Chia tài sản chung vợ chồng theo pháp luật Việt Nam - Thực tiễn áp dụng và hướng hoàn thiện

13. Đoàn Thị Phương Điệp (2008), "Nguyên tắc suy đoán tài sản chung trong luật Hôn nhân và Gia đình Việt Nam và luật Dân sự Pháp", nghiên cứu Lập pháp, (18), tr. 47-49, 54.

14. Nguyễn Hồng Hải (2002), Xác định chế độ tài sản của vợ chồng - một số vấn đề lý luận và thực tiễn, Luận văn thạc sĩ Luật học, Trường Đại học Luật Hà Nội, Hà Nội.

15. Nguyễn Hồng Hải (2003), "Bàn thêm về chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân theo pháp luật Hôn nhân và Gia đình hiện hành", Luật học, (5), tr. 26-29.

16. Lê Hồng Hạnh (dịch) (1993), Bộ luật Dân sự Nhật Bản, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội

17. Vũ Văn Hiền (1960), Chế độ tài sản trong gia đình Việt Nam, tập 1 Hôn sản - tự sản, Bộ Quốc gia giáo dục, Sài Gòn.

18. Trần Đức Hoài (2006), Một số vấn đền về tài sản vợ chồng trong hoạt động sản xuất kinh doanh, Luận văn thạc sĩ Luật học, Trường Đại học Luật Hà Nội, Hà Nội.

19. Bùi Minh Hồng (2009), "Chế độ tài sản theo thỏa thuận của vợ chồng liên hệ từ pháp luật nước ngoài đến pháp luật Việt Nam", Luật học, (11), tr. 18-25.

20. Lê Hương Lan (1996), "Những quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình Việt Nam trong thời kỳ phong kiến, thực dân", Kỷ yếu đề tài nghiên cứu khoa học cập bộ: Nghiên cứu một số di sản pháp luật dân sự từ thế kỷ XV đến thời Pháp thuộc, Bộ Tư pháp, Hà Nội.

21. Nguyễn Phương Lan (2002), "Hậu quả pháp lý của việc chia tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân", Luật học, (6), tr. 22-27.

22. Hoàng Thế Liên (1996), "Quan hệ tài sản và thừa kế trong gia đình phong kiến Việt Nam từ thế kỷ XV đến thế kỷ XVIII", Kỷ yếu đề tài nghiên cứu khoa học cập bộ: Nghiên cứu một số di sản pháp luật dân sự từ thế kỷ XV đến thời Pháp thuộc, Bộ Tư pháp, Hà Nội.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 132 trang tài liệu này.

23. Tưởng Duy Lượng (2007), "Giải quyết quyền lợi của vợ chồng đối với nhà, đất thuê của Nhà nước", Khoa học pháp lý, (2), tr. 37.

24. Vũ Văn Mẫu (1975), Cổ luật Việt Nam và tư pháp sử, Sài Gòn.

25. Nguyễn Hồng Nam (2009), "Chia tài sản chung là nhà đất khi ly hôn",

http://www.luathoc.cafeluat.com

26. Kiều Thanh Nghĩa (2000), "Phân định tài sản của vợ chồng khi ly hôn",

Tòa án nhân dân, (4), tr. 26-27.

27. Nhà Pháp luật Việt - pháp (2005), Bộ luật dân sự Pháp, Nxb Tư pháp, Hà Nội.

28. Trần Thị Mai Phước (2004), "Xác định và đăng ký tài sản của vợ chồng theo Luật hôn nhân và gia đình năm 2000", Khoa học pháp lý, (01).

29. Vũ Hồng Quân, Vũ Thị Phụng (1996), "Những di sản pháp luật dân sự Việt Nam dưới thời Nguyễn", Kỷ yếu đề tài nghiên cứu khoa học cập bộ: Nghiên cứu một số di sản pháp luật dân sự từ thế kỷ XV đến thời Pháp thuộc, Bộ Tư pháp, Hà Nội.

