Ảnh Hưởng Của Các Tổ Hợp Phân Bón Đến Diễn Biến Mật Độ Rầy Nâu Trong

đạt đỉnh cao vào gần cuối vụ (29/08) với mật độ dao động từ 54,30 - 62,30 con/m2. Nguyên nhân dẫn đên mật độ rầy đạt đỉnh cao vào gần cuối vụ Hè Thu là do lúc này cây lúa tập trung dinh dưỡng để đi vào quá trình dinh dưỡng sinh thực, do đó giai đoạn này dinh dưỡng trong cây đạt cao nhất. Mặt khác, giai đoạn trổ của lúa là vào cuối tháng 8. Lúc này nhiệt độ và ẩm độ không khí khá đã tạo điều kiện cho rầy nâu bùng phát nhanh về số lượng

Tính đến khi kết thúc điều tra thì mật độ rầy nâu phát triển mạnh nhất ở công thức bón 150N / 100K (62,30 con/m2), thấp nhất ở công thức 90N /100K (54,30 con/m2).

Như vậy, liều lượng phân bón đã ảnh hưởng đến khả năng kháng rầy nâu của giống HP28, bón phân với lượng đạm và lượng kali cao đã làm cho mật độ rầy nâu cao nhất.

Kết quả điều tra mật độ rầy nâu trên các công thức thí nghiệm ở vụ Đông Xuân 2012 - 2013 tại vùng đất cát ven biển (Phú Vang) được thể hiện ở bảng

3.33. và hình 3.18.

Bảng 3.33. Ảnh hưởng của các tổ hợp phân bón đến diễn biến mật độ rầy nâu trong vụ Đông Xuân 2012 - 2013 tại Phú Vang, Thừa Thiên Huế

Mật độ: Con/m2

Công thức

Ngày điều tra
24/2	03/3	10/3	17/3	24/3	31/3	07/4	14/4	21/4	28/4
90N/90P/80K	2,70	5,00	8,70	6,70	13,30	18,00	26,00	36,70	44,70	57,30
90N/90P/100K	2,00	3,70	10,70	5,30	14,70	21,00	27,30	31,70	47,30	56,30
120N/90P/80K	2,30	8,00	9,30	4,70	16,30	19,70	25,70	33,30	46,30	59,30
120N/90P/100K	3,30	6,00	13,70	7,30	15,70	20,30	23,00	35,30	43,70	54,30
150N/90P/80K	3,70	9,30	12,00	8,00	170	23,70	29,70	40,70	49,70	63,70
150N/90P/100K	4,30	11,70	15,00	9,30	19,00	25,30	31,00	42,00	50,30	62,30

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 176 trang tài liệu này.

Hình 3.18. Đồ thị diễn biến mật độ rầy nâu trên các tổ hợp phân bón trong vụ Đông Xuân 2012-2013 tại Phú Vang, Thừa Thiên Huế

Qua bảng 3.33 và hình 3.18 chúng tôi nhận thấy:

Khi bón đạm ở mức 90N và bón tăng lượng kali, mật độ rầy nâu có sự chênh lệch không đáng kể. Điều này cho thấy kali không ảnh hưởng đến số lượng rầy nâu trên đồng ruộng ở mức bón đạm 90N.

Khi bón đạm ở mức 120N và 150N, bón tăng lượng kali, mật độ rầy nâu giảm xuống. Điều này chứng tỏ rằng ở mức đạm cao, bón tăng lượng kali thi số lượng rầy nâu lại giảm xuống. Như vậy, bón phân kali có thể làm giảm mật độ rầy trên ruộng thí nghiệm.

Khi bón kali ở mức 80K và tăng liều lượng bón đạm, mật độ rầy nâu tăng lên tỷ lệ thuận với tăng lượng bón đạm. Tuy nhiên, ở mức bón 100K và tăng liều lượng đạm, mật độ rầy nâu thấp nhất ở công thức bón 120N và cao nhất ở công thức bón 150 N.

