Chỉ Đạo Đánh Giá Chỉ Số Cải Cách Thủ Tục Hành Chính Của Các Bộ, Cơ Quan

Việc tổ chức thực thi đơn giản hóa thủ tục hành chính nhằm từng bước sửa đổi, bổ sung hệ thống thủ tục hành chính theo phương án đã được Chính phủ phê duyệt tại 25 Nghị quyết chuyên đề năm 2010 là một nội dung trọng tâm trong công tác cải cách thủ tục hành chính từ năm 2011 đến nay đã được các Bộ, ngành, các cấp tích cực tổ chức thực hiện.

Tính đến năm 2020, các Bộ, ngành đã ban hành theo thẩm quyền hoặc trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành các VBQPPL để đơn giản hóa hàng nghìn TTHC đã được Chính phủ phê duyệt tại 25 Nghị quyết chuyên đề. Như vậy, về cơ bản Đề án 30 đã hoàn thành mục tiêu đề ra, các TTHC còn lại liên quan đến việc sửa đổi luật, pháp lệnh sẽ được thực hiện theo chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội.

2.2.1.2. Chỉ đạo đánh giá chỉ số cải cách thủ tục hành chính của các Bộ, cơ quan ngang Bộ

Chỉ số cải cách TTHC của các Bộ, cơ quan ngang Bộ là một kênh quan trọng để đánh giá trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan HCNN cấp Bộ trong cải cách TTHC. Vì vậy, căn cứ Quyết định số 1294/QĐ-BNV ngày 03/12/2012 của Bộ trưởng Bộ Nội vụ, người đứng đầu cơ quan HCNN cấp Bộ có căn cứ, cơ sở thực hiện trách nhiệm cải cách TTHC trong quản lý ngành, lĩnh vực với những tiêu chí tương đối cụ thể và minh bạch.

Đánh giá chung có thể thấy rằng, công tác CCHC nói chung, cải cách TTHC nói riêng đã được người đứng đầu các Bộ, ngành quan tâm chỉ đạo thực hiện. Theo kết quả xác định Chỉ số CCHC (PAR INDEX) năm 2014 của các Bộ, cơ quan ngang Bộ đã cho thấy những nỗ lực và kết quả đạt được trong tổ chức thực hiện CCHC nói chung.

Thông qua kết quả đánh giá các chỉ số cải cách TTHC hàng năm sẽ tạo cơ sở cho các Bộ, ngành có những giải pháp phấn đấu nâng chỉ số CCHC cho những năm tiếp theo, góp phần đáp ứng các yêu cầu thực hiện TTHC của người dân, doanh nghiệp.

2.2.2. Thực hiện trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan hành chính nhà nước cấp Bộ trong kiểm soát thủ tục hành chính

2.2.2.1. Chỉ đạo điều hành, tổ chức nhân sự làm công tác kiểm soát thủ tục hành chính

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 105 trang tài liệu này.

