LỜI NÓI ĐẦU
Để đảm bảo nội dung và chất lượng giảng dạy, đào tạo y sĩ hệ đa khoa, Trường Cao Đẳng Y Ninh Bình đã chủ động biên soạn bộ bài giảng chuyên môn do đội ngũ cán bộ, giảng viên của nhà trường đảm nhận. Nội dung bộ bài giảng bám sát chương trình theo quy định. Bên cạnh 4 chuyên khoa chính: Nội, Ngoại, Sản, Nhi, nhà trường còn biên soạn cuốn “Bệnh học chuyên khoa” với mục đích cung cấp kiến thức toàn diện, với các bệnh phổ biến, thường gặp của các chuyên khoa sâu như: mắt, tai mũi họng, răng hàm mặt, da liễu … và một số bệnh cấp cứu, giúp sinh viên có kiến thức, chủ động trong thực hành lâm sàng và tác nghiệp chuyên môn sau khi ra trường ở đúng vị trí chuyên môn của mình.
Trong quá trình biên soạn, không tránh khỏi các khiếm khuyết. Ban biên soạn mong nhận được các ý kiến đóng góp của các đồng nghiệp để bài giảng được sửa chữa, hoàn thiện trong những lần tái bản sau.
BAN BIÊN SOẠN
MỤC LỤC
LỜI NÓI ĐẦU 1
PHẦN I. CHUYÊN KHOA MẮT 5
Bài 1. GIẢI PHẪU VÀ SINH LÝ MẮT 5
Có thể bạn quan tâm!
Xem toàn bộ 235 trang tài liệu này.
Bài 2. BỆNH MẮT HỘT 23
Bài 3. VIÊM LOÉT GIÁC MẠC 32
Bài 4. VIÊM KẾT MẠC 38
Bài 5. BỆNH GLÔCÔM CẤP 42
Bài 6.VIÊM MỐNG MẮT THỂ MI, ĐỤC THỦY TINH THỂ 47
Bài 7. CHẤN THƯƠNG MẮT - BỎNG MẮT 65
Bài 8. CHẮP, LẸO, MỘNG THỊT, QUẶM 71
Bài 9. NGUYÊN TẮC ĐIỀU TRỊ VÀ DỰ PHÒNG BỆNH TAI
- MŨI - HỌNG 81
Bài 10. GIẢI PHẪU SINH LÝ TAI VÀ BỆNH VIÊM TAI GIỮA 86
Bài 11. BỆNH ĐIẾC 94
Bài 12. VIÊM TAI NGOÀI 98
Bài 13. VIÊM XOANG HÀM 103
Bài 14. GIẢI PHẪU - SINH LÝ MŨI VÀ VIÊM MŨI DỊ ỨNG
......................................................................................... 108
Bài 15. GIẢI PHẪU SINH LÝ VÀ BỆNH VIÊM THANH QUẢN, VIÊM HỌNG 113
Bài 16. VIÊM A, VIÊM AMIĐAN 130
......................................................................................... 130
Bài 17. DỊ VẬT THỰC QUẢN, DỊ VẬT ĐƯỜNG THỞ.. 139
Bài 18. CẤP CỨU CHẢY MÁU CAM 149
Bài 19. UNG THƯ VÒM HỌNG 154
PHẦN II. CHUYÊN KHOA RĂNG HÀM MẶT 161
Bài 20. GIẢI PHẪU SINH LÝ Ổ MIỆNG 159
Bài 21. BỆNH VIÊM NIÊM MẠC MIỆNG 166
Bài 22. SÂU RĂNG 177
Bài 23. VIÊM LỢI – VIÊM QUANH RĂNG 182
Bài 24. DỰ PHÒNG BỆNH RĂNG MIỆNG 188
Bài 25. VIÊM TỦY RĂNG 191
Bài 26. TAI BIẾN MỌC RĂNG KHÔN 199
Bài 27. CHỈ ĐỊNH NHỔ RĂNG SỮA VÀ RĂNG VĨNH VIỄN
......................................................................................... 204
Bài 28. VIÊM NHIỄM VÙNG HÀM MẶT 209
PHẦN III. CHUYÊN KHOA DA LIỄU 232
Bài 29. GIẢI PHẪU – SINH LÝ DA 227
Bài 30. THUỐC BÔI NGOÀI DA 232
Bài 31. BỆNH NẤM DA (DERMATOMYCOSIS) 238
Bài 32. BỆNH GHẺ 244
Bài 33. ECZEMA (BỆNH CHÀM) 250
Bài 34. VIÊM DA MỦ 259