Qua kết quả thu được. chúng tôi nhận thấy vụ Đông Xuân ở Phú Vang. mật độ rầy nâu cao hơn so với ở Hương Trà, liều lượng phân bón đã ảnh hưởng đến số lượng rầy nâu trên đồng ruộng, bón phân với lượng đạm quá cao hoặc quá thấp cho lúa thì mật độ rầy nâu đều tăng cao. Trong thí nghiệm của chúng tôi mức bón phân 120N / 100K trên nền 90P có khả năng chống chịu rầy nâu tốt nhất.

Bên cạnh điều tra mật độ rầy nâu trên các công thức thí nghiệm tại Phú Vang trong vụ Đông Xuân, chúng tôi đã theo dõi số lượng rầy nâu trong vụ Hè Thu 2013, kết quả thu được thể hiện ở bảng 3.34 và hình 3.19.

Bảng 3.34. Ảnh hưởng của các tổ hợp phân bón đến diễn biến mật độ rầy nâu trong vụ Hè Thu 2013 tại Phú Vang, Thừa Thiên Huế

Mật độ: Con/m2

Công thức

Ngày điều tra
27/6	04/7	11/7	18/7	25/7	01/8	08/8	15/8	22/8	29/8	05/9
90N/90P/80K	3,30	10,30	14,70	20,30	25,70	30,30	35,70	49,30	60,30	72,30	86,30
90N/90P/100K	2,00	8,30	15,30	22,00	24,30	26,00	36,33	48,70	55,30	71,70	87,30
120N/90P/80K	4,00	7,70	16,30	21,00	26,00	27,70	33,70	47,30	60,70	73,30	89,70
120N/90P/100K	4,30	11,30	16,70	19,30	27,30	31,00	32,30	46,70	57,30	69,30	80,30
150N/90P/80K	4,70	12,30	18,00	24,70	28,00	32,30	42,50	54,30	65,70	80,70	96,30
150N/90P/100K	5,00	13,30	19,30	26,30	30,30	37,30	41,70	51,70	64,30	85,30	99,70

Hình 3.19. Đồ thị diễn biến mật độ rầy nâu trên các tổ hợp phân bón trong vụ Hè Thu 2013 tại Phú Vang, Thừa Thiên Huế

Qua so sánh kết quả ở hình 3.16; 3.17; 3.18 và 3.19 chúng tôi nhận thấy, mật độ

rầy nâu trên các công thức thí nghiệm trong vụ Hè Thu tại Phú Vang đạt cao

nhất, điều này cho thấy rằng tại vùng trồng lúa trong điều kiện khí hậu nóng ẩm và trên vùng đất cát ven đầm phá, rầy nâu sinh trưởng và phát triển mạnh.

Mật độ rầy nâu trong vụ Hè Thu tăng dần từ đầu vụ đến cuối vụ và đạt đỉnh cao ở kỳ điều tra cuối vụ ngày 05/09 trên tất cả các công thức thí nghiệm, trong đó mật độ cao nhất ở công thức 150N/90P/100K (99,70 con/m2), thấp nhất trên công thức 120N/90P/100K (80,30 con/m2).

Chúng ta có thể nhận thấy rằng, khi bón cùng một lượng kali và tăng liều lượng bón đạm mật độ rầy nâu tăng mạnh ở các công thức bón quá ít hoặc quá nhiều đạm (90N và 150N), mật độ rầy nâu giảm ở công thức bón 120N.

Khi bón cùng một lượng đạm 90N hoặc 150N, bón tăng liều lượng kali, mật độ rầy nâu tăng lên tỷ lệ thuận với lượng bón kali. Nhưng khi bón cùng lượng đạm 120N, lượng kali càng tăng, số lượng rầy nâu trên ruộng thí nghiệm càng giảm.

Như vậy, lượng phân đạm và kali đều có ảnh hưởng đến mật độ rầy nâu trong vụ Hè Thu tại Phú Vang, và lượng bón 120N / 100K là lượng phân bón làm tăng khả năng kháng rầy nâu cao nhất của giống lúa chống rầy HP28.

