Giải Pháp Và Khuyến Nghị Về Truyền Thông Chính Sách Phát Triển Du Lịch Trên

đến với xã hội, góp phần thúc đẩy du lịch phát triển rộng rãi, nhanh chóng, đa dạng, mạnh mẽ và bền vững. Tuy nhiên báo chí, truyền thông Cà Mau vẫn còn tồn tại những mặt hạn chế cần cải thiện:

+ Sức hấp dẫn, chất lượng chương trình của báo chí, truyền hình của tỉnh nhà chưa cao, nên lượt xem của khán giả, đọc giả cũng còn hạn chế; dẫn đến hiệu quả truyền thông, tuyên truyền chính sách du lịch chưa đến được đông đảo người dân địa phương;

+ Kinh phí và mức đầu tư cho tin bài còn hạn chế nên dẫn đến chất lượng tin, bài về du lịch chưa cao, chưa gây được ấn tượng lớn như các đài khác;

+ Máy móc thiết bị đưa tin, công nghệ còn lạc hậu dẫn đến chất lượng nghe nhìn của tin, bài cũng hạn chế theo. Chất lượng video, nội dung tin bài chưa được thể hiện hiệu quả, thu hút;

+ Trình độ chuyên môn, kỹ thuật của đội ngũ nhân sự còn hạn chế, do chính sách đãi ngộ, tiền lương chưa cao chưa thu hút được nhân sự giỏi;

+ Số lượng phóng viên, biên tập viên, cộng tác viên còn ít nên tin tức thu thập còn chậm, không nắm bắt hết và không kịp thời đưa tin về những hoạt động nóng hổi hàng ngày tại khắp các địa phương trong tỉnh, nhất là các hoạt động văn hóa, du lịch diễn ra hàng ngày;

+ Sản phẩm du lịch Cà Mau còn nghèo nàn, thiếu sản phẩm mới. Điều này ảnh hưởng đến nội dung về tin bài du lịch. Thông tin quảng bá trùng lắp, nội dung và chủ đề cũ được lặp lại nhiều lần gây nhàm chán. Các nội dung và chủ đề, sản phẩm du lịch mới cực kỳ thiếu thốn;

+ Chưa nắm bắt đầy đủ các xu hướng truyền thông, các kênh truyền thông và công nghệ truyền thông hiện đại, chậm đổi mới, sáng tạo, dẫn đến công tác quảng bá, truyền thông về du lịch chưa thu hút được khán thính giả, độc giả, chưa khai thác hết được mạng lưới kênh truyền thông hiện đại theo xu hướng thế giới;

Do hiệu quả quảng bá và tính tương tác đến độc giả, khán thính giả chưa cao như mong muốn nên các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ du lịch địa phương cũng còn hạn chế sử dụng các phương tiện truyền thông quảng bá địa phương để làm kênh quảng cáo cho doanh nghiệp và sản phẩm du lịch của công ty, gây thiệt hại về

kinh tế cho cơ quan truyền thông, báo đài. Mặt khác cũng làm giảm tính kết nối giữa doanh nghiệp du lịch và các cơ quan báo đài địa phương [PVS4].

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 150 trang tài liệu này.

Ngoài ra, báo chí Cà Mau còn hạn chế về độ phủ sóng truyền thông, dẫn đến số lượng bạn đọc và bạn xem Đài chưa cao, thêm vào đó là giá cho các hạng mục quảng cáo khá cao, nhất là Đài PT-TH Cà Mau. Điều này tạo khoảng cách giữa các doanh nghiệp lữ hành với báo chí Cà Mau trong việc kết nối đẩy mạnh quảng cáo các sản phẩm bán, chương trình ưu đãi nhằm kích cầu du lịch tỉnh nhà [PVS3].

Nếu như đã làm truyền thông du lịch thì cần thiết phải có sự đồng hành, kết nối giữa truyền thông với hoạt động du lịch của nhà quản lý du lịch và nhà kinh doanh du lịch. Nghĩa là phải có sự tổ chức, sản xuất chương trình truyền thông, đưa ra thông điệp truyền thông đặc trưng của địa phương.

