MỤC LỤC
Lời mở đầu 4
Chương I: Du lịch và Những vấn đề cơ bản của du lịch 6
I. Một số khái niệm cơ bản của du lịch 6
1. Lịch sử của du lịch 6
2. Bản Chất Của Du Lịch 9
2.1 Xét từ góc độ nhu cầu của khách du lịch 9
2.2 Xét từ góc độ chính sách phát triển du lịch quốc gia 10
2.3 Xét từ góc độ sản phẩm du lịch 11
Có thể bạn quan tâm!
-
Hoạt động của Du lịch Quốc tế ở Việt Nam - 2 -
Vai Trò Của Du Lịch Trong Nền Kinh Tế Quốc Dân -
Du Lịch Thế Giới Nhanh Chóng Ổn Định Và Hồi Phục
Xem toàn bộ 100 trang tài liệu này.
2.4 Xét từ góc độ tìm kiếm thị trường: 12
2.5 Xét từ tỷ lệ khách du lịch 12
3. Một số khái niệm cơ bản của du lịch 13
4. Những loại hình doanh nghiệp du lịch cơ bản 15
II. Vai trò của du lịch trong nền kinh tế quốc dân, xu thế phát triển
du lịch toàn cầu và khu vực 17
1. Vai trò của du lịch trong nền kinh tế quốc dân 17
2. Tình hình phát triển du lịch trên thế giới 22
2.1 Tổng quan hoạt động du lịch thế giới theo vùng 24
2.2 Du lịch thế giới nhanh chóng ổn định và hồi phục 26
2.3 Triển vọng du lịch 30
III. Xu hướng vận động chủ yếu của nền kinh tế và du lịch thế giới 32
1. Sự bùng nổ của cách mạng khoa học - công nghệ 33
2. Quá trình quốc tế hoá đời sống kinh tế thế giới 33
3. Quan hệ kinh tế quốc tế chuyển từ lưỡng cực sang đa cực 33
4. Xu hướng phát triển dịch vụ du lịch 33
Chương II: Thực trạng hoạt động của Du Lịch quốc tế ở Việt Nam
từ năm 1990 đến nay 35
I. Khái quát quá trình phát triển của ngành du lịch Việt Nam 35
1. Sơ lược về quá trình hình thành và phát triển của du lịch Việt Nam 35
2. Cơ cấu bộ máy tổ chức ngành du lịch Việt Nam 37
II. Thực trạng kinh doanh du lịch quốc tế ở Việt Nam hiện nay
và những vấn đề còn hạn chế 39
1. Bối cảnh và tình hình quốc tế ảnh hưởng tới sự phát triển của du lịch
quốc tế Việt Nam 39
1.1 Bối cảnh và tình hình quốc tế 39
1.2 Kết quả của hoạt động kinh tế đối ngoaị và tình hình trong nước 40
2. Những kết quả đạt được của hoạt động du lịch quốc tế 41
2.1 Nhịp độ tăng trưởng khách du lịch hàng năm 42
2.2 Doanh thu du lịch 44
2.3 Đào tạo nguồn nhân lực 45
2.3 Cơ sở vật chất của ngành 46
2.4 Công tác Quy hoạch du lịch 49
3. Những hạn chế trong hoạt động kinh doanh du lịch quốc tế Việt Nam 50
3.1 Các vấn đề của ngành 50
3.2 Thủ tục làm Visa du lịch còn nhiều bất cập 52
3.3 Công tác Marketing chưa được triển khai toàn diện 53
3.4 Còn nhiều cản trở trong việc cấp giấy phép hoạt động cho các công ty
du lịch 54
3.5 Cơ sở hạ tầng giao thông vận tải chưa đáp ứng được nhu cầu phát triển 54 3.6 Còn thiếu cán bộ và nhà quản lý có kỹ năng 56
3.7 Một số vấn đề liên ngành 57
Chương III: Chiến Lược Và Giải Pháp Phát Triển Du Lịch ở Việt Nam
giai đoạn 2001 - 2010 59
I. Các nguồn lực chủ yếu để phát triển du lịch Việt Nam
và quan điểm phát triển 59
1. Các nguồn lực chủ yếu để phát triển du lịch Việt Nam 60
1.1 Nguồn lực nhân văn 60
1.2 Nguồn lực thiên nhiên 62
1.3 Dân cư và lao động. 65
1.4 Cơ sở vật chất kỹ thuật và thiết bị hạ tầng 66
1.5 Đường lối chính sách phát triển du lịch của Chính phủ 67
1.6 Nguồn lực bên ngoài 68
