Cải cách thủ tục hành chính trong ngành Hải quan hiện nay

Đảm bảo hệ thống CNTT đủ khả năng xử lý tập trung các hồ sơ, chứng từ điện tử ở cấp độ Cục, Chi cục được thông suốt, kịp thời;

Triển khai các chương trình, giải pháp về chữ ký điện tử và chứng từ điện tử;

Đảm bảo xem xét thống nhất quy trình nghiệp vụ áp dụng chung cho cả điện tử và truyền thống (trước tiên là xây dựng một mẫu tờ khai chung), từ đó tiến tới đơn giản và chuẩn hóa quy trình nghiệp vụ, chuẩn hóa dữ liệu trong các phần mềm của cơ quan hải quan. Ngoài ra, để xây dựng một hệ thống hoàn thiện thì việc đầu tư cần tập trung và ưu tiên cho những "mô-đun" làm tăng tính tự động của hệ thống như: thông quan hàng hóa, tiếp nhận và xử lý thông tin manifest, QLRR, quản lý giá và thanh toán thuế điện tử. Bên cạnh đó cần nghiên cứu, xây dựng các hướng dẫn kỹ thuật trên cơ sở áp dụng các chuẩn CNTT như … để chuẩn hóa dữ liệu, đơn giản hóa chứng từ;

Tăng cường hợp tác với các bộ ngành để xây dựng các hệ thống trao đổi thông tin như giấy phép, CO, chứng thư số để thực hiện chữ ký điện tử… (trong đó có trao đổi thông tin với Bộ Công thương về CO và với các ngân hàng thương mại trong thu nộp thuế, lệ phí - thanh toán thuế điện tử đang và sắp được triển khai). Bên cạnh đó cần xem xét khả năng kết nối với các Bộ ngành tại những khu vực đã ứng dụng rộng rãi CNTT trên nguyên tắc ưu tiên thực hiện trước những địa bàn, khu vực, loại hình mà các Bộ, ngành đã ứng dụng CNTT rộng rãi để từng bước nâng cao tính tự động hóa của hệ thống, tiếp cận thông tin trước, từng bước chuẩn hóa dữ liệu;

Xem xét mối quan hệ giữa CNTT với nghiệp vụ: CNTT sẽ mang lại hiệu quả cao nhất khi nó được ứng dụng trên một nền tảng nghiệp vụ đơn giản, chuẩn mực và thuận tiện. Ngược lại, CNTT có thể sẽ làm tình hình phức tạp hơn;

Để giải quyết vấn đề CNTT nói riêng và tổng thể các vấn đề liên quan đến TTHQĐT, cơ chế một cửa quốc gia nói chung thì quan trọng nhất là phải đầu tư, phát triển nguồn lực CNTT theo hướng: Đào tạo cán bộ CNTT chuyên sâu; Xây dựng cơ chế tài chính thu hút nguồn lực CNTT; Xem xét hướng tận dụng thuê ngoài đối với một số công việc nhất định.

KẾT LUẬN

Thủ tục hải quan là một trong những công cụ quan trọng để thực hiện hoạt động quàn lý nhà nước trong lĩnh vực hải quan. Trước tiến trình đổi mới và phát triển của đất nước cũng như xu thế hội nhập trong quan hệ thương mại quốc tế, thủ tục hành chính trong ngành Hải quan theo quy định của pháp luật hiện hành đã bước đầu thực hiện hiệu quả. Các thủ tục ngắn gọn và minh bạch, các khâu trung gian được loại bỏ, thời gian làm thủ tục hợp lý tạo thông thoáng mà vẫn chặt chẽ trong quản lý… thể hiện những quan điểm tích cực của nội dung các quy định thủ tục hải quan đối với hoạt động xuất nhập khẩu nói riêng và đường lối cải cách tục hành chính của Đảng, Nhà nước nói chung. Tuy nhiên, do sự vận động và phát triển của đời sống kinh tế - xã hội, một số nội dung của thủ tục hải quan đã thể hiện những điểm hạn chế, vướng mắc chưa đạt được hiệu quả cao, phù hợp, hài hòa với chuẩn mực quốc tế, tương thích với cách thức quản lý hải quan hiện đại khi áp dụng thực hiện. Hội nhập mang lại cho hoạt động xuất nhập khẩu ở Việt Nam những cơ hội nhưng cũng đặt ra những yêu cầu buộc Hải quan Việt Nam phải đáp ứng. Trong đó có yêu cầu về hoàn thiện cũng như minh bạch pháp luật Hải quan nói chung, thủ tục hải quan đối với hoạt động xuất nhập khẩu nói riêng sao cho phù hợp với các nguyên tắc và quy định của luật pháp quốc tế vừa bảo đảm chủ quyền và lợi ích quốc gia. Điều này đòi hỏi chúng ta cần có những hiểu biết về nội dung các quy định thủ tục hải quan đối với hoạt động xuất nhập khẩu từ đó thấy được những tích cực và hạn chế của quy trình thủ tục, nhằm hoàn thiện pháp luật hải quan theo hướng đơn giản, hài hòa, thống nhất với các chuẩn mực quốc tế. Đây là nhiệm vụ vô cùng quan trọng và cũng vô vàn khó khăn, đặc biệt trong giai đoạn cả nước đang tiến hành mạnh mẽ công cuộc "cải cách hành chính, đơn