Phát triển đội ngũ giảng viên Trường đại học Tài chính – Ngân hàng Hà Nội - 2

Bảng 3.1. Qui đội ngũ giảng viên cơ hữu Trường ĐH Tài chính – Ngân hàng Hà Nội giai đoạn 2021 – 2030 87

Bảng 3.2. Mục tiêu phát triển trình độ ĐNGV Trường Đại học Tài chính – Ngân hàng Hà Nội giai đoạn 2021 – 2030 88

Bảng 3.3. Phát triển cơ cấu ĐNGV cơ hữu và thỉnh giảng Trường Đại học Tài chính

– Ngân hàng Hà Nội trong giai đoạn 2021 – 2030 88

DANH MỤC BIỂU:

Biểu đồ 2.1: Số lượng giảng viên cơ hữu giảng dạy của Trường Ðại học Tài chính – Ngân hàng Hà Nội giai đoạn 2017 – 2020 44

Biểu đồ 2.2: Số lượng giảng viên thỉnh giảng giảng dạy tại Trường Ðại học Tài chính – Ngân hàng Hà Nội giai đoạn 2017 – 2020 46

Biểu đồ 2.3: Tỷ lệ độ tuổi của giảng viên Trường Ðại học Tài chính – Ngân hàng Hà Nội năm 2020 49

Biểu đồ 2.4: Tỉ lệ giới tính giai đoạn 2017 - 2020 51

Biểu đồ 2.5: Cơ cấu theo trình độ của ngũ giảng viên năm 2020 52

Có thể bạn quan tâm!

• Phát triển đội ngũ giảng viên Trường đại học Tài chính – Ngân hàng Hà Nội - 1
• Đặc Điểm Và Vai Trò Của Các Trường Đại Học Ngoài Công Lập
• Phát Triển Đội Ngũ Giảng Viên Trong Các Trường Đại Học Ngoài Công Lập
• Các Biện Pháp Phát Triển Đội Ngũ Giảng Viên Trong Các Trường Đại Học Ngoài Công Lập

Xem toàn bộ 137 trang tài liệu này.

Biểu đồ 2.6: Cơ cấu giảng viên cơ hữu theo trình độ của các Khoa Trường Ðại học Tài chính – Ngân hàng Hà Nội năm 2020 54

Biểu đồ 2.7: Đánh giá chất lượng giảng viên của cán bộ quản lý tại Trường ĐH Tài chính – Ngân hàng Hà Nội năm 2020 61

Biểu đồ 2.8: Đánh giá công tác đào tạo và phát triển ĐNGV Trường Đại học Tài chính – Ngân hàng Hà Nội năm 2020 71

Biểu đồ 2.9 & 2.10: Kết quả đánh giá đãi ngộ ĐNGV Trường Đại học 74

Tài chính – Ngân hàng Hà Nội 74

DANH MỤC SƠ ĐỒ:

Sơ đồ 1.1. Sơ đồ tổ chức bộ máy Trường Đại học Tài chính – Ngân hàng 36

Hà Nội 36

Sơ đồ 2.1: Quy trình tuyển dụng giảng viên của Trường ĐH Tài chính 65

– Ngân hàng Hà Nội 65

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Tại nhiều quốc gia trên thế giới, giáo dục ĐH NCL là một phần quan trọng trong hệ thống giáo dục đại học quốc gia, bao gồm giáo dục ĐHCL và giáo dục ĐH NCL. Ở Việt Nam, giáo dục ĐH NCL có thể đáp ứng một cách hiệu quả và linh hoạt đối với những yêu cầu của người học và giới tuyển dụng. Trong quá trình phát triển các Trường ĐHNCL, vấn đề phát triển nguồn nhân lực của Nhà trường mà trước hết là ĐNGV rất được coi trọng, nó là một trong những yếu tố quan trọng tạo nên sự thành công. Trong văn kiện đại hội XIII của Đảng về giáo dục và đào tạo, kế thừa các văn kiện quan trọng của Đảng trong các giai đoạn trước đây, Cương lĩnh (bổ sung và phát triển năm 2011) đã đưa ra những quan điểm, định hướng lớn về phát triển giáo dục và đào tạo, chỉ rõ: “Phát triển giáo dục và đào tạo cùng với phát triển khoa học và công nghệ là quốc sách hàng đầu; đầu tư cho giáo dục và đào tạo là đầu tư cho phát triển. Đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục và đào tạo theo nhu cầu phát triển của xã hội”. Các quan điểm trên không chỉ thể hiện sự phát triển về tư duy, nhận thức, kế thừa chủ trương nhất quán của Đảng ta qua các giai đoạn lịch sử, coi trọng sự nghiệp giáo dục và đào tạo, vừa là vấn đề mang tính chiến lược xuyên suốt, bám sát xu thế phát triển của nhân loại, phù hợp với thực tiễn Việt Nam, luôn đặt ra yêu cầu phải tiếp tục đẩy mạnh đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. Các Trường ĐH NCL gồm có các Trường dân lập, bán công và tư thục, hoạt động chủ yếu từ nguồn vốn ngoài ngân sách Nhà nước, thu hút các nguồn lực xã hội để làm giáo dục, tuân thủ pháp luật hiện hành, phù hợp với điều lệ đại học Việt Nam. Sau thời gian phát triển, hệ thống các Trường ĐH NCL đã luôn nỗ lực vượt khó khăn, tìm tòi cách đi, cách hoạt động, cách gánh vác một phần quan trọng trong giáo dục cả nước mở rộng cơ hội học đại học của mọi gia đình. Mặc dù các Trường ĐH NCL đã có những đóng góp không nhỏ trong sự nghiệp phát triển giáo dục đại học của đất nước, tuy nhiên hoạt động của các Trường ĐH NCL vẫn còn nhiều bất cập, chưa khai thác tối đa tiềm năng của hệ thống Trường này và chưa

đáp ứng được đầy đủ nhu cầu của xã hội. Trong khi giáo dục đại học khu vực và thế giới có những bước phát triển khá mạnh, thì nhìn chung giáo dục ĐH NCL Việt Nam vẫn đang lúng túng, hành lang pháp lý chưa chuẩn, mô hình còn chắp vá, nội dung phương pháp đào tạo còn lạc hậu, nói chung chưa có bước đi vững chắc, chất lượng đào tạo còn yếu kém, chưa có sự đột phá để phát triển.

Đặc biệt, ĐNGV trong các Trường ĐH NCL vẫn còn trong tình trạng vừa thừa vừa thiếu; nhất là thiếu nhân lực chất lượng cao, có khả năng đi trước đón đầu. Bên cạnh nhiều thành tựu đạt được, việc phát triển ĐNGV ở các Trường ĐH NCL hiện nay đang là một vấn đề nổi cộm: số lượng giảng viên tăng chậm hơn nhiều so với tốc độ tăng của số lượng sinh viên dẫn đến tỷ lệ SV/GV ngày càng cao; cơ cấu của ĐNGV còn bất hợp lý, tỷ lệ giảng viên thỉnh giảng cao gấp nhiều lần so với giảng viên cơ hữu; chất lượng giảng viên nhiều Trường còn không ít hạn chế. Những vấn đề cấp bách trên đang đòi hỏi phải có hệ thống lý luận và những phân tích thực tiễn đúng đắn về nhân lực, nguồn nhân lực và phát triển nguồn nhân lực – phát triển ĐNGV Trường ĐHNCL, làm cơ sở đề xuất các giải pháp phát triển nguồn nhân lực ở các Trường ĐH NCL trong những năm tới. Xuất phát từ những lý do trên, tôi chọn vấn đề: “Phát triển đội ngũ giảng viên Trường đại học Tài chính – Ngân hàng Hà Nội” làm đề tài luận văn thạc sĩ – Chuyên ngành Quản trị kinh doanh.

2. Tổng quan tình hình nghiên cứu

Từ trước đến nay có rất nhiều công trình khoa học nghiên cứu về nguồn nhân lực, về ĐNGV. Một số công trình mà tác giả tiếp cận như sau:

Luận án Tiến sĩ: Xây dựng đội ngũ giảng viên các Trường đại học ở Tây Nguyên hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh – của tác giả Nguyễn Minh Hải – Học viện chính trị quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh, năm 2019.