1.7 Thị trường Nhật Bản, ASEAN và một số thị trường truyền thống khác . 69 2. Quan điểm phát triển 71
2.1 Du lịch - ngành kinh tế tổng hợp quan trọng mang nội dung
văn hoá sâu sắc, có tính liên ngành, liên vùng và xã hội hoá cao 71
2.2 Phát triển du lịch nhanh và bền vững thành một ngành kinh tế mũi nhọn
........................................................................................................................ 71
2.3 Phát triển du lịch quốc tế và nội địa đảm bảo hiệu quả cao về chính trị
và kinh tế xã hội, lấy phát triển du lịch quốc tế là hướng đột phá 72
2.4 Phát triển du lịch kết hợp chặt chẽ với bảo đảm quốc phòng an ninh,
trật tự, an toàn xã hội 73
II. Mục Tiêu và chiến lược phát triển 73
1. Mục tiêu tổng quát 74
2. Mục tiêu cụ thể 74
2.1 Tăng cường thu hút khách du lịch 74
2.2 Nâng cao nguồn thu nhập từ du lịch 74
2.3 Xây dựng, trang bị lại cơ sở vật chất kỹ thuật du lịch 74
3. Chiến lược phát triển và một số lĩnh vực chủ yếu của ngành 75
3.1 Về thị trường và xúc tiến, tuyên truyền quảng bá du lịch 75
3.2 Về sản phẩm du lịch 75
3.3 Về đầu tư phát triển du lịch 76
3.4 Về đào tạo phát triển nguồn nhân lực và nghiên cứu ứng dụng
khoa học công nghệ 77
3.5 Về bảo vệ, tôn tạo tài nguyên du lịch và môi trường 78
3.6 Về hợp tác quốc tế 78
4. Định hướng phát triển các vùng du lịch 78
4.1 Vùng du lịch Bắc Bộ 78
4.2 Vùng du lịch Bắc Trung Bộ 79
4.3 Vùng du lịch Nam Trung Bộ và Nam bộ 80
III. Giải Pháp và tổ chức thực hiện 82
1. Giải pháp thực hiện 82
1.1. Đổi mới kiện toàn về tổ chức và cơ chế quản lý 82
1.2 Giải pháp về cơ chế chính sách 83
1.3 Về nghiên cứu ứng dụng khoa học công nghệ 84
1.4 Về xúc tiến tuyên truyền quảng bá du lịch 85
1.5 Về đào tạo và bồi dưỡng nguồn lực du lịch 86
1.6 Về tăng cường và mở rộng hợp tác quốc tế 86
2. Tổ chức thực hiện 87
2.1 Công tác phối kết hợp với các Bộ ngành kiên quan: 87
2.2 Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các Uỷ ban nhân dân các tỉnh,
thành phố trực thuộc trung ương 88
2.3 Các doanh nghiệp: 88
2.4 Các hội, Câu lạc bộ và Hiệp hội 89
Kết luận
Tài liệu tham khảo
LỜI MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Du lịch là sứ giả của hoà bình, hữu nghị và hợp tác giữa các quốc gia, các dân tộc. Trên thế giới, du lịch được xem là một trong những ngành kinh tế hàng đầu, phát triển với tốc độ cao, thu hút được nhiều quốc gia tham gia vì những lợi ích to lớn về kinh tế – xã hội mà nó đem lại. Điều này càng thể hiện rõ hơn trước xu thế toàn cầu hoá và khu vực hoá nền kinh tế.
Trong 40 năm hình thành và phát triển, đặc biệt từ năm 1990, Du lịch Việt Nam đã có bước phát triển vượt bậc, nhanh chóng thu hẹp khoảng cách với các nước trong khu vực, trở thành ngành kinh tế quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế xã hội, góp phần tích cực vào quá trình đổi mới và hội nhập quốc tế của đất nước. Tuy nhiên bên cạnh những thành tựu đã đạt được, Du lịch Việt Nam còn có những khó khăn, hạn chế, phát triển chưa tương xứng với tiềm năng du lịch to lớn của đất nước.