- Thực hiện nhiệm vụ được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao, hàng năm người đứng đầu các Bộ, cơ quan ngang Bộ đã ban hành kịp thời các văn bản nhằm quán triệt và tổ chức thực hiện công tác kiểm soát TTHC. Hầu hết, các bộ, ngành đều có Kế hoạch kiểm soát TTHC, Kế hoạch rà soát quy định TTHC, Kế hoạch kiểm tra việc thực hiện hoạt động kiểm soát TTHC. Nhiều Bộ, ngành đã tiến hành tổ chức hội nghị quán triệt Kế hoạch triển khai công tác kiểm soát TTHC. Kết quả cho thấy, một số Bộ, ngành đã đạt được một số kết quả nổi bật trong công tác cải cách TTHC như: Năm 2015, Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã bãi bỏ 11 thành phần hồ sơ liên quan tới việc giải quyết hưởng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, giao dịch về bảo hiểm xã hội được thực hiện qua môi trường internet, giảm số lần giao dịch mà doanh nghiệp phải tiến hành mỗi năm từ 12 lần xuống còn 1 lần; Bộ Công Thương tổ chức thực hiện thí điểm cấp chứng nhận xuất xứ (C/O) qua mạng nhằm giải quyết “gánh nặng” về TTHC cho các doanh nghiệp xuất nhập khẩu; đồng thời chỉ đạo Tổng cục Thuế Bộ Tài chính chính thức ban hành quy trình kiểm tra thuế hướng tới mục tiêu CCHC, tránh gây phiền nhiễu cho người nộp thuế, theo đó, các Cục Thuế sẽ thực hiện kiểm tra tại trụ sở người nộp thuế không quá 1 lần/năm; nếu kế hoạch kiểm tra của cơ quan Thuế cấp dưới có sự chồng chéo với kế hoạch của cơ quan Thuế cấp trên thì thực hiện theo kế hoạch cơ quan cấp trên; Tổng cục Hải quan chính thức triển khai trên toàn bộ hệ thống cảng biển quốc tế của cả nước cơ chế một cửa quốc gia, tạo điều kiện cho việc thông quan hàng hóa được thuận lợi, nhanh gọn, góp phần cải thiện môi trường kinh doanh, giải phóng nguồn lực xã hội, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

- Tính từ đầu nhiệm kỳ Chính phủ khóa XIV đến tháng 11/2020, đã cắt giảm 3.893/6.191 điều kiện kinh doanh; 6.776/9.926 danh mục hàng hóa phải kiểm tra chuyên ngành; tổng chi phí xã hội tiết kiệm được khoảng hơn 18 triệu ngày công/năm, tương đương hơn 6.300 tỷ đồng/năm. Các bộ, ngành đã có phương án xử lý 1.501 mặt hàng có chồng chéo về thẩm quyền.

- Để triển khai công tác kiểm soát TTHC, đội ngũ công chức chuyên trách được Bộ, ngành được quan tâm, củng cố, kiện toàn. Hầu hết các Bộ, ngành đều bố trí công chức chuyên trách thực hiện kiểm soát TTHC và thiết lập đội ngũ đầu mối tại các Vụ, Cục, đơn vị thuộc Bộ. Tại các Bộ, cơ quan ngang Bộ, các đơn vị kiểm soát TTHC và hệ thống cán bộ đầu mối cũng đã dần thực hiện tốt, phát huy được vai trò tham mưu, đôn đốc, hướng dẫn thực hiện công tác kiểm soát TTHC, góp phần vào kết quả CCHC của Bộ, ngành. Hệ thống kiểm soát TTHC từ TW đến địa phương; Theo Nghị định 150/NĐ- CP năm 2016, bộ phận kiểm soát TTHC trực thuộc VPCP (Cục Kiểm soát TTHC); Cục Kiểm soát TTHC có chức năng tham mưu, giúp việc Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP thực hiện chức năng kiểm soát TTHC, cải cách TTHC trên phạm vi cả nước; tham mưu tổng hợp, điều phối giúp CP, TTgCP trong chỉ đạo, điều hành về CCHC, cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia (QĐ 1215). VPCP chịu trách nhiệm giúp CP thống nhất QLNN về công tác kiểm soát TTHC. Tại các bộ, cơ quan, địa phương: bộ phận kiểm soát TTHC thuộc văn phòng Bộ/văn phòng UBND tỉnh/thành phố có nhiệm vụ tham mưu, giúp việc người đứng đầu thực hiện công tác kiểm soát, cải cách TTHC.

- Về triển khai Kế hoạch đơn giản hóa TTHC ban hành kèm theo Quyết định số 08/QĐ-TTg ngày 06/01/2015 của Thủ tướng Chính phủ, các Bộ, ngành đều ban hành Kế hoạch và các văn bản chỉ đạo tổ chức rà soát, đơn giản hóa TTHC trọng tâm theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Tính đến

nay, các Bộ, cơ quan ngang Bộ đã rà soát, đơn giản hóa 13 nhóm TTHC trọng tâm đã hoàn thành hệ thống hóa TTHC, quy định liên quan; nhiều Bộ, cơ quan ngang Bộ đã ban hành danh mục TTHC chuẩn hóa thuộc phạm vi chức năng quản lý.