30. Quốc hội (1959), Luật Hôn nhân và gia đình, Hà Nội.

31. Quốc hội (1986), Luật Hôn nhân và gia đình, Hà Nội.

32. Quốc hội (1992), Hiến pháp, Hà Nội.

33. Quốc hội (1995), Bộ luật Dân sự, Hà Nội

34. Quốc hội (2000), Luật Hôn nhân và gia đình, Hà Nội.

35. Quốc hội (2000), Nghị quyết số 35/2000/QH10 ngày 09/6 về việc thi hành Luật Hôn nhân và gia đình, Hà Nội.

36. Quốc hội (2001), Hiến pháp (sửa đổi, bổ sung), Hà Nội.

37. Quốc hội (2003), Luật Đất đai, Hà Nội.

38. Quốc hội (2005), Bộ luật Dân sự, Hà Nội.

39. Quốc hội (2005), Luật Doanh nghiệp, Hà Nội.

40. Quốc hội (2005), Luật Nhà ở, Hà Nội.

41. Quốc hội (2006), Luật Cư trú, Hà Nội.

42. Quốc hội (2006), Luật Công chứng, Hà Nội.

43. Quốc hội (2010), Luật Ngân hàng nhà nước, Hà Nội.

44. Đinh Văn Thanh (1996), "Những quy định pháp luật dân sự Việt Nam trong thời kỳ phong kiến", Kỷ yếu đề tài nghiên cứu khoa học cập bộ: Nghiên cứu một số di sản pháp luật dân sự từ thế kỷ XV đến thời Pháp thuộc, Bộ Tư pháp, Hà Nội.

45. Phạm Văn Thiệu (2003), "Về vấn đề chia tài sản chung của vợ chồng khi phá sản doanh nghiệp tư nhân", Toà án nhân dân, (11), tr. 14-17.

46. Tòa án nhân dân tối cao (2000), Nghị quyết số 02/2000/NĐ-HĐTP ngày 23/12 của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao hướng dẫn một số quy định của Luật Hôn nhân và gia đình 2000, Hà Nội.

47. Tòa án nhân dân tối cao (2008), Quyết định giám đốc thẩm của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao năm 2005, Hà Nội.

48. Tòa án nhân dân tối cao (2010), Báo cáo tổng kết 5 năm thi hành Bộ luật tố tụng dân sự, Hà Nội.

49. Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Bộ Tư pháp (2001), Thông tư liên tịch số 01/2001/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-BTP ngày 03/01 hướng dẫn thi hành Nghị quyết số 35/2000/QH10 ngày 09 tháng 06 năm 2000 của Quốc hội về việc thi hành Luật Hôn nhân và gia đình, Hà Nội.

50. Tòa dân sự - Tòa án nhân dân tối cao (2008), Báo cáo tổng kết công tác năm 2009; phương hướng công tác năm 2010 của Tòa dân sự Tòa án nhân dân tối cao, Hà Nội.

51. Tòa dân sự - Tòa án nhân dân tối cao (2010), Báo cáo tổng kết công tác năm 2010; phương hướng công tác năm 2011 của Tòa dân sự Tòa án nhân dân tối cao, Hà Nội.

52. Toà phúc thẩm Tòa án nhân dân tối cao (2008), Quyết định giám đốc thẩm số 25/2008/DS-GĐT ngày 7/10 của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao về vụ án "chia quyền sử dụng đất khi ly hôn", Hà Nội.

53. Trường Đại học Luật Hà Nội (1999), Từ điển Giải thích thuật ngữ luật học Luật Dân sự, Luật Hôn nhân và gia đình, Luật Tố tụng dân sự, Nxb Công an nhân dân, Hà Nội.

54. Trường Đại học Luật Hà Nội (2008), Giáo trình Luật Hôn nhân và Gia đình, Nxb Công an nhân dân, Hà Nội.

55. Trường Đại học Luật Hà Nội (2009), Giáo trình lịch sử nhà nước và pháp luật Việt Nam, Nxb Công an nhân dân, Hà Nội.

56. Trường Đại học Luật Hà Nội (2010), Giáo trình lý luận nhà nước và pháp luật, Nxb Công an nhân dân, Hà Nội.

57. Vũ Quý Vỹ (1996), "Dân luật dưới thời Pháp thuộc", Kỷ yếu đề tài nghiên cứu khoa học cập bộ: Nghiên cứu một số di sản pháp luật dân sự từ thế kỷ XV đến thời Pháp thuộc, Bộ Tư pháp, Hà Nội.

58. Phi Yến (2011), "Chia tài sản chung của vợ chồng phải chứng minh công sức đóng góp", http://www.baohaugiang.com.vn.

PHỤ LỤC

(Trích buổi phỏng vấn Ông Võ Đình Nho - Phó Phòng công chứng số 4 Thành Phố Hà Nội về một số vấn đề chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân - ngày 10/4/2011)

Câu 1: Thưa Ông, theo quy định của Luật HN&GĐ năm 2000, vợ chồng có quyền thỏa thuận chia tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân. Văn bản thỏa thuận có thể được công chứng theo yêu cầu của vợ chồng hoặc theo quy định pháp luật. Vậy, trong thời gian qua, Phòng công chứng số 4 có thường xuyên nhận được đề nghị công chứng văn bản thỏa thuận chia tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân không?

