Pháp luật về sử dụng các công cụ kinh tế trong bảo vệ môi trường ở Việt Nam hiện nay

Phụ lục 3: Các loại khuyến khích kinh tế để bảo vệ môi trường

Lệ phí xả thải

- Đối với chất thải gây ô nhiễm trong không khí, nước, đất và tiếng ồn

- Được tính trên cơ sở chất lượng và số lượng ô nhiễm gây ra

- Đã được sử dụng chủ yếu để tài trợ các chương trình kiểm soát hơn là tạo ra khuyến khích giảm bớt ô nhiễm

Lệ phí sản

phẩm

Lệ phí đánh trên đầu vào hoặc đầu ra cho các công đoạn sản xuất gây ô nhiễm để khuyến khích thay đổi. Ví dụ: thuế đánh trên than có hàm

lượng lưu huỳnh cao hoặc trên ắc quy dùng 1 lần

Đặt cọc

hoàn trả

Đặt cọc thu sau khi bán sản phẩm gây ô nhiễm nặng và hoàn trả bằng

cách trả lại thùng đựng, mặt hàng hoặc bằng tiền

Giấy

- Mức tổng các phát thải định cho một khu vực

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 193 trang tài liệu này.

được

- Giấy phép ô nhiễm phân bố cho các hãng gây ô nhiễm trong khu vực

- Hãng giữ được mức phát thải dưới mức cho phép được quyền bán hoặc cho thuê thặng dư phân bổ của họ

Trợ cấp

- Hỗ trợ tài chính hoặc trợ giá như một kích thích nhằm khuyến khích hạn chế ô nhiễm hoặc giúp giảm chi phí trong tuân thủ quy chế

- Thường dưới dạng khoản đảm bảo, nợ hoặc giảm thuế

- Nên xem xét việc bỏ các trợ cấp Chính phủ gây ra những hoạt động vô bổ về môi trường ví dụ: sử dụng nước, sử dụng phân bón và “bán gỗ dưới giá thành”

Các hệ thống khác

- Hệ thống trách nhiệm: Người gây ô nhiễm phải chịu trách nhiệm về thiệt hại và phải phục hồi

- Chứng thư cam kết: Người gây ô nhiễm nặng phải nộp tiền cam kết, tiền đó bị tịch thu nếu vượt quá giới hạn ô nhiễm

- Hệ thống thông tin, giáo dục người tiêu dùng, dán nhãn xanh

- Chuyển nhượng lại các quyền đã giao về các tài nguyên hiện đang tự do tiếp cận hoặc tài nguyên do Nhà nước nắm

phép buôn bán

Phụ lục 4: Các biện pháp khuyến khích về kinh tế tại các nước OECD (Nguồn tin: theo Opschoor and Vos – 1989)

Nước

Lệ phí ô nhiễm

Lệ phí theo sử dụng

Lệ phí theo sản phẩm

Lệ phí hành chính về cấp giấy phép và kiểm soát

Đánh thuế phân biệt

Trợ giá (kể cả trợ cấp, vay ưu đãi và miễn giảm thuế)

Hoàn trả tiền ký quỹ

Tạo thị trường

Không khí

Nước

Phế thải

Tiến g ồn

Mua bán giấy phép

Can thiệp thị trường

Australia

Bỉ

Canada

Đan Mạch

Phần Lan

Pháp

Đức

172

173

Phụ lục 5: Các công cụ kinh tế được sử dụng trong việc quản lý chất thải bao bì ở một số nước Châu Âu (Pearce và Turner)