Việt Nam cũng được đánh giá là một đất nước rất an toàn, ổn định về chính trị xứng đáng là “Điểm đến của thiên niên kỷ mới” Chính vì vậy, số lượng khách quốc tế đến với Việt Nam tính từ năm 1990 đến 1999, tăng 7,5 lần, từ 250 nghìn lượt lên tới 1,78 triệu lượt; từ năm 2000 cho tới 2002, đã tăng từ 2,1 triệu lượt lên tới 2,6 triệu lượt khách. Tuy nhiên, những vấn đề còn tồn tại về công tác quản lý cấp Nhà nước, tay nghề của đội ngũ những người làm du lịch, thời gian cấp Visa, cước phí viễn thông, hơn nữa sự thiếu ổn định về chính trị khu vực Trung Đông, chiến tranh Iraq và đặc biệt dịch cúm lạ gây viêm đường hô hấp cấp vừa xảy ra tại Hà nội cũng đã phần nào ảnh hưởng tới sự phát triển của nghành du lịch Việt Nam hiện nay.
Do vậy, để có được những giải pháp đúng đắn nhằm phát triển du lịch Việt Nam trong thời gian tới, chúng ta cần đưa ra sự đánh giá tổng quan về thực trạng hoạt động du lịch Việt Nam là một việc làm hết sức cần thiết.
2. Mục đích nghiên cứu
Đánh giá tổng quát tình hình và xu thế phát triển du lịch của các nước trên thế giới và khu vực trong nhữg năm gần đây.
Phân tích thực trạng hoạt động du lịch ở Việt Nam, đưa ra những vấn đề còn tồn tại và nguyên nhân.
Đề xuất một số giải pháp phát triển và nâng cao hiệu quả của hoạt động du lịch ở
Việt Nam trong thời gian tới.
3. Phương pháp nghiên cứu
Trong bài khoá luận này, em đã sử dụng các phương pháp tổng hợp, thông kê, phân tích, đánh giá và so sánh.
4. Bố cục khoá luận
Ngoài phần mở đầu, kết luận và tài liệu tham khảo, khoá luận gồm có 3 chương:
Chương I: Du lịch và Những Vấn đề Cơ bản về Du lịch
Chương II: Thực trạng Hoạt động của Du lịch Quốc tế ở Việt Nam từ năm 1990
Chương III: Chiến lược và Giải pháp Phát triển Du lịch ở Việt Nam giai đoạn 2001 – 2010.
Trong quá trình viết khoá luận không tránh khỏi những thiếu sót, em rất mong được thầy cô cùng bạn bè góp ý, chỉ bảo cho kiến thức của em được hoàn thiện hơn.
Nhân dịp này, em xin chân thành cảm ơn, Thầy giáo hướng dẫn - Thạc sĩ Nguyễn Quang Minh đã nhiệt tình chỉ bảo và cung cấp nhiều tài liệu quý giá cho bài khoá luận của em được hoàn thành tốt đẹp. Em cũng xin được gửi lời cảm ơn tới các cô
chú cán bộ của Tổng Cục Du lịch Việt Nam và thầy cô khoa Kinh Tế Ngoại Thương
đã giúp đỡ để em hoàn thiện bài khoá luận này.
Hà nội, tháng 5 năm 2003.
CHƯƠNG I
DU LỊCH VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN CỦA DU LỊCH MỘT SỐ KHÁI NIỆM CƠ BẢN CỦA DU LỊCH
1. Lịch sử của du lịch
Từ xa xưa, con người đã đi lại, hầu hết là để tránh đói hoặc rét. Những dấu tích của họ được phân bố khá rộng rãi. Chẳng hạn như, những di tích hoá thạch của loài người đầu tiên, Loài người đứng thẳng (Homo erectus) đã được tìm thấy ở Tây Âu, Châu Phi, Trung Quốc và Java. Sự kiện đáng chú ý này cho thấy khả năng đáng nể của những con người cổ xưa đã đi một khoảng cách kinh ngạc dưới những điều kiện còn rất nguyên thuỷ.
Việc phát minh ra tiền của người Xume (Babylonia) và sự phát triển thương mại, khoảng đầu năm 4000, có lẽ đã đánh dấu thời kỳ đầu của một kỷ nguyên du lịch hiện đại. Người Xume không những là người đầu tiên có được ý tưởng của tiền và sử dụng nó trong việc trao đổi kinh doanh, họ còn phát minh ra chữ viết và bánh xe, như vậy họ phải được coi là những người sáng lập ra ngành du lịch; giờ đây con người có thể chi trả cho việc đi lại và ăn nghỉ hoặc là bằng tiền hoặc là trao đổi cũng được.
