Quản lí hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho học sinh tại trường phổ thông dân tộc nội trú trung học cơ sở huyện Thanh Sơn, tỉnh Phú Thọ trong tình hình hiện nay

- Hành động theo quyết định đã lựa chọn.

- Kiểm định lại kết quả để rút kinh nghiệm cho những lần quyết định và giải quyết vấn đề sau.

Cũng như kĩ năng ra quyết định, kĩ năng giải quyết vấn đề rất quan trọng, giúp con người có thể ứng phó tích cực và hiệu quả trước những vấn đề, tình huống của cuộc sống.

17. Kĩ năng kiên định

Kĩ năng kiên định là khả năng con người nhận thức được những gì mình muốn và lí do dẫn đến sự mong muốn đó. Kiên định còn là khả năng tiến hành các bước cần thiết để đạt được những gì mình muốn trong những hoàn cảnh cụ thể, dung hòa được giữa quyền, nhu cầu của mình với quyền, nhu cầu của người khác. Kiên định khác với hiếu thắng, nghĩa là luôn chỉ nghĩ đến quyền và nhu cầu của bản thân, bằng mọi cách để thỏa mãn nhu cầu của mình, không quan tâm đến quyền và nhu cầu của người khác.

Thể hiện tính kiên định trong mọi hoàn cảnh là cần thiết song cần có cách thức khác nhau để thể hiện sự kiên định đối với từng đối tượng khác nhau.

Khi cần kiên định trước một tình huống/ vấn đề, chúng ta cần:

- Nhận thức được cảm xúc của bản thân.

- Phân tích, phê phán hành vi của đối tượng.

- Khẳng định ý muốn của bản thân bằng cách thể hiện thái độ, lời nói và hành động mang tính tích cực, mềm dẻo, linh hoạt và tự tin.

Kĩ năng kiên định s giúp chúng ta tự bảo vệ được chính kiến, quan điểm, thái độ và những quyết định của bản thân, đứng vững trước những áp lực tiêu cực của những người xung quanh. Ngược lại, nếu không có kĩ năng kiên định, con người s bị mất tự chủ, bị xúc phạm, mất lòng tin, luôn bị người khác điều khiển hoặc luôn cảm thấy tức giận và thất vọng. Kĩ năng kiên định giúp cá nhân giải quyết vấn đề và thương lượng có hiệu quả.

Để có kĩ năng kiên định, con người cần xác định được các giá trị của bản thân, đồng thời phải kết hợp tốt với kĩ năng tự nhận thức, kĩ năng thể hiện sự tự tin và kĩ năng giao tiếp.

18. Kĩ năng đảm nhận trách nhiệm

Đảm nhận trách nhiệm là khả năng con người thể hiện sự tự tin, chủ động và ý thức cùng chia sẻ công việc với các thành viên khác trong nhóm. Khi đảm nhận trách nhiệm, cần dựa trên những điểm mạnh, tiềm năng của bản thân, đồng thời tìm kiếm thêm sự giúp đỡ cần thiết để hoàn thành nhiệm vụ.

Khi các thành viên trong nhóm có kĩ năng đảm nhận trách nhiệm s tạo được

một không khí hợp tác tích cực và xây dựng trong nhóm, giúp giải quyết vấn đề, đạt được mục tiêu chung của cả nhóm, đồng thời tạo sự thỏa mãn và thăng tiến cho mỗi thành viên.

Kĩ năng đảm nhận trách nhiệm có liên quan đến kĩ năng tự nhận thức, kĩ năng thể hiện sự cảm thông, kĩ năng hợp tác và kĩ năng giải quyết vấn đề.

19. Kĩ năng đạt mục tiêu

Mục tiêu là cái đích mà chúng ta muốn đạt tới trong một khoảng thời gian hoặc một công việc nào đó. Mục tiêu có thể về nhận thức, hành vi hoặc thái độ. Kĩ năng đặt mục tiêu là khả năng của con người biết đề ra mục tiêu cho bản thân trong cuộc sống cũng như lập kế hoạch để thực hiện được mục tiêu đó.

