Tổ Chức Ẩm Thực Bến Tre Phục Vụ Khách Du Lịch

Với nguồn thu do dịch vụ ăn uống mang lại, có thể thấy dịch vụ ăn uống là rất cần thiết nhằm đáp ứng nhu cầu ăn uống của người dân địa phương và khách du lịch. Đây là dịch vụ góp phần phát triển ngành du lịch của một tỉnh Bến Tre, góp phần vào thu hút khách du lịch quốc tế. Việc phát triển dịch vụ ăn uống đã, đang và sẽ là loại hình sản phẩm du lịch có sức hấp dẫn với nhiều đối tượng khách, là biện pháp thu hút khách du lịch quốc tế đến với địa phương.

Đối với hai điểm khảo sát nghiên cứu, việc tổ chức ẩm thực Bến Tre phục vụ khách còn mang tính tự phát nhiều. Kết quả khảo sát 100 thông tín viên là khách du lịch về việc tổ chức ẩm thực địa phương phục vụ khách du lịch tại Bến Tre cho thấy, có đến 87,5% do dân tự phát mở quán, do nhà hàng tự phát làm 75%. Việc tổ chức thành các nhà hàng, các khu chuyên biệt về văn hoá đặc sản Bến Tre còn hạn chế, được thể hiện qua Bảng 3.5 và Biều đồ 3.3. dưới đây:

Bảng 3.5. Tổ chức ẩm thực Bến Tre phục vụ du khách

Tổ chức ẩm thực Bến tre Phản hồi Tỷ lệ % tích

phục vụ du khách

Tần số	Tỷ lệ %	luỹ
Do dân tự phát mở quán	77	43.8%	87.5%
Do các nhà hàng tự phát làm	66	37.5%	75.0%
Có nhà hàng/khách sạn chuyên tổ chức	20	11.4%	22.7%
Tổ chức thành các khu chuyên biệt	8	4.5%	9.1%
Chưa tổ chức	5	2.8%	5.7%
Tổng cộng	176	100.0%	200.0%

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 243 trang tài liệu này.

Nguồn: Tổng hợp từ kết quả điều tra năm 2020 của NCS

Tổ chức thành các

khu chuyên biệt

Có Nhà hàng/khách sạn chuyên tổ chức

Chưa tổ chức 3%

11%

Do các nhà hàng tự

phát làm 37%

Do dân tự phát mở

quán 44%

Biểu đồ 3.3. Tổ chức ẩm thực Bến Tre phục vụ khách du lịch

Nguồn: Tổng hợp từ kết quả điều tra năm 2020 của NCS

Bến Tre có hệ thống các nhà hàng, khách sạn, cơ sở ăn uống phủ khắp tỉnh dọc theo các tuyến lộ, trung tâm thành phố, thị xã, các chợ và khu du lịch. Khách hàng có thể vừa ngắm cảnh tại các điểm du lịch, tận hưởng không khí trong lành, vừa sử dụng dịch vụ ăn uống một cách tốt nhất. Bến Tre có nhiều quán ăn tự phát nổi tiếng thu hút khách địa phương, khách từ thành phố Hồ Chí Minh xuống thậm chí khách Việt kiều khi có dịp đều muốn được thưởng thức một lần. Chẳng hạn, quán hủ tiếu patê ở phường 4 thành phố Bến Tre. Mặc dù là một quá ăn nhỏ nằm trong hẻm sâu nhưng thu hút được nhiều khách đến thưởng thức, hoặc mua gửi cho người thân. Quán không có tên riêng, lấy tên Hủ tiếu patê như một thương hiệu. Một thực khách cho biết “Tôi nhớ từ thời bà tôi đã nghe về quán hủ tiếu này rồi, sau này là thời ba mẹ tôi và nay là đến tôi, quán vẫn trường tồn và ngày càng cơi nới thêm và cũng chỉ ở đây. Quán không bán cả ngày mà chỉ bán vào buổi chiều tối, tầm khoảng 5, 6 giờ chiều là khách ra vào nườm nượp”. Hủ tiếu thì ở đâu cũng có khắp đồng bằng sông Cửu Long, tuy nhiên Hủ tiếu patê chỉ có ở Bến Tre. Patê là một loại “chả” rất đặc biệt, dai giòn sần sật, thơm và béo mà người dân xứ dừa hay làm thủ công đãi trong các bữa tiệc, chung với nhiều loại trong món thịt nguội. Thành phần của patê gồm có lưỡi heo, da đầu, thịt nạc, da heo, mỡ, tiêu hạt, các loại gia vị và được pha trộn với công thức bí truyền nào đó để đạt đến độ dai mà không bở nát, có mùi thơm đặc trưng. Nhiều người ở thành phố Hồ Chí Minh thường hay đùa là chưa ghé ăn hủ tiếu patê thì coi như chưa về Bến Tre. Hủ tiếu patê, phục vụ khách địa phương và khách du lịch đi lẻ là chủ yếu, chưa phục vụ khách đoàn vì hẻm vào quán nhỏ, sức chứa của quán ít không đủ sức phục vụ khách đoàn.

