Những khúc hát lễ hội Nàng Hai của người Tày ở Thạch An

Đi khắp mọi bản mường Đi mọi phương mọi nẻo Đi đến mường trời hãy trọ

Út Nọi đến nơi hãy nghỉ ngơi Út Nọi đến nơi hãy chờ đợi.

Hái nụ hái hoa cho các mẹ

Hạ giới người đi lại ầm ầm

Rầm rầm kéo lên chợ Tam Quang Mời mẹ lại thêm mời các nàng

Về hội cầu mùa khao hoa khao nụ.

...

Hoa này hái từ trên núi cao Mời sluông trở lên mường trời

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 164 trang tài liệu này.

Lễ cầu mùa mời các nàng các mẹ Mời nàng xem trăm hoa trăm nụ. Hoa này hái từ Mường Luông

Hoa này hái từ Nà Chương, Nà Giảo Hoa này hái từ dạo ngày mùa

Hoa này hái từ xưa gìn giữ

Hoa này hái từ vực thuồng luồng Hoa này hái từ núi cao vực thẳm Nụ này hái từ lúc tháng hai

Hoa này hái ở Lũng Vài, Lũng Phjẻc Hoa nayg thơm ngát mùi linh đan Hoa đây thơm dịu mùi bjoóc phón Hoa này là hoa phẳc phiền

Nở tháng giêng sắc màu rực rỡ Trăm hoa trăm nụ mời Nàng Hai.

Hôm nay ngày đẹp trời Hôm nay ngày đẹp tươi Hạ giới họ cầu mùa Khôi châu họ cầu vụ Vụ trước hơn vụ sau Vụ sau hơn vụ trước

Bông lúa trùm bờ dưới bờ trên Mẹ gà tha không nổi

Bông lúa bằng bông lau Hạt lúa to bằng quả bưởi Lúa tự lăn về nhà.

Tìm nước thiêng tắm hoa tắm nụ Ngựa hỡi hãy lên tới giếng tiên tắm hoa Ngựa hỡi hãy về tới ao vua tắm nụ

Gọi hai nàng về giếng tiên tắm hoa Gọi hai nàng về giếng tiên tắm nụ.

Hoa đẹp như tranh vẽ

Mời mẹ mời nàng tắm nụ tắm hoa. Hoa mới hái ở chốn Pựt Luông Hoa mới hái ở mường Tổng quảng Bông hoa này hái từ nơi đỉnh núi

Tắm hoa tắm nụ cho thơm tho Để dâng lên các mẹ nàng.

Mẹ nàng đội khăn đỏ thắm Mẹ nàng mặc áo đẹp thêu hoa

Tay mẹ nàng đeo vàng bạc sáng chói Tay mẹ nàng cầm hoa đẹp nụ thơm.

Mời mẹ nàng xuống giếng tiên hãy trông Mời mẹ nàng xuống ao thần hãy ngắm.

Lấy nước linh đan tắm cho hoa, cho nụ thơm tho. Nước ruộng không bốc hơi

Rêu xanh vượt lên gác Nhúc nhác vượt lên bờ Nước trong xanh biêng biếc Nước trải rộng mênh mông Nước chảy quanh róc rách

Nước mênh mông góc bể chân trời Ba ngày nước chảy xuôi

Bảy ngày nước chảy ngược.

Tìm dòng nước thần tắm nụ tắm hoa Tìm ao thần tắm hoa tắm nụ.

Út Nọi mau về đón lấy Út Nọi mau về rước đi

Hãy mau về đón lấy nụ lấy hoa Út hỡi! Cầu hai Mẹ cho mưa lớn

Cầu hai mẹ cho tháng tư mưa thuận Cầu hai mẹ cho tháng năm gió hòa

Đừng để nhân gian chết khô Đừng cho nhân gian chết héo

Lạy mẹ ban cho gióng lúa giống ngô Lạy mẹ phát cho giống khoai giống sắn Một ngày lúa lên cao

