Hiệu Quả Kháng Phytophthora Capsici Trên Đoạn Thân Hồ Tiêu

không có sự khác biệt về mặt thống kê giữa các nghiệm thức xử lý với các chủng vi khuẩn RB.DS29, RB.BH15và RB.EK2. Khi so sánh chiều dài đoạn thân bị nấm xâm lấn ở nghiệm thức xử lý với các chủng vi khuẩn với đối chứng 2 (đoạn thân hồ tiêu không xử lý vi khuẩn và lây nhiễm nấm) ghi nhận hiệu quả kháng nấm đạt từ 90,97%

- 98,61% (ngoại trừ chủng RB.CJ35 có hiệu quả kháng nấm đạt 0%). Kết quả này cao hơn so với kết quả của Dinu và cộng sự (2007) khi đánh giá khả năng kháng Phytophthora trên đoạn thân hồ tiêu với hiệu quả kháng nấm của 19 chủng phân lập từ 4,7 % đến 77,4%. Trong đó, 10 chủng gây hiệu quả ức chế hơn 50% [122].

Bảng 3.2. Hiệu quả kháng Phytophthora capsici trên đoạn thân hồ tiêu

Nghiệm

thức

Chiều dài đoạn thân bị nấm xâm lấn (cm)	Hiệu quả kháng nấm(%)
RB.DS29	0,11±0,03de	98,61±0,24a
RB.BH15	0,14±0,05de	98,19±0,64ab
RB.EK2	0,17±0,05cd	97,92±0,72ab
RB.CJ35	8,00±0,00a	0,00±0,00d
RB.CS1	0,31±0,06c	96,11±0,48b
RB.CP15	0,72±0,1bd	90,97±1,68c
RB.EK4	0,59±0,13b	92,64±1,46c
ĐC 1	0,00±0,00a	100,00±0,00a
ĐC 2	8,00±0,00e	0,00±0,00d
P	**	**
CV%	0,85	1,72

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 224 trang tài liệu này.

Ghi chú: ĐC 1: Đối chứng không lây nhiễm đoạn thân với Phytophthora; ĐC 2: Đối chứng lây nhiễm đoạn thân với Phytophthora; ** Khác biệt có ý nghĩa thống kê ở mức p<0,01, các chữ cái giống nhau trên cùng một cột thể hiện sự khác biệt không có ý nghĩa thống kê theo trắc nghiệm phân hạng Duncan’s Multiple Rang Test.

Hình 3.3 Chiều dài của đoạn thân hồ tiêu sau 4 ngày lây nhiễm Phytophthora

Như vậy, 3 chủng vi khuẩn RB.DS29, RB.BH15, RB.EK2 có hoạt tính kháng Phytophthora mạnh trên đoạn thân hồ tiêu. Tuy nhiên để tuyển chọn được chủng vi khuẩn có tiềm năng kháng Phytophthora cao nhất trong số 7 chủng vi khuẩn vùng rễ đã tuyển chọn được trong điều kiện invitro, nghiên cứu cần tiến hành đánh giá trên cây hồ tiêu con trong điều kiện vườn ươm.

3.1.1.2. Tuyển chọn các chủng vi khuẩn vùng rễ cây hồ tiêu có tiềm năng kháng nấm Fusarium oxysporum trong điều kiện in vitro

Để tuyển chọn các chủng vi khuẩn có khả năng đối kháng nấm Fusarium sp. gây bệnh chết chậm trên cây hồ tiêu, 269 chủng vi khuẩn vùng rễ phân lập tại 3 tỉnh Tây Nguyên đã được nuôi cấy trên môi trường PGA cùng với nấm Fusarium sp.

Bảng 3.3. Khả năng đối kháng của các chủng vi khuẩn vùng rễ đối với nấm Fusarium trong điều kiện in vitro

