MỤC LỤC
MỘT SỐ TỪ VIẾT TẮT iii
DANH SÁCH BẢNG BIỂU VÀ HÌNH VẼ iv
MỞ ĐẦU 1
Chương 1 5
PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP DẦU KHÍ: 5
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ KINH NGHIỆM QUỐC TẾ 5
1.1. Khái luận về phát triển công nghiệp dầu khí 5
1.1.1. Một số khái niệm cơ bản 5
1.1.2. Đặc trưng chung của ngành công nghiệp Dầu khí 7
1.1.3. Vai trò của công nghiệp dầu khí 10
1.1.4. Điều kiện và nội dung phát triển ngành công nghiệp dầu khí 12
1.2. Kinh nghiệm của một số nước trong khu vực về phát triển Ngành công nghiệp Dầu khí 19
1.2.1. Malaysia 19
1.2.2. Trung Quốc 23
1.2.3. Nhật Bản 28
Chương 2: 33
THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN NGÀNH CÔNG NGHIỆP DẦU KHÍ VIỆT NAM 33
2.1. Các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển ngành công nghiệp Dầu khí của Việt Nam 33
2.1.1. Các nhân tố trong nước 33
Điều kiện tự nhiên, vị trí địa lý 33
Điều kiện tăng trưởng kinh tế, dân số 34
Chính sách của nhà nước 35
Chính sách thu hút đầu tư nước ngoài 36
2.1.2. Các nhân tố ngoài nước 38
Tác động của buôn bán dầu khí khu vực và thế giới tới Việt Nam 38
Tác động của các yếu tố chính trị khu vực và thế giới 39
Chính sách năng lượng của các nước trong khu vực và thế giới: 40
Chính sách dầu khí của các nước OPEC 40
2.2. Lịch sử hình thành ngành công nghiệp Dầu khí Việt Nam 42
2.3. Hiện trạng phát triển các hoạt động trong ngành dầu khí 45
2.3.1. Hiện trạng phát triển các hoạt động dầu khí trong nước 45
a/ Nguồn tài nguyên dầu khí của Việt Nam 45
b/ Công tác tìm kiếm – thăm dò – khai thác dầu khí trong nước 49
c/ Cơ sở hạ tầng trong ngành dầu khí 53
d/ Các hoạt động kinh doanh dịch vụ dầu khí 57
e/ Cung cầu dầu khí của Việt Nam 58
2.3.2. Công tác đầu tư phát triển các hoạt động dầu khí ra nước ngoài 61
2.4. Đánh giá chung 65
2.4.1. Đánh giá tổng hợp hiện trạng 65
Thành công 65
Tồn tại 66
Những bài học kinh nghiệm 67
2.4.2. Phân tích, đánh giá thế mạnh/điểm yếu cũng như cơ hội/ thách thức trong việc phát triển ngành công nghiệp dầu khí VN trong thời gian tới 68
Chương 3: 82
CÁC QUAN ĐIỂM VÀ CÁC GIẢI PHÁP CHỦ YẾU PHÁT TRIỂN NGÀNH DẦU KHÍ VIỆT NAM 82
3.1. Bối cảnh chung 82
Khuynh hướng phát triển thị trường dầu khí thế giới trong thời gian tới...