- Nhằm quán triệt, thực hiện hiện Chỉ thị số 13/CT-TTg ngày 10/6/2015 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan HCNN cấp Bộ trong cải cách TTHC, các Bộ, ngành đã kịp thời ban hành Kế hoạch thực hiện Chỉ thị thực hiện tăng cường trách nhiệm của người đứng đầu trong phạm vi ngành, lĩnh vực quản lý như Bộ Giao thông vận tải, Bộ Kế hoạch Đầu tư, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bộ Ngoại giao, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Quốc phòng, Bộ Tài chính, Bộ Tư pháp, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Bộ Xây dựng, Ủy ban dân tộc, Bảo hiểm xã hội Việt Nam...

2.2.2.2. Tổ chức thực hiện các nhiệm vụ chuyên môn thường xuyên về kiểm soát thủ tục hành chính

Thực hiện chức năng, nhiệm vụ được giao theo quy định tại Nghị định số 63/2010/NĐ-CP, Nghị định số 48/2013/NĐ-CP của Chính phủ, người đứng đầu các Bộ, cơ quan ngang Bộ đã chỉ đạo các tổ chức Pháp chế của Bộ duy trì có kết quả công tác tham gia ý kiến, thẩm định quy định TTHC tại dự án, dự thảo VBQPPL; tiếp nhận, xử lý phản ánh, kiến nghị về quy định hành chính. Bên cạnh đó, công tác đánh giá tác động về quy định TTHC, công bố, niêm yết công khai TTHC tại nơi giải quyết TTHC tiếp tục được các Bộ, ngành quan tâm, thực hiện với những kết quả cụ thể sau:

- Về việc thực hiện đánh giá tác động của TTHC.

Theo báo cáo của Văn phòng Chính phủ, các Bộ, ngành đã thực hiện việc đánh giá tác động TTHC tại dự thảo VBQPPL thuộc thẩm quyền ban hành. Tuy nhiên, qua việc kiểm tra công tác kiểm soát TTHC tại một số Bộ

cho thấy, vẫn còn tình trạng chưa thực hiện đúng và đầy đủ việc đánh giá tác động theo quy định tại Thông tư số 07/2014/TT-BTP của Bộ Tư pháp, trên cơ sở kết luận kiểm tra, các đơn vị này đã kịp thời khắc phục chấn chỉnh, sửa đổi, hủy bỏ các TTHC không được đánh giá tác động, không cần thiết tại các VBQPPL được ban hành nhằm tạo điều điều kiện thuận lợi cho cá nhân, tổ chức trong việc tiếp cận và thực hiện TTHC [9].

- Tham gia ý kiến và thẩm định quy định TTHC tại dự thảo VBQPPL có quy định về TTHC.

Hiện các Bộ, ngành vẫn đang tiếp tục tổ chức triển khai thực hiện công tác này nhằm giúp các cơ quan chủ trì soạn thảo loại bỏ được các TTHC không cần thiết, không hợp lý, không hợp pháp gây khó khăn cho người dân; đồng thời nâng cao được chất lượng của cácVBQPPL. Trong đó, có một số đơn vị thực hiện tương đối tốt công tác này như: Bộ Giao thông vận tải, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn...

- Về công bố, công khai TTHC trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về TTHC và niêm yết công khai tại nơi giải quyết TTHC.

Trong những năm gần đây, hầu hết các Bộ, cơ quan ngang Bộ đều thực hiện có kết quả việc công bố TTHC; một số đơn vị đã tích cực, chủ động nhập dữ liệu TTHC vào phầm mềm Cơ sở dữ liệu mới; việc niêm yết công khai TTHC tại nơi giải quyết cũng được thực hiện đúng quy định.