Chủng	Rtb(cm)	HSĐK (%)	TT	Chủng	Rtb(cm)	HSĐK(%)
1	RB.DC6	3,5	12,5±0,07 u	25	RB.KN4	3,0	25,00±0,03o
2	RB.DC16	2,2	43,75±0,05c	26	RB.KN5	3,0	23,75±0,04p
3	RB.CP5	3,3	17,50±0,17s	27	RB.KN6	3,0	23,75±0,04p
4	RB.CP12	2,5	37,50±0,07h	28	RB.KN9	3,0	23,75±0,04p
5	RB.CP15	2,9	26,25±0,01n	29	RB.KN10	3,4	15,00±0,02t
6	RB.CP17	3,2	18,75±0,04r	30	RB.CJ1	3,4	15,00±0,01t
7	RB.CS21	3,5	12,50±0,07u	31	RB.CJ2	3,5	12,50±0,07u
8	RB.CS33	3,5	12,50±0,05u	32	RB.CJ3	3,5	12,50±0,06u
9	RB.EK2	1,3	66,25±0,02a	33	RB.CJ4	2,3	42,50±0,07d
10	RB.EK3	3,3	17,50±0,00s	34	RB.CJ10	3,5	12,50±0,01u
11	RB.EK4	2,7	31,25±0,03k	35	RB.CJ12	2,3	41,25±0,06e
12	RB.EK5	2,6	35,00±0,01j	36	RB.CJ13	3,5	12,50±0,00u
13	RB.EK6	2,7	31,25±0,02k	37	RB.CJ27	2,1	47,50±0,06b
14	RB.EK7	3,0	23,75±0,00p	38	RB.CJ32	3,4	15,00±0,00t
15	RB.EK8	3,0	25,00±0,01o	39	RB.CJ41	2,2	43,75±0,03c
16	RB.EK9	2,3	40,83±0,01f	40	RB.DS1	2,6	35,00±0,09j
17	RB.EK10	3,1	21,25±0,02q	41	RB.DS22	3,5	12,50±0,00u
18	RB.EK11	2,8	30,00±0,01l	42	RB.DS28	3,0	25,00±0,07o
19	RB.EK12	3,2	18,75±0,02r	43	RB.DS32	3,0	23,75±0,05p
20	RB.EK13	2,5	36,25±0,00i	44	RB.DL3	2,5	37,50±0,01h
21	RB.EK14	2,5	36,25±0,01i	45	ĐC	4,0	0u
22	RB.EK15	2,4	40,00±0,03g		P	-	**
23	RB.EK17	2,9	27,5±0,03m		CV%	-	0,41
24	RB.BH14	3,5	12,50±0,04u

Ghi chú: R: Bán kính tản nấm Fusarium cấy trên đĩa đối kháng; ĐC: Đĩa nấm bệnh Fusarium; HSĐK: hiệu suất đối kháng; ** Khác biệt có ý nghĩa thống kê ở mức p<0,01, các chữ cái giống nhau trên cùng một cột thể hiện sự khác biệt không có ý nghĩa thống kê theo trắc nghiệm phân hạng Duncan’s Multiple Rang Test.

Qua kết quả trình bày ở bảng 3.3 và quan sát trực tiếp sự phát triển của nấm gây bệnh trên đĩa petri sau 7 ngày nuôi cấy, nghiên cứu tuyển chọn được 44 chủng vi khuẩn có khả năng kháng nấm Fusarium oxysporum với hiệu suất đối kháng đạt từ 12,5% đến 66,25%. Có sự khác biệt về mặt thống kê giữa chủng RB.EK2 so với các chủng còn lại (p<0,01) với hiệu suất đối kháng nấm cao nhất đạt 66,25% gấp 5,3 lần các chủng RB.DC6, RB.CS21, RB.CS33, RB.CJ2, RB.CJ3, RB.CJ10, RB.CJ13,

RB.BH14. Trong đó, 6 chủng có hiệu suất đối kháng nấm cao nhất bao gồm RB.EK2, RB.DC16, RB.CJ4, RB.CJ12, RB.CJ27 và RB.CJ41 với hoạt tính kháng nấm đạt 41,25% đến 66,25% (hình 3.4). Nhìn chung, các chủng vi khuẩn vùng rễ có hoạt tính kháng nấm Fusarium oxysporum được phân lập chủ yếu tại huyện Cư Jut của tỉnh Đắk Nông (4 chủng bao gồm RB.CJ4, RB.CJ12, RB.CJ27 và RB.CJ41).

Hình 3.4. Khả năng đối kháng nấm bệnh Fusarium của 6 chủng vi khuẩn vùng rễ

Kết quả này thấp hơn kết quả nghiên cứu của Nguyễn Thị Kim Cúc và cộng sự (2014) đã tuyển chọn được một số chủng vi khuẩn Bacillus spp. có khả năng kháng nấm Fusarium solani từ 47,52% đến 70,92%, trong đó chủng Bacillus sp. F9 có hoạt tính kháng nấm cao nhất [138]. Tuy nhiên, kết quả kháng nấm trong nghiên cứu này lại cao hơn so với kết quả của Morsy và cộng sự (2009), khả năng kháng nấm Fusarium solani gây bệnh trên cây cà chua của vi khuẩn Bacillus sp. đạt 34,4% [139] và kết quả của Wang và cộng sự (2009) khả năng kháng nấm Fusarium oxysporum của chủng Bacillus licheniformis CHM1 là 51,61% [140]. Có lẽ hiệu quả ức chế Fusarium sp. của các chủng vi khuẩn vùng rễ còn phụ thuộc vào từng loài nấm bệnh

và ký chủ của chúng.

