Du lịch sinh thái Đồng Sen tại xã Mỹ Hòa, huyện Tháp Mười, tỉnh Đồng Tháp

rắn xào lăn, cháo rắn đậu xanh, chuột đồng quay lu, du khách có thể tự tay chế biến các món ăn dân dã đồng quê, mang đậm bản sắc ẩm thực Nam bộ.

Du du khách đã đến Đồng Sen đều cho biết trước đây biết đến Tháp Mười qua ca dao, tục ngữ, chứ chưa tận mắt nhìn thấy được Đồng Sen mênh mông, bát ngát, nếu có dịp ghé lại Đồng Tháp, nhất định sẽ đến Đồng Sen để tận hưởng cuộc sống dân dã, yên bình và thơ mộng xứ sở bình yên.

Tác giả đã khảo sát thực tế và xử lý từ 50 phiếu đánh giá của du khách về cảnh quan sinh thái Đồng sen, cho ra kết quả đến 28% du khách đánh giá cảnh quan sinh thái Đồng Sen rất đẹp, 44% đánh giá đẹp, 44% du khách đánh giá điều hấp dẫn nhất là cảnh quan sinh thái Đồng Sen và 8% là cảnh quan sông nước nơi đây.

Qua kết quả khảo sát là cơ sở tin tưởng vững chắc cho Đồng Sen sẽ được phát triển nếu được đầu tư đúng mức.

* Cơ sở hạ tầng và các dịch vụ du lịch sinh thái Đồng Sen tại xã Mỹ Hòa

- Cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ du lịch

Theo Báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội năm 2015 của Ủy ban nhân dân xã Mỹ Hòa, Đồng Sen có diện tích 78ha, trong đó diện tích tham gia hoạt động du lịch sinh thái Đồng Sen có 20ha gồm có 6 thửa đồng:

Khu du lịch Tám Sen, của ông Nguyễn Văn Tám còn gọi là Tám Sen, có diện tích 1ha.

Khu du lịch Hai Lúa, của ông Huỳnh Văn Dương còn gọi là Hai Dương, có diện tích 2ha.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 170 trang tài liệu này.

Khu du lịch Thân Thương. của bà Nguyễn Thị Nguyệt, có diện tích 2ha.

Khu du lịch Đồng Sen Tháp Mười, của ông Bùi Văn Kiệt, còn gọi là ông Bảy Kiệt, có diện tích 6 hecta, (nay đã dổi tên “Khu du lịch Sen Hồng Tháp Mười).

Khu du lịch Đồng Sen Gò Tháp, của Nguyễn Văn Hơn còn gọi là ông Hai Hơn, có diện tích 8ha.

Khu du lịch Nam Đồng Sen Tháp Mười, của ông Nguyễn Duy Bằng, còn gọi là ông Tư Bằng, có diện tích 1ha.

Nhìn chung cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ du khách tại Đồng Sen rất nghèo nàn, được các hộ trình bày gần như giống nhau về hình thức, một bãi giữ xe bên lề

đường Vành Đai Gò Tháp. Dưới kênh Vành Đai Gò Tháp là chiếc chẹt kéo bằng dây đưa khách qua kênh. Điểm đón tiếp du khách là một ngôi nhà khá rộng, vừa là nhà hàng, vừa là nơi trưng bày các sản phẩm sen, tủ trưng bày các loại y phục cho thuê, cách đó vài chục mét là nhà vệ sinh. Nhà hàng nối với các tum bằng cầu gỗ tràm, khoảng cách các tum tùy thuộc vào diện tích của các thửa ruộng và ý thích của chủ hộ. Mỗi hộ khoảng 10 tum đến 20 tum. Vật liệu cất nhà hàng, tum, cầu đều bằng gỗ tạp, cây tràm, mái được lợp bằng lá cây dừa nước. Có thể nói, còn quá nghèo nàn, thiếu mỹ quan, đơn sơ.

Hoạt động du lịch tại Đồng Sen rất đơn giản, đơn điệu. Mỗi khi khách đến, nhân viên phục vụ cũng có khi là ông chủ hộ khu du lịch, hướng dẫn chỉ cho du khách chọn một cái tum thích hợp, nhận đặt món ăn, rồi quay trở về bếp chế biến món ăn, đem ra cho du khách.