Qua khảo sát thực trạng, nhận thấy rõ công tác tuyên truyền về chuyên đề du lịch trên báo chí Cà Mau hiện tại chưa thể gọi là nổi bật so với các chuyên trang, chuyên đề khác. Cụ thể là các bài viết, hình ảnh, video trên các loại hình báo chí của Cà Mau chưa “hot”. Hầu như đó không phải là sản phẩm truyền thông mà đó là sản phẩm báo chí, mang đậm tính tuyên truyền hơn là công tác truyền thông. Trong khi du lịch cần truyền thông quảng bá hình ảnh, quảng bá cơ chế, chính sách, quảng bá nét độc, lạ của địa phương thì các tác phẩm, chương trình trên nhiều loại hình báo chí lại đi sâu về lĩnh vực phân tích, đánh giá các thực trạng du lịch.

Mặt khác, chính những người làm truyền thông còn mang tính chủ quan, dùng ý chí cá nhân áp đặt cho công tác truyền thông về đề tài, lĩnh vực mình thực hiện. Nghĩa là như tự cầm còi, tự đá bóng chứ chưa có sự gắn kết, hợp tác chặt chẽ với nhà quản lý và nhà kinh doanh du lịch cũng như phản ánh đúng thực trạng, nhu cầu của du khách. Chưa tạo được sự độc, lạ trong thông điệp truyền thông của riêng Cà Mau [PVS6].

- Những nguyên nhân khách quan

Báo chí rất quan tâm đến lĩnh vực du lịch. Hầu như tất cả các cơ quan báo chí từ trung ương đến địa phương đều có chuyên mục, chuyên đề về du lịch.

Theo thống kê sơ bộ, hiện nay mỗi tháng có khoảng hơn 20 - 30 tin, bài về du lịch trên các trang báo in, điện tử, phát thanh, truyền hình của tỉnh Cà Mau (tính

cả Báo Cà Mau, Đài PT-TH Cà Mau, Báo ảnh Đất Mũi, Tạp chí Văn nghệ). Điều này dễ hiểu vì du lịch là nhu cầu của tất cả mọi người và được xem là một ngành công nghiệp đặt biệt - ngành công nghiệp không khói. Hơn nữa, du lịch luôn luôn đổi mới càng thu hút sự chú ý và trở thành “món ăn tinh thần” của người dân. Và khi người dân và doanh nghiệp quan tâm thì báo chí phải phục vụ.

Những bài viết, phóng sự về du lịch trên báo chí Cà Mau cũng rất phong phú, đa dạng. Song, quan điểm, cách đánh giá của những bài báo này khác nhau, thậm chí có những lúc đối lập nhau. Điều này gây ra nhiều khó khăn cho ngành du lịch trong quá trình tiếp thu ý kiến của công luận, cũng như việc chỉ đạo thực hiện những chủ trương lớn trong du lịch.

Chỉ rõ nguyên nhân chính dẫn đến hạn chế trong truyền thông chính sách phát triển du lịch trên báo chí địa phương, nhà báo Nguyễn Quốc Danh, Phó Tổng biên tập Báo Cà Mau cho rằng, mặc dù đã được các cơ quan ban hành chính sách và các cơ quan báo chí Cà Mau (cụ thể là Báo Cà Mau và Đài PT-TH Cà Mau) nhận thức rõ về tầm quan trọng, về vai trò của báo chí trong truyền thông chính sách phát triển du lịch, nhưng thực tế mức độ tham gia vào quy trình chính sách; thực trạng tham gia của báo chí vào quy trình chính sách phát triển du lịch chưa thực sự xứng tầm của vấn đề.

Đối với Báo Cà Mau và Đài PT-TH Cà Mau, nguyên nhân khách quan là việc phối hợp chưa đồng bộ, chưa thường xuyên, chưa chặt chẽ của các cơ quan ban hành chính sách. Có lúc có nơi còn coi nhẹ việc phối hợp này. Cơ chế phối hợp, cung cấp thông tin cho báo chí chưa thật đầy đủ, hợp lí. Việc cung cấp thông tin không kịp thời hoặc có những rào cản đối với báo chí đã hạn chế hiệu quả truyền thông của báo chí trong truyền thông chính sách nói chung, và chính sách phát triển du lịch nói riêng [PVS1].

