Tăng Cường Cơ Sở Vật Chất Cho Cơ Quan Kiểm Toán Nhà Nước

nghiệp theo từng chức danh gắn với tiêu chuẩn hoá cán bộ, tiếp cận trình độ các nước tiên tiến trong khu vực và trên thế giới là nhiệm vụ cấp bách để nâng cao chất lượng hoạt động kiểm toán nói chung và kiểm toán hoạt động nói riêng. Chất lượng kiểm toán được thể hiện bằng việc kiểm toán viên đưa ra ý kiến đánh giá, nhận xét về hiệu lực quản trị, hiệu quả hoạt động về các thông tin kiểm toán, nhằm phục vụ cho công tác quản lý và điều hành ngân sách nhà nước các cấp, điều hành hoạt động đầu tư tài chính, quản trị doanh nghiệp và các quan hệ giao dịch kinh tế - tài chính... Như vậy, chất lượng kiểm toán có vai trò quan trọng trong việc đưa ra các quyết định kinh tế, nếu kiểm toán viên đưa ra những thông tin không phù hợp về thực trạng tài chính của các đơn vị được kiểm toán sẽ dẫn đến hậu quả khó lường trong hoạt động kinh tế - tài chính. Vì vậy, nhất thiết phải tiến hành các giải pháp để phát triển và năng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ, kiểm toán viên đủ về số lượng, hợp lý về cơ cấu, có kiến thức, kỹ năng và đạo đức nghề nghiệp tương xứng với yêu cầu của nghề nghiệp kiểm toán và đáp ứng yêu cầu mới về kiểm tra, kiểm soát các hoạt động tài chính công ngày một phát triển của đất nước.

Để giải quyết vấn đề trên trước mắt (trong khi chờ thành lập Trường hoặc Trung tâm đào tạo như nêu trên) phải tăng cường năng lực cho Trung tâm Khoa học và Bồi dưỡng cán bộ trực thuộc Kiểm toán Nhà nước, nhằm mục tiêu trước mắt là hoàn thành tốt nhiệm vụ đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, kiểm toán viên cho Hệ thống Kiểm toán Nhà nước và tiếp sau là nghiên cứu khoa học, kết hợp chặt chẽ giữa nghiên cứu khoa học với thực tiễn kiểm toán để nhanh chóng rút ra những kinh nghiệm trong công tác đào tạo, bồi dưỡng kiểm toán viên. Theo quan điểm của tác giả Trung tâm Khoa học và Bồi dưỡng cán bộ cần phối hợp với các Trường Đại học và các Viện nghiên cứu trong và ngoài nước nghiên cứu xây dựng để ban hành:

(1) Quy chế quản lý đào tạo, bồi dưỡng, phát triển đội ngũ giảng viên chuyên, không chuyên trong, ngoài ngành;

(2) Chuẩn hóa chương trình đào tạo, bồi dưỡng theo các trình độ, các ngạch bậc cho công chức, kiểm toán viên;

(3) Biên soạn và phát hành đồng bộ hệ thống giáo trình, tài liệu giảng dạy cho các ngạch bậc và nhất là các tài liệu, giáo trình về kiểm toán hoạt động;

(4) Đổi mới phương pháp giảng dạy và phương pháp đánh giá chất lượng học viên. Ngoài ra, như đã đề cập trong các phần trên, kiểm toán viên kiểm toán hoạt động đòi hỏi phải có trình độ chuyên môn cao, hiểu biết chuyên sâu về nhiều lĩnh vực xã hội, có khả năng đưa ra những nhận xét, đánh giá xác đáng và hợp lý về tình hình hoạt động của các cơ quan Chính phủ. Do đó, phải thường xuyên kiểm tra, sát hạch, đánh giá đội ngũ cán bộ, công chức, kiểm toán viên để có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng và sử dụng phù hợp; khuyến khích các kiểm toán viên nhà nước tham dự các kỳ thi quốc gia để được cấp chứng chỉ kiểm toán viên chuyên nghiệp (CPA) của Việt Nam; tham gia các khoá học trong và ngoài nước về kiểm toán hoạt động. Có kế hoạch tuyển chọn và tập trung kinh phí để đào tạo trong và ngoài nước một số kiểm toán viên nói chung, kiểm toán viên hoạt động nói riêng có trình độ cao, phấn đấu đến năm 2020 đội ngũ kiểm toán viên có bản lĩnh chính trị vững vàng, đạo đức nghề nghiệp trong sáng, tinh thông nghiệp vụ chuyên môn về kiểm toán hoạt động, tương xứng với yêu cầu nghề nghiệp, thành thạo về tin học và ngoại ngữ, trong đó có được một số chuyên gia đạt trình độ khá của khu vực và có khả năng hội nhập tích cực với Kiểm toán Nhà nước các nước trong khu vực và trên thế giới. Đây có thể được coi là giải pháp cần thiết nhất hiện nay trong điều kiện chưa chuẩn mực hoá được về nghiệp vụ kiểm toán, trình độ chuyên môn của các kiểm toán viên… Ngoài việc đào tạo, bồi dưỡng nói trên, đòi hỏi Kiểm toán Nhà nước phải thường xuyên duy trì cơ chế kiểm tra, kiểm soát đối với đạo đức hành nghề và tăng cường khả năng kiểm soát đạo đức hành nghề đến các kiểm toán viên của Cơ quan Kiểm toán Nhà nước.