Trong thời gian này, khách tự do ngắm sen, chụp hình, cũng có thể nằm nghỉ trên các cái võng để thở hít khí trời trong lành, thoang đãng. Không gian này thật thích hợp với các cặp tình nhân. Họ thoải mái trò truyện, tâm tình mà không sợ ai quấy rối. Nơi đây phong cảnh nên thơ, hữu tình, du khách có thể thỏa thích thể hiện lưu lại những khoảnh khắc đẹp bên người thân, gia đình và bạn bè.

Bữa ăn trên tum cũng trở nên thú vị, bởi trong các món ăn còn như thấm đậm hương vị của sen. Thực khách vừa ăn vừa ngắm sen, vừa thả hồn vào không gian xanh ngắt của trời, của sen, của nước. Các món ăn của nhà hàng hầu hết các món ăn đặc sản miền sông nước Nam Bộ như canh chua cá linh bông điên điển, thịt chuột đồng quay lu, cua đồng rang me, canh chua cá lóc, cá rô kho tộ, các món rắn, lẩu mắm, đặc biệt là có nhiều món ăn, thức uống chế biển từ sen như cá lóc nướng cuốn lá sen non, gỏi gà ngó sen, hạt sen rang muối, chè sen, rượu sen. Các món ăn đều được chế biến theo gia truyền và hương vị truyền thống đặc trưng của người miền Tây.

- Hệ thống điện cung cấp cho Đồng Sen

Điện có vai trò trong phục vụ hoạt động du lịch, sản xuất kinh doanh, đời sống sinh hoạt của cộng đồng dân cư. Do Đồng Sen là khu du lịch hình thành tự phát trước khi quy hoạch, nên chưa có đường dây dẫn điện quốc gia, các hộ ở đây

phải tự dẫn điện cung cấp cho khu của mình, nguồn điện các hộ tự dẫn từ các hộ thân quen bên đường Gò Tháp và khu di tích Gò Tháp cách hơn 1km. Đây là yếu tố cản trở phát triển Đồng Sen, điểm hạn chế rất lớn, là vấn đề bức thiết của các hộ kinh doanh du lịch tại đây.

Ông Bảy Kiệt cho biết: “Khu du lịch của tui diện tích 6ha rộng lớn như thế, mà bơm nước cho đồng bằng máy dầu từ kênh, tốn kém lắm chú ơi, điện tui kéo về giá cao và dây điện đâu có đủ tải để chạy mô tơ điện bơm nước. Mong ước lớn nhất của chúng tôi là có điện, có nước”. Đó là lời than vãn những khó khăn của các hộ kinh doanh ở đây.

- Hệ thống cấp nước cho Đồng Sen

Mặc dù Đồng Sen nằm sát con kênh nhưng nước không thể sử dụng cho sinh hoạt, bởi nguồn nước kênh Vành Đai Gò Tháp, rất nhiều phù sa và chất thải nông nghiệp, chỉ phù hợp cho tưới tiêu và trồng cây nông nghiệp.

Nước cung cấp cho cây sen chủ yếu dùng máy nổ bơm trực tiếp từ kênh Vành Đai Gò Tháp vào Đồng Sen

Nước sinh hoạt được sử dụng từ nguồn nước giếng khoan, sử dụng trực tiếp, không qua hệ thống xử lý lọc sạch.

Nước uống, nấu ăn tại phục vụ du khách, được sử dụng bằng nước đóng chai, phải chuyên chở từ Mỹ An, cách xa hằng chục cây số.

Tiếp xúc với Ông Tám, Ông Hai Hơn, Ông Bảy Kiệt, đều cho biết các hộ mong đợi nhất đó là nước sạch phục vụ du khách, có điện để chạy mô tơ điện bơm nước cho cây sen, và cống hở để điều hòa giữ nước cho Đồng Sen.

- Hệ thống thoát nước, chất thải, nhà vệ sinh.

Nước trục đất làm sạch đồng được khai xả trực tiếp ra kênh Vành Đai Gò Tháp. Nước sinh hoạt, nước thải, đều được xả trực tiếp ra môi trường đất, kênh, không qua hệ thống xử lý, xả trức tiếp ra môi trường, làm ảnh hưởng ô nhiễm nguồn nước và môi trường sinh thái.

Vấn đề nhà vệ sinh theo khảo sát của tác giả rất kém, nhìn chung rất kém và ô nhiễm.

Chúng tôi tiếp xúc chị Trần Thị Thanh Xuân, du khách từ TP. HCM cho biết: “Nhà vệ sinh là vấn đề tế nhị của phụ nữ, nhưng nói thật quá dơ, tôi không dám ngồi lên bệ cầu, nước vệ sinh được đựng trong lu, dơ khủng khiếp, làm sao dám sử dụng, giấy vệ sinh cũng không có”.