* Trong điều kiện in vivo (trên đoạn thân hồ tiêu)

Đoạn thân hồ tiêu có chiều dài 8 cm (chứa một đốt thân) được xử lý với các chủng vi khuẩn vùng rễ đã được tuyển chọn từ thí nghiệm trước bao gồm RB.EK2, RB.DC16, RB.CJ4, RB.CJ12, RB.CJ27, RB.CJ41 và lây nhiễm với nấm Fusarium sp. để xác định chiều dài đoạn thân bị nấm xâm lấn. Từ đó, tuyển chọn chủng vi khuẩn vùng rễ có hoạt tính kháng nấm bệnh cao trong điều kiện in vivo.

Bảng 3.4. Khả năng kháng nấm Fusarium sp. trên đoạn thân hồ tiêu của 06 chủng vi khuẩn vùng rễ cây hồ tiêu

Nghiệm thức

Chiều dài đoạn thân bị nấm xâm lấn(cm)	Hiệu quả đối kháng (%)
RB.EK2	1,00±0,19c	87,5±2,38c
RB.DC16	0,92±0,07c	88,5±0,87c
RB.CJ 4	0,99±0,11c	88,5±1,38c
RB.CJ 12	1,33±0,08b	83,33±1,01c
RB.CJ 27	0,89±0,06c	88,33±0,72c
RB.CJ 41	0,80±0,07c	90,00±0,87b
ĐC1	0,00±0,00d	100,00±0,00a
ĐC2	8,00±0,00a	0,00±0,00d
P	**	**
CV%	5,33	1,48

Ghi chú: ĐC1: không lây nhiễm đoạn thân với nấm Fusarium; ĐC 2: lây nhiễm đoạn thân với nấm Fusarium; ** Khác biệt có ý nghĩa thống kê ở mức p<0,01, các chữ cái giống nhau trên cùng một cột thể hiện sự khác biệt không có ý nghĩa thống kê theo trắc nghiệm phân hạng Duncan’s Multiple Rang Test.

Hình 3.5. Khả năng kháng nấm Fusarium sp. của 06 chủng vi khuẩn vùng rễ trên đoạn thân hồ tiêu

Kết quả ở bảng 3.4 và hình 3.5 cho thấy, có sự khác biệt về chiều dài đoạn thân

bị nấm xâm lấn và hiệu quả đối kháng nấm ở các nghiệm thức xử lý với các chủng vi khuẩn vùng rễ so với đối chứng ĐC2 (p<0,01). Chiều dài đoạn thân kháng bị nấm xâm lấn ở các nghiệm thức xử lý với vi khuẩn vùng rễ đạt từ 0,8cm – 1,33cm với hiệu quả kháng nấm từ 83,33% - 90,00% và đạt cao nhất ở nghiệm thức xử lý với chủng RB.CJ41. Trong khi đó ở nghiệm thức đối chứng (ĐC2) ngâm đoạn thân trong dịch bào tử nấm bệnh, đoạn thân hồ tiêu bị nấm xâm lấn hoàn toàn (8cm) với hiệu quả kháng nấm là 0%.

3.1.1.3. Tuyển chọn các chủng vi khuẩn vùng rễ có tiềm năng kháng tuyến trùng trong điều kiện in vitro

Sau khi sàng lọc sơ bộ các chủng đã phân lập tại Đắk Lắk, Đắk Nông và Gia Lai, nghiên cứu đã tuyển chọn được 43 chủng vi khuẩn vùng rễ có hoạt tính kháng tuyến trùng. Xây dựng phương trình tương quan giữa mật độ tế bào vi khuẩn và giá trị OD610nm của 43 chủng để tuyển chọn các chủng có khả năng kháng tuyến trùng cao trong điều kiện in vitro.