- Về tiếp nhận, xử lý phản ánh, kiến nghị về quy định hành chính.

Thực hiện Nghị định số 20/2008/NĐ-CP ngày 06/8/2008 của Chính phủ về tiếp nhận, xử lý phản ánh, kiến nghị của cá nhân, tổ chức về quy định hành chính, các Bộ, ngành đã công khai địa chỉ cơ quan, địa chỉ thư tín, số điện thoại chuyên dùng, website, email cơ quan có thẩm quyền tiếp nhận phản ánh kiến nghị của cá nhân, tổ chức về quy định hành chính.

- Việc tổ chức thực hiện kiểm tra công tác kiểm soát thủ tục hành chính.

Thực hiện quy định tại Thông tư 25/2014/TT-BTP của Bộ Tư pháp, nhiều Bộ, ngành đã ban hành kế hoạch và tổ chức kiểm tra việc thực hiện kiểm soát TTHC trong phạm vi thẩm quyền.

- Về rà soát, đánh giá thủ tục hành chính.

Thực hiện Nghị định 63/2010/NĐ-CP, Nghị định số 48/2013/NĐ-CP của Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương đã chủ động ban hành Kế hoạch rà soát quy định, TTHC và thực hiện việc rà soát các TTHC đang là rào cản đối với sự phát triển kinh tế, xã hội.

Bên cạnh đó, công tác truyền thông về kiểm soát TTHC cũng được các Bộ, ngành quan tâm, triển khai thực hiện dưới nhiều hình thức. Các chuyên trang, chuyên mục cải cách TTHC đã được xây dựng và thường xuyên đăng tin bài, cập nhật các hoạt động nổi bật về công tác này [9].

2.3. Đánh giá thực trạng thực hiện thể chế về trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan hành chính nhà nước cấp Bộ trong giải quyết TTHC ở Việt Nam

2.3.1. Ưu điểm

Thứ nhất, về ây dựng và hoàn thiện thể chế

Trong những năm qua, người đứng đầu cơ quan HCNN cấp bộ đã tham mưu cho Chính phủ ban hành một số VBQPPL liên quan đến cải cách TTHC như: Nghị định số 63/2010/NĐ-CP ngày 08 tháng 6 năm 2010 của Chính phủ về kiểm soát TTHC. Đây là VBQPPL đầu tiên đặt nền móng cho việc tổ chức triển khai công tác kiểm soát TTHC, cải cách TTHC một cách đồng bộ, thống nhất trên phạm vi toàn quốc. Tiếp đó, Chính phủ đã ban hành 05 Nghị định (Nghị định số 48/2013/NĐ-CP ngày 14 tháng 5 năm 2013; Nghị định số

92/2017/NĐ-CP ngày 07 tháng 8 năm 2017 sửa đổi, bổ sung một số điều của các nghị định liên quan đến kiểm soát TTHC; Nghị định số 61/2018/NĐ-CP ngày 23 tháng 4 năm 2018 về thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông trong giải quyết TTHC; Nghị định số 09/2019/NĐ-CP về chế độ báo cáo trong hoạt động của cơ quan HCNN; Nghị định số 45/2020/NĐ-CP ngày 22 tháng 5 năm 2020 về thực hiện TTHC trên môi trường điện tử) để tiếp tục hoàn thiện về thể chế và tổ chức thực hiện cải cách TTHC.