Cũng từ kết quả khảo sát 50 du khách của tác giả, cho thấy đến 48% du khách đánh giá nhà vệ sinh ô nhiễm và 48% du khách đánh giá rất ô nhiễm, không có kết quả nào đánh giá tốt. Đây là vấn đề tế nhị, nhưng luôn được du khách quan tâm.

- Nhà hàng phục vụ du khách

Nhà hàng là hoạt động chính tại Đồng Sen, các nhà hàng được xây dựng ngay trên đồng sen theo kiểu dáng nhà sàn, vật liệu bằng ván gỗ, cột bằng cây tràm, mái nhà được lợp bằng lá dừa nước, diện tích từ 150m2 đến 200m2 sàn, kiểu dáng đơn sơ, chưa mang nét đặc trưng nhà lá Nam bộ.

Không có thực đơn giới thiệu món ăn, với nhà hàng chuyên nghiệp phục vục khách du lịch là điều không thể chấp nhận tại khu du lịch.

Các món ăn tại nhà hàng Đồng Sen đơn giản, chưa thể hiện được sắc thái đặc trưng ẩm thực Nam bộ như các món dân dã hương vị đồng quê, món ăn gắn liền với sen. Hầu hết các hộ tại Đồng Sen đều có các món giống nhau như chè sen, sữa sen, lẩu sen, cơm huyết rồng hấp lá sen, gỏi ngó sen, canh chua ngó sen, cá rô đồng kho tộ, sen rang muối ớt, cá lóc nướng trui cuộn lá sen.

Tác giả khảo sát 50 khách tham quan Đồng Sen, du khách đều cho biết ngoài mục đích chính tham quan cảnh quan Đồng Sen chiếm 76%, mục đích thưởng thức ẩm thực chiếm 22%, chỉ có 2% du khách với mục đích khác.

Với khảo sát từ tác giả cho thấy chỉ có 38% du khách đánh giá sự hấp dẫn của Đồng Sen là ẩm thực.

Từ kết quả trên cho thấy ẩm thực nơi đây chưa đáp ứng mong đợi của du khách, các món ăn được chế biến vẫn còn đơn điệu, nghèo nàn về thực đơn, trình bày chưa hấp dẫn.

Du khách đến Đồng Sen phần lớn họ đã tìm hiểu các thông tin ẩm thực Đồng Tháp qua hình ảnh trình bày trên mạng Internet, mong đợi của họ được thưởng thức

các món ăn mà Đồng Tháp đã đọat giải liên hoan ẩm thực đất Phương Nam như: chuột đồng Cao Lãnh quay lu, lẩu lươn, canh chua cá linh bông điên điển, lẩu mận Hòa An, chả cua đồng, bún riêu cua đồng, nhưng tại các nhà hàng của khu du lịch sinh thái Đồng Sen đều chưa đáp ứng được nhu cầu của du khách.

Tiện nghi, bàn, ghế, chén, ly phục vụ ăn uống là những loại thông thường bình dân, không sang trọng, kiểu dáng hầu như không mang hình ảnh của hoa sen, lá sen để tạo sự hấp dẫn cho du khách.

Để khắc phục những hạn chế và đáp ứng được mong đợi của du khách, các hộ kinh doanh du lịch sinh thái Đồng Sen cần phải đầu tư đa dạng món ăn, thực đơn trình bày hấp dẫn qua hình ảnh từ thực đơn, mô hình bằng sáp, để tạo kích thích nhu cầu ẩm thực cho du khách.

- Cơ sở lưu trú

Cơ sở lưu là cơ sở để phát triển du lịch, kéo dài thời gian sử dụng dịch vụ, điều mà du khách ngỡ ngàng nhất hiện tại xã Mỹ Hòa và Đồng Sen đều không có cơ sở lưu trú. Tại trung tâm huyện Tháp Mười duy nhất có một khách sạn Mỹ An, tiêu chuẩn 2 sao, cách Đồng Sen khoảng hơn 11km.

Theo lời của anh Bùi Xuân Chánh: “tôi rất thích cảnh quan Đồng Sen, chúng tôi muốn nghỉ đêm tại Đồng Sen để ngưởi mùi hương bông sen vào buổi chiều tối và thưởng thức trà sen vào buổi sáng. Nhưng chỗ ngủ tại Đồng Sen là các cái tum bốn bề trống toan, chẳng có an toàn, điều kiện vệ sinh cá nhân cũng không có, đêm tối chúng tôi làm sao đây, đành phải chia tay”.

