Áp Dụng Pháp Luật Trong Giải Quyết Án Ly Hôn Qua Thực Tiễn Xét Xử Tại Tòa Án

một số văn bản quy định riêng. Đó là Pháp lệnh Thẩm phán và Hội thẩm Tòa án nhân dân được Ủy ban thường vụ Quốc Hội thông qua ngày 14.5.1993.

Những quy định mới có tính đột phá trong tổ chức và hoạt động của ngành Tòa án nhân dân trong giai đoạn này đã tác động mạnh mẽ và dẫn đến những thay đổi quan trọng về tổ chức và hoạt động của ngành Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Nam – Đà Nẵng. Trong đó có việc chuyển giao công tác thi hành án dân sự cho sở Tư pháp tỉnh Quảng Nam – Đà Nẵng quản lý để cơ quan Tòa án tập trung cho nhiệm vụ xét xử. Quy định mới cũng đã mở đường cho ngành thực hiện bổ sung và tiến một bước dài để hoàn thiện cơ cấu tổ chức của các Tòa án chuyên trách thuộc Tòa án nhân dân tỉnh. Trước hết, để đáp ứng yêu cầu giải quyết các tranh chấp hợp đồng kinh tế trên địa bàn tỉnh, ngày 01.7.1994, Tòa Kinh tế tòa án nhân dân tỉnh Quảng Nam – Đà Nẵng được thành lập thay cho chức năng giải quyết các tranh chấp hợp đồng kinh tế do Trọng tài kinh tế Nhà nước đảm nhiệm, đồng thời cũng vào ngày 01.7.1994 Cơ quan Trọng tài kinh tế Nhà nước được giải thể [31].

Đến năm 1994 là giai đoạn Đảng và Nhà nước bắt đầu tiến hành công cuộc cải cách tư pháp với việc xác định rõ vị trí, vai trò trung tâm của ngành Tòa án trong tiến trình xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Vì vậy, tổ chức và hoạt động của ngành Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Nam – Đà Nẵng đã được kiện toàn. Trong đó cơ cấu tổ chức các Tòa án chuyên trách Tòa án nhân dân tỉnh đã hoàn thiện, ngoài Tòa Hình sự và Dân sự, Tòa kinh tế từ ngày 01.7.1996 Tòa Lao động và Tòa Hành chính cũng đã được thành lập. Các bộ phận giúp việc của Tòa án nhân dân tỉnh như: Văn phòng, Phòng Giám đốc kiểm tra ngày càng phát huy được vai trò tích cực, tham mưu đắc lực cho lãnh đạo trong công tác quản lý, điều hành, hỗ trợ có hiệu quả cho các Tòa chuyên trách và các Tòa án cấp huyện trong việc thực hiện nhiệm vụ xét xử. Cơ sở vật chất của ngành cũng được cãi thiện và nâng cao hơn trước.

Nguồn lực cán bộ của ngành trong giai đoạn này cũng đã được bổ sung cơ bản, tạo một bước mạnh nhằm tọa nguồn lực cho đội ngũ cán bộ nhất là đội ngũ Thẩm phán về sau.

Thực hiện Nghị quyết của Quốc Hội khóa IX về việc chia tách tỉnh Quảng Nam - Đà Nẵng thành hai đơn vị hành chính trực thuộc Trung ương đó là tỉnh Quảng Nam và thành phố Đà Nẵng, ngày 31 tháng 12 năm 1996, ngành Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Nam – Đà Nẵng đã tiến hành chia tách. Tòa án nhân dân thành phố Đà Nẵng được thành lập gồm 06 đơn vị quận, huyện: Tòa án nhân dân quận Hải Châu,Tòa án nhân dân quận Thanh Khê, Tòa án nhân dân quận Liên Chiểu, Tòa án nhân dân quận Sơn Trà, Tòa án nhân dân quận Ngũ Hành Sơn và Tòa án nhân dân huyện Hòa Vang.

Với việc kết thừa và phát huy xuất sắc những thành quả của Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Nam - Đà Nẵng, năm 1998 Tòa án nhân dân thành phố Đà Nẵng được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Nhì [31].