................................................................................................................82
Trữ lượng dầu khí Việt Nam trong khung cảnh dầu khí khu vực và thế giới 83
Tổng hợp dự báo nhu cầu dầu khí toàn quốc 87
Năng lực cạnh tranh của PVN 89
3.2. Các quan điểm phát triển Ngành công nghiệp Dầu khí VN 92
3.3. Đề xuất các giải pháp phát triển Ngành công nghiệp Dầu khí VN 99
3.3.1. Xây dựng chiến lược phát triển ngành 99
3.3.2. Tạo lập môi trường 101
Hành lang pháp lý 101
Mở cửa hội nhập sâu rộng 105
3.3.3. Các chính sách điều tiết, hỗ trợ của Nhà nước 106
Xây dựng kết cấu hạ tầng 106
Phát triển nguồn nhân lực 108
KẾT LUẬN 110
TÀI LIỆU THAM KHẢO 112
MỘT SỐ TỪ VIẾT TẮT
AFTA | Khu vực thương mại tự do Asean | |
2 | ASEAN | Hiệp hội các quốc gia vùng Đông Nam Á |
3 | BCC | Hợp đồng hợp tác kinh doanh |
4 | BP | Công ty dầu khí Anh quốc |
5 | CNG | Khí nén |
6 | CNH-HĐH | Công nghiệp hóa-Hiện đại hóa |
7 | GDP | Tổng sản phẩm quốc nội |
8 | HTT | Hộ tiêu thụ |
9 | JOC | Hợp đồng liên doanh điều hành chung |
10 | KTXH | Kinh tế - Xã hội |
11 | LPG | Khí hóa lỏng |
12 | NM | Nhà máy |
13 | NMLD | Nhà máy lọc dầu |
14 | NMLHD | Nhà máy lọc hóa dầu |
15 | NSNN | Ngân sách Nhà nước |
16 | OPEC | Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ |
17 | P1 | Trữ lượng xác nhận |
18 | P2 | Trữ lượng có thể |
19 | 2P | Tổng trữ lượng cấp P1+P2 |
20 | PETRONAS | Công ty dầu khí quốc gia Malaysia |
21 | PSC | Hợp đồng phân chia sản phẩm dầu khí |
22 | PVN, PetroVietnam | Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam |
23 | TKTD | Tìm kiếm, thăm dò dầu khí |
24 | TK-TD-KT | Tìm kiếm, thăm dò và khai thác dầu khí |
25 | TCF | Nghìn tỷ bộ khối (tương đương 28.3 tỷ m3) |
26 | TOE | Tấn dầu quy đổi |
27 | VN | Việt Nam |
28 | WTO | Tổ chức Thương mại Thế giới |
29 | XNLD | Xí nghiệp liên doanh |
Có thể bạn quan tâm!
-
Phát triển ngành công nghiệp Dầu khí Việt Nam - 2 -
Kinh Nghiệm Của Một Số Nước Trong Khu Vực Về Phát Triển Ngành Công Nghiệp Dầu Khí -
Phát triển ngành công nghiệp Dầu khí Việt Nam - 4
Xem toàn bộ 124 trang tài liệu này.
DANH SÁCH BẢNG BIỂU VÀ HÌNH VẼ
Bảng 1: Trữ lượng dầu thô xác minh và sản lượng khai thác dầu thô của Việt Nam so với khu vực và thế giới 48
Bảng 2: .Sản lượng khai thác Dầu khí qua các năm 51
Bảng 3: Chương trình gia tăng trữ lượng của PVN tới 2025 53
Bảng 4: Danh sách các Hộ tiêu thụ khí đến năm 2008 55
Bảng 5: Các hệ thống đường ống dẫn khí hiện có 56
Bảng 6: Các dự án thăm dò khai thác dầu khí tại nước ngoài của PVN đến năm 2007 62
Bảng 7: Ma trận SWOT của PVN 80
Bảng 8: Tổng hợp dự báo nhu cầu dầu khí toàn quốc 87
Bảng 9: Tổng hợp nguồn vốn huy động đầu tư của PVN 89
Hình 1 : Các bể trầm tích tại Malaysia 20
..............................................................46
31/12/2006) ...............................................................................................................47
ạt 
...................................52
Hình 5: Các hệ thống các đường ống vận chuyển khí tại VN 57
Hình 6: Sản lượng và doanh thu từ dầu thô trong nước 59
Hình 7: Cơ cấu sử dụng khí theo hộ tiêu thụ giai đoạn 1995-2007 60
Hình 8: Cung cầu khí cả nước giai đoạn 1997 -2007 60
Hình 9: Các dự án đầu tư ra nước ngoài hiện có 63
Hình 10: Doanh thu và nộp NSNN của ngành dầu khí đến năm 2006 64
Hình 11: Phân bố trữ lượng dầu các nước khu vực Châu Á - Thái Bình Dương 85
Hình 12: Phân bố trữ lượng khí các nước khu vực Châu Á - Thái Bình Dương 87
Hình 13: Dự báo cân đối cung cầu dầu thô cho các NMLD tại VN 88
Hình 14: Dự báo cung cầu sản phẩm xăng dầu của Việt Nam tới 2025 88
MỞ ĐẦU
Công nghiệp dầu khí là một Ngành kinh tế-kỹ thuật quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế của đất nước. Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VIII, IX, X đã xác định rõ tầm quan trọng và khẳng định vị trí của của ngành kinh tế mũi nhọn Dầu khí trong nền kinh tế quốc dân.