3.3.5.2. Về chế độ đãi ngộ đối với kiểm toán viên nhà nước

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 208 trang tài liệu này.

Cần có chế độ đãi ngộ hợp lý, nhất là chế độ tiền lương và các điều kiện, phương tiện công tác khác cho đội ngũ kiểm toán viên nhà nước, để có thể thu hút được những cán bộ giỏi và hạn chế được những biểu hiện tiêu cực. Mặt khác do tính chất và đặc thù của hoạt động kiểm toán, nên vấn đề đảm bảo kinh phí đầy đủ cho các hoạt động của bản thân Cơ quan Kiểm toán Nhà nước để tiến tới giảm dần sự hỗ trợ từ các đơn vị được kiểm toán là một vấn đề lớn nhất hiện nay. Chỉ khi thực hiện được hướng đó thì tính độc lập của Cơ quan Kiểm toán Nhà nước cũng như của kiểm toán viên mới được giữ vững.

Để giải quyết vấn đề trên, theo tác giả ngân sách nhà nước cần cung cấp kinh phí hoạt động cho Cơ quan Kiểm toán Nhà nước hợp lý để giúp cơ quan này có thể hoàn thành các nhiệm vụ của mình, như Khoản 7 Tuyên bố Lima đã khuyến cáo và tiếp tục duy trì chế độ được trích 0,2% trên tổng số tăng thu và tiết kiệm chi cho ngân sách nhà nước hàng năm để bổ sung kinh phí hoạt động, đầu tư, mua sắm trang thiết bị và khuyến khích vật chất đối với cán bộ, công chức, kiểm toán viên nhà nước, như: khen thưởng hàng tháng, bồi dưỡng trong thời gian tham gia kiểm toán, khen thưởng cho các tổ chức và cá nhân có nhiều đóng góp cho Kiểm toán Nhà nước, cũng như có nguồn để tôn vinh những kiểm toán viên có nhiều đóng góp cho sự phát triển của Kiểm toán Nhà nước.

3.3.6. Tăng cường cơ sở vật chất cho Cơ quan Kiểm toán Nhà nước

Trong điều kiện cơ sở vật chất, phương tiện phục vụ cho kiểm toán hoạt động của Kiểm toán Nhà nước hiện nay còn rất hạn chế nên việc tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị, phương tiện làm việc, để có điều kiện thu thập đủ cơ sở dữ liệu điện tử về đối tượng kiểm toán, quản lý kết quả kiểm toán... và nhất là việc thiết lập hệ thống trang thiết bị, cơ sở dữ liệu phục vụ công tác kiểm định và đo lường cho các đánh giá của các hoạt động kiểm

toán nói chung kiểm toán hoạt động nói riêng là một đòi hỏi bức thiết trong giai đoạn hiện nay cũng như lâu dài của Kiểm toán Nhà nước.

Cùng với sự phát triển của Kiểm toán Nhà nước, nhu cầu hỗ trợ ứng dụng về công nghệ thông tin ngày càng cao với nhiều nội dung đa dạng. Bước đầu, Kiểm toán Nhà nước đã phát triển hạ tầng công nghệ thông tin đảm bảo hoạt động an toàn và ổn định mạng Kiểm toán Nhà nước; tiến hành tích hợp dữ liệu, cài đặt các phần mềm dữ liệu và một số chương trình ứng dụng trên hệ thống máy chủ, đảm bảo toàn bộ máy tính được tham gia hệ thống mạng, nên đã hỗ trợ tích cực cho quá trình khai thác thông tin và thực hiện nhiệm vụ kiểm toán của các kiểm toán viên. Tuy nhiên, hiện nay, hạ tầng kỹ thuật công nghệ thông tin của Kiểm toán Nhà nước đã bắt đầu xuống cấp, ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động của hệ thống. Do đó, theo quan điểm của tác giả trước mắt cần tổ chức đưa phần mềm quản lý vào ứng dụng trong các đơn vị của ngành Kiểm toán Nhà nước; nghiên cứu thiết lập Hệ thống mạng Trung tâm tích hợp dữ liệu theo mô hình chuẩn phù hợp với điều kiện và nhu cầu ứng dụng truớc mắt và lâu dài, đảm bảo hoạt động an toàn và ổn định của Hệ thống mạng Kiểm toán Nhà nước; thực hiện công tác sửa chữa, bảo dưỡng, bảo trì các thiết bị tin học tại Kiểm toán Nhà nước Trung ương; hỗ trợ kỹ thuật, chuyên môn cho các Kiểm toán Nhà nước khu vực mới được thành lập; nghiên cứu, phân tích hệ thống để từng bước phát triển phần mềm thuộc kế hoạch ứng dụng công nghệ thông tin trong Kiểm toán Nhà nước như Phần mềm Hỗ trợ tổng hợp kết quả kiểm toán; Phần mềm theo dõi thực hiện kết luận và kiến nghị kiểm toán; Phần mềm phục vụ cho công tác thẩm định dự toán ngân sách nhà nước và phân bổ ngân sách Trung ương hàng năm... Bổ sung chức năng, cập nhật dữ liệu và phổ biến áp dụng cho 2 phần mềm cơ sở dữ liệu Luật và đối tượng kiểm toán, đôn đốc và kiểm tra đánh giá kết quả thực hiện phần mềm cơ sở dữ liệu hồ sơ kiểm toán... Thực hiện tốt những công việc trên đây sẽ là một trong những yếu tố hỗ trợ để nâng cao chất lượng hoạt động kiểm