3.4.2.4. Ảnh hưởng của các công thức phân bón đến năng suất và các yếu tố cấu thành năng suất đối với giống lúa HP28

Muốn có năng suất lúa cao, trong thâm canh phải có biện pháp kỹ thuật phù hợp nhằm tạo điều kiện thúc đẩy các yếu tố cấu thành năng suất (đặc biệt là số bông/m2 và số hạt chắc/bông bởi đây là những yếu tố chính quyết định năng suất).

Đạm, lân và kali là các yếu tố dinh dưỡng chính rất cần thiết trong suốt quá trình sinh trưởng, phát triển của cây lúa. Khi bón cân đối, ngoài việc cung cấp dinh dưỡng cho cây, nó còn có tác tác dụng tương hỗ nhau giúp cây hút dinh dưỡng mạnh hơn và được nhiều hơn. Như các giống lúa khác, giống HP28 cũng đòi hỏi một lượng dinh dưỡng cao. Song nếu lượng dinh dưỡng được cung cấp không cân đối sẽ gây ảnh hưởng đến quá trình tạo năng suất. Năng suất lúa được tạo thành bởi 3 yếu tố: số bông/m2, số hạt chắc/bông và P1000 hạt. Khi số bông

tăng lên một cách hợp lý thì năng suất sẽ tăng, nhưng số bông/m2 tăng cao quá

ngưỡng cho phép thì dẫn đến số hạt chắc/bông giảm, làm năng suất giảm theo. Còn P1000 hạt ít thay đổi do bị khống chế bởi kích thước vỏ trấu, mà kích thước vỏ trấu được quy định bởi kiểu gen của từng giống. Dựa vào mối tương qua giữa các yếu tố cấu thành năng suất ta có thể tác động nhiều biện pháp kỹ thuật như: thời vụ, mật độ, cách chăm sóc… để các yếu tố cấu thành năng suất phát triển hợp lý cho năng suất cao nhất. Vì vậy, trong nghiên cứu thí nghiệm chúng tôi đã theo dõi ảnh hưởng của các công thức bón phân đến số bông hữu hiệu/m2 và số hạt chắc/bông, trọng lượng nghìn hạt.

Kết quả đánh giá về năng suất của các công thức thí nghiệm ở Hương Trà, Thừa Thừa Thiên Huế chúng tôi thu được kết quả thể hiện ở bảng 3.35 và hình 3.20.

Bảng 3.35. Ảnh hưởng của các công thức phân bón đối với các yếu tố cấu thành năng suất và năng suất của giống lúa chống rầy HP28 tại Hương Trà

Chỉ tiêu

CT1	CT2	CT3	CT4	CT5	CT6
Vụ Đông Xuân
Số bông/m2	352,00c	409,30a	339,00c	336,00c	351,00c	375,00b
Số hạt /bông (hạt)	83,40bc	87,50a	78,70d	85,40abc	81,40cd	86,70abc
Hạt chắc/bông (hạt)	62,60bc	69,90a	57,80c	66,40ab	63,70abc	64,20bc
P.1000 hạt (g)	25,40	25,60	25,60	25,20	25,30	25,50
NSLT (tạ/ha)	56,00bc	73,20a	50,20c	58,90b	55,40bc	58,30c
NSTT (tạ/ha)	42,60bc	47,00a	40,70c	43,30abc	45,20ab	41,10c
Vụ Hè Thu
Số bông/m2	331,00c	382,30ab	320,30d	376,00b	327,00cd	389,30a
Số hạt /bông (hạt)	83,90ab	87,70a	81,60b	85,20ab	83,50ab	86,20ab
Hạt chắc/bông (hạt)	63,50ab	67,20a	58,60b	66,40a	63,60ab	61,30ab
P.1000 hạt (g)	25,50	25,70	25,60	25,10	25,30	25,60
NSLT (tạ/ha)	53,70b	66,10a	48,00c	62,70a	52,60bc	61,10a
NSTT (tạ/ha)	44,40ab	45,60a	40,70c	44,40ab	44,80ab	42,60bc