Luận án nghiên cứu lý luận về quản lý giảng viên trong các Trường đại học đa ngành theo quan điểm tự chủ và tự chịu trách nhiệm và nâng cao chất lượng đào tạo hiện nay. Luận án đánh giá thực trạng đội ngũ giảng viên tại các Trường đại học như phát triển đội ngũ, công tác quy hoạch, tuyển dụng, đào tạo, đãi ngộ giảng

viên... trên cơ sở đó đề xuất các giải pháp mang tính khả thi để khắc phục những điểm yếu của công tác quản lý giảng viên tại các Trường đại học đa ngành.

Luận án Tiến sĩ: “Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng quản lý giảng viên trong các Trường cao đẳng khối ngành kinh tế và quản trị kinh doanh ở nước ta hiện nay”, Tác giả Trần Văn Khởi (2011) – Trường Đại học Thương mại.

Luận án đã nghiên cứu lý luận về quản lý và nâng cao chất lượng quản lý giảng viên tại các Trường cao đẳng nói chung và các Trường thuộc khối ngành Kinh tế - Quản trị kinh doanh nói riêng ở nước ta hiện nay. Luận án đề cập tới những tiêu chí dùng để đánh giá chất lượng nguồn nhân lực giảng viên tại các Trường cao đẳng khối ngành kinh tế và đề xuất những giải pháp để mang tính khả thi nhằm nâng cao chất lượng giảng viên tại các Trường cao đẳng Kinh tế - Quản trị kinh doanh ở nước ta trong thời gian tới.

Luận án tiến sĩ: “Quản lý đội ngũ giảng viên các Trường Đại học, Cao đẳng ngoài công lập” của Nguyễn Thị Anh Đào (2011), Trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội. Luận án đã đề cập đến giải pháp quản lý ĐNGV các Trường ĐH, CĐ ngoài công lập. Đề tài chủ yếu tập trung vào nghiên cứu công tác quản lý ĐNGV các Trường ĐH, CĐ ngoài công lập, chưa đi sâu vào nghiên cứu phát triển ĐNGV, giải pháp phát triển ĐNGV theo những định hướng xác định cụ thể.

Tuy nhiên, chưa có đề tài nào đi sâu nghiên cứu vấn đề phát triển đội ngũ giảng viên tại một Trường ĐH NCL. Do đó, đề tài “Phát triển đội ngũ giảng viên Trường Đại học Tài chính – Ngân hàng Hà Nội” tiếp tục kế thừa và phát triển những kết quả nghiên cứu nói trên, đi sâu vào nghiên cứu phát triển ĐNGV tại Trường Đại học Tài chính – Ngân hàng Hà Nội trong giai đoạn hiện nay.

3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu

3.1. Mục tiêu

Mục tiêu của đề tài là đề xuất những giải pháp, kiến nghị có căn cứ khoa học nhằm phát triển ĐNGV Trường đại học Tài chính – Ngân hàng Hà Nội, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo và uy tín, vị thế của Trường trong thời gian tới.

3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu

- Hệ thống hóa cơ sở lý luận và kinh nghiệm thực tiễn trong phát triển ĐNGV ở các Trường ĐH NCL.

- Phân tích, đánh giá thực trạng phát triển ĐNGV Trường đại học Tài chính – Ngân hàng Hà Nội trong thời gian qua. Từ đó chỉ ra những kết quả đạt được, những hạn chế và nguyên nhân của hạn chế trong việc phát triển ĐNGV tại Trường đại học này.

- Đề xuất những giải pháp cơ bản nhằm phát triển đội ngũ giảng viên Trường đại học Tài chính – Ngân hàng Hà Nội đến năm 2030.

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

4.1. Đối tượng nghiên cứu:

Các vấn đề lý luận về phát triển đội ngũ giảng viên các Trường ĐH NCL, thực tiễn và giải pháp phát triển ĐNGV tại Trường đại học Tài chính – Ngân hàng Hà Nội.