Quán chè bưởi Thầy Tôn, nằm trên đường Nguyễn Huệ, bán từ chiều đến tối. Chè bưởi ở đây ngọt vừa, sợi chè dai. Chuối đập ở gần hồ Trúc Giang thành phố Bến Tre là một địa điểm nổi tiếng của giới trẻ địa phương. Món này đơn giản là chuối đập ra và nướng than ăn với nước cốt dừa. Cái ngon của món này là chuối vừa nướng nóng là ăn ngay với nước cốt dừa nóng. Quán này bán từ xế trưa cho đến chiều. Khi thấy khách xếp hàng ngồi chờ ăn, chúng tôi có hỏi chị chủ quán sao không mở rộng quán ra thì được chị cho biết “Bán từng này ăn đủ rồi, chị không muốn mở rộng, vì tiền thuê mặt bằng, tiền thầy thợ ăn cũng hết”. Quán bánh ướt Hai Nềm nằm ở ngã tư Nguyễn Đình Chiểu – Phan Ngọc Tòng,

thu hút thực khách bởi nước mắm được pha chế theo công thức gia truyền có màu vàng óng ánh, rất kẹo và thơm, hay quán cơm tấm Cô Mười ở phường 4, thành phố Bến Tre cũng khá nổi tiếng… Tuy nhiên, các cơ sở ăn uống này thu hút đông khách địa phương, khách du lịch với số lượng nhỏ lẻ chứ chưa phục vụ khách đoàn với số lượng người lớn.

Trong số các loại hình tổ chức ẩm thực tại Bến Tre, loại hình nhà hàng, khách sạn chiếm 11%. Các khách sạn 3 đến 4 sao, phục vụ đa số khách nước ngoài và khách Việt Nam có thu nhập cao, nên ẩm thực trong khách sạn là yếu tố quan trọng để họ giữ khách. Đại diện các khách sạn cho biết doanh thu ẩm thực chiếm 30 - 40% doanh thu của khách sạn. Để mang lại ấn tượng với thực khách, các khách sạn đã đưa vào phục vụ nhiều món ăn thú vị mang đậm phong vị địa phương. Như khách sạn Hàm Luông là một trong những khách sạn lớn của tỉnh nằm ở thành phố Bến Tre đã đưa vào phục vụ buổi sáng món hủ tiếu pate, các món bánh chuối, bánh sùng ngũ sắc, bánh bò, bánh bèo… Trong thực đơn buffet buổi sáng hay trong các buổi tiệc quan trọng, thực đơn có các món: gỏi củ hủ dừa tôm thịt, tép rang dừa, kho quẹt, cơm dừa, cá bống kho nước cốt dừa, canh cá ngát nấu bần hay canh cá linh nấu bông điên điển, nấm mối rang muối ớt…

Khu nghỉ dưỡng 4 sao Bến Tre Riverside Resort ngoài phục vụ các món ăn dân dã và đặc sản của Bến Tre còn tổ chức các lớp dạy nấu ăn theo đơn đặt hàng. Khách sạn chuẩn bị không gian bếp như lớp học cho đến dụng cụ nhà bếp, tạp dề, găng tay, mũ… cũng như chuẩn bị nguyên liệu, gia vị để nấu món ăn. Du khách được đầu bếp giới thiệu về món ăn, công thức cũng như cách thức thưởng thức món ăn. Sau khi chế biến món ăn theo sự hướng dẫn của đầu bếp, du khách sẽ được thưởng thức, chụp hình món ăn do tự tay mình nấu cũng như mua về làm quà cho người thân. Bến Tre Riverside Resort còn tổ chức các gian hàng chợ quê với những món ăn truyền thống của địa phương như chuối đập, chè bà ba, bì cuốn… vào cuối tuần làm điểm nhấn thu hút khách.