Muc tiêu có thể được đặt ra trong một khoảng thời gian ngắn, như một ngày, một tuần (mục tiêu ngắn hạn). Mục tiêu cũng có thể cho một thời gian dài như một năm hoặc nhiều năm (mục tiêu dài hạn).

Kĩ năng đặt mục tiêu giúp chúng ta sống có mục đích, có kế hoạch và có khả năng thực hiện được mục tiêu của mình.

Muốn cho một mục tiêu có thực hiện thành công thì phải lưu ý đến những yêu cầu sau:

- Mục tiêu phải được thể hiện bằng những ngôn từ cụ thể; trả lời được những câu hỏi như: Ai? Thực hiện cái gì? Trong thời gian bao lâu? Thời điểm hoàn thành mục tiêu là khi nào?

- Khi viết mục tiêu, cần trách sử dụng các từ chung chung, tốt nhất là đề ra những việc cụ thể, có thể lượng hóa được.

- Mục tiêu đặt ra cần phải thực tế và có thể thực hiện được; không nên đặt ra những mục tiêu quá khó so với khả năng và điều kiện của bản thân.

- Xác định được những công việc, những biện pháp cụ thể cần thực hiện để đạt được mục tiêu.

- Xác định được những thuận lợi đã có, những địa chỉ có thể hỗ trợ về từng mặt.

- Xác định được những khó khăn có thể gặp phải trong quá trình thực hiện mục tiêu và các biện pháp cần phải làm để vượt qua những khó khăn đó.

- Có thể chia nhỏ mục tiêu theo từng mốc thời gian thực hiện.

Kĩ năng đặt mục tiêu được dựa trên kĩ năng tự nhận thức, kĩ năng tư duy sáng tạo, kĩ năng giải quyết vấn đề, kĩ năng tìm kiếm sự hỗ trợ,…

20. Kĩ năng quản lý thời gian

Kĩ năng quản lý thời gian là khả năng con người biết sắp xếp các công việc

theo thứ tự ưu tiên, biết tập trung vào giải quyết công việc trọng tâm trong một thời gian nhất định.

Kĩ năng này rất cần thiết cho việc giải quyết vấn đề, lập kế hoạch, đặt mục tiêu và đạt được mục tiêu đó; đồng thời giúp con người tránh được căng thẳng do áp lực công việc.

Quản lý thời gian là một trong những kĩ năng quan trọng trong nhóm kĩ năng làm chủ bản thân. Quản lý thời gian tốt góp phần rất quan trọng vào sự thành công của cá nhân và của nhóm.

21. Kĩ năng tìm kiếm và xử lý thông tin

Trong thời đại bùng nổ thông tin hiện nay, kĩ năng tìm kiếm và xử lí thông tin là một KNS quan trọng giúp con người có thể có được những thông tin cần thiết một cách đầy đủ, khách quan, chính xác, kịp thời.

Để tìm kiếm và xử lý thông tin chúng ta cần:

- Xác định rõ chủ đề mà mình cần tìm kiếm thông tin là chủ đề gì.

- Xác định các loại thông tin về chủ đề mà mình cần phải tìm kiếm là gì.

- Xác định các nguồn/ các địa chỉ tin cậy có thể cung cấp những loại thông tin đó (ví dụ: sách, báo, mạng internet, cán bộ các cơ quan/ tổ chức có liên quan, bạn bè, người quen…)

- Lập kế hoạch thời gian và liên hệ trước với những người có liên quan đến việc cung cấp thông tin, nếu có.

- Chuẩn bị giấy tờ, phương tiện, bộ công cụ để thu thập thông tin (ví dụ: máy tính, máy ghi âm, phiếu hỏi, bộ câu hỏi phỏng vấn,…), nếu cần thiết.