4.2. Phạm vi nghiên cứu

Về nội dung nghiên cứu: Luận văn chỉ tập trung nghiên cứu nội dung phát triển đội ngũ giảng viên. ĐNGV - lực lượng chủ yếu của nguồn nhân lực, giữ vai trò quyết định trong việc thực hiện mục tiêu đào tạo của Nhà trường, trong đó chú trọng vào phát triển các mặt số lượng, chất lượng và cơ cấu ĐNGV thông qua công tác quy hoạch, tuyển dụng, sử dụng, đào tạo và đãi ngộ ĐNGV của Trường Đại học Tài chính – Ngân hàng Hà Nội

Về không gian: Trường đại học Tài chính – Ngân hàng Hà Nội.

Về thời gian: Luận văn nghiên cứu khảo sát các nội dung phát triển ĐNGV Trường đại học Tài chính – Ngân hàng Hà Nội trong giai đoạn 2017 – 2020; Nghiên cứu dự báo và đề xuất giải pháp phát triển ĐNGV Trường Đại học Tài chính – Ngân hàng Hà Nội giai đoạn 2021 – 2030.

5. Phương pháp nghiên cứu

Tác giả đã sử dụng nghiên cứu định tính và định lượng như sau:

 Nghiên cứu lý thuyết nguồn nhân lực giảng viên để xây dựng khung lý thuyết về giảng viên Trường đại học, ĐNGV đại học, phát triển ĐNGV từ đó xác định các thông tin cần thu thập, đối tượng cung cấp thông tin, địa điểm và thời gian tiến hành thu thập thông tin.

 Thu thập dữ liệu thứ cấp từ:

- Trang Web và Phòng Quản lý đào tạo của Trường để đánh giá tình hình chung của Trường, quy mô đào tạo, ngành nghề đào tạo;

- Phòng Tổ chức – hành chính, Phòng Tài chính – Kế toán để có được dữ liệu đánh giá những yếu tố ảnh hưởng và thực trạng quản lý giảng viên của Nhà trường trong giai đoạn 2017 – 2020;

- Một số đề tài nghiên cứu nhằm bổ sung cho nguồn số liệu chính thức.

 Thu thập dữ liệu sơ cấp.

- Dữ liệu được thu thập từ bảng hỏi: Thu thập được 61 phiếu hợp lệ từ giảng viên, 16 phiếu hợp lệ từ Trưởng, Phó phòng ban, trung tâm, bộ môn và 250 sinh viên đang theo học các hệ đào tạo đại học chính quy tại Trường Đại học Tài chính – Ngân hàng Hà Nội. Các mẫu Phiếu khảo sát được đính kèm ở phần phụ lục.

- Dữ liệu thu được qua phỏng vấn, việc phỏng vấn được thực hiện với các cán bộ làm việc tại các Phòng, Ban, Khoa, Trung tâm.

- Thứ nhất, dữ liệu được thu thập từ bảng hỏi: Thiết kế bảng hỏi; Phát bảng hỏi tới giảng viên và sinh viên đang theo học hệ đại học chính quy tại Trường. Mục đích của bảng hỏi nhằm thu thập thông tin về sự đánh giá, nguyện vọng của các giảng viên về thực trạng hoạt động phát triển đội ngũ giảng viên trong Trường đồng thời thu thập các phản hồi của đối tượng điều tra để hoàn thiện công tác quản lý nguồn nhân lực giảng viên tại Trường.

- Thứ hai, dữ liệu thu được qua phỏng vấn. Việc phỏng vấn được thực hiện với Trưởng phòng Phòng Tổ chức – Nhân sự và một số cán bộ làm việc tại các Phòng, Trung tâm để tìm hiểu thêm những vấn đề chưa được thể hiện rõ trong phiếu điều tra, đặc biệt là nguyên nhân của hạn chế.

 Phân tích và đánh giá số liệu:

- Sử dụng phần mềm Excel để xử lý số liệu thu thập được.