Nhà hàng Quê Dừa nằm ở huyện Châu Thành đã xây dựng thực đơn của nhà hàng với nhiều món ăn đặc trưng của Bến Tre như gỏi bông bần, gỏi bông điên điển, gỏi củ hủ dừa, cá thòi lòi nướng, kho quẹt, bần chắm mắm cá sặc, tép rang dừa, cơm dừa… phục vụ khách địa phương và khách du lịch đến Bến Tre.

Bến Tre farmstay toạ lạc ở thành phố Bến Tre, nhưng khá thơ mộng khi nằm bên hàng dừa nước đặc trưng của Bến Tre. Bến Tre farmstay phục vụ khách lưu trú, ẩm thực cho đến các chương trình du lịch. Bến Tre farmstay có dịch vụ cho khách trải nghiệm về quê đi chợ tự nấu ăn. Du khách có thể tự nấu ăn bằng bếp củi hoặc bếp gas và dụng cụ đồ bếp. Bến Tre farmstay cũng chuẩn bị sẵn các nguyên liệu đặc trưng của địa phương dành cho khách tổ chức các buổi BBQ ngoài trời như tôm, mực, cá, ốc, khoai, bắp và thịt… Ngoài ra, cơ sở còn phục vụ khách theo thực đơn với những món đặc trưng của địa phương như cá bống kho dừa, tép sông rang muối, kho quẹt, tôm hấp nước dừa, cá tai tượng chiên xù cuốn bánh tráng… Theo anh Thái Hồng Đức chủ Bến Tre farmstay “Bến Tre farmstay nằm bên hàng dừa nước, với không khí trong lành, yên tĩnh kết hợp với thiết kế nhẹ nhàng, hài hoà đảm bảo không gian vừa riêng tư vừa thân thiện với môi trường thiên nhiên. Với không gian đó, Bến Tre farmstay tập trung chủ yếu phục vụ khách chủ yếu là các món ăn đặc trưng của Bến Tre, vì đa phần khách đến với Bến Tre farmstay với mục đích trải nghiệm cuộc sống của người dân Bến Tre”. Việc khai thác và phát huy các giá trị của văn hóa ẩm thực trong các cơ sở kinh doanh ẩm thực chủ yếu thuần túy thông qua các món ăn đồ uống nổi bật, có tính phổ biến, đại chúng được nhiều người biết đến.

Bên cạnh khai thác các món ẩm thực truyền thống các nhà hàng, khách sạn hay cơ sở ẩm thực ở Bến Tre đã đưa nhiều món ăn đặc trưng của Việt Nam, của một số nước trên thế giới đưa vào phục vụ thực khách. Như khách sạn Hàm Luông ngoài các món ăn địa phương, khách sạn đã đưa các món đặc trưng của Việt Nam như chả giò, bún bò, phở… và các món Âu, món Trung Hoa vào phục vụ nhằm thu hút khách. Theo ý kiến của giám đốc Hàm Luông, khách sạn thường xuyên tổ chức các tiệc tiếp đãi khách của tỉnh, nếu cứ lặp đi lặp món ăn địa phương thì dễ gây nhàm chán, nên khách sạn đã sử dụng ẩm thực của nhiều vùng miền cũng như các nước trên thế giới để phục vụ. Hay ở nhà hàng Quê Dừa, ngoài những món ăn chân quê thì ở đây còn phục vụ nhiều món ăn khác như hàu đút lò phô mai Pháp, cá hồi đút lò khoai tây, các món bánh pizza, mỳ Ý…

Trong quá trình triển khai, các hoạt động giới thiệu ẩm thực thuần túy là những hoạt động chế biến, trình diễn để khách du lịch tiềm năng thưởng thức là chủ yếu, chưa có những hoạt động mang tính tuyên truyền quảng bá, giới thiệu

sâu sắc về món ăn đồ uống và văn hóa ẩm thực địa phương. Các sản phẩm du lịch ẩm thực tuy đã có quan tâm nhưng tính chất của sản phẩm này chưa chuyên nghiệp, mới chỉ mang tính hỗ trợ cho các sản phẩm du lịch chính, chưa đóng vai trò là sản phẩm quan trọng. Cơ quan quản lý nhà nước chưa có định hướng và chủ trương cụ thể trong việc phát triển dòng sản phẩm này. Việc phát triển và bán sản phẩm này mang tính tự phát. Nhận thức của xã hội về loại hình sản phẩm ẩm thực chưa cao, chưa coi trọng vị trí của loại hình này trong hệ thống các sản phẩm du lịch.

