạch Lam theo líthuyết vềhoạt động
GT giúp HS bám sat́ ngay văn bản từkhâu chuẩn bị ơ nhà, tránh tình trạng
xa rời văn bản. Ở
trên lớp, GV hoàn toaǹ
tô chức được các hoạt động đối
thoại, trao đổi giữa các nhóm HS với nhau, giưã GV, một phương pháp học tập tích cực.
HS vơí HS vàgiưã
HS vơí
Đôí vơí HS:
Qua việc khảo sat́ bằng phiếu hỏi đối với HS, chuń g tôi đãthu được một sốkết quả khả quan:
+ Trươć
khi đến lơṕ
cać
em chuẩn bị baì nghiêm túc, cónhưñ g hiểu biết
nhât́ đinh vềtác giả, tác phẩm, tạo cơ sở cho việc tìm hiểu bài ở trên lớp.
+ Phâǹ
lớn các em được hỏi đều tham gia tićh cực cać
hoạt động trao đổi,
thảo luận nhoḿ , thićh bộc lộ quan điêm̉ riêng vềtać phâm̉ vàmong muốn được
mọi ngươì lắng nghe ýkiến cua mình.
+ Đặc biệt HS cać
lơṕ
đều hiểu bài ngay tại lơṕ , nhưñ g nhu cầu vềtình
cảm cua các em luôn được GV quan tâm, chia sẻ.
3.4.2. Kêt́ quả đo nghiệm.
Sau khi đãhoàn thaǹ h việc dạy học thực nghiệm vàdạy học đôí chứng, chuń g tôi tiến haǹ h kiểm tra. Kết quả đo nghiệm làkết quả của hai đề kiểm tra (ở phần lục 04) được hoi theo hươń g hoạt động GT. Chuń g tôi cuñ g căn cứ
một phâǹ
vaò
việc thực hiện phiếu hoc tập cua HS, đồng thời căn cứvào số
lượng HS xung phong phat́ biểu, chất lượng câu trả lơì, mưć độ tâp̣ trung tư
duy của HS trươć
cać
tiǹ h huống vàcać
câu hỏi cóvấn đềđể đối chiếu với lớp
đôí chứng, từđótìm ra kết quả đo nghiệm.
Sốlớp thực nghiệm: 2 Sốlớp đối chứng: 2
Tổng sốbài đối chứng: 82
Bang thôń g kê kết quả thực nghiệm (Thang điểm: Khá Gioi: Từ7 điểm
đêń 10 điêm;̉ Trung biǹ h: Từ5 điêm̉ đêń 6 điêm;̉ Yêú Kem:́ Từ4 điêm̉ trở
xuôń g)
Lơṕ | Kêt́ quả | Lơṕ đối | Kết quả |
thực nghiệm | KG | TB | Y | chưń g | KG | TB | Y | |
Nguyễn Tât́ Thaǹ h | 11A1 41HS | 23 56,0% | 18 43,9% | 0 0% | 11A2 40HS | 15 37,5% | 23 57.5% | 2 5% |
Băć Kiêń Xương | 11A5 40HS | 20 50% | 17 42,5% | 3 7,5% | 11A8 42HS | 12 28,5% | 26 61,9% | 4 9,5% |