Kết quả ghi nhận ở bảng 3.5 cho thấy, tỷ lệ tử vong tuyến trùng của 43 chủng vi khuẩn vùng rễ phân lập tại 3 tỉnh Tây Nguyên đạt từ 73% đến 96,33% với 6 chủng vi khuẩn vùng rễ có tỷ lệ tử vong tuyến trùng Meloidogyne sp. cao nhất đạt từ 91,33 đến 96,33% bao gồm 3 chủng phân lập tại Đắk Lắk là RB.EK7, RB.BH11, RB.EK2, 02 chủng phân lập tại Đắk Nông là RB.DS33, RB.CJ4 và 01 chủng phân lập tại tỉnh Gia Lai là RB.CS30. Trong đó, chủng RB.EK7 có tỷ lệ tử vong tuyến trùng cao nhất gấp 1,01 lần đến1,41 lần so với các chủng còn lại. 6 chủng này được lựa chọn cho nghiên cứu đánh giá tiềm năng kháng tuyến trùng của các chủng vi khuẩn vùng rễ trong điều kiện vườn ươm.

Sáu chủng tuyển chọn có hoạt tính kháng tuyến trùng cao hơn nghiên cứu của Ann và cộng sự (2013) đã phân lập được 4 chủng vi khuẩn vùng rễ có hoạt tính kháng tuyến trùng tại các vườn trồng hồ tiêu ở Malaysia [141]. Trong số các chủng này, hai chủng Bacillus spp MPB04 và MPB93 có hoạt tính kháng tuyến trùng lần lượt đạt 76,4 và 50,6%, có thể tiêu diệt tuyến trùng trong vòng 2 giờ và phá hủy hoàn toàn tuyến trùng trong vòng 12 giờ. Tuy nhiên, khả năng ức chế tuyến trùng M. incognita J2 của 6 chủng này lại thấp hơn 3 chủng B. megaterium, A. radiobacter và C. davisae đạt 98,3%, 97,3% và 94,6% trong nghiên cứu của Mekete và cộng sự (2009) khi đánh giá ảnh hưởng của dịch lọc từ vi khuẩn vùng rễ cây cà phê kháng tuyến trùng Meloidogyne incognita [142]. Kết quả nghiên cứu của chúng tôi cũng cao hơn so với Nguyễn Thị Hạnh và cộng sự (2019) tiến hành nghiên cứu hoạt tính đối kháng tuyến trùng Meloidogyne incognita của vi khuẩn vùng rễ cây hồ tiêu [143]. Kết quả cho

thấy, 3 chủng vi khuẩn BMT10, BMT11, BMT15 có hoạt tính đối kháng cao với tỷ lệ tử vong của tuyến trùng lần lượt đạt 81,67%, 98,33%, 88,33%.

Bảng 3.5. Tỷ lệ tử vong tuyến trùng của 43 chủng vi khuẩn vùng rễ

STT

Chủng	Tỷ lệ tử vong (%)	STT	Chủng	Tỷ lệ tử vong (%)
1	RB.EK1	73±0,06jk	25	RB.DS5	81,00±0,11c-j
2	RB.EK2	91,33±0,01a-c	26	RB.DS9	83,00±0,06c-j
3	RB.EK4	88,33±0,06a-f	27	RB.DS10	85,00±0,11a-i
4	RB.EK7	96,33±0,02a	28	RB.DS11	87,33±0,01a-h
5	RB.EK9	90,33±0,02a-d	29	RB.DS16	84,00±0,01b-j
6	RB.EK10	90,33±0,07a-d	30	RB.DS18	78,67±0,08e-k
7	RB.EK12	78,67±0,06e-k	31	RB.DS19	77,00±0,06f-k
8	RB.KN3	90,33±0,02a-d	32	RB.DS20	85,67±0,05a-i
9	RB.KN5	74,67±0,12i-k	33	RB.DS33	91,33±0,04a-c
10	RB.KN6	88,00±0,03a-h	34	RB.DL3	82,67±0,03c-j
11	RB.KN7	76,00±0,13h-k	35	RB.CJ4	95,00±0,04ab
12	RB.KN8	83,67±0,10 b-j	36	RB.CS5	87,33±0,05a-h
13	RB.KN10	78,67±0,05e-k	37	RB.CS6	76,67±0,06g-k
14	RB.KN11	85,00 ±0,01a-i	38	RB.CS7	81,00±0,07c-j
15	RB.KN12	68,33±0,11k	39	RB.CS22	83,33±0,04c-j
16	RB.BH3	90,00±0,04a-e	40	RB.CS25	83,00±0,05c-j
17	RB.BH6	88,00±0,03a-g	41	RB.CS30	91,33±0,02a-c
18	RB.BH7	78,00±0,14f-k	42	RB.DC12	83,33±0,02c-j
19	RB.BH8	78,33±0,03f-h	43	RB.DC13	84,33±0,02b-j
20	RB.BH11	91,67±0,05a-c	44	ĐC nước	8,00±0,02m
21	RB.BH13	79,00±0,06d-k	45	ĐC mt	29,33±0,04l
22	RB.BH14	80,33±0,02c-j		P	**
23	RB.DS1	90,67±0,03a-c		CV%	6,67
24	RB.DS2	77,00±0,03f-k