- Tiến hành thu thập thông tin theo kế hoạch đã xây dựng.

- Sắp xếp các thông tin thu thập được theo từng nội dung và một cách hệ thống.

- Phân tích, so sánh, đối chiếu, lí giải các thông tin thu thập được, đặc biệt là các thông tin trái chiều; xem xét một cách toàn diện, thấu đáo, sâu sắc và có hệ thống các thông tin đó.

- Viết báo cáo, nếu được yêu cầu.

- Kĩ năng tìm kiếm và xử lý thông tin cần kết hợp với kĩ năng tư duy phê phán và kỹ năng tìm kiếm sự hỗ trợ, giúp đỡ.

Một số lưu ý:

Nội dung giáo dục KNS cho HS trong nhà trường phổ thông tập trung vào các kĩ năng tâm lý – xã hội là những kĩ năng được vận dụng trong những tình huống hàng ngày để tương tác với người khác và giải quyết hiệu quả những vấn đề, những

tình huống của cuộc sống. Việc hình thành những kĩ năng này không loại bỏ mà ngược lại phải gắn kết và song hành với việc hình thành các kĩ năng học tập (study skills) như: đọc, viết, tính toán, máy tính,…

Nội dung giáo dục KNS cần được vận dụng linh hoạt tùy theo từng lứa tuổi, cấp học, môn học, hoạt động giáo dục và điều kiện cụ thể. Ngoài các KNS cơ bản trên, tùy theo đặc điểm vùng, miền, địa phương. GV có thể lựa chọn thêm một số KNS khác để giáo dục cho HS của trường, lớp mình cho phù hợp.

Nhà trường phổ thông có mục đích quan trọng nhất là dạy chữ cho các em, truyền đạt những tri thức khoa học để các em chuẩn bị đầy đủ hành trang tri thức bước vào đời. Các em học sinh khi đến trường ngoài tiếp xúc với môi trường giáo dục các em còn tiếp xúc với xã hội mà ở đó nhiều vấn đề của cuộc sống đòi hỏi các em phải có kĩ năng giải quyết hợp lí mới đem lại hiệu quả tích cực. Lí thuyết đã chỉ ra rằng con người là tổng hòa của các quan hệ xã hội. Mỗi con người đều bị chi phối bởi các quan hệ đa phương, đa chiều. Cuộc sống là một bức tranh đa dạng, sinh động nhưng cũng đầy thách thức, phức tạp. Để tồn tại và phát triển trong thế giới ngày nay và đương đầu một cách có hiệu quả với hàng loạt những vấn đề gặp phải, mỗi người cần phải có bản lĩnh, có những kỉ năng riêng để xử lí với những đòi hỏi và thử thách hàng ngày. Bởi vây, chúng ta chỉ quan tâm đến việc dạy nội dung kiến thức nói riêng s rất khó tạo ra thế hệ học sinh có đầy đủ phẩm chất trong công cuộc đổi mới hiện nay.

Thực tế hiện nay học sinh rất thiếu các kĩ năng cơ bản cần trong cuộc sống hiện đại như kĩ năng giao tiếp, kĩ năng sinh hoạt tập thể, kĩ năng hóa giải căng thẳng… Để cùng học tập sinh sống và làm việc trong xã hội hiện đại, những kĩ năng trên là không thể thiếu. Nhiều ý kiến của các chuyên gia giáo dục và xã hội cho rằng việc rất nhiều học sinh ở nước ta hiện nay thiếu các kĩ năng để có thể đương đầu và giải quyết các vấn đề trong cuộc sống. Trong nhà trường phổ thông trong suốt thời gian dài chúng ta chỉ quan tâm đến giáo dục trí dục, nhiều trường, nhiều địa phương lấy tỉ lệ học sinh đỗ tốt nghiệp, học sinh đạt điểm cao là thước đo chất lượng giáo dục mà ít quan tâm đến sự chăm ngoan, chuyên cần, phát triển nhân cách của học sinh./.