Riêng đối với Đài PT-TH Cà Mau, nguyên nhân chủ yếu là việc phối hợp chưa đồng bộ, chưa thường xuyên, chưa chặt chẽ của các cơ quan ban hành chính sách. Mặc dù, từ năm 2016, Sở Thông tin và Truyền thông Cà Mau hợp đồng với Đài thực hiện “Đất và Người Cà Mau” dịch ra Tiếng Anh đăng trên Website của các sở, ngành trong tỉnh, tuy nhiên, do sự phối hợp về định hướng tuyên truyền cũng

như kinh phí thực hiện giữa Đài PT-TH Cà Mau và Sở Thông tin và Truyền thông, cũng như với Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch còn nhiều hạn chế nên nội dung, hình thức đôi lúc chưa hấp dẫn công chúng [PVS7].

- Những nguyên nhân chủ quan

Nguyên nhân chủ quan thuộc về trình độ, kỹ năng của chính đội ngũ phóng viên, nhà báo và công tác quản lý của các cơ quan báo chí Cà Mau [PVS1].

Thực tế, đội ngũ phóng viên, nhà báo ở hai cơ quan báo chí khảo sát chưa được đào tạo chuyên ngành truyền thông, chưa được tập huấn về kiến thức, kỹ năng truyền thông chính sách công, cũng như truyền thông chính sách phát triển du lịch.

Hoạt động của các cơ quan báo chí trong phạm vi khảo sát mang nặng tính chất tuyên truyền; đối với truyền thống chính sách phát triển du lịch, chủ yếu được triển khai sau khi ban hành chính sách, tuyên truyền chính sách như những hoạt động hành chính đơn thuần. Tuy được cho là “truyền thông”, nhưng phương thức hoạt động chủ yếu là là “tuyên truyền”.

Như vậy, để báo chí mang lại niềm tin lớn hơn, ngành du lịch cũng đạt được nhiều thành tựu hơn, rõ ràng cả hai bên cần lắng nghe, thấu hiểu và có những điều chỉnh cần thiết. Trong vai trò giám sát và phản biện của mình, báo chí không chỉ thông tin mà còn thể hiện chính kiến, quan điểm đối với các vấn đề lớn, những vấn đề mới của du lịch. Để làm tốt được điều này, các nhà báo phải không ngừng cập nhật kiến thức mới; nâng cao trình độ chuyên môn, giữ vững đạo đức nghề nghiệp.

Còn những người công tác trong ngành du lịch, nhất là lãnh đạo cấp cao phải thực sự cầu thị, lắng nghe ý kiến từ nhiều phía; điều quan trọng nhất là chắc lọc được những ý hay, ý tốt trong các bài báo. Điều này là vô cùng khó khăn vì báo chí viết về du lịch rất nhiều và rất lắm giọng điệu. Dù vậy, đây là việc cần phải làm, mà phải làm cho thật tốt.

Tiểu kết Chương 2

Trong chương 2, tác giả đã tiến hành khảo sát các bài đăng của Báo Cà Mau và Đài PT-TH Cà Mau. Qua khảo sát đã giới thiệu, phân tích, đánh giá nội dung các bài viết về truyền thông chính sách phát triển du lịch năm 2019. Qua các nội dung khảo sát, phân tích thấy được đặc điểm, cách thức thông tin, nội dung thông tin của mỗi đơn vị; những điểm chung, những mặt mạnh, mặt chưa mạnh; sự đa dạng, đáp ứng yêu cầu thông tin ngày càng nhiều của độc giả và khán thính giả hiện nay. Việc khảo sát, phân tích cũng cho thấy hiệu quả của việc truyền thông, phổ biến chủ trương chính sách về giáo dục cũng như thông tin phản biện xung quanh quá trình triển khai nhằm nâng cao chất lượng du lịch.

Đáng chú ý, tác giả khảo sát, giới thiệu sơ bộ và kết cấu các trang của mỗi đơn vị được khảo sát; hình thức, bố cục thể hiện trong các bài viết thông tin về các chính sách phát triển du lịch từ cách sắp xếp trang, bố trí chuyên mục; sử dụng các thể loại bài phản ánh, phỏng vấn… của các báo. Đối với chương trình truyền hình là quá trình sản xuất có sự đầu tư kỹ càng từ khâu lên ý tưởng kịch bản - ra hiện trường - hậu kỳ trước khi phát sóng.