3.3. Ẩm thực trong du lịch

Ẩm thực trong các chương trình du lịch nhằm thoả mãn nhu cầu cơ bản của khách du lịch được thưởng thức những món ăn, đặc sản địa phương rất dân dã nhưng cũng không kém phần sang trọng. Trong xu thế phát triển ngày càng đa dạng về nhu cầu du lịch, ẩm thực không chỉ đóng vai trò là yếu tố phục vụ khâu ăn uống đơn thuần của du khách, mà còn được xác định là một trong những mục đích của các chuyến du lịch. Du khách không chỉ được thưởng thức những món ăn, đồ uống ngon, độc đáo, mà còn cung cấp những trải nghiệm, khám phá về bản sắc văn hoá, sinh hoạt cộng đồng của điểm đến gắn với từng món ăn, đồ uống đó. Hiện nay, Bến Tre đang khai thác các chương trình du lịch sau:

Du lịch văn hoá: hiện là một trong những loại hình du lịch được quan tâm, tập trung vào việc khai thác tiềm năng văn hoá, bảo tồn, tôn tạo giá trị di tích văn hoá, lịch sử đặc biệt là các giá trị văn hoá vật thể và phi vật thể trong tỉnh. Các sản phẩm chính bao gồm: Di tích Mồ nhà giáo Võ Trường Toản (Ba Tri); Di tích lịch sử Mộ và Khu tưởng niệm Nguyễn Đình Chiều (Ba Tri); Di tích nghệ thuật Đình Bình Hoà (Giồng Trôm); Di tích kiến trúc nghệ thuật Nhà cổ Huỳnh Phủ và Khu mộ (Thạnh Phú). Du lịch lễ hội: Lễ hội dừa; Lễ hội trái cây Chợ Lách… Du lịch làng nghề: Làng nghề bánh tráng Mỹ Lồng; Làng nghề hoa kiểng Chở Lách

– Cái Mơn…

Du lịch văn hoá lịch sử: với các sản phẩm chính là Tham quan di tích lịch sử; Khu di tích lịch sử đường Hồ Chí Minh trên biển tại Bến Tre (huyện Thạnh Phú); Di tích lịch sử căn cứ của Khu uỷ Sài Gòn – Gia Định (Mỏ Cày Bắc), Di tích Đồng Khởi; Các chuyến du khảo lịch sử, hoài niệm chiến trường xưa. Tỉnh

cũng tiếp tục thực hiện dự án “Bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị di tích lịch sử đường Hồ Chí Minh trên biển tại Thạnh Phú” nhằm tạo sản phẩm đặc thù.

Du lịch sinh thái gắn với sông nước miệt vườn: Bến Tre với hệ thống sông rạch chằng chịt tạo ra nhiều cồn được bao bọc bởi các dòng sông, biển, những cánh rừng ngập mặn là điều kiện thuận lợi cho du lịch sinh thái gắn với sông nước miệt vườn. Một nét độc đáo là du lịch sinh thái ở Bến Tre ngoài tham quan, tìm hiểu, nghỉ dưỡng, khách du lịch còn tham gia vào nhiều hoạt động tự chèo ghe giữa các rặng dừa nước, hay học làm các sản phẩm thủ công mỹ nghệ… không thể thiếu là thưởng thức những món ngon vật lạ của địa phương. Ngoài ra, khách du lịch còn có thể mua các sản vật, hàng lưu niệm mang đặc trưng của địa phương về làm quà cho người thân và bạn bè.