Hai ngày lúa lên vượt

Lạy mẹ ban cho giống dâu tằm Tháng giêng tằm nở

Tháng hai tằm lớn

Tháng ba tư kén tằm vàng ươm Tháng năm kén tằm vàng rực rỡ Tháng sáu kéo tơ tằm dệt lụa May áo đẹp ban cho các mẹ nàng

Cầu mong mẹ giam lại giống sâu miệng đỏ Cầu mong mẹ giam lại giống sâu miệng đen Mẹ giam lại sâu bọ hại mùa màng

Bọ rầy nhốt trong lồng rượi mẹ đan Bọ rầy nhốt trong ống tàn mẹ trát Trát đi rồi trát lại

Miết đi là miết về Miết đi khắp mọi nẻo

Miết đi khắp mọi mường

Trát bùn kỹ để mùa màng tươi tốt Không cho sâu bọ phá đồng lớn Không cho sâu bọ phá đồng sâu Cho lá lúa xanh tươi

Cho mầm khoai khỏe mạnh Không cho bọ cắn lá Không cho sâu chích mầm Gốc lúa bằng gốc cây móc

Bông lúa bằng bông khuông Đến mùa lấy lưỡi hái đem về.

MỘT SỐ BÀI HÁT ỨNG TÁC TRONG LỄ HỘI NÀNG HAI Ở THẠCH AN – CAO BẰNG

Hỏi Nàng Hai :

Mẹ Hoa hỡi cho trần gian được hỏi Lúa tốt không hay lại đói kém mùa? Sâu bọ hại hay lại sợ đi mất?

Thác lũ về hay chạy mãi trên cao? Trâu bò đông đúc gõ vang gầm sàn Gà lợn kêu như bầy con trẻ

Hay dịch bệnh bản im tiếng kêu vang? Nắng cháy đồng hay đỏ cam ngoài rẫy? Gió đón đòng hay lốc tố phong ba?

Nàng hai bảo cho nhân gian biết!

Nàng Hai đáp:

Tôi của người cung Hàm cung Quảng Tôi hậu duệ của mẹ Hằng Nga

Mẹ Hoa dặn mùa màng tươi tốt lắm

Nắng vàng, mưa bạc như thoi rơi trên khung cửi Gió sương như kim tuyến gắn khăn hồng

Thóc vàng như sao trời tháng tám

Gia súc đầt đàn như dòng chảy sông Ngân Khắp hạ giới trẻ già thêm sức khỏe

Gái mười ba, trai mười bảy bẻ gãy sừng trâu.

Trần gian cảm ơn:

Lời tiên nữ ngọt ngào như mật mía

Lời tiên nữ tốt lành như cọn đưa nước về đồng Lời đẹp lấy áo chàm về hứng

Lời hay lấy vải hoa về đựng Lời quí lấy hòm vàng cất giữ

Cảm ơn Mẹ Hoa ban phúc trần gian!

Nàng Hai đáp:

Người thế gian bụng khôn như chim khách Người thế gian lời đẹp tựa chim công Tiếng nói sáng như đêm trăng rằm

Người sang đeo túi thơm bên mình Người khôn đeo túi hoa bên sườn. Túi hoa đựng lời hay ý đẹp

Túi hoa đựng điều mong đẹp đẽ.

Lòng người khôn đổi mười trâu không xứng Lòng người khôn đổi mười ruộng không xuôi Miệng người khôn nói ra hoa ra ngọc

Câu hát lượn khiến ong say không thấy mật Tiếng hát then khiến chim chẳng biết bay.

PHỤ LỤC 3:

MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ THIÊN NHIÊN, LÀNG BẢN VÀ SINH HOẠT, LỄ HỘI CỦA NGƯỜI TÀY Ở THẠCH AN – CAO BẰNG

Hình ảnh 1: Suối hoa

Hình ảnh 2: Cọn nước

Hình ảnh 3: Ngày mùa

( Hình ảnh 1, 2, 3 được tác giả luận văn sưu tầm từ báo điện tử Cao Bằng)

Hình ảnh 4: Nghệ nhân Nông Văn Lẩy ở bản Chu Lăng, xã Kim Đồng, huyện Thạch An, tỉnh Cao Bằng đang thực hiện nghi lễ tại nhà