Ghi chú: Trong cùng một hàng, cùng một vụ các chữ cái khác nhau thì sai khác có ý nghĩa với p<0,05

vụ ĐX

vụ HT

CT1 CT2 CT3 CT4 CT5 CT6

ta/ha

Hình 3.20. Biểu đồ năng suất của các công thức thí nghiệm tại Hương Trà, Thừa Thiên Huế

Số bông/m2: Đây là yếu tố quyết định đến 74% năng suất. Số bông/m2 được quyết định bởi số nhánh hữu hiệu nên đẻ nhánh là thời kỳ ảnh hưởng nhiều nhất đến việc hình thành số bông. Tuy nhiên, số lượng nhánh phụ thuộc rất lớn đến lượng phân bón được cung cấp trong quá trình đẻ nhánh.

Qua theo dõi cho thấy số bông/m2 của các công thức thí nghiệm, chúng tôi nhận thấy, số bông/m2 ở vụ Đông Xuân cao hơn vụ Hè Thu, điều này chứng tỏ rằng, điều kiện khí hậu thời tiết trong vụ Đông Xuân thích hợp cho sự sinh trưởng phát triển của giống HP28. Mặt khác, chúng tôi còn nhận thấy trong vụ Đông Xuân số bông/m2 của công thức 90N / 100K đạt cao nhất (409,30 bông/m2), tiếp đến công thức 150N / 100K (375,00 bông/m2), các công thức còn lại không có sự sai khác với công thức đối chứng. Trong vụ Hè Thu, cao nhất ở công thức 150N/100K, tiếp đến công thức 90N/100K, các công thức còn lại thấp hơn so với đối chứng.

Số hạt/bông: Số hạt trên bông có liên quan đến số hoa phân hoá và số hoa thoái hóa, có nghĩa là số hoa phân hóa càng nhiều và số hoa thoái hóa ít thì số hạt/bông cao. Thời kỳ quyết định số hạt trên bông chủ yếu là từ bắt đầu phân hóa đòng đến trước trổ bông 5 ngày. Số hạt/bông là chỉ tiêu không những do đặc tính di truyền giống quyết định mà còn chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố khác như: phân bón, thời tiết và sâu bệnh.

Nhìn chung số hạt/bông ở các công thức thí nghiệm ở 2 vụ Đông Xuân và Hè Thu tương đương nhau và tương đối cao, dao động từ 78,7 - 87,5 hạt, trong đó cao nhất ở công thức 120N / 100K và 150N /100K, thấp nhất ở công thức 120N / 80K.

Số hạt chắc/bông: Là một trong những chỉ tiêu quan trọng ảnh hưởng lớn đến năng suất thực thu của từng giống. Hạt chắc/bông được quyết định bởi thời kỳ thụ phấn thụ tinh. Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến số hạt chắc/bông trong đó yếu tố dinh dưỡng là một trong những yếu tố ảnh hưởng rất lớn đến số lượng hạt chắc. Qua bảng số liệu cho thấy ở các công thức có mức bón đạm tăng thì số hạt chắc/bông cũng có xu hướng tăng thêm so với bón ít đạm.

Số hạt chắc/bông của các giống thí nghiệm trong 2 vụ Đông Xuân và Hè Thu không cao và không có sự khác biệt đáng kể, dao động từ 57,8 - 69,9 hạt. Công thức 90N / 100K có số hạt chắc nhiều nhất (69,9 hạt chắc/bông ở vụ Đông Xuân và 67,2 hạt chắc/bông ở vụ Hè Thu), công thức 120N / 80K là ít nhất (57,8 hạt chắc/bông vụ Đông Xuân và 58,6 vụ Hè Thu).