Phụ lục 6

UBND HUYỆN THANH SƠN

CỘNG HÕA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

TRƯỜNG PTDTNT THCS THANH SƠN

Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

Số: ….. /KH-THCS DTNT TS

Thanh sơn, ngày 25 tháng 9 năm 2019

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 172 trang tài liệu này.

KẾ HOẠCH

Giáo dục Kĩ năng sống cho học sinh Năm học: 2019-2020

Căn cứ Thông tư số 04/2014/TT-BGDĐT ngày 28 tháng 02 năm 2014 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc ban hành quy định về quản lý hoạt động giáo dục kĩ năng sống và hoạt động giáo dục ngoài giờ chính khóa;

Thực hiện văn bản số 2841 /GDĐT-TrH ngày 27 tháng 08 năm 2019 Về hướng dẫn xây dựng kế hoạch giáo dục ngoài giờ lên lớp và các hoạt động trải nghiệm trong trường trung học năm học 2019-2020 của Sở GD&ĐT tỉnh Phú Thọ;

Thực hiện văn bản số 1252 /GDĐT-CM ngày 14 tháng 09 năm 2018 Về hướng dẫn xây dựng kế hoạch giáo dục ngoài giờ lên lớp và các hoạt động trải nghiệm trong trường trung học cơ sở năm học 2019-2020 của Phòng GD&ĐT huyện Thanh Sơn;

Trường PTDTNT THCS Thanh Sơn xây dựng kế hoạch Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh năm học 2019-2020 cụ thể như sau:

I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU

1. Mục đích

- Trang bị cho học sinh những kiến thức, giá trị, thái độ và kĩ năng phù hợp. Trên cơ sở đó hình thành cho học sinh những hành vi, thói quen lành mạnh, tích cực; loại bỏ những hành vi thói quen tiêu cực trong các mối quan hệ, các tình huống và hoạt động hàng ngày.

- Tạo cơ hội thuận lợi để học sinh thực hiện tốt các quyền, bổn phận của mình và phát triển hài hòa về thể chất, trí tuệ, tinh thần và đạo đức.

- Xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với gia đình, bạn bè và mọi người, sống tích cực, chủ động, an toàn, hài hòa và lành mạnh. Có kĩ năng tránh xa các tệ nạn xã hội, các hành vi tiêu cực, bạo lực, tránh xa lối sống ích kỉ, thực dụng…

2. Yêu cầu

- Nhà trường có kế hoạch và thực hiện tốt kế hoạch giáo dục kĩ năng sống cho học sinh.

- Xây dựng tốt môi trường học tập an toàn, thân thiện.

- CB, GV, NV trong nhà trường hiểu được tầm quan trọng của việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh, nắm vững và thực hiện đầy đủ, linh hoạt các nội dung giáo dục; có được những kĩ năng cơ bản để sơ cứu ban đầu cho học sinh khi có tai nạn thương tích xảy ra. Phụ huynh học sinh được nhà trường tuyên truyền để nâng cao nhận thức về ý nghĩa, tầm quan trọng của việc giáo dục kĩ năng sống cho con em mình, đặc biệt kĩ năng phòng chống tai nạn thương tích, phòng chống đuối nước…

- Học sinh có đủ kiến thức và những hiểu biết cơ bản để thực hiện tốt nhiệm vụ của người học sinh; ngoan ngoãn, lễ phép, chuẩn mực trong ngôn ngữ giao tiếp, ứng xử, có ý thức chấp hành kỉ luật và tinh thần tập thể trong mọi hoạt động.