- Qua việc phân tích các số liệu, đánh giá thực trạng hoạt động phát triển ĐNGV Trường Đại học Tài chính – Ngân hàng Hà Nội, xác định điểm mạnh, hạn chế, nguyên nhân của hạn chế trong công tác này và đề xuất một số giải pháp hoàn thiện công tác phát triển ĐNGV của Trường.

6. Ý nghĩa khoa học và giá trị thực tiễn của đề tài luận văn

- Ý nghĩa khoa học: Hệ thống hóa và làm rõ cơ sở lý luận, thực tiễn về phát triển đội ngũ giảng viên Trường ĐH NCL trong bối cảnh hiện nay.

- Cụ thể hóa và hoàn thiện các nội dung, tiêu chí đánh giá phát triển ĐNGV, các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển đội ngũ giảng viên ĐH NCL trong bối cảnh hiện nay.

- Ý nghĩa thực tiễn: Làm rõ thực trạng phát triển ĐNGV Trường Đại học Tài chính – Ngân hàng Hà Nội, đề xuất giải pháp phát triển ĐNGV của Nhà trường.

7. Kết cấu của luận văn

Ngoài Mở đầu, Danh mục bảng biểu, Danh mục viết tắt, Danh mục tài liệu tham khảo và Phụ lục, luận văn được kết cấu thành 03 chương:

Chương 1: Cơ sở lý luận về phát triển đội ngũ giảng viên của Trường đại học ngoài công lập.

Chương 2: Phân tích và đánh giá thực trạng phát triển đội ngũ giảng viên của Trường đại học Tài chính – Ngân hàng Hà Nội.

Chương 3: Phương hướng và một số giải pháp phát triển đội ngũ giảng viên Trường đại học Tài chính – Ngân hàng Hà Nội.

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN CỦA TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOÀI CÔNG LẬP

1.1. Đội ngũ nhân lực và phát triển đội ngũ nhân lực

1.1.1. Khái niệm nhân lực và đội ngũ nhân lực

Khái niệm đội ngũ

Đội ngũ được hiểu và định nghĩa theo rất khía cạnh khác nhau. Ngày nay, khái niệm đội ngũ được dùng cho tổ chức trong xã hội một cách rộng rãi như: Đội ngũ cán bộ công chức Nhà nước, đội ngũ y bác sĩ, đội ngũ giảng viên… đều xuất phát theo cách hiểu của thuật ngữ quân sự về đội ngũ, đó là khối đông người tập hợp lại một cách chỉnh tề và được tổ chức thành lực lượng chiến đấu.

Theo cách hiểu khác thì đội ngũ là một tập hợp người, gồm số đông những người có cùng chức năng hoặc nghề nghiệp thành một lực lượng.

Khái niệm đội ngũ tuy có các cách hiểu khác nhau nhưng đều có chung một điểm đó là: Chỉ một nhóm người được tổ chức và tập hợp thành một lực lượng, để thực hiện một hay nhiều chức năng, có thể cùng hay không cùng nghề nghiệp nhưng đều có chung một mục đích nhất định.

Từ các cách hiểu trên, có thể nêu chung: “Đội ngũ là một tập thể gồm số đông người, có cùng lý tưởng, có cùng mục đích, làm việc theo sự chỉ huy thống nhất, có kế hoạch, gắn bó với nhau về quyền lợi vật chất cũng như tinh thần”.

Khái niệm nhân lực

Nhân lực là sức lực nằm trong mỗi con người, trong đó có cả nguồn lực hiện hữu và nguồn lực tiềm năng. Nó thể hiện ra ngoài bởi khả năng làm việc, nó bao gồm sức khỏe, trình độ, tâm lý, ý thức, mức cố gắng, sức sáng tạo, lòng say mê.

Thực tế đã chứng minh vai trò của con người trong sản xuất là vô cùng quan trọng, nhân lực là yếu tố trung tâm trong mọi yếu tố khác của sản xuất. Khi không có nhân lực, mọi yếu tố trung tâm khác sẽ không được vận hành, sử dụng vào sản xuất. Vì vậy có thể hiểu nhân lực là nhân tố không thể thiếu trong mỗi tổ chức, doanh nghiệp.