Phát triển kinh tế du lịch ở Ba Vì - Hà Nội

Nhìn chung, quy mô phát triển kinh tế du lịch huyện Ba Vì vẫn còn nhỏ hẹp, sự phát triển của ngành còn chưa tương xứng với tiềm năng vốn có của địa phương.

Đặc biệt, trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế tạo ra nhiều cơ hội cho các nước đang phát triển như Việt Nam, đồng thời cũng đặt ra nhiều thách thức mới như nguy cơ tụt hậu nền kinh tế, giải quyết các vấn đề về chính trị, xã hội... buộc các nước phải tìm ra phương cách để tạo ra ưu thế cạnh tranh nhằm hội nhập được với nền kinh tế thế giới, từ đó, sẽ có điều kiện phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, giữ vững an ninh chính trị.... Trong quỹ đạo chung ấy, ngành kinh tế du lịch Việt Nam nói chung và huyện Ba Vì nói riêng cũng cần phải tìm cho mình một hướng đi mới để phát triển. Tuy nhiên, thực tế hiện nay ngành kinh tế du lịch Ba Vì khả năng hội nhập còn kém, chưa tạo được sản phẩm độc đáo nhằm thu hút khách du lịch trên thế giới, du khách đến Ba Vì hiện nay phần lớn là khách nội địa, du khách quốc tế đến Ba Vì hầu như còn rất ít. Điều đó lý giải tại sao du lịch Việt Nam nói chung và du lịch Ba Vì còn chưa tương xứng với tiềm năng vốn có.

Thứ hai: chất lượng dịch vụ du lịch còn chưa đáp ứng được nhu cầu ngày càng cao của du khách.

Du lịch ngày càng phát triển, nhu cầu của con người ngày càng tăng. Giờ đây, những hình thức du lịch mà mọi người hướng đến không chỉ đơn giản là du lịch tham quan, thắng cảnh. Du khách có những yêu cầu ngày càng cao hơn với những hình thức du lịch, cũng như chất lượng dịch vụ tại địa điểm du lịch.

Chất lượng dịch vụ du lịch ở Ba Vì được đánh giá cao, song bên cạnh đó vẫn có những điểm chưa làm hài lòng du khách và cần được khắc phục sớm trong thời gian tới. Địa điểm du lịch của Ba Vì hầu hết là nằm trong những vùng núi, hẻo lánh, thiên nhiên nên không gần với những trung tâm buôn bán,

chợ, siêu thị hay những khu dân cư đông đúc. Chính vì thế mà những đồ vật để phục vụ nhu cầu hàng ngày cũng như những nhu cầu với những du khách nghỉ ngơi dài ngày tại những điểm du lịch cần phải được chú trọng, đa dạng hơn nữa về các loại mặt hàng dân dụng, mặt hàng sinh hoạt những như nhu cầu ăn uống hàng ngày.

Du lịch Ba Vì so với sự phát triển của ngành du lịch cả nước nói chung còn rất mới mẻ, chính vì thế những dịch vụ du lịch vẫn chưa đa dạng, cần phải được chú trọng quan tâm hơn trong thời gian tới để ngày càng thu hút nhiều du khách thập phương cũng nhu khách du lịch quốc tế đến với Ba Vì hơn nữa.

Thứ ba: mức độ liên kết hoạt động du lịch với các địa phương khác chưa được thường xuyên và liên tục cũng là một trong những hạn chế để phát triển kinh tế du lịch huyện Ba Vì.

Trong thời gian tới, để khắc phục và làm tốt hơn nữa trong việc quảng bá, giới thiệu du lịch, Ba Vì cần làm tốt việc liên kết với những địa phương khác. Việc giao lưu, liên kết vừa giúp chúng ta học hỏi, có thêm những kinh nghiệm để phát triển vừa tận dụng được sự giúp đỡ của những nguồn khác cho phát triển du lịch của địa phương.

2.3.2.2. Nguyên nhân của những hạn chế

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 143 trang tài liệu này.