Sau hơn 30 năm xây dựng và phát triển, Ngành Dầu khí Việt Nam đã có những bước tiến vượt bậc, nhất là từ khi Luật Đầu tư nước ngoài tại Việt Nam được ban hành, đã thu hút được hàng chục công ty dầu khí thế giới đầu tư vào thăm dò dầu khí với số vốn lên đến trên 7 tỷ USD, phát hiện nhiều mỏ dầu khí mới, sản lượng khai thác dầu khí tăng nhanh, đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, góp phần đưa đất nước ra khỏi khủng hoảng kinh tế cuối thập niên 80 của thế kỷ 20 và đưa Việt Nam vào danh sách các nước xuất khẩu dầu trên thế giới.
Trữ lượng và tiềm năng dầu khí các bể trầm tích của Việt Nam dự báo là rất đáng kể (khoảng 4600 triệu tấn quy dầu, khí chiếm khoảng 50%, phân bố chủ yếu ở thềm lục địa). Trữ lượng dầu khí đã phát hiện vào khoảng trên 1200 triệu tấn quy dầu, trong đó đã phát triển và đưa vào khai thác 11 mỏ dầu, khí. Tiềm năng dầu khí chưa phát hiện ở các diện tích còn lại khá lớn. Đó là tài sản có giá trị và là cơ sở xây dựng định hướng phát triển ngành dầu khí trong thời gian tới.
Với những nỗ lực phấn đấu, phát triển mạnh mẽ, ngành dầu khí đã và đang từng bước trở thành một ngành kinh tế hoàn chỉnh, có nhiều đóng góp lớn cho ngân sách nhà nước và góp phần vào sự ổn định, phát triển của nền kinh tế đất nước. Chỉ tính riêng trong năm 2007 vừa qua, Ngành Dầu khí đã đạt doanh thu trên 180 nghìn tỷ đồng, tăng 17,5% so với năm 2006 và chiếm gần 18%
GDP của cả nước; nộp ngân sách Nhà nước trên 80 nghìn tỷ đồng, tăng 26,7% và chiếm 28,5% tổng thu ngân sách Nhà nước.
Tuy nhiên phát triển của Ngành Dầu khí đòi hỏi vốn đầu tư rất lớn, mức độ rủi ro cao, trình độ khoa học công nghệ hiện đại, tính quốc tế hóa rộng rãi,… trong khi nền công nghiệp dầu khí nước ta còn non trẻ, kinh nghiệm tổ chức và quản lý chưa nhiều. Đây chính là một thách thức lớn đối với ngành dầu khí Việt Nam. Do vậy việc nghiên cứu để tìm hướng phát triển ngành công nghiệp dầu khí sao cho có đủ sức cạnh tranh trong tiến trình hội nhập khu vực và quốc tế trên cơ sở hợp tác bình đẳng, cùng có lợi, mở rộng các quan hệ kinh tế đối ngoại là một việc hết sức cần thiết trong giai đoạn hiện nay, đặc biệt từ khi Việt Nam chính thức trở thành thành viên của tổ chức thương mại thế giới (WTO).