Quốc gia

Loại công cụ kinh tế				Cách áp dụng: - (u): đang sử dụng - (p): đang nghiên cứu/đề xuất
Áo	Ký quỹ hoàn trả				Các vật chứa thức uống bằng nhựa có thể dùng lại phải chịu ký quỹ bắt buộc 4đ Áo(u)
	Phí thu trên sản phẩm				Các vật chứa thức uống không thể thu hồi lại được phải đóng 0.5 – 1 đ Áo cho mỗi đơn vị sản phẩm
Bỉ	Thu phí khích)	xả	thải	(khuyến	Chất thải rắn đô thị (u)
Canada	Ký quỹ hoàn trả				Các vật chứa bia và nước ngọt
	Thu phí xả thải				Các vật chứa không dùng lại được
Đan Mạch	Ký quỹ hoàn trả				Các vật chứa dùng lại được của bia và nước ngọt, các thức uống, các nông dược loại chai nhỏ (u)
	Phí thu trên sản phẩm				Đối với các sản phẩm đóng gói khác nhau
Phần Lan	Phí thu trên sản phẩm				Các vật chứa đồ uống (có carbonate) không thu hồi lại được
	Ký quỹ hoàn trả				Các vật chứa đồ uống (có carbonate) dùng lại được
Pháp	Thu phí khích)	xả	thải	(khuyến	Chất thải rắn đô thị (p)
Đức	Ký quỹ hoàn trả				Các vật chứa đồ uống bằng nhựa (u) mở rộng ra các loại bao bì khác
Ý	Phí thu trên sản phẩm				Các bao nhựa không phân huỷ sinh học (u)
Hà Lan	Thu phí khích)	xả	thải	(khuyến	Chất thải rắn đô thị (p)
	Phí thu trên sản phẩm				Bao bì không tái chế được (p) Các sản phẩm PVC có thời gian sử dụng ngắn (p)
	Ký quỹ hoàn trả				Các sản phẩm chứa nhôm và PVC có độ truờng tồn cao (p)

174

NaUy

Phí thu trên sản phẩm				Các vật chứa thức uống có carbonate có thể loại bỏ (u)
Ký quỹ hoàn trả				Các vật chứa thức uống dùng lại được(u)
Bồ Đào Nha	Ký quỹ hoàn trả				Các khung kim loại (p)
Thụy Điển	Phí thu trên sản phẩm				Các vật chứa thức uống (u)
	Ký quỹ hoàn trả				Các khung nhôm (u)
	Thu phí khích)	xả	thải	(khuyến	Không định rõ (p)
Thụy Sĩ	Phí thu trên sản phẩm				Các vật chứa thức uống có thể thải bỏ
Anh	Chứng chỉ tái chế				Chất thải rắn đô thị (u)
Mỹ	Ký quỹ hoàn trả				Các vật chứa thức uống (u)
	Giấy phép bán được				Giấy báo (p)
	Thu phí xả thải				Các chất thải không phân lập được

175

ISO 14000

TIÊU CHUẨN ĐÁNH GIÁ SẢN PHẨM

Phụ lục 6

TIÊU CHUẨN ĐÁNH GIÁ TỔ CHỨC

ĐÁNH GIÁ HOẠT ĐỘNG MÔI TRƯỜNG ISO 14031

Hướng dẫn đánh giá hoạt động môi trường

ĐÁNH GIÁ VÒNG ĐỜI SẢN PHẨM ISO 14040

Mục đích & phạm vi ISO 14041

Mục tiêu, phạm vi & phân tích kiểm kê ISO14042

Đánh giá tác độngISO 14043

Diễn giải


HỆ		ĐÁNH GIÁ
THỐNG		MÔI
QUẢN LÝ		TRƯỜNG
MÔI		ISO 19011
TRƯỜNG ISO 14001 Quy định về hướng dẫn sử dụng ISO 14004 Hướng dẫn chung		Hướng dẫn đánh giá hệ thống quản lý môi trường và hệ thống quản lý chất lượng
về nguyên
tắc hệ
thống và
kỹ thuật
hỗ trợ

KHÍA CẠNH MÔI TRƯỜNG TRONG TIÊU CHUẨN SẢN PHẨM ISO 14060 Hướng dẫn về khía cạnh môi trường trong tiêu chuẩn sản phẩm	NHÃN MÔI TRƯỜNG ISO 14020 Nguyên lý chung ISO 14021 Tự công bố môi trường (Nhãn môi trường loại II) ISO 14022 Nhãn biểu tượng ISO 14023 Phương pháp phân loại và lấy mẫu ISO 14024
	Nhãn môi trường
	loại I
	ISO 14025
	Công bố nhãn
	môi trường loại
	III