*Nguyên nhân khách quan

Thứ nhất, cơ sở vật chất - hạ tầng xã hội còn thấp kém

Cơ sở vật chất - hạ tầng xã hội có vai trò là đòn bẩy thúc đẩy mọi hoạt động kinh tế - xã hội của một quốc gia, dân tộc. Đối với kinh tế du lịch thì cơ sở vật chất hạ tầng xã hội là yếu tố cơ sở nhằm khai thác tiềm năng du lịch và nâng cao chất lượng sản phẩm du lịch. Cơ sở hạ tầng xã hội ở Ba Vì hiện nay đã phát triển nhưng chưa đồng bộ giữa các khu vực, các vùng và các miền, do nguồn vốn còn hạn hẹp nên việc đầu tư để xây dựng mới, duy tu, bảo dưỡng,

tôn tạo một số tuyến đường, hệ thống xử lý chất thải sinh hoạt... còn manh mún nên chất lượng của một số tuyến đường còn chắp vá, kém chất lượng, hệ thống xử lý chất thải sinh hoạt còn thiếu và chưa đảm bảo chất lượng.

Để có thể tiến hành khai thác được các tài nguyên du lịch phải tạo ra được hệ thống cơ sở vật chất - kỹ thuật tương ứng. Hệ thống này vừa phải đảm bảo phù hợp với đặc trưng của dịch vụ du lịch, đồng thời phải phù hợp với đặc thù của tài nguyên du lịch tại đó. Hệ thống cơ sở vật chất - kỹ thuật du lịch ở Ba Vì cho đến nay vẫn còn khiêm tốn so với quy mô phát triển du lịch của huyện. Thiếu các khu vui chơi giải trí tổng hợp quy mô lớn, khu du lịch tầm cỡ gắn với danh lam thắng cảnh như ở nhiều nước trên thế giới và khu vực.... Đây là một nguyên ngân gây cản trở đối với sự phát triển của kinh tế du lịch huyện Ba Vì.

Thứ hai, các chính sách khuyến khích phát triển kinh tế du lịch chưa phù hợp.

Ba Vì cũng đã rất cố gắng trong việc đề ra những chính sách cần thiết cho sự phát triển của kinh tế du lịch. Song, nhiều chính sách còn chưa phù hợp với thực tiễn, chưa có khả năng thu hút.

Trong thời gian tới, cần làm tốt hơn những chính sách về đào tạo, thu hút nguồn nhân lực, chính sách tín dụng cho phát triển du lịch, chính sách bảo vệ tài nguyên, môi trường…

Thứ ba, do biến động bất lợi của kinh tế vĩ mô trong nước và quốc tế

Phát triển kinh tế du lịch chịu ảnh hưởng lớn từ nhân tố môi trường kinh tế

- xã hội. Từ cuối năm 2007 đến năm 2009 và giai đoạn sau 2009, kinh tế- xã hội thế giới chịu tác động mạnh mẽ từ cuộc khủng hoảng tài chính và suy

thoái kinh tế toàn cầu. Cuôc

khủng hoảng kinh tế toàn cầu đươc

đánh giá la

trầm tron

g nhất kể từ cuôc

Đaị khủng hoảng kinh tế 1929 - 1933, đã gây hâu

quả nghiêm trọng đến sự phát triể n kinh tế xã hôi của nhiêù quốc gia và vùng

lãnh thổ trên thế giới : suy giảm sản xuất và tăng trưởng kinh tế ở hầu hết các

quốc gia, thương maị và đầu tư sut giảm , làm tăng thâm hụt ngân sách , đăc

biêṭ là tình traṇ g viê ̣c làm hết sứ c căng thẳng . Theo đánh giá của IMF , cuôc khủng hoảng kinh tế đã khiến cho mức tăng trưởng kinh tế không những của

các nền kinh tế lớn (Mỹ, Nhâṭ Bản , khu vưc

đồng tiền chung châu Âu ), mà

còn của cả những nền k inh tế mới nổi như Trung Quốc , Ấn Độ) đều giảm sút

nghiêm tron

g. Sản xuất đình trệ, nhiều nhà máy đóng cử a, do đó, môt

bô ̣phân

lớn người lao đôn

g đã bi ̣mất viêc

làm. Tổ chứ c Lao đôn

g Quốc tế (ILO) nhân

điṇ h: số người thất nghiêp

trên thế giới có thể tăng từ 190 triêu

người năm

2007 lên đến 210 triêu

người vào cuối năm 2009.