Cùng với sự lớn mạnh không ngừng của ngành Tòa án nhân dân thành phố Đà Nẵng, năm 2005 thêm một đơn vị mới của ngành được thành lập, đó là Tòa án nhân dân quận Cẩm Lệ được tách ra từ Tòa án nhân dân huyện Hòa Vang.

Như vậy, đến giai đoạn này, ngành Tòa án nhân dân thành phố Đà Nẵng đã có 08 đơn vị, gồm: Tòa án nhân dân thành phố Đà Nẵng và 07 Tòa án nhân dân quận huyện là quận Hải Châu; Thanh Khê; Liên Chiểu; Cẩm Lệ; Sơn Trà; Ngũ Hành Sơn và huyện Hòa Vang.

Kế thừa và phát huy những thành quả đạt được trong các thời kỳ trước, từ sau khi chia tách đến nay, mặc dù gặp phải những khó khăn về mặt nhân sự, về điều kiện cơ sở vật chất, nhất là việc phục vụ yêu cầu của Đảng, Nhà nước và của ngành cũng như yêu cầu xây dựng của địa phương, nhiều đồng chí cán bộ lãnh đạo ngành Tòa án nhân dân thành phố Đà Nẵng đã được điều

động đến các đơn vị, các ngành khác. Tuy vậy, với những nổ lực vượt bậc nhằm hoàn thiện ngành để xứng đáng với sự tin tưởng của Đảng, Nhà nước và nhân dân, căn cứ Luật tổ chức Tòa án năm 2002, các Nghị quyết của Đảng và Quốc Hội về tổ chức và hoạt động của ngành Tòa án, ngành Tòa án nhân dân thành phố Đà Nẵng đã tiến hành những thay đổi quan trọng về cơ cấu tổ chức và hoạt động theo định hướng cải cách tư pháp. Trong đó thực hiện quy định của Luật tổ chức Tòa án nhân dân năm 2002, Tòa án nhân dân thành phố Đà Nẵng được bổ sung và hoàn thiện cơ cấu tổ chức với 05 Tòa chuyên trách là Tòa Hình sự; Tòa Dân sự; Tòa Kinh tế; Tòa Hành chính; Tòa Lao động và 03 Phòng nghiệp vụ là Văn phòng, Phòng Giám đốc kiểm tra và Phòng tổ chức cán bộ. Đối với các Tòa án quận huyện, tại tất cả 07 đơn vị đều có Chánh án và Phó chánh án.

Qua những năm xây dựng và trưởng thành, với sự nổ lực đồng lòng của tập thể cán bộ công chức, ngành Tòa án nhân dân thành phố Đà Nẵng mà tiền thân là ngành Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Nam – Đà Nẵng đã không ngừng trưởng thành về mọi mặt. Đó là sự cần thiết về cơ cấu tổ chức, sự lớn mạnh về năng lực chuyên môn và sự vững vàng về phẩm chất đạo đức, nhận thức chính trị của cán bộ công chức tại 05 Tòa chuyên trách, 03 phòng nghiệp vụ của Tòa án nhân dân thành phố Đà Nẵng và 07 Tòa án nhân dân quận, huyện. Thông qua các hoạt động nghiệp vụ, ngành Tòa án nhân dân thành phố Đà Nẵng đã phát huy xuất sắc những thành quả đạt được của các thế hệ đi trước, góp phần đảm bảo an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội trên địa bàn thành phố Đà Nẵng. Qua đó đã trở thành một thiết chế không thể thiếu trong hệ thống chính trị của thành phố Đà Nẵng, góp phần quan trọng vào sự nghiệp xây dựng Đà Nẵng ngày càng văn minh, giàu mạnh.