Tác giả phỏng vấn Ông Hai Hơn được biết rất nhiều du khách có nhu cầu ngủ lại Đồng Sen, nhưng chỉ đáp ứng được du khách chấp nhận điều kiện thiếu thốn.

Ông cho biết: có nhiều khách từ TP. HCM, cũng có khách nước ngoài ngủ lại Đồng Sen, nhưng rất ít. Chúng tôi cho thuê mùng, mền, chiếu, gối, ngủ ở ngoài tum, với mức giá 40.000 đồng một tum, các sinh hoạt như tắm rửa, vệ sinh thì vô nhà hàng của chúng tôi.

Theo anh Nguyễn Tuấn Minh, Phòng du lịch nội địa Fiditour, cho biết: Có rất nhiều du khách trẻ tại TP. HCM, du khách nước ngoài rất thích Đồng Sen vào

mùa nước nổi, họ muốn trải nghiệm cuộc sống nông dân như chèo xuồng, câu cá, bắt ốc, nghỉ đêm trên Đồng Sen. Nhưng rất tiếc, Đồng Sen các tum chưa đáp ứng được nhu cầu cho du khách.

Các dịch vụ giải trí tại Đồng Sen chỉ dừng lại loại hình câu cá, du thuyền thưởng ngoạn trên Đồng Sen, bơi xuồng dọc bờ kênh. Mọi hoạt động du lịch đều chấm dứt lúc 16 giờ, ban đêm không có hoạt động vui chơi giải nào khác phục vụ cho du khách.

Hầu như không có loại hình giải trí nào dành cho trẻ em. Đây là điểm hạng chế lớn nhất của Đồng Sen.

Tum là nơi nghỉ chân, ngắm cảnh, ăn uống, ngồi câu cá và cũng là nơi du khách lưu trú qua đêm nếu có nhu cầu. Nhưng tiếc thay, các tum không thể đáp ứng nhu cầu tối thiểu sinh hoạt cho du khách lưu trú lại, rất xấu và bệ rạc. Do không có cơ sở lưu trú, nên hầu hết du khách đến Đồng Sen chỉ tham quan trong một ngày.

Thiếu cơ sở lưu trú là vấn đề hạn chế rất lớn trong phát triển du lịch. Vì vậy, muốn kéo dài thời gian lưu trú cũng như sử dụng và tiêu xài thêm các dịch vụ du lich, việc xây dựng lại tum, nhà nghỉ, khách sạn tại Đồng Sen cơ là cần thiết cấp bách.

- Các dịch vụ du lịch khác tại Đồng Sen

Cho thuê áo dài, áo bà ba để chụp ảnh. Ngoài ra còn dịch vụ cho thuê xuồng, tắc ráng chạy dọc kênh Vành Đai Gò Tháp kết nối với kênh Thanh niên và kênh Trường Xuân phục vụ du khách tham quan cảnh sông nước đồng quê Tháp Mười. Vào mùa nước nổi có phục vụ thêm dịch vụ cho thuê xuồng bơi vào Đồng Sen, câu cá, tắm sông.

Hầu như không có loại hình giải trí nào dành cho trẻ em. Đây là điểm hạng chế lớn nhất của Đồng Sen

Hầu hết các sản phẩm bày bán rất đơn điệu, giống nhau và tương đồng với các sản phẩm ở địa phương khác như: khô các lóc, trái cây sấy khô, sen khô, sen sấy. Ấn tượng nhất sản phẩm Hồng Sen tửu, sữa sen thanh nhiệt Tháp Mười đóng chai, ngon, mẫu mã đẹp và “Bé Sen”.

Qua khảo sát du khách từ tác giả đến 70% du khách cho biết sản phẩm quà tặng được bán không có gì để mua, chỉ có 30% cho rằng mua chỉ cho có. Nên việc cải thiện và đa dạng sản phẩm du lịch phục vụ du khách là rất cần thiết. Có thể nói trong hoạt động du lịch, đây là khoản thu nhập và lợi nhuận nhất.

Kết quả khảo sát từ 50 du khách của tác giả, đến 22% du khách đánh giá dịch vụ nơi đây trung bình và kém chiếm 34%, du khách đánh giá tốt chiếm 44% và không có kết quả đánh giá rất tốt. Phần lớn du khách đến từ TP. HCM và thành thị đều đánh giá từ trung bình đến kém.