Từ cuối năm 2007, Viêṭ Nam không nằm ngoài tác đôn

g của cuôc

khủng

hoảng và sự bất ổn định kinh tế vĩ mô . Diên

biến kinh tế vi ̃ mô của Viêṭ Nam

trong năm 2008 trở nên phứ c tap̣ , khi nử a đầu năm nền kinh tế đang trong tình trạng gia tăng lạm phát , nhưng từ tháng 10/2008 lại chịu tác động của cuộc

khủng hoảng và suy thoái kinh tế toàn cầu . Theo Báo cáo của Hiêp

hôi

doanh

nghiêp

nhỏ và vừ a , Viêṭ Nam có khoảng 95% trong số 350 nghìn doanh

nghiêp

là doanh nghiêp

nhỏ và vừ a , trong đó có tới 80% doanh nghiêp

phải

đối măṭ với tình traṇ g khó khăn do tác đôn

g của cuôc

khủng hoảng , có tới

5/10 triêu

hô ̣trong các làng nghề đang không có viêc

làm.

Sau cuộc khủng hoảng, từ năm 2009 đến nay, diễn biến kinh tế vĩ mô vẫn còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ bất ổn như: diễn biến giá dầu thô, giá vàng, giá USD…

Du lịch là loại dịch vụ cao cấp, bị ảnh hưởng lớn cả phía cung lẫn phía cầu từ bối cảnh trên. Bên cạnh đó, trong những năm gần đây biến đổi khí hậu cũng đã ảnh hưởng nặng nề tới các nền kinh tế, trong đó có du lịch và du lịch Ba Vì - Hà Nội không nằm ngoài những tác động trên.

Thứ tư, vấn đề quản lý nhà nước về kinh doanh du lịch

Nhà nước ta đã ban hành Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch năm 2010 - 2020, đề ra mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp cụ thể để phát triển kinh tế du lịch

nói chung. Đây là một trong những Quy hoạch tổng thể mang tính chất định hướng cho sự phát triển của kinh tế du lịch. Trong thời gian tới, nhà nước ta cũng cần có thêm những chủ trương, đường lối mang tính định hướng, nền tảng cho sự phát triển du lịch dài hạn và bền vững.

*Nguyên nhân chủ quan

Thứ nhất, Công tác quy hoạch phát triển chưa tốt, kể cả quy hoạch tổng thể và quy hoạch từng vùng.

Từ những năm 1990, hoạt động du lịch ở khu vực Sơn Tây - Ba Vì đã được chú trọng với sự năng động của các doanh nghiệp du lịch Hà Tây khu vực xung quanh núi Ba Vì. Loại hình du lịch sinh thái ở Ba Vì đã thu hút rất nhiều khách du lịch với những khu du lịch nổi tiếng như Khoang Xanh, Ao Vua, Thác Đa…

Tuy nhiên, cho đến đầu những năm 2000, sự phát triển của du lịch khu vực này chưa tương xứng với tiềm năng vốn có. Các hoạt động du lịch do những điều kiện khách quan và chủ quan chủ yếu tập trung ở khu vực sườn phía đông núi Ba Vì. Trong khi đó, khu vực sườn tây núi Ba Vì, gồm 3 xã vùng núi của huyện với diện tích hơn 80 km2 (tỷ lệ hơn 19% so với huyện) dân số hơn 2 vạn người (tỷ lệ 8% dân số huyện), các hoạt động du lịch hầu như chưa phát triển.

