Tổ chức dạy học chủ đề Trái đất và bầu trời trong dạy học môn khoa học tự nhiên lớp 6 theo định hướng giáo dục Stem

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

–––––––––––––––––––––

VŨ TUÂN

TỔ CHỨC DẠY HỌC CHỦ ĐỀ “TRÁI ĐẤT VÀ BẦU TRỜI” TRONG DẠY HỌC MÔN KHOA HỌC TỰ NHIÊN LỚP 6 THEO ĐỊNH HƯỚNG GIÁO DỤC STEM

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

–––––––––––––––––––––

VŨ TUÂN

TỔ CHỨC DẠY HỌC CHỦ ĐỀ “TRÁI ĐẤT VÀ BẦU TRỜI” TRONG DẠY HỌC MÔN KHOA HỌC TỰ NHIÊN LỚP 6 THEO ĐỊNH HƯỚNG GIÁO DỤC STEM

Ngành: Lí luận và PPDH bộ môn Vật lí Mã số: 8140111

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN QUANG LINH

LỜI CAM ĐOAN

Tôi cam kết luận văn này là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nghiên cứu và những kết luận của luận văn này chưa được công bố trong bất kì một công trình nghiên cứu nào.

Thái Nguyên, tháng 9 năm 2020

Tác giả

VŨ TUÂN

LỜI CẢM ƠN

Trước hết tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến TS. Nguyễn Quang Linh đã tận tình định hướng, hướng dẫn tôi trong suốt quá trình thực hiện nghiên cứu và hoàn thành luận văn.

Tôi cũng xin cảm ơn Ban Giám Hiệu, phòng Sau đại học, khoa Vật lí trường ĐHSP Thái Nguyên, trường THCS Hoàng Văn Thụ - thành phố Lạng Sơn - Tỉnh Lạng Sơn, các thầy cô giáo, bạn bè đồng nghiệp đã giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn.

Cuối cùng xin cảm ơn gia đình, bạn bè đã động viên hỗ trợ tôi trong suốt thời gian theo học cao học và hoàn thành luận văn.

Thái Nguyên, tháng 9 năm 2020

Tác giả luận văn

Vũ Tuân

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN i

LỜI CẢM ƠN ii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT vi

DANH MỤC CÁC BẢNG vii

DANH MỤC CÁC HÌNH viii

MỞ ĐẦU 1

1. Lý do chọn đề tài 1

2. Mục đích nghiên cứu 3

3. Đối tượng nghiên cứu 3

4. Nhiệm vụ nghiên cứu 3

5. Phương pháp nghiên cứu 3

6. Giả thuyết khoa học 4

7. Cấu trúc của đề tài 4

NỘI DUNG 5

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN 5

1.1. Lịch sử vấn đề nghiên cứu về giáo dục Stem 5

1.1.1. Nghiên cứu về giáo dục STEM trên thế giới 5

1.1.2. Nghiên cứu về giáo dục STEM ở trong nước 10

1.2. Giáo dục Stem 14

1.2.1. Khái niệm giáo dục STEM 14

1.2.2. Mục tiêu giáo dục STEM 15

1.2.3. Giáo dục STEM trong chương trình giáo dục phổ thông mới 16

1.2.4. Quy trình thiết kế chủ đề dạy học theo định hướng giáo dục STEM ... 19

1.2.5. Tiêu chí đánh giá chủ đề dạy học theo định hướng giáo dục STEM ... 22

1.3. Phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh trong dạy học theo định hướng giáo dục STEM 32

1.3.1. Khái niệm năng lực giải quyết vấn đề 32

1.3.2. Các biểu hiện của năng lực giải quyết vấn đề 33

1.3.3. Cấu trúc của năng lực giải quyết vấn đề 34

1.4. Điều tra thực tiễn việc dạy học theo định hướng giáo dục Stem 37

1.4.1. Mục đích điều tra 37

1.4.2. Phương pháp điều tra 37

1.4.3. Kết quả điều tra thông qua phiếu phỏng vấn 38

TIỂU KẾT CHƯƠNG 1 44

CHƯƠNG 2: THIẾT KẾ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CHỦ ĐỀ TRÁI ĐẤT VÀ BẦU TRỜI THEO ĐỊNH HƯỚNG GIÁO DỤC STEM 45

2.1. Vị trí, cấu trúc, nội dung kiến thức và mục tiêu kiến thức của chủ đề... 45 2.1.1. Vị trí 45

2.1.2. Cấu trúc và nội dung kiến thức 45

2.1.3. Nội dung kiến thức cơ bản của chủ đề 45

2.1.4. Mục tiêu về các yêu cầu cần đạt 45

2.2. Thiết kế dạy học chủ đề trái đất và bầu trời theo định hướng giáo dục Stem 46

2.2.1. Lý do chọn chủ đề 46

2.2.2. Mục tiêu của chủ đề 47

2.2.3. Phân phối thời gian cho các kiến thức của chủ đề 47

2.2.4. Kiến thức STEM trong chủ đề 48

2.2.5. Sản phẩm dự kiến 49

2.2.6. Tiến hành hoạt động 49

2.3. Đánh giá năng lực giải quyết vấn đề của học sinh trong quá trình dạy học 55

2.3.1. Các tiêu chí và phiếu giáo viên đánh giá nhóm học sinh 55

2.3.2. Các tiêu chí và phiếu để học sinh tự đánh giá và đánh giá đồng đẳng 57

TIỂU KẾT CHƯƠNG 2 59

CHƯƠNG 3: THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM 60

3.1. Mục đích và nhiệm vụ của thực nghiệm sư phạm 60

3.1.1. Mục đích của thực nghiệm sư phạm 60

3.1.2. Nhiệm vụ của thực nghiệm sư phạm 60

3.2. Đối tượng của thực nghiệm sư phạm 60

3.3. Kế hoạch thực nghiệm sư phạm 61

3.4. Đánh giá kết quả thực nghiệm sư phạm 62

3.4.1. Đánh giá định tính 62

3.4.2. Đánh giá định lượng 66

TIỂU KẾT CHƯƠNG 3 70

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 71

TÀI LIỆU THAM KHẢO 73

PHỤ LỤC

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

STT

Chữ cái viết tắt	Cụm từ đầy đủ
1	GQVĐ	Giải quyết vấn đề
2	GV	Giáo viên
3	HS	Học sinh
4	SGK	Sách giáo khoa
5	STEM	Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật và Toán học
6	THCS	Trung học cơ sở
7	TNSP	Thực nghiệm sư phạm