Từ kết quả khảo sát sẽ là tiền đề cho việc đánh giá bước đầu về thành công, hạn chế, nguyên nhân những hạn chế về truyền thông chính sách phát triển du lịch. Từ đó rút ra một số kinh nghiệm, giải pháp cho nâng cao hiệu quả truyền thông các chính sách phát triển du lịch trên hệ thống báo chí Cà Mau.

Chương 3: GIẢI PHÁP VÀ KHUYẾN NGHỊ VỀ TRUYỀN THÔNG CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN DU LỊCH TRÊN BÁO CHÍ CÀ MAU

3.1. Những vấn đề đặt ra đối với truyền thông chính sách phát triển du lịch trên báo chí

3.1.1. Những vấn đề chung đối với truyền thông chính sách phát triển du lịch trên báo chí

Trên cơ sở tiếp nhận một số nghiên cứu và phân tích thực trạng truyền thông chính sách phát triển du lịch trên báo chí hiện nay, tác giả luận văn nhận diện một số vấn đề đặt ra sau đây:

Một là, việc xây dựng chính sách phát triển du lịch, công bố chính sách tới người dân, doanh nghiệp, thực thi như thế nào, liên quan tới công tác truyền thông chính sách. Trong đó, báo chí có vai trò đặc biệt quan trọng, vai trò đi đầu và mang tính đại chúng nhất. Song, thực tế thời gian qua, mặc dù vai trò của báo chí truyền thông chính sách được coi trọng nhưng vẫn chưa được phát huy đúng mức, chưa đáp ứng được nhu cầu xã hội cũng như của chính cơ quan ban hành chính sách phát triển du lịch của Nhà nước.

Hai là, đối với việc nâng cao năng lực nghề nghiệp cho phóng viên, nhà báo, trong đó có năng lực truyền thông chính sách.

Ba là, việc tổ chức truyền thông chính sách phát triển du lịch của các cơ quan báo chí: Nhiệm vụ chung của tất cả các cơ quan báo chí là phải tuyên truyền chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước Việt Nam.

Tất cả các báo, tạp chí, Đài PT-TH đều có các mục, chuyên mục, hoặc chuyên trang tuyên truyền về chủ trương, chính sách. Đó là các chuyên mục xã luận, bình luận… để phân tích, tuyên truyền chính sách, trong đó có chính sách phát triển du lịch. Báo chí cũng là diễn đàn trao đổi ý kiến công khai, thẳng thắn giữa những người làm chính sách, cơ quan ban hành chính sách với đông đảo người dân, doanh nghiệp… Đồng thời, báo chí cũng là kênh thông tin rộng lớn, và nhanh nhất, cung cấp thông tin, kinh nghiệm về xây dựng và thực thi chính sách phát triển du lịch của các quốc gia, đến với người dân, tổ chức, doanh nghiệp trong cả nước.

Mặt khác, các cơ quan báo chí Việt Nam cũng đã thực hiện tốt vai trò và chức năng giám sát, phản biện chính sách, thông qua báo chí. Từ việc xây dựng chính sách, báo chí đã tổ chức lấy ý kiến người dân, chuyên gia, doanh nghiệp… đóng góp ý kiến, hiến kế cũng như phản biện các dự thảo, trước khi hoàn thiện các văn bản chính sách. Trên thực tế, nhiều chủ trương, chính sách của Nhà nước, trong đó có chính sách phát triển du lịch đã được doanh nghiệp, người dân, chuyên gia góp ý phản biện rộng rãi, tích cực. Nhiều chính sách đi vào thực thi có những bất cập cũng được nhân dân phản biện thông qua báo chí, đã được Nhà nước điều chỉnh kịp thời.

Bốn là, sự phối hợp giữa cơ quan ban hành chính sách và cơ quan báo chí truyền thông chính sách phát triển du lịch: Sự phối hợp này nhằm mục đích tuyên truyền chính sách được thực hiện một cách tích cực và có hiệu quả. Trong quy trình chính sách, nhiều cơ quan ban hành có sự phối hợp với các cơ quan báo chí, từ việc công bố dự thảo, tiếp nhận ý kiến của người dân, của chuyên gia, điều chỉnh, bổ sung đến khi hoàn thiện chính sách, công bố rộng rãi. Mặt khác, khi chính sách đi vào thực tiễn, các cơ quan báo chí là diễn đàn tập hợp công bố ý kiến của người dân phản ánh những bất cập, thông qua đó, cơ quan ban hành có căn cứ để điều chỉnh, bổ sung cho phù hợp.