Có thể nói đây là một trong những lý do khiến du lịch khu vực Sơn Tây - Ba Vì, đặc biệt là hoạt động du lịch trên địa bàn huyện Ba Vì chưa đạt được hiệu quả tương xứng với tiềm năng du lịch. Sự phát triển mất cân đối khi tập trung khai thác du lịch một phía có thể sẽ dẫn đến việc làm cạn kiệt nguồn tài nguyên, suy giảm chất lượng sản phẩm du lịch và hình ảnh của khu vực, giảm sự hấp dẫn của điểm đến. Nếu không có những biện pháp phát triển một cách cân đối về mặt không gian trong tương lai, khu vực Ba Vì sẽ gặp phải rất

nhiều khó khăn trong hoạt động kinh doanh du lịch, ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững.

Chính vì vậy, việc lập Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch khu vực núi Ba Vì là việc làm cần thiết và mang tính cấp bách. Theo đó, tỉnh đã có Quyết định số 208A/QĐ- UB phê duyệt Quy hoạch phát triển Cụm Du lịch Sơn Tây

- Ba Vì đến năm 2010.

Hà Tây xác định Suối Hai thuộc khu vực du lịch chuyên đề quốc gia và là một trong ba cụm điểm chính có đủ điều kiện để tổ chức du lịch tham quan, nghiên cứu chuyên đề, du lịch sinh thái, vui chới giải trí. Đây được coi là một khu vực có lợi thế, hội tụ đầy đủ tài nguyên, đặc biệt quỹ đất đủ rộng để có thể tổ chức được một khu chuyên môn hóa cao về du lịch- dịch vụ.

Nhận thức được vai trò, vị trí quan trọng của khu du lịch hồ Suối Hai trong Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam và Hà Tây, năm 2004 Dự án Quy hoạch chung khu du lịch hồ Suối Hai, Ba Vì, Hà Tây đã được triển khai thực hiện với chủ đầu tư là Tổng công ty Công nghiệp Ô tô Việt Nam. Tháng 11 năm 2004, Nhiệm vụ thiết kế Quy hoạch chung khu du lịch hồ Suối Hai đã được phê duyệt tại quyết định số 1097/QĐ-UB ngày 21/10/2004.

Sở Du lịch, Công ty Cổ phần Tản Viên - Tổng Công ty Dầu khí Việt Nam đã phối hợp với Công ty TNHH Tư vấn Quy hoạch Yên Lạc lập Điều chỉnh nhiệm vụ thiết kế: “Quy hoạch chung Khu du lịch dịch vụ Hồ Suối Hai - Huyện Ba Vì - tỉnh Hà Tây” làm cơ sở cho việc lập quy hoạch chung, triển khai và thu hút các dự án đầu tư nhằm khai thác sử dụng hiệu quả khu du lịch Ba Vì.

Tuy nhiên, sau một thời gian thực hiện do những điều kiện khách quan và chủ quan thay đổi, Quy hoạch chung khu du lịch hồ Suối Hai đã tạm dừng lại. Thiếu quy hoạch chung, hoạt động đầu tư phát triển du lịch khu vực hồ Suối Hai vẫn tiếp tục tồn tại dưới dạng các dự án nhỏ lẻ, manh mún, chưa khai thác

một cách hiệu quả tiềm năng của khu vực do đó chưa phát triển khu vực hồ Suối Hai thành một khu du lịch tổng hợp cao cấp như mục tiêu của chính sách phát triển du lịch của quốc gia và địa phương. Thiếu quy hoạch đồng bộ đã thực sự gây khó khăn cho việc phát triển Khu du lịch trọng điểm của Thủ đô Hà Nội này.

Thứ hai, chất lượng công tác tuyên truyền quảng bá du lịch còn chưa đáp ứng được yêu cầu hiện nay của ngành.

Xúc tiến tuyên truyền quảng bá du lịch là một biện pháp quan trọng để tạo lập và nâng cao hình ảnh du lịch Ba Vì nhằm thu hút khách du lịch, giáo dục du lịch toàn dân, góp phần thực hiện tuyên truyền đối ngoại và đối nội.