II. NỘI DUNG THỰC HIỆN

1. Tổ chức hoạt động giáo dục sức khỏe sinh sản vị thành niên, luật hôn nhân gia đình, Bình đẳng giới cho học sinh….

2. Tổ chức chuyên đề về giáo dục kĩ năng phòng chống tai nạn thương tích, phòng chống đuối nước cho học sinh.

3. Thực hiện giáo dục kĩ năng sống trong tiết sinh hoạt lớp, lồng ghép trong các tiết dạy, trong hoạt động buổi 2, các tiết SHDC... Với các nhóm kĩ năng sống cần thiết cho học sinh như:

a) Kĩ năng tự bảo vệ và chăm sóc bản thân

Đây được xem là kĩ năng sống quan trọng hàng đầu đối với học sinh ở độ tuổi trung học cơ sở vì kĩ năng này s giúp trẻ tự lập và trưởng thành hơn. Giao GVCN thường xuyên sinh hoạt và hướng dẫn các học sinh của lớp về kĩ năng này

b) Kĩ năng quản lý cảm xúc

Trẻ khi bước vào bậc trung học cơ sở thường có xu hướng nổi loạn, muốn thể hiện cá tính và có một cái tôi vô cùng mạnh m . Do đó, các em học sinh cần được dạy để hiểu rõ hơn về cảm xúc của chính mình và biết cách làm chủ, kiểm soát bản thân tránh khỏi những suy nghĩ và hành động tiêu cực.

c) Kĩ năng làm việc nhóm

Trong xu thế hội nhập và phát triển này nay, “Làm việc nhóm” là một trong những kĩ năng hết sức cần thiết để dẫn đến thành công. “Một cây làm chẳng nên non, ba cây chụm lại nên hòn núi cao”, muốn đạt được mục tiêu cần phải có sự hỗ trợ, giúp sức của đồng đội. Tuy nhiên việc cùng nhau hợp tác không phải là điều đơn giản vì “chín người mười ý”. Do đó, các em học sinh cần học cách để kiềm chế cái tôi của mình, lắng nghe, chia sẻ nhiều hơn và hợp tác chặt ch với các bạn để đạt được hiệu quả cao nhất.

d) Kĩ năng quản lý thời gian

Kĩ năng quản lý thời gian cần được bắt đầu rèn luyện từ những thói quen nhỏ nhặt nhất như: luôn luôn đúng giờ, sắp xếp công việc theo thời gian biểu hợp lý. Điều này s giúp các em học sinh hoàn thành công việc đúng tiến độ và đạt hiệu quả cao hơn.

e) Kĩ năng giao tiếp, ứng xử

Kĩ năng này s giúp các em học sinh tự tin và có ý thức hơn trong cách ứng xử, giao tiếp. Từ đó tạo dựng và duy trì được những mối quan hệ tốt đẹp với những người xung quanh.

f) Kĩ năng giải quyết vấn đề

Giải quyết vấn đề cũng là một kỹ năng rất cần được chú trọng đối với học sinh trung học cơ sở. Kĩ năng này bao gồm các bước: phân tích, đưa ra các phương án giải quyết, lựa chọn, lên kế hoạch, thực hiện và tiến hành kiểm tra, đo lường kết quả đã đạt được. Kĩ năng này có thể được rèn luyện từ những thứ đơn giản nhất như: một bài tập toán, một trò chơi lớn trong buổi dã ngoại,…

g) Kĩ năng xác định mục tiêu cho bản thân phù hợp khả năng, điều kiện

Mục tiêu là cái đích mà chúng ta muốn đạt tới trong một khoảng thời gian hoặc một công việc nào đó. Mục tiêu có thể về nhận thức, hành vi hoặc thái độ. Kĩ năng xác định mục tiêu cho bản thân phù hợp khả năng, điều kiện là khả năng của con người biết đề ra mục tiêu cho bản thân trong cuộc sống cũng như lập kế hoạch để thực hiện được mục tiêu đó.

Kĩ năng xác định mục tiêu cho bản thân phù hợp khả năng, điều kiện giúp các em học sinh sống có mục đích, có kế hoạch và có khả năng thực hiện được mục tiêu của mình.