Du lịch sinh thái dưới nước Cồn Quy: Cồn Quy là một trong những điểm đến nổi tiếng nhất khi nhắc đến Bến Tre bởi không gian sông nước hữu tình và những làn điệu đơn ca tài tử Nam Bộ ngọt ngào. Đến với Cồn Quy, khách du lịch được sống trong không gian yên bình, vắng lặng và khí hậu ôn hoà. Ngồi trên những chiếc thuyền lênh đênh trên sông nước ngắm nhìn cây cối trù phú, xanh tươi và yên bình ở Bến Tre, khách du lịch còn được thưởng thức trái cây thơm ngon ngay tại những khu vườn nhãn, vườn cam, vườn bưởi… được uống tách trà mật ong khói bốc lên nhẹ nhàng và thưởng thức giai điệu đờn ca tài tử đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hoá phi vật thể của nhân loại.

Cồn Phụng – điểm đến du lịch tiêu biểu đồng bằng sông Cửu Long: Cồn Phụng được bình chọn là khu du lịch tiêu biểu ở đồng bằng sông Cửu Long. Cồn Phụng được thiết kế theo lối kiến trúc mở và hoà mình vào thiên nhiên. Cồn Phụng được ví như một ốc đảo xanh nổi trên sông Tiền mà đến đây khách du lịch sẽ được khám phá cuộc sống miền vườn dân dã của người dân địa phương. Ngoài ra, khách du lịch cũng có thể trải nghiệm thú vui câu cá, be mương bắt cá, chèo thuyền, tắm sông, đi xe ngựa, tham quan những miệt vườn trái cây và chiêm ngưỡng sức hút dân dã của miền đất Tứ Linh. Bên cạnh đó, Cồn Phụng còn sở hữu khu di tích Đạo Dừa cũng là điểm đến được nhiều du khách đến tham quan.

Khám phá “xứ sở ốc gạo” - Cồn Phú Đa Bến Tre: Cồn Phú Đa nổi bật với canh trí thiên nhiên đẹp, thiên nhiên trong lành trong hệ thống toàn bộ cồn nổi ở Bến Tre. Nơi đây còn có biệt hiệu là “cồn ốc gạo” bởi đặc sản ốc gạo với những

con ốc vừa to vừa ngọt. Ngoài việc khách du lịch được tham gia chèo xuồng, lội mương bắt cá, hái trái cây và thưởng thức chúng tại vườn… thì khách du lịch đến đây sẽ được lựa chọn để thưởng thức nhiều món ốc gạo được chế biến khác nhua như ốc gạo luộc, ốc gạo xào dừa, ốc gạo xào sả ớt, bánh xèo nhân ốc gạo… Trên cồn Phú Đa còn có địa điểm du lịch tâm linh hết sức nổi tiếng mà khách du lịch nào đến cồn cũng ghé lại viếng đó là Đình Thần Phú Đa và Miếu Bà Chúa Xứ.

Cù lao Minh hành trình từ Sông ra Biển: Cù lao Minh bắt đầu hành trình kết nối từ sông ra biển. Cù lao Minh là một trong ba cù lao lớn hợp thành tỉnh Bến Tre. Đến đây khách du lịch được tham quan hai di tích nhà cổ của cụ Hương Liêm ở xã Đại Điền và đình Rắn ở Định Thuỷ. Ngôi nhà có dáng dấp bên ngoài mang hơi hướng kiến trúc phương Tây nhưng bên trong lại mang dáng vẻ của kiến trúc cung đình Huế được xây dựng từ cuối thế kỷ XIX còn đình Rắn là nơi chứa nhiều câu chuyện truyền kì bí ẩn. Ngoài hai di tích lịch sử này, khách du lịch còn có thể đến với huyện Thạnh Phú, thiên đường ẩm thực với nhiều món ngon của miền biển như sò huyết, cua, tôm sú, nghêu, mắm tép…

Vườn trái cây Cái Mơn Chợ Lách: Đây là nét độc đáo của du lịch sinh thái Bến Tre với những vườn cây ăn trái sai quả và những làng nghề ươm giống, chiết ghép cây giống và cây kiểng. Cái Mơn là một làng quê đậm hơi thở Nam Bộ với những con đường bao phủ bởi những rặng cây xanh trĩu quả ngọt. Khách du lịch có những trải nghiệm khó quên khi được thoả sức ăn trái cây tươi trong những khu vườn như quýt, chôm chôm, cam, sầu riêng, bưởi, roi…

Sân chim Vàm Hồ Bến Tre: Đây là nơi trú ngụ của gần 500.000 cò, vạc và các loại chim thú hoang dại khác cùng với rừng chà. Nét khác lạ là ngoài việc tham quan, tìm hiểu về môi trường tự nhiên và ngắm các loài chim, đặc biệt là cò bay lượn kiếm mồi và tiếng gọi vào hoàng hôn, cũng như thưởng thức nồi lẩu cá ngát nấu bần, hay những chiếc bánh xèo thơm ngon của xứ dừa.