Thực tiễn hiện nay du khách đến Việt Nam nói chung và Ba Vì nói riêng còn thiếu thông tin về du lịch. Các nguồn thông tin chính thức phát hành ở Ba Vì chưa nhiều, chưa phong phú, đa dạng về hình thức, nghèo nàn về nội dung. Các chương trình quảng cáo, giới thiệu các sản phẩm du lịch mới của tỉnh còn thiếu, các hội nghị, hội thảo về các chuyên đề du lịch còn mang nặng tính hình thức, chưa có nội dung hấp dẫn đối với du khách, chưa có một chương trình quảng cáo mang tính chuyên ngành. Chính điều này, đã ảnh hưởng tiêu cực đến kết quả hoạt động kinh tế du lịch Ba Vì.

Thứ ba, nguồn nhân lực chuyên nghiệp cho sự phát triển du lịch Ba Vì còn thiếu về số lượng, yếu về chất lượng, bất cập trong cơ cấu đào tạo

Thực tế trên cho thấy, trong giai đoạn hiện nay, nhất là trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước lao động ngành du lịch Ba Vì chưa đáp ứng được yêu cầu phục vụ khách du lịch, tính chuyên nghiệp của lao động và cán bộ trong kinh doanh du lịch còn rất hạn chế. Chủ yếu là lao động phổ thông hợp đồng ngắn hạn chưa qua đào tạo, số lao động có trình độ trung cấp trở lên còn thiếu và yếu. Môi trường đào tạo và học tập kinh nghiệm cho lao động, đặc biệt là lao động trong các bộ phận nòng cốt còn hạn chế; thiếu các lao động

giỏi, các chuyên gia đầu ngành. Đây là bước cản trở lớn đối với sự phát triển của ngành du lịch Ba Vì. Đặc biệt, trong giai đoạn hiện nay, trước yêu cầu hội nhập nền kinh tế thế giới, trình độ ngoại ngữ của đội ngũ lao động ngành du lịch Ba Vì còn ở mức thấp.

Ngoài ra, số lao động theo mùa vụ chiếm tỷ lệ khá cao, hầu hết chưa được đào tạo về nghiệp vụ du lịch, thậm chí trình độ văn hoá còn thấp. Sự quản lý và điều phối số lao động này còn lỏng lẻo dẫn đến tình trạng lộn xộn, thiếu văn minh trong du lịch. Số cán bộ quản lý doanh nghiệp được đào tạo chuyên ngành kinh tế du lịch còn rất ít, chưa đáp ứng được công việc.

Nhìn chung, lao động trong ngành kinh tế du lịch Ba Vì còn thiếu về số lượng, yếu về chất lượng, bất cập trong quy mô và cơ cấu đào tạo... Đây là bước cản trở lớn trong sự phát triển mà ngành kinh tế du lịch huyện Ba Vì cần sớm tìm biện pháp khắc phục.

Hiện tượng “chặt chém” khách du lịch vẫn còn xảy ra. Đây là một trong những yếu tố ảnh hưởng đến tâm lý du khách, làm cho du khách mất tin tưởng vào khu du lịch. Hiện tượng này cần được chấn chỉnh và chấm dứt trong thời gian tới.

Thứ ba, công tác quản lý du lịch còn chưa đáp ứng được yêu cầu của thời đại. Chưa có chính sách cũng như cơ chế thích hợp nhằm thu hút nguồn nhân lực, nhất là chất xám, nhằm đẩy nhanh tốc độ phát triển du lịch Ba Vì. Chính sách đãi ngộ đối với cán bộ trong ngành nhiều loại chưa phù hợp, nhất là đối với lao động và cán bộ quản lý giỏi. Tiêu chuẩn hóa công việc và tiêu chuẩn hóa chức danh cho từng loại cán bộ trong ngành chưa đầy đủ, khó khăn cho việc quản lý.

Thứ tư, công tác đầu tư vẫn còn nhiều bất cập, dàn trải, chưa đứng hướng gây lãng phí nguồn vốn đầu tư cũng là một trong những nguyên nhân làm chậm quá trình phát triển của ngành kinh tế du lịch Ba Vì. Cơ chế chính sách