Ghi chú: ĐC: đối chứng; mt: Môi trường; ** Khác biệt có ý nghĩa thống kê ở mức p<0,01, các chữ cái giống nhau trên cùng một cột thể hiện sự khác biệt không có ý nghĩa thống kê.

Kết luận chung: từ 269 chủng vi khuẩn đã phân lập từ vùng rễ cây hồ tiêu tại 3 tỉnh Tây Nguyên, nghiên cứu đã tuyển chọn được 7 chủng vi khuẩn RB.BH15,

RB.EK2, RB.CP15, RB.CJ35, RB.CS1,RB.EK4 và RB. DS29 kháng Phytophthora

capsici cao nhất với hiệu suất đối kháng đạt từ 62,67% đến 65,33%; 6 chủng vi khuẩn có hoạt tính kháng nấm Fusarium oxysporum bao gồm RB.EK2, RB.DC16, RB.CJ4, RB.CJ12, RB.CJ27 và RB.CJ41 với hoạt tính kháng nấm đạt 41,25% đến 66,25%; 6 chủng vi khuẩn vùng rễ có hoạt tính kháng tuyến trùng cao nhất bao gồm RB.EK7, RB.CJ4, RB.EK2, RB.DS33, RB.BH11, RB.CS30 với hoạt tính kháng tuyến trùng trên 90%. Các chủng này được sử dụng cho nghiên cứu tuyển chọn các chủng vi khuẩn vùng rễ cây hồ tiêu có tiềm năng kháng Phytophthora capsici, Fusarium oxysporum, tuyến trùng Meloidogyne gây bệnh rễ ở cây hồ tiêu trong điều kiện vườn ươm nhằm đánh giá ảnh hưởng của các chủng vi khuẩn vùng rễ đến sinh trưởng cũng như các chỉ tiêu về bệnh trên cây hồ tiêu vườn ươm từ đó tuyển chọn được chủng có tiềm năng kháng cao nhất ứng dụng trong nghiên cứu sản xuất chế phẩm sinh học kiểm soát bệnh hại rễ trên cây hồ tiêu.

3.1.2. Tuyển chọn các chủng vi khuẩn vùng rễ cây hồ tiêu có tiềm năng kháng Phytophthora, Fusarium, tuyến trùng Meloidogyne gây bệnh rễ ở cây hồ tiêu trong điều kiện vườn ươm

3.1.2.1. Tuyển chọn các chủng vi khuẩn vùng rễ có tiềm năng kháng Phytophthora capsici trong điều kiện vườn ươm

* Ảnh hưởng của chủng vi khuẩn vùng rễ đến sinh trưởng của cây hồ tiêu

Sinh trưởng của cây là một chỉ tiêu quan trọng để đánh giá khả năng kiểm soát bệnh của các chủng vi khuẩn. Cây hồ tiêu có khả năng sinh trưởng mạnh chứng tỏ khả năng ức chế nấm bệnh càng cao của chủng vi khuẩn. Sau 90 ngày lây nhiễm với nấm bệnh, cây hồ tiêu trong bầu được được đo các chỉ tiêu về sinh trưởng (Bảng 3.6).

Đối với các chỉ tiêu sinh trưởng về lá và thân cây hồ tiêu, kết quả thể hiện ở bảng 3.6 cho thấy, các chủng vi khuẩn tuyển chọn đều tác động lên số lá tăng từ 44,98% đến 190,33% so với đối chứng ĐC1 và ĐC2. Trong các nghiệm thức xử lý vi khuẩn, số lá/cây hồ tiêu có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê (p<0,01) ở nghiệm thức RB.DS29 so với các nghiệm thức RB.CJ35, RB.EK2, RB.CP15, RB.CS1. Số lá gấp 1,38 lần đến 2,9 lần được thể hiện thông qua số lá nhiều, to, cứng cáp hơn. Tuy nhiên, không có sự khác biệt về mặt thống kê giữa các nghiệm thức RB.EK4 (6,67 lá), RB.BH15 (7 lá) và ĐC1 (6,67 lá).