Du lịch sông nước: Là một nét riêng biệt của ĐBSCL và Bến Tre, nét đặc biệt là ngoài việc đi trên các thuyền dọc theo các bờ sông ngắm cảnh nghe hò, cải lương và đời sống sinh hoạt của người dân, như tham quan các làng nghề, vườn cây ăn trái… khách du lịch còn tự mình chèo các xuồng, ghe dọc theo các kênh rạch dưới các hàng dừa hay luồn trong các lạch giữa các rặng dừa nước. Ngoài

ra, khách du lịch còn tham gia các hoạt động dưới nước như bắt cá, bắt cua dưới các rặng đước, nôm cá… như chương trình “Tát mương bắt cá”.

Du lịch biển: Với đặc thù có bờ biển dài, du lịch biển Bến Tre có những nét riêng độc đáo. Khách du lịch ngoài hoạt động tắm biển, lặn, đi cano, lướt ván… và thưởng thức các món ngon đặc sản từ biển, khách du lịch có thể kết hợp với cắm trại, tham quan các cánh đồng muối, các làng chài với các nghề đan lưới, các sinh hoạt, sản xuất của người dân địa phương. Ngoài ra, khách còn có thể tham quan các giồng cát với những luống đậu phộng, ruộng dưa, liếp sắn, vuông tôm… Bên cạnh đó, những cánh rừng dọc bờ biển cũng như khu du lịch sinh thái rất thu hút khách du lịch.

Du lịch tâm linh, phát triển du lịch tâm linh trở thành động lực thu hút khách du lịch, thúc đẩy các hoạt động dịch vụ du lịch khác, tạo sự đa dạng và hấp dẫn cho du lịch Bến Tre. Như khu di tích lịch sử Đồng Khởi, khu lưu niệm Nguyễn Thị Định, chùa Vạn Phước, nhà thờ La Mã… Chùa Vạn Phước gây ấn tượng với du khách vì sự bề thế và màu sắc nổi bật của các công trình. Sau các buổi hành hương, cầu bình an, tham quan chùa và khuôn viên xung quanh, du khách có thể nghỉ ngơi trong bóng mát của vườn lan với nhiều giống hoa quý và vườn cây xanh mát trong vườn. Ngoài ra, chùa có bữa cơm chay dành tặng du khách. Bữa cơm chay được các phật tử đóng góp nguyên liệu tươi ngon từ những sản vật địa phương như các loại nấm, rau củ, đậu hủ, nước dừa…

Với các loại hình du lịch đang được khai thác tại Bến Tre, du khách có thể tham quan các di tích, trải nghiệm du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng tại các khu resort sang trọng, hay dân dã tại nhà người dân theo dạng du lịch homestay và cùng thưởng thức những món ngon đặc sản từ nhà hàng sang trọng hay đến những quán xá bình dân hay đơn thuần chỉ là mâm cơm giản dị tại nhà người dân nơi khách du lịch chọn điểm dừng chân nghỉ ngơi. Tuy nhiên, ở Việt Nam nói chung và Bến Tre nói riêng, dù đã có sự quan tâm nhất định, nhưng không phải lúc nào văn hoá ẩm thực cũng được sử dụng trong các hoạt động xúc tiến du lịch. Ẩm thực trong du lịch mới chỉ thoả mãn nhu cầu cơ bản của con người (ăn uống). Một số công ty nhanh nhạy với thị trường đưa ẩm thực vào như một phần của chuyến đi, nhưng chỉ dừng ở mức tổ chức bữa ăn, trải nghiệm buổi học nấu ăn như học đổ bánh xèo, đổ bánh cuốn hay vào miệt vườn ăn trái cây… Các dạng