Ông Võ Đình Nho: Các văn bản thỏa thuận tài sản của vợ chồng nói chung và được văn bản thỏa thuận chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân được công chứng chiếm tỷ lệ rất ít so với số lượng các loại văn bản khác như là hợp đồng tặng cho, thế chấp…

Câu 2: Trong số các trường hợp chia tài sản chung của vợ chồng mà Phòng đã công chứng, theo đánh giá của Ông thì lý do chia tài sản chủ yếu được các cặp vợ chồng đưa ra là gì?

Ông Võ Đình Nho: Có rất nhiều lý do khiến các cặp vợ chồng đi đến quyết định lập văn bản thỏa thuận chia tài sản chung khi hôn nhân còn tồn tại như rạn nứt tình cảm, chuẩn bị ly thân hoặc ly hôn… tuy nhiên phổ biến nhất là để thuận tiện cho việc quản lý tài sản.

Câu 3: Điều 29 Luật HN&GĐ năm 2000 quy định lý do để vợ chồng có thể thỏa thuận hoặc yêu cầu Tòa án chia tài sản chung gồm: Vợ, chồng đầu tư, kinh doanh riêng; thực hiện nghĩa vụ dân sự riêng; có lý do chính đáng khác. Theo như Ông vừa nói thì hầu hết lý do vợ chồng đưa ra lại không rơi vào các trường hợp đầu tư, kinh doanh riêng hoặc thực hiện nghĩa vụ dân sự riêng. Vậy, nó có phải là "lý do chính đáng khác" theo quy định tại điều 29 kể trên không?

Ông Võ Đình Nho: Đúng là trên thực tế, vợ chồng thường đưa ra những lý do ngoài lý do đầu tư kinh doanh riêng, thực hiện nghĩa vụ dân sự riêng. Đánh giá những lý do đó có phải là chính đáng hay không thì hiện nay luật và các văn bản hướng dẫn không có quy định cụ thể. Vì vậy khi làm thực tế, chúng tôi không có cơ sở để thẩm định.

Câu 4: Theo quy định pháp luật, trong nội dung của văn bản thỏa thuận chia thể hiện phần tài sản chia và phần tài sản còn lại không chia (nếu có). Xin hỏi Ông, các trường hợp chia mà Phòng đã công chứng, các cặp vợ chồng thường chọn chia toàn bộ hay chỉ chia một phần tài sản chung hiện có?

Ông Võ Đình Nho: Vợ chồng có quyền lựa chọn tài sản chung đem chia, chia một phần hay chia hết tài sản chung. Và thực tế thì vợ chồng thường chỉ làm văn bản chia đối với một số tài sản có giá trị lớn trong đó phổ biến nhất là chia nhà ở và quyền sử dụng đất.

Câu 5: Theo Ông đánh giá, số lượng các văn bản thỏa thuận chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân (như trên đã nêu) đã phản ánh trung thực nhu cầu chia tài sản chung của vợ chồng hay chưa?

Ông Võ Đình Nho: Nhu cầu chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân của vợ chồng hiện nay là khá nhiều, tuy nhiên, không phải mọi trường hợp vợ chồng đều làm thỏa thuận chia tài sản chung. Nhiều trường hợp vợ chồng chọn làm cam kết tài sản riêng của vợ, chồng hoặc làm hợp đồng tặng cho phần quyền sở hữu của mình cho chồng, vợ…

Câu 6: Ông có nhận xét gì về các quy định pháp luật hiện hành về chia tài sản chung của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân?

Ông Võ Đình Nho: Theo tôi, nhiều quy định pháp luật hiện hành về chia tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân chưa phù hợp với thực tiễn. Ví dụ như quy định về điều kiện chia: việc luật đưa ra các lý do chia tài sản chung là thừa vì thực tế không kiểm soát được và đang tạo ra tình trạng giao dịch giả nhiều hơn. Theo tôi Luật có thể bỏ lý do chia, chỉ cần yêu cầu vợ chồng cam đoan chia tài sản chung không nhằm trốn tránh nghĩa vụ dân sự; bên cạnh đó, theo quy định hiện nay thì vợ chồng mới chỉ có quyền chia tài sản chung đã có còn với tài sản hình thành trong tương lai thì không. Tôi nghĩ, Luật nên mở rộng quyền cho vợ chồng được thỏa thuận đối với cả tài sản hình thành trong tương lai đảm bảo nguyên tắc tự do, tự nguyện cam kết, thỏa thuận quy định tại Điều 4 BLDS năm 2005 và quyền có tài sản riêng của vợ chồng theo Điều 32 Luật HN&GĐ năm 2000.

Xin trân trọng cảm ơn Ông!