Bên cạnh đó, các thông tư hướng dẫn nghiệp vụ kiểm soát TTHC đã được ban hành góp phần hoàn thiện khung khổ pháp lý cho việc triển khai công tác kiểm soát TTHC được thực hiện đồng bộ, thống nhất như: Thông tư 05/2014/TT-BTP ngày 07/02/2014 hướng dẫn công bố, niêm yết TTHC và báo cáo về tình hình, kết quả thực hiện kiểm soát TTHC; Thông tư 07/2014/TT-BTP ngày 24/02/2014 hướng dẫn việc đánh giá tác động của TTHC và rà soát, đánh giá TTHC; Thông tư 19/2014/TT-BTP ngày 15/9/2014 quy định về nhập, đăng tải, khai thác dữ liệu TTHC trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về TTHC và quản lý Cơ sở dữ liệu quốc gia về TTHC; Thông tư số 25/2014/TT-BTP ngày 25/12/2014 hướng dẫn kiểm tra việc thực hiện kiểm soát TTHC; Thông tư 02/2017/TT-VPCP ngày 31/10/2017 hướng dẫn về nghiệp vụ kiểm soát TTHC; Thông tư 01/2018/TT-VPCP hướng dẫn thực hiện Nghị định số 61/2018/NĐ-CP).

Cùng với việc hoàn thiện thể chế chung cho công tác kiểm soát TTHC, người đứng đầu cơ quan HCNN cấp Bộ cũng đã tích cực tham mưu, đề xuất, trình cơ quan có thẩm quyền trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, điều hành liên quan đến kiểm soát TTHC, cải cách TTHC và thực hiện cơ chế một cửa, một của liên thông như: Chỉ thị số 15/CT-TTg ngày về việc tổ chức thực hiện Nghị định số 48/2013/NĐ-CP ngày 14 tháng 5 năm 2013 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của các nghị định liên quan đến kiểm soát thủ tục hành chính; Chỉ thị số 13/CT-

TTg ngày ngày 10 tháng 6 năm 2015 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan hành chính nhà nước các cấp trong công tác cải cách thủ tục hành chính; và văn bản, đề án nhằm đẩy mạnh cải cách TTHC trong một số lĩnh vực cụ thể như: Nghị quyết số 43/NQ-CP của Chính phủ về một số nhiệm vụ trọng tâm cải cách TTHC trong hình thành và thực hiện dự án đầu tư có sử dụng đất để cải thiện môi trường kinh doanh, Quyết định số 896/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án Tổng thể đơn giản hóa TTHC, giấy tờ công dân và các cơ sở dữ liệu liên quan đến quản lý dân cư giai đoạn 2013-2020, Quyết định số 1299/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án thực hiện liên thông các TTHC: đăng ký khai sinh, đăng ký thường trú và cấp thẻ bảo hiểm y tế cho trẻ em dưới 6 tuổi…

Thứ hai, về kiện toàn tổ chức, bộ máy làm công tác kiểm soát TTHC

Trong những năm qua, tổ chức bộ máy và đội ngũ những người làm công tác kiểm soát TTHC được hình thành và phát triển. Trải qua sự chuyển đổi từ việc gắn với xây dựng, thẩm định VBQPPL thuộc bộ Tư pháp, hiện nay, hệ thống cơ quan, đơn vị làm công tác kiểm soát TTHC trên cả nước đã được kiện toàn với Cục Kiểm soát TTHC thuộc Văn phòng Chính phủ và các Phòng Kiểm soát TTHC trực thuộc Văn phòng Bộ, cơ quan ngang Bộ, Văn phòng Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Bên cạnh đó, hệ thống cán bộ đầu mối làm công tác kiểm soát TTHC thuộc các cục, vụ, đơn vị thuộc Bộ, cơ quan ngang Bộ, các cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh và UBND cấp huyện, cấp xã cũng đang tiếp tục được kiện toàn để đáp ứng yêu cầu mới về công tác kiểm soát TTHC.

Thứ ba, về hướng d n chuyên môn nghiệp vụ theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện cải cách TTHC, kiểm soát TTHC

Để hoạt động cải cách TTHC, kiểm soát TTHC tiếp tục phát huy hiệu quả tích cực, cơ quan chủ trì kiểm soát TTHC cũng đã chú trọng việc hướng dẫn chuyên môn, nghiệp vụ đối với công tác này. Trong giai đoạn 2011-2020, đã có nhiều hội nghị tập huấn nghiệp vụ kiểm soát TTHC được tổ chức để bồi