Bên cạnh số lá, diện tích lá cây hồ tiêu có sự khác biệt về mặt thống kê (p<0,01) giữa nghiệm thức RB.EK2 và RB.BH15 so với các nghiệm thức còn lại. Diện tích lá

đạt thấp nhất ở nghiệm thức đối chứng ĐC2 (1367,3mm2) và cao nhất ở nghiệm thức RB.EK2 đạt 2372 mm2. Ở các nghiệm thức còn lại, diện tích lá tăng từ 15,94% đến 73,48% so với đối chứng ĐC2.

Bảng 3.6. Ảnh hưởng của chủng vi khuẩn đến sinh trưởng thân, lá của cây hồ tiêu sau 90 ngày lây nhiễm Phytophthora capsici

Nghiệm thức

Số lá/ dây tiêu	Diện tích lá (mm2)	Đường kính thân (mm)	Khối lượng tươi (g)	Chlorophyll (mg/g)
Số lá/ dây tiêu	Diện tích lá (mm2)	Đường kính thân (mm)	Khối lượng tươi (g)	a	b
RB.EK4	6,67±0,62ab	1891,30±116,33bc	3,40±0,20a	8,85±2,51a-c	0,35±0,07cd	0,28±0,09ab
RB.CJ35	5,67±1,60b	1705,00±74,48cd	3,26±0,19ab	7,47±01,81bc	0,35b±0,01cd	0,21±0,06bc
RB.EK2	6,00±1,60b	2372,00±288,02a	3,23±0,09ab	8,61±1,72a-c	0,46±0,07a	0,37±0,03a
RB.CP15	5,67±2,61b	1585,30±96,29de	3,30±0,14b	7,47±1,95bc	0,33±0,07d	0,28±0,02a-c
RB.DS29	9,67±,1,50a	2026,70±91,59b	3,23±0,14ab	10,99±1,26a	0,44±0,01a	0,32±0,03ab
RB.CS1	5,67±1,23b	1640,30±140,38cd	3,23±0,21ab	6,15±1,09cd	0,42±0,02a-c	0,29±0,03abc
RB.BH15	7,00±0,43ab	2141,30±131,69ab	3,40±0,10a	8,43±0,80a-c	0,43±0,02ab	0,28±0,01ab
ĐC 1	6,67±0,96ab	2026,30±121,22b	3,30±0,11b	9,55±0,79ab	0,32±0,01d	0,22±0,02bc
ĐC2	3,33±1,94b	1367,30±168,01e	3,06±0,17b	5,44±0,92c	0,30±0,02d	0,17±0,04c
P	**	**	**	*	**	**
CV%	22,17	8,40	3,69	23,48	8,52	17,14

Ghi chú: ĐC 1: Đối chứng không lây nhiễm đoạn thân với Phytophthora; ĐC 2: Đối chứng lây nhiễm đoạn thân với Phytophthora. * Khác biệt có ý nghĩa thống kê ở mức p<0,05;

** Khác biệt có ý nghĩa thống kê ở mức p<0,01, các chữ cái giống nhau trên cùng một cột thể hiện sự khác biệt không có ý nghĩa thống kê theo trắc nghiệm phân hạng Duncan’s Multiple Rang Test

Ngoài ra, các chủng vi khuẩn vùng rễ cũng tác động đến đường kính thân và trọng lượng thân tươi của cây hồ tiêu và có sự khác biệt về mặt thống kê giữa các nghiệm thức thí nghiệm. Khi so sánh các nghiệm thức lây nhiễm nấm và xử lý vi khuẩn với đối chứng lây nhiễm nấm không xử lý vi khuẩn (ĐC2), đường kính cây hồ tiêu gấp 1,05 lần đến 1,11 lần. Trong đó, nghiệm thức xử lý RB.EK4 và RB.BH15 cây hồ tiêu có đường kính thân cao nhất đạt 3,4mm và khác biệt có ý nghĩa so với nghiệm thức ĐC2 ở mức p<0,01. Tuy nhiên, cây hồ tiêu ở nghiệm thức RB.DS29 lại có khối lượng tươi cao nhất tăng 102,02% so với cây hồ tiêu ở nghiệm thức ĐC2. Ở các nghiệm thức còn lại khối lượng thân tươi tăng từ 13,05% đến 62,68% (Bảng 3.6). Khi đánh giá hàm lượng Chlorophyll (mg/g) trong lá cây hồ tiêu vườn vươm cũng cho thấy, giữa các nghiệm thức có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê ở mức