Theo số liệu thống kê chính thức đến năm 2010, ngành Tòa án nhân dân thành phố Đà Nẵng có 167 cán bộ, trong đó có 64 Thẩm phán, 75 Thư ký

và các chức danh khác. Tòa án nhân dân thành phố Đà Nẵng có 52 cán bộ, trong đó gồm 01 Chánh án, 02 Phó Chánh án, 05 Chánh tòa, 17 Thẩm phán, 02 thẩm tra viên, 21 Thư ký và các chức danh khác. Tòa án nhân dân quận Hải Châu có 12 Thẩm phán, 12 Thư ký và 02 chức danh khác. Tòa án nhân dân quận Thanh Khê có 11 Thẩm phán, 14 Thư ký và 02 chức danh khác. Tòa án nhân dân quận Cẩm Lệ có 05 Thẩm phán, 04 Thư ký và 02 chức danh khác. Tòa án nhân dân quận Liên Chiểu có 05 Thẩm phán, 05 Thư ký và 02 các chức danh khác. Tòa án nhân dân quận Sơn Trà có 06 Thẩm phán, 08 Thư ký và 02 các chức danh khác. Tòa án nhân dân quận Ngũ Hành Sơn có 04 Thẩm phán và 03 Thư ký và 02 các chức danh khác. Tòa án nhân dân huyện Hòa Vang có 04 Thẩm phán và 08 Thư ký và 02 chức danh khác.

Thống kê cán bộ, công chức ngành Tòa án nhân dân thành phố Đà Nẵng năm 2010

Bảng 2.1

STT

Đơn vị	Thẩm phán	Thư ký	Chức danh khác
1	Thành phố	17	21	14
2	Hải Châu	12	12	02
3	Thanh Khê	11	14	02
4	Liên Chiểu	05	05	02
5	Sơn Trà	06	08	02
6	Cẩm Lệ	05	04	02
7	Ngũ Hành Sơn	04	03	02
8	Hòa Vang	04	08	02

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 120 trang tài liệu này.

Những thành tích và đóng góp quan trọng trên các mặt công tác từ sau khi chia tách đến nay của tập thể cán bộ công chức ngành Tòa án nhân dân thành phố Đà Nẵng đã được Tòa án nhân dân tối cao cũng như Đảng bộ,

chính quyền thành phố Đà Nẵng ghi nhận và đánh giá cao. Nhiều tập thể, cán bộ công chức của ngành đã được Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Đà Nẵng tặng thưởng các danh hiệu cao quý. Trong đó tại Đại hội thi đua yêu nước và Hội nghị điển hình tiên tiến toàn ngành Tòa án nhân dân lần thứ II năm 2010, Tòa án nhân dân thành phố Đà Nẵng đã vinh dự được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng nhất.

2.2.3. Áp dụng pháp luật trong giải quyết án ly hôn qua thực tiễn xét xử tại Tòa án nhân dân trên địa bàn thành phố Đà Nẵng từ năm 2006 – 2011

Trong những năm qua (từ năm 2006 đến năm 2011), các Tòa án nhân dân trên địa bàn thành phố Đà Nẵng đã thụ lý và giải quyết một số lượng lớn các vụ án về ly hôn, cụ thể bằng các bảng thống kê sau:

Kết quả thụ lý và giải quyết án ly hôn sơ thẩm cấp quận, huyện và Tòa án thành phố Đà Nẵng năm 2006

Đơn vị tính: Số án: vụ

Bảng 2.2

STT

Đơn vị	Thụ lý	Giải quyết	Tỷ lệ %	Còn lại
1	Thành phố	55	52	94,5	3
2	Hải Châu	427	423	99	4
3	Thanh Khê	305	303	99,3	2
4	Liên Chiểu	105	104	99	1
5	Sơn Trà	112	110	98,2	2
6	Cẩm Lệ	108	105	97,2	3
7	Ngũ Hành Sơn	88	86	97,7	2
8	Hòa Vang	94	92	97,8	2
	Cộng	1239	1223	99,5	16
	Tổng cộng	1294	1275	98,5	19

Kết quả thụ lý và giải quyết án ly hôn sơ thẩm cấp quận, huyện và Tòa án thành phố Đà Nẵng năm 2007.

Đơn vị tính: Số án: vụ Bảng 2.3

STT

Đơn vị	Thụ lý	Giải quyết	Tỷ lệ %	Còn lại
1	Thành phố	62	58	93,5	4
2	Hải Châu	452	450	99,5	2
3	Thanh Khê	334	334	100	0
4	Liên Chiểu	98	95	97	3
5	Sơn Trà	102	101	99	1
6	Cẩm Lệ	123	121	98,3	2
7	Ngũ Hành Sơn	82	78	95,1	4
8	Hòa Vang	84	83	98,8	1
	Cộng	1275	1262	99	13
	Tổng cộng	1337	1320	98,7	17

Kết quả thụ lý và giải quyết án ly hôn sơ thẩm cấp quận, huyện và Tòa án thành phố Đà Nẵng năm 2008.