Công tác quan hệ báo chí của các bộ, ngành, các địa phương được coi là khâu quan trọng và không thể thiếu trong quy trình chính sách. Các bộ, ngành, UBND tỉnh, thành phố, đều có bộ phận chịu trách nhiệm quan hệ, cung cấp thông tin chính thống cho báo chí. Đó là các cơ quan pháp chế, cơ quan phát ngôn, cơ quan truyền thông, cung cấp thông tin của bộ, ngành, địa phương.

Việc tổ chức các sự kiện báo chí như họp báo, gặp gỡ báo chí, trả lời phỏng vấn của báo chí thường kỳ hoặc đột xuất, được nhiều bộ, ngành, địa phương tiến hành nghiêm túc. Điều này đã góp phần giúp báo chí thực hiện tốt việc tuyên truyền, phổ biến chính sách, giám sát, phản biện chính sách trong quá trình thực thi chính sách.

3.1.2. Những vấn đề cụ thể đối với truyền thông chính sách phát triển du lịch trên báo chí Cà Mau

Có thể nói, báo chí Cà Mau đã làm tốt vai trò truyền thông về các chính sách phát triển du lịch được thể hiện sinh động trên cả Báo Cà Mau và Đài PT-TH Cà

Mau. Cả hai báo đều dành số lượng nhất định đăng những bài viết về chính sách phát triển du lịch. Lượng thông tin đăng trên báo khá đa dạng, không chỉ về chính sách phát triển du lịch mà cả những vấn đề khác liên quan đến ngành du lịch.

Báo chí Cà Mau là cơ quan ngôn luận của Đảng, là diễn đàn của Nhân dân. Chính nhờ việc thông tin các vấn đề về du lịch đã tác động giúp người đọc, người xem hiểu sâu sắc hơn về sự phát triển của ngành, cũng như các chính sách phát triển du lịch được ban hành. Các báo cũng đã trở thành diễn đàn để công chúng thể hiện quan điểm của mình liên quan đến phát triển du lịch, thông qua việc phản ánh, phỏng vấn đưa các ý kiến đa chiều trong dư luận xã hội. Điều đó giúp cho các báo gần gũi với công chúng, phát huy hiệu quả về mặt nội dung thông tin cao hơn.

Về hình thức thể hiện cũng phong phú và đa dạng với nhiều thể loại bài viết khác nhau, nhiều hình thức thể hiện khác nhau. Không chỉ xây dựng các chuyên mục, chuyên đề du lịch, các nội dung về chính sách phát triển du lịch cũng thu hút sự quan tâm của công chúng. Các báo còn đưa ra trang nhất (Báo Cà Mau) với cách trình bày, thể hiện hấp dẫn những đề tài nóng; Đài PT-TH cũng đã ưu tiên giới thiệu những tin chính về du lịch trong các chương trình thời sự “giờ vàng”.

Cụ thể, để góp phần nâng cao chất lượng nội dung, hình thức tờ báo, Báo Cà Mau quan tâm chỉ đạo đổi mới từ khâu Phóng viên thực hiện tác phẩm báo chí; công tác biên tập; đổi mới cách đặt tít, viết sa-pô; xử lý hình ảnh; dàn trang… đến kỹ thuật trình bày. Từ năm 2015-2020, Báo Cà Mau đã 2 lần sắp xếp, bố trí lại các chuyên trang, chuyên mục, chuyên đề gắn với đổi mới phong cách, kỹ thuật trình bày báo theo hướng hiện đại.

Công tác ứng dụng khoa học-kỹ thuật để nâng cao chất lượng nội dung, hình thức tờ báo, đặc biệt là rút ngắn thời gian xuất bản được Báo Cà Mau quan tâm. Hầu hết cán bộ, phóng viên, biên tập viên đều được trang bị và tự trang bị phương tiện tác nghiệp. Mô hình Toà soạn Điện tử tiếp tục phát huy hiệu quả quản lý, điều hành hoạt động nghiệp vụ xuất bản báo; đảm bảo công tác biên tập và phê duyệt các số báo mọi lúc, mọi nơi. Bên cạnh đó, Báo Cà Mau chỉ đạo các phòng trực thuộc sử dụng mạng VIC trong hoạt động trao đổi thông tin, vừa đảm bảo tính kịp thời, tiết