Năm ngàn năm về trước, những chuyến thám hiểm đã xuất hiện và được tổ chức từ đất nước Ai Cập. Có lẽ chuyến đi đầu tiên được tiến hành vì những mục đích của hoà bình và chuyến đi này đã được thực hiện bởi Nữ Hoàng Hatshepsut tới những mảnh đất của người Punt (Nay là Somalia) vào năm 1490 trước Công Nguyên. Những
miêu tả về chuyến đi có ý nghĩa đặc biệt quan trọng này đã được khắc nghi trên tường của Đền Deit El Bahari ở Luxor. Những bản chữ viết và các bức phù điêu là một trong những công trình nghệ thuật quý nhất và và đông đảo mọi người đều thán phục về vẻ đẹp lạ kỳ và những đặc trưng nghệ thuật. Ở Thebes có nhiều bức tượng của Memnon
được đặt trên kệ khắc tên những người du lịch người Hy Lạp vào thế kỷ 5 trước Công Nguyên.
Người Phi Ni Xi (Phoenicians) có lẽ là những người du lịch thương mại đầu tiên với suy nghĩ rát tiến bộ. Họ đã đi từ nơi này sang nơi khác với vai trò là những thương nhân. Du lịch cũng sớm xuất hiện ở các nước Phương Đông, đặc biệt là Trung Quốc và Ấn Độ, vì buôn bán trao đổi ở những nước này cũng rất phát triển.
Những người Du lịch đầu tiên Những người Châu Đại Dương
Nói về những chuyến đi đầu tiên, thì những chuyến đi ở Châu Đại Dương thật đáng khâm phục. Những con thuyền nhỏ, không dài qúa 12 mét đã được sử dụng cho những chuyến đi từ Đông Nam Á qua vùng Micronesia qua Thái Bình Dương tới những hòn đảo của người Mackizơ (Marquesas Islands) và của người Tuamoto Archipelago. Khoảng 500 năm sau công nguyên, những người thuộc quần đảo Polinedi (Polynesian) từ Mackizơ đi Hawaii, một chặng đường hơn 2000 dặm. Kinh nghiệm hàng hải đã được trau dồi từ cách quan sát vị trí của mặt trời và những vì sao. Nói đến những vấn đề về cung cấp nước ngọt và thực phẩm, thì cuộc du ngoạn trên biển như thế này thật đáng kinh ngạc.
Người Địa Trung Hải
Đối với nguồn gốc cổ xưa của nền văn minh Châu Âu này, những chuyến đi có mục
đích buôn bán, thương mại, tôn giáo, chữa bệnh tật, hay giáo dục đã phát triển rất
7
sớm. Có khá nhiều dẫn chiếu về những đoàn lái buôn và thương nhân trong cuốn Kinh Cựu Ước (Old Testament). Chẳng hạn như Noah cùng với con thuyền lớn của anh đã trở thành người thực hiện chuyến du ngoạn đầu tiên, tuy nhiên hành khách của anh ta đa số mới chỉ là động vật.
Người Rome cổ đã tạo nên một trang sử mới cho ngành du lịch. Sự hưng thịnh của đế quốc La Mã cổ đại và quyền lực hùng mạnh là những yếu tố cơ bản cho du lịch phát triển. Để quản lý đế chế của họ, người La Mã đã xây dựng một hệ thống đường xá để
có thể đi du lịch khoảng 100 dặm một ngày bằng cách sử dụng xe ngựa đặt ở các trạm cách nhau 5 đến 6 dặm. Người La mã cũng hành trình để thăm các đền thờ nổi tiếng trong khu vực Địa Trung Hải, đặc biệt các kim tự tháp và nhiều công trình của Ai Cập. Hy Lạp và các nước ở Châu Á là điểm đến phổ biến. Sự hưng thịnh của đế chế La Mã, phát triển đường xá, các điểm thu hút du khách, nhu cầu nghỉ ngơi, quan sát thành phố, và nhu cầu du lịch tạo ra nhu cầu ăn nghỉ và các dịch vụ du lịch khác tạo tiền đề cho việc hình thành khuôn mẫu sớm của du lịch.
Ở Châu Á, bắt đầu bằng việc thiết lập một chính phủ do Alexander Đại Đế ở
Ephesus (bây giờ là Thổ Nhĩ Kỳ) vào năm 334 trước Công Nguyên. Đã có khoảng
700.000 khách du lịch tụ tập ở Ephesus chỉ vì một lý do rất đơn giản là để được giải trí xem những người nhào lộn, xiếc thú, xiếc tung hứng, ảo thuật. Ephesus đã trở thành một trung tâm buôn bán sầm uất và dưới thời Alexander, đây là một trong những thành phố quan trọng nhất của thế giới cổ đại.
Khách du lịch chỉ muốn đi tới những nơi an toàn và thoải mái. Khi những đế chế này còn ở đỉnh cao, du lịch rất phát triển và việc đi lại thuận lợi. Giải trí dưới nước và các
8