Khối lượng 1000 hạt: Khối lượng 1000 hạt là yếu tố cuối cùng tạo nên năng suất lúa. So với các yếu tố trên thì P1000 hạt ít biến động do chủ yếu phụ thuộc vào giống. Tuy nhiên P1000 hạt còn phụ thuộc vào khả năng tích luỹ, vận

chuyển vật chất khô vào hạt sau trỗ. Do vậy P1000 hạt phụ thuộc vào dinh dưỡng của cây lúa trong thời kỳ nuôi hạt và sâu bệnh gây hại. So với số bông/m2 và số hạt chắc/bông thì P1000 hạt ít ảnh hưởng đến năng suất.

P1000 ở các công thức thí nghiệm trong 2 vụ Đông Xuân và Hè Thu không có sự khác biệt, dao động từ 25,1 - 25,6 gam.

Về năng suất lý thuyết có 3 công thức cao hơn đối chứng là 90N / 100K.

120N / 100K và 150N / 100K.

Về năng suất thực thu có 2 công thức cao hơn đối chứng là 90N /100K (47 tạ/ha trong vụ Đông Xuân và 45,6 tạ/ha trong vụ Hè Thu), 150N / 80K (45,2 tạ/ha trong vụ Đông Xuân và 44,8 tạ/ha trong vụ Hè Thu). Trong đó, năng suất thực thu của công thức 90N / 100K đạt cao nhất.

Ngoài tiềm năng năng suất vốn có của giống thì sâu bệnh hại là yếu tố ảnh hưởng rất lớn đến năng suất lúa (Công thức 90N / 100K bị nhiễm rầy nâu ít hơn

nên cho năng suất cao hơn). Một trong những nguyên nhân làm cho sâu bệnh hại phát triển là liều lượng phân bón được bón ở các công thức thí nghiệm. Trong đó công thức 150N /100K cao nhất, công thức 90N /100K thấp nhất so với công thức đối chứng.

Kết quả đánh giá về các yếu tố cấu thành năng suất và năng suất của các công thức thí nghiệm ở Phú Vang. Thừa Thừa Thiên Huế chúng tôi thu được kết quả thể hiện ở bảng 3.36 và hình 3.21.

Bảng 3.36. Các yếu tố cấu thành năng suất và năng suất của các công thức thí nghiệm tại Phú Vang, Thừa Thiên Huế

Chỉ tiêu

CT1	CT2	CT3	CT4	CT5	CT6
Vụ Đông Xuân
Số bông/m2	338,73bc	384,53a	322,9c	354,53b	353,77b	342,27b
Số hạt /bông (hạt)	82b	84,57a	81,87b	80,33c	81,93b	81,47b
Hạt chắc/bông (hạt)	60,97c	65,13a	63,37b	62,77b	61,8c	62,73b
P.1000hạt (g)	24,27a	23,43a	23,5a	23,77a	24,1a	24,2a
NSLT (tạ/ha)	50,08bc	58,7a	48,07c	52,9b	52,71b	51,96bc
NSTT (tạ/ha)	43,7cd	42,63d	46,57a	44,33bc	44,67bc	45,4ab
Vụ Hè Thu
Số bông/m2	330,93c	364,57a	321,83c	349,03b	348,8b	348,8b
Số hạt /bông (hạt)	81,2b	83,17a	81,03b	79,2c	81,43b	81,43b
Hạt chắc/bông (hạt)	60,63d	62,4a	63,07ab	61,4cd	61,17cd	61,17bc
P.1000hạt (g)	23,07b	22,57b	22,03b	23,13ab	23,17ab	23,17a
NSLT (tạ/ha)	46,28bc	52,58a	44,73c	49,59ab	49,45ab	49,45a
NSTT (tạ/ha)	43,03bc	42,3c	44,87a	43,9b	43,8b	43,8a

Ghi chú: Trong cùng một hàng, cùng một vụ các chữ cái khác nhau thì sai khác có ý nghĩa với p<0,05

Xem toàn bộ nội dung bài viết ᛨ