Trên cơ cở nghiên cứu các tài liệu liên quan đến lĩnh vực dầu khí, tổng kết được những thành tựu cũng như hạn chế của Ngành Dầu khí trong thời gian qua, nhận định các nhân tố đã và đang ảnh hưởng đến sự phát triển của Ngành Dầu khí và tham khảo kinh nghiệm trong việc phát triển công nghiệp ở một số nước trên thế giới, tôi quyết định chọn đề tài nghiên cứu “Phát triển ngành công nghiệp dầu khí Việt Nam” với mục tiêu chính là tìm hướng phát triển mới cho ngành dầu khí trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế đồng thời đề xuất các giải pháp phát triển Ngành công nghiệp dầu khí phù hợp với điều kiện thực tế của Việt Nam hiện nay.
Nhiệm vụ nghiên cứu:
- Hệ thống hóa các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển của Ngành Dầu khí.
- Kinh nghiệm của một số nước trong khu vực trong việc phát triển công nghiệp dầu khí.
- Phân tích thực trạng và chỉ ra những thành tựu cũng như hạn chế trong quá trình phát triển Ngành Dầu khí Việt Nam trong thời gian qua.
- Đề xuất các giải pháp phát triển Ngành công nghiệp dầu khí phù hợp với điều kiện thực tế của Việt Nam hiện nay.
Đối tượng nghiên cứu:
Hoạt động tìm kiếm, thăm dò, khai thác; chế biến dầu khí của các doanh nghiệp trong nước thuộc Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam (PVN) dưới góc độ kinh tế chính trị.
Phạm vi nghiên cứu:
Thời gian: Nghiên cứu thực trạng phát triển các hoạt động trong ngành dầu khí từ năm 2000 đến nay và đề xuất giải pháp các giải pháp phát triển ngành công nghiệp dầu khí Việt Nam đến năm 2025.
Phạm vi không gian: Cả trong và ngoài nước.
Phương pháp nghiên cứu:
Luận văn sử dụng phương pháp luận duy vật biện chứng, duy vật lịch sử. Những phương pháp nghiên cứu cụ thể:
- Phương pháp phân tích, thống kê, tổng hợp, so sánh và dự báo
- Nghiên cứu tài liệu trên cơ sở nguồn tài liệu thứ cấp là sách, báo, tạp chí và websites chuyên ngành dầu khí ở trong và ngoài nước, đặc biệt là các nguồn tài liệu của Bộ Công Thương (Vụ Kế hoạch, Vụ Năng lượng, Vụ Xuất nhập khẩu), Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam (Ban Kế hoạch đầu tư, Ban Thăm dò khai thác, Ban Phát triển thị trường, Ban Khí Điện, Ban Chế biến dầu khí) về các chính sách, Quyết định, đề án nghiên cứu khoa học…
Dự kiến những đóng góp mới của luận văn:
- Từ việc nghiên cứu tình hình phát triển công nghiệp dầu khí của một số nước, rút ra kinh nghiệm cho Việt Nam.
- Làm rõ thực trạng phát triển ngành công nghiệp dầu khí Việt Nam; chỉ ra được những thành tựu và hạn chế trong quá trình phát triển ngành công nghiệp dầu khí Việt Nam.
- Đưa ra các phương hướng, chính sách và đề xuất các giải pháp phát triển Ngành dầu khí phù hợp với điều kiện thực tế của Việt Nam hiện nay.
Bố cục của luận văn
Ngoài phần Mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, nội dung chính của luận văn được kết cấu thành 3 chương, bao gồm:
- Chương 1: Phát triển Công nghiệp Dầu khí: cơ sở lý luận và kinh nghiệm quốc tế
- Chương 2: Thực trạng phát triển Ngành công nghiệp Dầu khí Việt Nam
- Chương 3: Các quan điểm và các giải pháp chủ yếu phát triển Ngành công nghiệp Dầu khí Việt Nam