Đơn vị tính: Số án: vụ Bảng 2.4

STT

Đơn vị	Thụ lý	Giải quyết	Tỷ lệ %	Còn lại
1	Thành phố	65	63	97	2
2	Hải Châu	445	445	100	0
3	Thanh Khê	325	322	90	3
4	Liên Chiểu	115	115	100	0
5	Sơn Trà	97	95	98	2
6	Cẩm Lệ	108	105	97,2	3
7	Ngũ Hành Sơn	96	95	99	1
8	Hòa Vang	89	85	95,5	4
	Cộng	1275	1262	99	13
	Tổng cộng	1340	1325	98,8	15

Kết quả thụ lý và giải quyết án ly hôn sơ thẩm cấp quận, huyện và Tòa án thành phố Đà Nẵng năm 2009.

Đơn vị tính: Số án: vụ Bảng 2.5

STT

Đơn vị	Thụ lý	Giải quyết	Tỷ lệ %	Còn lại
1	Thành phố	60	54	90	6
2	Hải Châu	531	528	99,4	3
3	Thanh Khê	395	390	98,7	5
4	Liên Chiểu	113	109	96,5	4
5	Sơn Trà	107	107	100	0
6	Cẩm Lệ	128	126	98,4	2
7	Ngũ Hành Sơn	85	92	92,3	3
8	Hòa Vang	96	96	100	0
	Cộng	1455	1448	99,5	17
	Tổng cộng	1515	1394	92	23

Kết quả thụ lý và giải quyết án ly hôn sơ thẩm cấp quận, huyện và Tòa án thành phố Đà Nẵng năm 2010.

Đơn vị tính: Số án: vụ Bảng 2.6

STT

Đơn vị	Thụ lý	Giải quyết	Tỷ lệ %	Còn lại
1	Thành phố	76	74	97,3	2
2	Hải Châu	502	449	89,4	3
3	Thanh Khê	406	406	100	0
4	Liên Chiểu	102	101	99	1
5	Sơn Trà	99	94	94,9	5
6	Cẩm Lệ	114	110	96,4	4
7	Ngũ Hành Sơn	91	91	100	0
8	Hòa Vang	95	94	99	1
	Cộng	1409	1345	95,5	14
	Tổng cộng	1485	1419	96	16

Kết quả thụ lý và giải quyết án ly hôn sơ thẩm cấp quận, huyện và Tòa án thành phố Đà Nẵng năm 2011.

Đơn vị tính: Số án: Vụ Bảng 2.7

STT

Đơn vị	Thụ lý	Giải quyết	Tỷ lệ %	Còn lại
1	Thành phố	68	65	95,6	3
2	Hải Châu	447	445	99,5	2
3	Thanh Khê	428	425	99,2	3
4	Liên Chiểu	115	113	98,2	2
5	Sơn Trà	103	99	96,1	4
6	Cẩm Lệ	116	116	100	0
7	Ngũ Hành Sơn	89	86	96,6	3
8	Hòa Vang	93	92	99	1
	Cộng	1391	1376	99	15
	Tổng cộng	1459	1459	98,8	18

Theo số liệu thống kê tại các bảng trên, dễ dàng nhận thấy số lượng các vụ án về ly hôn ngày càng tăng ở cả hai cấp Tòa án nhân dân thành phố Đà Nẵng và các Tòa án nhân dân quận, huyện. Một số nguyên nhân dẫn đến ly hôn qua thực tiễn xét xử tại các Tòa án nhân dân trên địa bàn thành phố Đà Nẵng là:

- Mâu thuẫn gia đình (giữa con dâu và gia đình nhà chồng, con rễ và gia đình nhà vợ…);

- Bị đánh đập ngược đãi;

- Ngoại tình;

- Nghiện hút, cờ bạc;

- Một bên mất tích;

- Một bên bị can án tập trung cải tạo;