Để phát triển Đồng Sen, cần phải có các giải pháp tăng cường các loại hình vui chơi giải trí ban ngày và ban đêm hấp dẫn để giữ và kéo dài thời gian lưu trú của du khách. Ngoài ra chú trọng các loại hình giải trí dành cho trẻ em.

- Nhân lực phục vụ du lịch tại Đồng Sen

Nhân lực đóng vai trò quan trọng trong phát triển ngành du lịch, nó quyết định trực tiếp đến việc thu hút du khách, tới hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp và phát triển ngành du lịch. Doanh nghiệp du lịch có phát triển hay không hoàn toàn phụ thuộc vào nhân lực của mình.

Thực trạng nhân lực lao động tham gia tại Đồng Sen là những người chủ hộ Đồng Sen, bà nội trợ, nông dân, là những “nông dân thứ thiệt” làm du lịch, số lượng người tham gia phục vụ du khách là các thành phần trong hộ gia đình, tùy vào quy mô của mỗi hộ, khoảng 5 đến 7 người, tổng cộng các hộ khoảng 30 người, số lượng có thể tăng vào những ngày cuối cuối tuần, ngày lễ, mùa nước nổi. Người tham gia thu hoạch sen và đưa xuồng, tắc ráng phục vụ khách tham quan mùa cao điểm đều là người làm việc thời vụ.

Qua tìm hiểu, người trực tiếp quản lý và điều hành mọi hoạt động du lịch tại đây là năm ông chủ đất, người nấu bếp là bà nội trợ trong làng hay “phu nhân” của các ông chủ hộ, phục vụ bàn, tiếp tân là con trai, con gái, con dâu, con rể trong nhà.

Tất cả họ đều là nông dân, trình độ văn hóa giới hạn, chưa qua lớp đào tạo về nghiệp vụ quản lý, du lịch, nhà hàng, kiến thức về hoạt động du lịch cộng đồng, không giao tiếp được tiếng Anh hay ngoại ngữ khác, trong số nhân lực đó, chỉ một vài người được học qua lớp ngắn hạn về an toàn vệ sinh thực phẩm. Nhìn chung, chất lượng lao động của họ rất kém.

Phỏng vấn ông Nguyễn Văn Hơn, cho biết: Du khách nước ngoài đến đây nhiều chủ yếu người Pháp, Đài Loan, Hàn Quốc, Nhật, họ đi tự túc và đi theo công ty du lịch du lịch. Chúng tôi giao tiếp khách qua cái điện thoại để thông dịch viên. Tất các các hộ tại Đồng Sen đều không giao tiếp được bằng tiếng Anh. Hiện nay, Đồng Sen vẫn chưa có thuyết minh viên, hướng dẫn viên, du khách đến đây tự do khám phá, ăn uống, chụp hình, bơi xuồng trên Đồng Sen, ngồi chơi ngắm cảnh.

Du khách nội địa theo đoàn đều có hướng dẫn viên theo phục vụ, nhưng tất cả đều không giới thiệu được về cây sen, giá trị dinh dưỡng, giá trị y học, sinh thái của sen, văn hóa địa phương, hệ động thực vật và môi trường Đồng Tháp Mười cho du khách.

Vì vậy, để phát triển và thu hút du khách đáp ứng được nhu cầu của du khách, các hộ Đồng Sen phải đào tạo nguồn nhân lực có khả năng giao tiếp được ngoại ngữ, có kiến thức am hiểu về du lịch sinh thái, cây sen, và các giá trị văn hóa địa phương để giới thiệu cho du khách.

- Thời gian hoạt động du lịch của Đồng Sen

Thời gian hoạt động du lịch được xác định bởi số ngày có điều kiện khí hậu thích hợp và nguồn tài nguyên khái thác thuận lợi nhất để hoạt động du lịch sao cho hiệu quả cao và đảm bảo sức khỏe cho du khách. Thời gian hoạt động du lịch quyết định đánh giá điểm tham quan mang tính thời vụ hay thường xuyên, từ đó có những định hướng chiến lược lâu dài để quy hoạch và phát triển du lịch.

Điều kiện khí hậu, đất đai ở Mỹ Hòa nằm trong vùng khí hậu Đồng bằng sông Cửu Long, nhiệt độ trung bình cao, gần như không có bão, rất thuận lợi cho cây sen phát triển, nên quanh năm lúc nào Đồng Sen cũng có cho bông và gương, cảnh quan Đồng Sen lúc nào cũng đẹp. Đây là yếu tố thuận lợi để du lịch sinh thái Đồng Sen khai thác hoạt động du lịch quanh năm.