175

176

Phụ lục 7

Bảng 1: Các chương trình nhãn môi trường

Đặc tính

Nhãn môi trường loại I

Nhãn môi trường loại II

(Tự công bố môi trường)

Nhãn môi trường loại III

(Công bố môi trường)

Định nghĩa

Là chương trình tự nguyện của bên thứ 3 cấp đăng kí bản quyền sử dụng nhãn môi trường trên sản phẩm để chỉ ra sự vượt trội về môi trường so với các sản phẩm cùng loại sau khi đánh giá các tiêu chí môi trường của sản

phẩm.

Là quá trình tự công bố đặc tính môi trường sản phẩm của các nhà sản xuất, đơn vị xuất khẩu, nhà phân phối, người bán lẻ hoặc bất cứ ai có nhu cầu.

Là quá trình tự nguyện của các ngành công nghiệp hoặc của bên thứ 3 nhằm công bố rộng rãi các yêu cầu tối thiểu về đặc tính môi trường của sản phẩm.

Nguyên tắc chung

- Đảm bảo 9 nguyên tắc mà ISO 14020:1998 đã đề ra (xem phần III)

- Là chương trình tự nguyện

Tiêu

chuẩn

ISO 14024

ISO 14021:1999

ISO 14025:2000

Yêu cầu đối với sản phẩm

Tiêu chí môi trường của sản phẩm

-Có cơ sở khoa học, có thể đo đếm được, dựa trên kết quả

Bản tự công bố môi trường:

-Chính xác, không gây hiểu nhầm

-Đã được chứng minh

Báo cáo kỹ thuật:

-Là những dữ liệu định lượng về môi trường

-Dựa trên kết quả

177

đánh giá vòng đời		và đánh giá	của nghiên cứu
sản phẩm		-Liên quan đến sản	vòng đời sản phẩm
-Phù hợp với yêu cầu		phẩm cụ thể (tên, bao	theo yêu cầu của
pháp luật và yêu cầu		bì, dịch vụ /công	các tiêu chuẩn ISO
liên quan		đoạn dịch vụ)	14040 (phân tích
-Phù hợp với mục đích và mức độ sử dụng (về an toàn và sức khỏe)		-Cụ thể về khía cạnh môi trường -Sử dụng kèm lời giải thích	kiểm kê, tác động, diễn giải – phụ lục 1) -Chính xác, hệ thống và mang tính
		-Được đánh giá lại và	đặc trưng
		cập nhật khi cần
	Được đánh giá bởi tổ		Tự đánh giá và cung	Được đánh giá bởi
	chức bên thứ ba độc		cấp dữ liệu cần thiết	bên thứ ba độc lập
	lập (theo các tiêu		về việc xác nhận các	hoặc đại diện của
Đánh giá	chuẩn ISO và IEC hoặc tiêu chuẩn đã được quốc tế thừa		thông tin môi trường đã công bố khi có yêu cầu.	ngành công nghiệp.
	nhận) nhằm tránh
	mâu thuẫn về quyền
	lợi.
		Có cơ chế rõ ràng để	Không có sự tham gia	Có sự tham gia của
		có sự tham gia của	của các bên hữu quan.	các bên hữu quan
Các bên		các bên hữu quan		trong việc lựa
Các bên		trong việc lựa chọn sản phẩm, thiết lập tiêu chí và tính năng sản phẩm.		trong việc lựa
tham				chon, thiết lập và
gia				điều chỉnh các dữ
				liệu liên quan của
				báo cáo kỹ thuật.
Thông tin	Thông tin của quá trình xây dựng và áp dụng phải sẵn sàng		Thông tin của quá trình xây dựng và áp dụng có thể công bố	Công bố môi trường loại III, các tài liệu và dữ liệu