Mục Tiêu Dạy Học Và Đề Kiểm Tra Kết Quả Học Tập:

2.3.2. Mục tiêu dạy học và đề kiểm tra kết quả học tập:

2.3.2.1. Mục tiêu dạy học:

a) Mục tiêu trong khi học:

Biết sử dụng công thức tính công của trọng lực để xây dựng công thức thế năng trọng trường và biểu thức liên hệ giữa biến thiên thế năng trọng trường và công của trọng lực.

Biết cách tính công của lực đàn hồi, suy luận tương tự giống như

trong trường hợp thế thức thế năng đàn hồi.

năng trọng trường để

xây dựng khái niệm và biểu

Áp dụng công thức tính thế năng trọng trường và thế năng đàn hồi để giải các bài toán đơn giản.

b) Mục tiêu sau khi học:

Phát biểu được định nghĩa trọng trường, trọng trường đều.

Phát biểu được định nghĩa và viết được biểu thức của thế trọng trường, thế năng hấp dẫn.

năng

Viết được công thức liên hệ thiên thế năng trọng trường.

giữa công của trọng lực và độ

biến

Vận dụng công thức xác định thế năng trong đó phân biệt được:

+ Công của trọng lực luôn làm giảm thế năng. Khi thế năng tăng tức là trọng lực thực hiện công âm, và ngược lại.

+ Thế năng tại mỗi vị trí có thể khác nhau tùy theo cách chọn mốc thế năng. Từ đó biết chọn mốc thế năng cho phù hợp trong việc giải bài toán liên quan đến thế năng.

2.3.2.2. Đề kiểm tra kết quả học tập:

Câu 1: Nêu định nghĩa và viết biểu thức của thế năng trọng trường và thế năng đàn hồi.

Câu 2: Khi một vật từ độ cao z, với cùng vận tốc đầu, bay xuống đất theo những đường khác nhau thì:

A. độ lớn vận tốc chạm đất bằng nhau.

B. thời gian rơi bằng nhau.

C. công của trọng lực bằng nhau.

D. gia tốc rơi bằng nhau. Hãy chọn câu sai.

Câu 3. Một vật có khối lượng m=3kg được đặt ở

một vị

trí trong trọng

trường và có thế năng tại vị trí đó bằng Wt = 500 J. Thả tự do cho vật rơi

tới mặt đất, tại đó thế năng của vật bằng Wt = 900 J.

a) Hỏi vật đã rơi từ độ cao nào so với mặt đất?

b) Hãy xác định gốc thế năng đã được chọn ở đâu?

c) Tìm vận tốc của vật khi đi qua vị trí gốc thế năng.

Đáp án:

Câu 1: Thế năng trọng trường của một vật ở một độ cao z so với mặt đất là dạng năng lượng tương tác giữa Trái đất và vật, được tính bằng công của trọng lực tác dụng lên vật khi vật rơi từ độ cao z xuống mặt đất.

Biểu thức: Wt= mgz.

Thế năng đàn hồi của lò xo khi lò xo bị biến dạng là năng lượng của lò xo có khi biến dạng, được tính bằng công của lực đàn hồi tác dụng

lên lò xo khi đưa nó từ dạng.

trạng thái biến dạng về

trạng thái không biến

Biểu thức:

Câu 2: Đáp án A.

W  1k (l)2

t 2

Câu 3: Chọn chiều dương của trục z hướng lên trên.

1 2

a) Wt  Wt  mg(z1  z2 )  500  (900)  1400J.

z  1400  47, 6

3.9,8

b) Tại vị trí gốc thế năng, z = 0

W  mgz  500J � z

 500  17, 0

t1 1 1

3.9,8 m

Vị trí ban đầu cao hơn vị trí gốc thế năng 17m. Có thể kiểm tra thế năng tại mặt đất:

Wt  mgz

2  900J � z2

  900  30, 6 m.

3.9,8

Tức là mặt đất thấp hơn vị trí gốc thế năng 30,6 m.

2gz1

2.9,8.17

c) v    18, 25 m/s.

2.3.3. Phương tiện dạy học:

1. Giáo viên:

Các ví dụ thực tế để minh họa về vật có thế năng trọng trường, thế năng đàn hồi có thể sinh công.

2. Học sinh:

Ôn lại các khái niệm trọng lực, thế năng hấp dẫn, thế năng đàn hồi đã học trong chương trình lớp 8.

Ôn lại khái niệm công, cách tính công của lực.

2.3.4. Tiến trình hoạt động dạy học :

2.3.4.1. Kiểm tra, chuẩn bị điều kiện xuất phát và đặt vấn đề vào bài:

Kiểm tra bài cũ, chuẩn bị điều kiện xuất phát:

Phát biểu định nghĩa công, biểu thức tính công trong trường hợp tổng quát?

Phát biểu khái niệm động năng, mối liên hệ dụng và độ biến thiên động năng?

giữa công của lực tác

Đề xuất vấn đề: Trong các trường hợp sau:

+ Một vật nặng đang ở trên cao

+ Cung tên đang giương.

+ Búa máy ở một độ cao nhất định.

Các vật này có năng lượng không? Vì sao? Nếu có thì đó là dạng năng lượng nào?

HS: Các vật có năng lượng vì chúng có khả năng sinh công. Dạng năng lượng đó là thế năng.

Có mấy loại thế năng?

HS: Có hai loại thế năng là thế năng hấp dẫn và thế năng đàn hồi.

Ta đã biết, năng lượng gắn liền với chuyển động cơ học gọi là năng lượng cơ học. Trong bài trước, chúng ta đã tìm hiểu một dạng biểu hiện của cơ năng là động năng. Bài học hôm nay chúng ta nghiên cứu dạng năng lượng thứ hai chính là thế năng( GV ghi đề bài lên bảng).

2.3.4.2. Giải quyết vấn đề học tập: