Nhập Khẩu Hàng Dệt May Ngoại Khu Vực Eu Của Eu15

ngành dệt may Trung Quốc dường như không có gì cản nổi. Tại Hoa Kỳ, NK các mặt hàng dệt của Trung Quốc tăng bình quân 125%, chỉ trong một năm, nhập khẩu vào Hoa Kỳ từ Trung Quốc tăng 242% cho găng tay, 306% cho quần áo trẻ em... Trung Quốc cũng là nước duy nhất gia tăng XK tất cả các mặt hàng dệt may. Năm 2004, Trung Quốc chiếm tới 14% tổng kim ngạch nhập khẩu hàng may mặc và 30,4% tổng kim ngạch nhập khẩu hàng dệt của Hoa Kỳ trong khi con số tương ứng của Việt Nam là 4,0% và 0,8%.

Bảng 23: Nhập khẩu hàng dệt may vào thị trường Hoa Kỳ

ĐVT: triệu USD, %

1999	2000	2001	BQ1	2002	2003	2004	2005	BQ2
Tổng NK hàng dệt	12948	14460	13770	3,45	15220	16272	18544	20492	10,45
-Từ Trung Quốc	1759	2029	1934	5,33	3150	4351	5632	7262	54,98
-Từ Việt Nam	2,6	1,4	---	-53,8	56,7	109,7	157,2	155,9	51,08
Tổng NK hàng may	50795	57232	56460	5,66	56963	61164	64767	68713	6,5
-Từ Trung Quốc	4370	4499	4602	2,61	5594	7258	8928	15143	37,17
-Từ Việt Nam	36	47	48	16,35	895	2375	2562	2725	66,55

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 137 trang tài liệu này.

Nguån: US Department of Commerce, Office of Textiles and Apparel

Cã thÓ thÊy, tû träng hµng dÖt may ViÖt Nam xuÊt sang Hoa Kú chiÕm tû lÖ rÊt nhá so víi Trung Quèc vµ t¨ng tr•ëng xuÊt khÈu dÖt may ViÖt Nam chÞu sù t¸c ®éng rÊt lín tõ viÖc Trung Quèc gia nhËp WTO vµ viÖc HiÖp ®Þnh ATC. Cô thÓ, 9 th¸ng

®Çu n¨m 2005 tèc ®é t¨ng tr•ëng KNXK vµo thÞ tr•êng Hoa Kú cđa ViÖt Nam ©m sao víi cïng kú n¨m 2004. Nh•ng sau ®ã, do Hoa Kú ¸p ®Æt biÖn ph¸p tù vÖ ®èi víi 28 mÆt hµng dÖt may cđa Trung Quèc cho ®Õn hÕt n¨m 2008, nªn tèc ®é t¨ng tr•ëng KNXK cđa ViÖt Nam vµo Hoa Kú míi t¨ng lªn ®•îc trong nh÷ng th¸ng cuèi n¨m.

Tõ n¨m 1999 ®Õn nay chØ, tû träng hµng dÖt lu«n ë møc d•íi 1%, tû träng hµng may t¨ng m¹nh tõ n¨m 2002 vµ ®¹t 3.96% vµo n¨m 2005. Theo thèng kª cđa Bé Th•¬ng m¹i, n¨m 2005, hµng dÖt may ViÖt Nam chiÕm 3,2% thÞ phÇn xuÊt khÈu vµo Hoa Kú trong khi Trung Quèc chiÕm tíi 25%. Tèc ®é t¨ng tr•ëng XK cđa ViÖt Nam tuy cã cao h¬n nh•ng xÐt vÒ mÆt gi¸ trÞ th× vÉn cßn qu¸ nhá bÐ so víi Trung Quèc. Mét khã kh¨n n÷a cho hµng dÖt may ViÖt Nam lµ 1-1-2005, mét sè n•íc thµnh viªn WTO ®•îc b·i bá h¹n ng¹ch theo HiÖp ®Þnh ATC, mÆt b»ng gi¸ NK hµng dÖt may vµo Hoa Kú sÏ gi¶m ®¸ng kÓ. NÕu gi¸ cđa ViÖt Nam kh«ng hÊp dÉn th× c¸c nhµ NK Hoa Kú cã kh¶ n¨ng chuyÓn sang nhËp khÈu tõ c¸c n•íc kh¸c thay v× nhËp khÈu cđa ViÖt Nam (tr•íc ®©y, hä kh«ng lµm ®•îc nh• vËy v× c¸c n•íc nµy kh«ng ®đ h¹n ng¹ch ®Ó XK).

Nhãm hµng Giµy dÐp

HiÖn nay, Hoa Kú lµ thÞ tr•êng lín nhÊt NK giµy dÐp tõ c¸c n•íc kh¸c, víi KNNK giÇy dÐp hµng n¨m kho¶ng 15 tû USD, chiÕm 1-3 dung l•îng thÞ tr•êng thÕ giíi. Tèc ®é t¨ng tr•ëng NK giÇy dÐp cđa Hoa Kú t¨ng trung b×nh 9%-n¨m. Møc tiªu thô b×nh qu©n cđa d©n Hoa Kú lµ 6,3 ®«i/ng•êi/n¨m. Theo thèng kª cua HiÖp héi giÇy Hoa Kú, c¸c n•íc XK giÇy dÐp chđ yÕu vµo Hoa Kú gåm Trung Quèc, Mªhic«, In®«nªxia, Th¸i lan...Trong ®ã, Trung Quèc lµ n•íc XK giÇy dÐp vµo thÞ tr•êng Hoa Kú nhiÒu nhÊt, chiÕm gÇn 70% thÞ phÇn, nh•ng chđ yÕu lµ c¸c mÆt hµng cã gi¸ trÞ trung b×nh (gi¸ tõ 5-7USD); XK giµy dÐp cđa ViÖt Nam vµo thÞ tr•êng Hoa Kú chiÕm kho¶ng h¬n 1% thÞ phÇn, nh•ng c¸c mÆt hµng cã chÊt l•îng cao vµ gi¸ trÞ t•¬ng ®èi cao (gi¸ trung b×nh 16-17USD), ®øng thø hai sau Italy (18,6USD/®«i).

Ba n¨m kÓ tõ khi BTA cã hiÖu lùc, møc thuÕ nhËp khÈu vµo thÞ tr•êng nµy gi¶m tõ 40% xuèng cßn 3%, thÞ tr•êng Hoa Kú ®· trë thµnh thÞ tr•êng XK môc tiªu cđa s¶n phÈm giÇy dÐp ViÖt Nam, cã møc t¨ng tr•ëng æn ®Þnh 40-50%-n¨m. N¨m 2002, ViÖt Nam lµ n•íc XK giÇy dÐp lín thø 8 vµo Hoa Kú. §Õn n¨m 2004, ViÖt Nam ®· v•¬n lªn xÕp vÞ trÝ thø n¨m chiÕm tû träng 2,87% trong tæng KNNK giÇy dÐp cđa Hoa Kú, trong khi Trung Quèc vÉn duy tr× vÞ trÝ dÉn ®Çu víi tû träng t•¬ng øng ®¹t 68%.

B¶ng 24: NhËp khÈu giÇy dÐp vµo thÞ tr•êng Hoa Kú

§¬n vÞ: triÖu USD, %

1999	2000	2001	BQ	2002	2003	2004	BQ
Tæng KNNK	13.632	14.856	15.249	5,81	15.379	15.560	16.498	2,68
Từ Trung Quốc	8.339	9.206	9.767	8,24	10.242	10.546	11.348	5,14
Từ Việt Nam	145,6	125	132	-6,92	224	325	473	53,4

Nguån: U.S Import for Consumption, U.S International Trade, commission’s Trade

Dataweb. http://www.ita.doc.gov/td/ocg/leather.htm

KNXK giầy dép của Trung Quốc sang Hoa Kỳ từ năm 2003 đã vượt mức 10 tỷ USD, chiếm gần 70% tổng KNNK giầy dép của Hoa Kỳ. Trong khi đó, cho đến nay, tỷ trọng giầy dép XK của Việt Nam vào thị trường Hoa Kỳ vẫn chỉ chiếm chưa đến 3%. Tuy nhiên, do thâm hụt thương mại của Hoa Kỳ và Trung Quốc ngày càng tăng, một số công ty Hoa Kỳ đang có xu hướng tìm thêm nguồn hàng từ các nước khác. Nhiều hãng giầy nổi tiếng của Hoa Kỳ như Nike, Reebok...đã chọn Việt Nam làm nơi gia công sản phẩm để XK.

Mặt yếu của các doanh nghiệp da giày Việt Nam đặc biệt là các DN 100% vốn trong nước là không có vốn và không có khả năng tự thiết kế mẫu mã, bị động về nguyên liệu nên khó thâm nhập sâu vào thị trường Hoa Kỳ và trở thành đối tác chiến lược cung cấp hàng trực tiếp cho các nhà phân phối, bán lẻ.

Nhóm hàng nông sản

Hàng nông sản là mặt hàng có kim ngạch XK lớn thứ 5 vào thị trường Hoa Kỳ. Tổng kim ngạch nông lâm sản và thực phẩm chế biến của Việt Nam sang Hoa Kỳ năm 2004 đạt 359,5 triệu USD, chiếm 0,69% tổng kim ngạch nhập khẩu nông lâm sản và thực phẩm chế biến của Hoa Kỳ. Hiện nay, hàng nông sản XK chủ yếu của Việt Nam vào thị trường Hoa Kỳ là cà phê, cao su, gạo, chè, gia vị. Trong khi đó, XK nông sản của Trung Quốc sang Hoa Kỳ trong giai đoạn 2002-2004 tăng trưởng bình quân 30%/năm và đạt hơn 3 tỷ USD vào năm 2005. Trung Quốc XK sang Hoa Kỳ chủ yếu là rau quả tươi và rau quả chế biến, chè, thực phẩm chế biến...

Trừ nhóm hàng rau quả và chè, những mặt hàng nông sản chủ yếu Việt Nam xuất sang Hoa Kỳ ít tương đồng với các mặt hàng nông sản Trung Quốc nên cạnh tranh trực tiếp về hàng nông sản trên thị trường này không lớn.

Nhìn chung, tác động chủ yếu của việc Trung Quốc gia nhập WTO đối với XK nông sản của Việt Nam sang thị trường Hoa Kỳ là đối với mặt hàng cao su thiên nhiên. Do nhu cầu đối với mặt hàng này ở Trung Quốc tăng cao nên nguồn cung hàng của Việt Nam bị hút sang thị trường này do những điều kiện thuận lợi về địa lí, chính sách nhập khẩu....

2.2. Thị trường EU:

a. Về KNXK:

Hiện nay, EU, đặc biệt EU15 là một trong những đối tác thương mại quan trọng của Việt Nam, là thị trường XK lớn của nước ta (Năm 2005, XK sang EU15 chiếm 96,27% tổng KNXK của Việt Nam sang EU). Kể từ khi quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và EU được bình thường hóa ngày 22-10-1990, kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa của VN sang thị trường EU ngày càng lớn, nhiều Hiệp định thương mại song phương đã được kí kết, bao gồm: Hiệp định buôn bán hàng dệt may Việt Nam - EU năm 1992; Hiệp định khung hợp tác giữa Việt Nam và EU năm 1999. Mới đây, EU cũng công nhận Việt Nam là nước có nền kinh tế thị trường trong việc kiểm tra và thi hành các biện pháp chống bán phá giá. Mặc dù vậy, EU chưa thực sự dành mối quan tâm tới VN như đối với TQ và các đối tác khác ở Châu Á.

Bảng 25: KNXK Việt Nam sang EU 15 (1998-2005) (triệu USD, %)

Năm

KNXK sang EU (1)		Tổng KNXK của VN(2)		Tỷ trọng (1)/(2)
	Trị giá	Tăng rưởng	Trị giá	Tăng rưởng	%
Tr•íc khi Trung Quèc gia nhËp WTO

1998	2.125,8		9.361
1999	2.506,3	17,89	11.540	23,3	21,72
2000	2.824,4	12,6	14.455	25,3	19,53
2001	3.002,9	6,3	15.027	3,96	19,97
1998-2001	10.459,4	12,26	50.383	13,6	20,40
Sau khi Trung Quèc gia nhËp WTO
2002	3.149,9	4,8	16.706	11,17	18,85
2003	3.852,8	22,31	20.176	20,77	19,1
2004	4.787,0	24,2	26.503	31,36	18,06
2005	5.403,2	12,87	32.223	21,58	16,77
2002-2005	17.192,9	16,02	95.608	21,22	18,2

Nguån: Bé Th•¬ng m¹i

Bu«n b¸n ViÖt Nam – EU15 t¨ng nhanh trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, tõ 3 tû USD n¨m 1998 lªn 8 tû USD n¨m 2005. ViÖt Nam xuÊt sang EU15 5,4 tû USD, chiÕm 18,2% tæng KNXK c¶ n•íc. Trong ®ã, giÇy dÐp 1,7 tû USD; dÖt may 826 triÖu USD...Giai ®o¹n 2002-2005, sau khi Trung Quèc gia nhËp WTO tèc ®é t¨ng tr•ëng b×nh qu©n cđa KNXK hµng hãa ViÖt Nam sang EU15 vÉn ®¹t møc 16,02%/n¨m cao h¬n so víi con sè t•¬ng øng trong giai ®o¹n 1998-2001 lµ 12,26%. Dù kiÕn, n¨m 2006 KNXNK cđa ViÖt Nam sang EU sÏ ®¹t 9,2 tû USD, trong ®ã KNXK ®¹t 6,05 tû USD, t¨ng 12,03% so víi n¨m 2005.

Tèc ®é t¨ng tr•ëng XK cđa ViÖt Nam sang thÞ tr•êng EU cßn ®•îc thÓ hiÖn ë tû träng KNXK ViÖt Nam – EU trong tæng KNXK cđa ViÖt Nam ngµy cµng t¨ng vµ kh¸ æn ®Þnh. Møc t¨ng nµy cµng lín h¬n nhiÒu khi so s¸nh víi tû träng c¸c thÞ tr•êng Trung Quèc, Hoa Kú, ASEAN, NhËt B¶n trong tæng KNXK cđa ViÖt Nam.

B¶ng 26: ThÞ phÇn XK cđa ViÖt Nam sang c¸c thÞ tr•êng chÝnh trong tæng

KNXK cđa ViÖt Nam (%)

1998	1999	2000	2001	2002	2003	2004	2005
ASEAN	24.3	27	18.1	17	14.5	15	14,7	16,8
EU	22.7	22.5	19.6	20	18.9	18	18,8	16,8
Nhật Bản	15.8	16.0	17.8	16.7	14.6	15	13,2	14,3
Trung Quốc	5.1	7.7	10.6	9.4	8.9	9	10,3	9,5
Hoa Kỳ	5.0	4.5	5.1	7.1	14.5	19	18,8	20,2

Nguån: Tæng côc Thèng kª

Tr•íc n¨m 1996, thÞ tr•êng EU chØ ®øng thø 3 víi tû träng h¬n 13,2% trong tæng KNXK cđa ViÖt Nam. B¾t ®Çu tõ n¨m 1997 khi EU dµnh cho ViÖt Nam qui chÕ GSP, XK cđa ViÖt Nam sang thÞ tr•êng EU t¨ng vät. Tõ n¨m 2000, thÞ tr•êng EU chÝnh thøc v•ît qua ASEAN trë thµnh ®Þa chØ XK hµng ®Çu cho ViÖt Nam. §Õn n¨m 2002, XK vµo Hoa Kú t¨ng ®ét biÕn nhê BTA, mét phÇn lín XK dÖt may vµ thđy h¶i s¶n cđa ViÖt Nam chuyÓn sang thÞ tr•êng Hoa Kú, XK sang thÞ tr•êng EU tuy

cã gi¶m vÒ mÆt tû träng nh•ng vÉn duy tr× lµ mét trong nh÷ng thÞ tr•êng XK hµng

®Çu cđa ViÖt Nam.

b. VÒ c¬ cÊu mÆt hµng XK

C¸c mÆt hµng XK chđ yÕu cđa ViÖt Nam sang EU15 lµ giµy dÐp, hµng dÖt may, cµ phª, s¶n phÈm da thuéc, ®å gç gia dông, ®å ch¬i trÎ em vµ c¸c dông cô thÓ thao, ®å gèm sø, m¸y mãc thiÕt bÞ ®iÖn vµ thđy h¶i s¶n, 9 mÆt hµng nµy th•êng chiÕm kho¶ng 75% KNXK ViÖt Nam – EU. Nh•ng tõ n¨m 1996 ®Õn nay, c¬ cÊu hµng XK ®· xuÊt hiÖn c¸c mÆt hµng ®å ch¬i trÎ em, ®å thÓ thao, ®å gç gia dông vµ s¶n phÈm gèm. KNXK c¸c mÆt hµng nµy kh«ng ngõng t¨ng lªn. Tõ n¨m 1998, c¸c mÆt hµng XK sang EU tËp trung vµo 5 nhãm chÝnh lµ DÖt may, giÇy dÐp, cµ phª chÌ, h¶i s¶n, thđ c«ng mü nghÖ.

B¶ng 27: Mét sè mÆt hµng xuÊt khÈu chÝnh cđa ViÖt Nam sang EU

§¬n vÞ: triÖu USD

Tên hàng	1999	2000	2001	2002	2003	2004
01	Hải sản	89,1	100,3	116,7	97,9	153,2	242,1
02	Cà phê, chè	210,9	204,2	201,8	170,5	267,9	375,1
03	Dệt may	555,1	609,0	607,7	551,9	573,1	693,0
04	Giày dép	937,0	1.039,2	1.163,0	1.327,9	1.602,5	1.587,2
05	TCMN	59,7	111,3	119,2	149,5	172,0
	Tổng KNXK	2.824,4	2.824,4	3.002,9	3.149,9	3.858,8

Nguồn: Tổng cục Hải quan.

Nhóm hàng dệt may

XK của Việt Nam sang thị trường EU năm 2004 đạt gần 800 triệu USD (kể cả KNXK sang 10 nước thành viên mới), chiếm 18,4% tổng KNXK dệt may của Việt Nam, tăng 40% so với năm 2003. Trong đó, hàng XK theo hạn ngạch chiếm 90%, XK hàng không hạn ngạch chiếm 10% tổng KNXK dệt may sang EU.

Bảng 28: Nhập khẩu hàng dệt may ngoại khu vực EU của EU15

1999	2000	2001	BQ	2002	2003	2004	BQ
NK hàng dệt	23.178	23.539	24.987	3,85	25.396	29.370	33.364	15,64
Từ TQ	4.403	5.007	5.031	7,09	5.424	6.716	8.818	23,82
Từ VN	199	204	216	4,19	240	290	364	20,83
NK hàng may	42.217	42.375	44.389	2,56	47.494	56.791	65.304	119,57
Từ TQ	6.477	6.563	7.077	4,58	8.327	10.891	13.707	30,79
Từ VN	593	652	655	5,18	618	551	755	-10,8

Nguồn: US Department of Commerce, Office of Textiles and Apprel

Qua bảng có thể thấy, Việt Nam mới chỉ chiếm khoảng 1% trong tổng KNNK hàng dệt may của EU so với thị phần khoảng 20% của Trung Quốc. Bên cạnh đó, trong khi tỷ trọng của Trung Quốc trong tổng kim ngạch nhập khẩu hàng may của EU tăng từ 17,5% năm 2001 lên 21% năm 2004 thì tỷ trọng của hàng may Việt Nam lại giảm từ

1,47% năm 2001 xuống 1,2% năm 2004; tương tự, hàng dệt của Trung Quốc đã tăng từ 20% lên 26,4% trong khi hàng dệt của Việt Nam chỉ tăng rất khiêm tốn từ 0,86% lên 1,09%. Một trong những nguyên nhân khiến hàng dệt may của Trung Quốc vào EU tăng mạnh là do các doanh nghiệp Trung Quốc có khả năng thâm nhập tốt vào các hệ thống phân phối trên thị trường các nước thành viên EU, trong khi đây lại là điểm yếu của các DNVN. Bên cạnh đó các DNVN chỉ sản xuất theo hình thức gia công, sản phẩm XK chỉ tập trung vào một số sản phẩm truyền thống, chưa sản xuất được các sản phẩm có yêu cầu kỹ thuật phức tạp, chất lượng cao.

Năm 2005, sau khi EU xóa bỏ hạn ngạch dệt may cho hàng XK Việt Nam và Trung Quốc thì XK hàng dệt may của Trung Quốc tăng mạnh trong khi XK của Việt Nam lại tăng trưởng âm trong 9 tháng đầu năm và chỉ đến khi Trung Quốc bị EU áp đặt biện pháp tự vệ thì KNXK của Việt Nam vào thị trường này mới thoát khỏi tình trạng tăng trưởng âm, đạt tốc độ tăng trưởng 15% trong năm 2005. Điều đó cho thấy, năng lực cạnh tranh ngành dệt may của Việt Nam còn thấp so với Trung Quốc.

Nhóm hàng giầy dép

Giày dép là mặt hàng có KNXK lớn nhất của Việt Nam vào EU, đạt khoảng 2 tỷ USD năm 2005, gấp đôi so với năm 2000. KNXK giày dép sang EU chiếm tới 70% tổng KNXK giầy dép của Việt Nam. Tuy nhiên, giầy dép Việt Nam xuất sang EU chỉ chiếm khoảng 18% khối lượng NK của thị trường này so với thị phần 44% của Trung Quốc trong khi giầy dép Việt Nam được hưởng thuế suất ưu đãi GSP, không bị áp dụng hạn ngạch còn giầy dép Trung Quốc chỉ được hưởng thuế suất MFN và chỉ được dỡ bỏ hạn ngạch vào năm 2006.

Năm 2005, EU khởi kiện Trung Quốc và Việt Nam bán phá giá sản phẩm giầy dép được làm bằng da tự nhiên trên thị trường EU do các sản phẩm có nguồn gốc xuất xứ từ TQ và Việt Nam đã tăng đột biến về số lượng nhưng lại giảm đáng kể về giá trị. Đến tháng 10-2006, EU đã chính thức công bố áp đặt mức thuế chống bán phá giá là 10% đối với các sản phẩm trên của TQ, và 16,5% đối với TQ. Tuy bị tác động của vụ kiện bán phá giá vào thị trường EU, nhờ các DN chuyển hướng sang thị trường mới nên KNXK mặt hàng giầy dép trong 9 tháng vẫn tăng tới 21,5% so với cùng kỳ năm 2005, đạt 2,64 tỷ USD.

Nhóm hàng nông sản

KNXK nông sản của Việt Nam sang thị trường EU những năm gần đây thường xuyên chiếm 18-19% KNXK hàng nông sản nứoc ta. Trong đó những nhóm hàng có KNXK ổn định và tăng liên tục vào thị trường này là: Cà phê, chè, cao su thiên nhiên, hoa quả.

Đối với mặt hàng gạo: Việt Nam chủ yếu XK sang các nước thành viên mới nhưng khối lượng không lớn. Trong khi đó nhập khẩu gạo của EU chủ yếu từ một số nước thành viên WTO theo các cam kết trong khuôn khổ WTO.

Các mặt hàng khác như chè, cà phê, gia vị...mặc dù thuế NK của EU khá thấp nhưng EU lại có chính sách bảo hộ cho hàng nông sản rất cao, cũng như ban hành nhiều rào cản kỹ thuật liên quan đến vệ sinh an toàn thực phẩm...nên mặc dù dung lượng thị trường rất lớn (đối với mặt hàng chè, EU gần như phụ thuộc hoàn toàn vào NK), nhưng hàng nông sản VN vẫn chưa đáp ứng được thị hiếu tiêu dùng về chất lượng, chủng loại, cũng như khâu XTTM.

2.3. Thị trường Nhật Bản:

a. Về KNXK:

Những năm gần đây, quan hệ thương mại Việt Nam – Nhật Bản phát triển với tốc độ cao, Nhật Bản luôn duy trì là một trong ba thị trường XK trọng điểm của ta sau Hoa Kỳ và EU. Nếu như KNXNK giữa Việt Nam và Nhật Bản năm 2000 chỉ đạt 4,52 tỷ USD thì năm 2005, KNXNK hai nước đã đạt hơn 8,163 tỷ USD, tăng gần 2 lần so với năm 2000. KNXK của Việt Nam sang Nhật Bản đạt khoảng từ 2- 4,5 tỷ USD, chiếm khoảng 13-15% tổng KNXK của Việt Nam nhưng mới chiếm khoảng 0,8% tổng KNNK của Nhật Bản (năm 2004 là 0,85%, năm 2005 là 0,88%).

Bảng 29: KNXK hàng hóa của Việt Nam sang Nhật Bản (triệu USD, %)

Năm

KNXK sang Nhật (1)		KNXK của VN (2)		Tỷ trọng (1)/(2)
	Trị giá	Tăng trưởng	Trị giá	Tăng trưởng	(%)
Trước khi Trung Quốc gia nhập WTO
1998	2.509	14,15	9.391	1,9	26,8
1999	1.786	-28,82	11.540	23,3	15,5
2000	2.621	46,75	14.455	25,3	18,1
2001	2.509	-4,27	15.027	3,96	16,7
1998-2001	9.435	6,95	50.383	13,6	18,7
Sau khi Trung Quốc gia nhập WTO
2002	2.438	-2,83	16.706	11,17	14,5
2003	2.909	19,32	20.176	20,77	14,7
2004	3.502	20,39	26.503	31,36	13,2
2005	4.560	30,21	32.223	21,58	14,15
2002-2005	13.409	16,77	95.608	21,22	14,14

Nguồn: Bộ Thương Mại

Qua bảng số liệu có thể thấy, sau khi Trung Quốc gia nhập WTO, tăng trưởng XK của Việt Nam tăng trung bình 16,77%, gấp 3 lần so với mức tăng trưởng 6,95% trong giai đoạn 1998-2001 (chỉ có năm 2002 là giảm -2,83%). Tuy nhiên, tỷ trọng của Nhật Bản trong tổng KNXK của Việt Nam lại giảm từ 18,7% trong giai đoạn 1998-2001 xuống còn 14,14% trong giai đoạn 2002-2005. Việc Trung Quốc gia

nhập WTO kéo theo những thay đổi về chính sách của Nhật Bản dành cho Trung Quốc.đã đưa Trung Quốc vượt qua Hoa Kỳ trở thành nước XK lớn nhất sang Nhật Bản (năm 2005, nhập khẩu từ Trung Quốc chiếm 21,1% tổng KNNK của Nhật Bản), và cũng làm ảnh hưởng không nhỏ đến quan hệ thương mại Việt - Nhật vì ưu thế cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam còn thua xa so với hàng hóa của Trung Quốc cả về chất lượng, hình thức quảng cáo và nhất là giá cả.

b. Về cơ cấu mặt hàng XK

Kim ngạch xuât khẩu của Việt Nam sang Nhật Bản không chỉ tăng về kim ngạch đơn thuần nà đang có những bước phát triển tương đối rõ nét về cơ cấu mặt hàng XK. Quan hệ thương mại Việt Nam – Nhật Bản có tính bổ sung chứ không cạnh tranh nhau, phù hợp với khả năng của mỗi nước. Việt nam có nguồn nhân lực dồi dào, các mặt hàng Việt Nam có thế mạnh XK mà nhu cầu của Nhật Bản lại cao như: thủy sản, may mặc, hàng nông sản, chè, cà phê, đồ gỗ nội thất... Gần đây, Việt Nam đã XK sang Nhật hoa quả tươi, hàng may mặc cao cấp, thực phẩm chế biến... Cùng với sự phát triển về mặt hàng XK, tỷ lệ gia công nội địa trong sản phẩm XK, tỷ lệ KNXK thành phẩm trong tổng KNXK cũng ngày càng được nâng cao.

Mặc dù Nhật Bản dành cho Việt Nam Chế độ ưu đãi thuế quan phổ cập nhưng số mặt hàng có lợi ích thiết thực đối với Việt Nam không nhiều. Nhiều mặt hàng của Việt Nam (như nông sản, giầy dép...) vẫn phải chịu mức thuế cao hơn so với hàng TQ và một số nước ASEAN khác làm giảm khả năng cạnh tranh và tốc độ tăng trưởng XK hàng hóa Việt Nam vào thị trường Nhật Bản.

Trong số các mặt hàng XK chính của Việt Nam sang Nhật Bản, tôm đông lạnh là mặt hàng XK mạnh nhất của Việt Nam (năm 2005, đạt 424 triệu USD, chiếm 20,4% thị phần tôm nhập khẩu vào Nhật, đưa Việt Nam vượt Inđônêxia trở thành nước XK tôm lớn nhất vào thị trường này). Các mặt hàng hải sản chủ yếu khác của Việt Nam xuất sang Nhật Bản vẫn chiếm thị phần rất khiêm tốn tại Nhật (cá ngừ 15triệu USD, 0,08%; ghẹ 7 triệu USD, 1%) trong khi nhu cầu nhập khẩu các mặt hàng này của Nhật Bản rất cao (cá ngừ đại dương 1,91 tỷ USD, ghẹ 680 triệu USD)

Nhóm hàng dệt may:

Hàng dệt may nhập khẩu chiếm 60% tổng tiêu thụ tại Nhật, khoảng 20 tỷ USD/năm. Các nước XK dệt may chủ yếu sang Nhật là Trung Quốc (chiếm 80% tổng KNNK dệt may của Nhật), Italia (5,3%), Việt Nam 92,8%), Hàn Quốc (2,3%),