IV. BIỆN PHÁP THỰC HIỆN

1. Vận dụng chuyên đề do trường triển khai vào công tác giáo dục kĩ năng sống cho học sinh THCS.

2. Nghiên cứu tài liệu Giáo dục Kĩ năng sống trong từng môn học để lồng ghép vào nội dung giảng dạy một sô môn và một số hoạt động ngoại khóa.

3. Thường xuyên kiểm tra việc giảng dạy lồng ghép Giáo dục tích hợp kĩ năng sống vào môn học ở mỗi tổ chuyên môn.

4. Tổ chức nói chuyện dưới cờ về Giáo dục kĩ năng sống bằng nhiều hình

thức như: giới thiệu, tiểu phẩm, quản trò, phỏng vấn, kể chuyện,…để hình thành thói quen, nhận thức tốt cho học sinh trong việc phát huy kĩ năng tư duy phê phán, sáng tạo, ra quyết định, giải quyết vấn đề; kĩ năng xã hội như giao tiếp, thương lượng, tự khẳng định.

5. Hướng dẫn lồng ghép giảng dạy tích hợp Giáo dục kĩ năng sống vào các môn học: Ngữ văn, Lịch sử, Sinh học, Địa lý, Giáo dục công dân, Hoạt động ngoài giờ lên lớp và các hoạt động ngoại khóa,….

6. Mời Báo cáo viên là giáo viên tâm lý về giao lưu và chia s với học sinh kĩ năng giao tiếp ứng xử.

V. PHÂN CÔNG THỰC HIỆN

1. Ban giám hiệu

- Xây dựng kế hoạch, chỉ đạo tổ chức thực hiện, theo dõi giám sát việc thực hiện kế hoạch, có đánh giá kịp thời, có tổng kết vào cuối kỳ và cuối năm học.

- Chỉ đạo các tổ chuyên môn, bộ phận Đoàn Đội thực hiện tốt nội dung giảng dạy tích hợp vào các môn học và các hoạt động ngoài giờ lên lớp, hoạt động ngoại khóa.

2. Tổ, nhóm trưởng chuyên môn

- Tổ trưởng chuyên môn, các bộ phận có liên quan triển khai thực hiện và thực hiện báo cáo về Ban Giám hiệu cuối mỗi hoạt động.

- Giao TTCM tổ Sinh-Sử-GDCD lập kế hoạch, phân công tổ chức chuyên đề giáo dục Kỹ năng bảo vệ sức khỏe sinh sản, giới tính cho học sinh các khối trong HKII.

- Giao Nhóm GV thể dục tổ chức chuyên đề giáo dục cho học sinh các kiến thức cơ bản về phòng chống đuối nước trong năm học.

3. Giáo viên chủ nhiệm, GVBM

- Xây dựng kế hoạch rèn kĩ năng sống cho học sinh lớp mình phụ trách, thường xuyên theo dõi nhắc nhở việc thực hiện của học sinh, phát huy vai trò của đội ngũ cán bộ lớp trong rèn kĩ năng sống cho học sinh. Thực hiện nghiêm túc và đổi mới các HĐ GDNGLL cho học sinh.

- Tạo điều kiện cho học sinh rèn luyện, coi trọng việc tự rèn luyện của học sinh, khuyến khích và động viên kịp thời, quan tâm đến học sinh thuộc diện đặc biệt (về kinh tế, về sự phát triển thể chất…)

- Phối hợp chặt ch với gia đình học sinh, làm cho họ nhận thức được tầm quan trọng và cùng với nhà trường giáo dục và rèn luyện cho con em về kĩ năng sống.

- Giáo án của các tiết dạy có tích hợp về Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh cần ghi rõ nội dung trong mục tiêu cần đạt, triển khai cụ thể trong bài học.

- Mỗi giáo viên cần có ý thức khai thác những khía cạnh nội dung cụ thể