Bài 35. SẨN NGỨA CỤC DO CÔN TRÙNG 266
Bài 36. DỊ ỨNG THUỐC 272
Bài 37. BỆNH PHONG 279
Bài 38. BỆNH LẬU 289
Bài 39. BỆNH GIANG MAI 296
Bài 40. ECPET HEPS – MỤN RỘP 305
Bài 41. BỆNH ZONA (HERPES ZOSTER) 307
Bài 42. VỆ SINH PHÒNG BỆNH DA 311
PHẦN IV. CHUYÊN KHOA THẦN KINH 317
Bài 43. GIẢI PHẪU SINH LÝ HỆ THẦN KINH 317
Bài 44. HỘI CHỨNG TĂNG ÁP LỰC NỘI SỌ 366
Bài 45. HỘI CHỨNG LIỆT NỬA NGƯỜI 377
Bài 46. HỘI CHỨNG LIỆT HAI CHI DƯỚI 390
Bài 47. ÐỘNG KINH 406
Bài 48. BỆNH LÝ VIÊM ĐA DÂY THẦN KINH 430
Bài 49 MỘT SỐ XÉT NGHIỆM THĂM DÒ CHỨC NĂNG THẦN KINH 481
PHẦN I CHUYÊN KHOA MẮT
Bài 1
GIẢI PHẪU VÀ SINH LÝ MẮT MỤC TIÊU
1. Trình bày được cấu tạo và chức năng sinh lý của nhãn cầu, mi mắt và hố mắt.
2. Vẽ và giải thích chính xác thiết đồ bổ dọc nhãn cầu và sơ đồ đường dẫn nước mắt.
NỘI DUNG
Mắt là một giác quan đảm nhiệm chức năng thị giác, giúp ta nhận biết được các môi trường xung quanh, tạo điều kiện cho trí tuệ con người phát triển. Có khoảng 90% lượng thông tin được nhận biết qua mắt. Cơ quan thị giác gồm có 3 phần:
+ Nhãn cầu.
+ Các bộ phận phụ cận nhãn cầu.
+ Đường dẫn truyền thần kinh.
1. Nhãn cầu:
1.1. Hình dạng và kích thước
Nhãn cầu có hình dạng một quả cầu nhỏ, được tạo bởi vỏ và các tồ chức ở bên trong.
Nhãn cầu nằm ở trung tâm hố mắt, trục của nhãn cầu so với trục hố mắt chếch 230 lên trên.
- Người trưởng thành:
+ Trục trước sau : 23 - 24 mm
+ Xích đạo : Từ nơi thấp nhất đến nơi cao nhất là 74,9 mm.
+ Trục ngang : 24,1 mm.
+ Trục dọc. : 23,6.
+ Trọng lượng : 7g
+ Dung tích : 6,3ml
- Trẻ sơ sinh : Trục trước sau: 1617,5 mm.
1.2. Cấu tạo
Nhãn cầu được tạo bởi 3 lớp màng xếp sát vào nhau.
Từ ngoài vào trong:
1.2.1. Vỏ bọc nhãn cầu: giác mạc chiếm 1/5 phía trước, 4/5 phía sau là củng mạc.
Tiếp giáp giữa giác mạc và củng mạc là vùng rìa. Vùng rìa là mốc giải phẫu quan trọng vì hầu hết các phẫu thuật đại phẫu đều liên quan đến vùng rìa và nhiều bệnh ở mắt có biểu hiện tại vùng rìa.
* Giác mạc:
- Giác mạc hình chỏm cầu, có bán kính độ cong là 7,6 - 7,8 mm. Nếu cong quá hoặc bẹt quá đều dẫn đến bệnh lý.
- Giác mạc có công suất hội tụ là 45 đi ốp.
- Độ dầy của giác mạc: ở trung tâm 0,8 mm, ở gần rìa là 1 mm.
- Cấu tạo của giác mạc gồm có 5 lớp, từ ngoài vào trong gồm:
+ Màng biểu mô rất mỏng có khả năng phục hồi sau tồn thương.
+ Màng Bowmann rất mỏng.
+ Lớp mô nhục chiếm 9/10 chiều dầy của giác
mạc .
+ Màng Descemet có khả năng đàn hồi.
+ Màng nội mô có tầm quan trọng trong việc bảo
vệ tính chất trong suốt của giác mạc, khi nội mô tổn
thương khó phục hồi.
Màng Bowmann, lớp mô nhục, màng Descemet khi tổn thương bao giờ cũng để lại di chứng sẹo trên giác mạc.