toán nói chung và kiểm toán hoạt động nói riêng cũng như việc tăng cường vai trò cho Cơ quan Kiểm toán Nhà nước trên nhiều phương diện.

3.3.7. Tăng cường hội nhập và hợp tác quốc tế về kiểm toán hoạt động

Hoạt động đối ngoại của Cơ quan Kiểm toán Nhà nước trong những năm qua đã góp phần không nhỏ vào sự phát triển chung của Kiểm toán Nhà nước và nâng cao vị thế của Kiểm toán Nhà nước trong cộng đồng quốc tế. Thông qua các hoạt động này, việc tiếp cận và học tập kinh nghiệm của các nước trong lĩnh vực kiểm toán của Kiểm toán Nhà nước đã đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, các dự án, chương trình hợp tác đã và đang triển khai tại Kiểm toán Nhà nước từ trước tới nay, chủ yếu là do các nhà tài trợ chủ động tìm đến và đề xuất tài trợ theo mục đích và nhu cầu của họ. Kiểm toán Nhà nước chưa thật sự chủ động nghiên cứu mục đích, chiến lược hoạt động của các nhà tài trợ tại Việt Nam để từ đó chủ động đề xuất hỗ trợ một cách có hệ thống phục vụ chiến lược phát triển lâu dài của cả Hệ thống Kiểm toán Nhà nước, đặc biệt trong lĩnh vực kiểm toán hoạt động.

Chính vì vậy, theo quan điểm của tác giả trong những năm tới, hoạt động quan hệ quốc tế của Kiểm toán Nhà nước cần được tăng cường và triển khai đồng bộ cùng với việc phát triển Kiểm toán Nhà nước theo chiến lược phát triển của mình. Bên cạnh việc tham gia tích cực, chủ động hơn vào các cơ quan chuyên môn, các hoạt động của INTOSAI và ASOSAI, Kiểm toán Nhà nước cần tập trung đào tạo một nhóm các chuyên gia trong toàn Hệ thống Kiểm toán Nhà nước để sẵn sàng tham gia vào các nhóm làm việc và công việc của Ban Điều hành ASOSAI từ năm 2009 đến năm 2015; tiếp tục thực hiện tốt các thoả thuận hợp tác song phương đã ký kết với các nước. Trên cơ sở các thoả thuận hợp tác song phương, Kiểm toán Nhà nước cần tăng cường hơn nữa năng lực về nghiệp vụ chuyên môn, trao đổi tài liệu, thông tin với các đồng nghiệp trên thế giới và tham gia các khoá đào tạo về

kiểm toán hoạt động do Cơ quan Kiểm toán Nhà nước các nước tổ chức. Bên cạnh việc tiếp tục thực hiện các dự án còn lại theo kế hoạch, Kiểm toán nhà nước cần đẩy mạnh quan hệ với các tổ chức quốc tế và đại sứ quán các nước, tích cực và chủ động trong việc tìm kiếm các nhà tài trợ trong lĩnh vực kiểm toán nhằm khai thác, xây dựng mới các chương trình, dự án hỗ trợ kỹ thuật tăng cường năng lực cho Kiểm toán Nhà nước, đặc biệt là năng lực của kiểm toán hoạt động; Xác định được tầm quan trọng của việc hội nhập và hợp tác quốc tế về kiểm toán, nên Cơ quan Kiểm toán Nhà nước đã chủ động tích cực trong việc tham gia các hoạt động của INTOSAI, ASOSAI; hợp tác song phương và đa phương trong khuôn khổ Tổ chức quốc tế các cơ quan kiểm toán tối cao thường xuyên được củng cố và tăng cường phù hợp với đường lối đối ngoại của Đảng và nhà nước ta. Các hoạt động này tập trung chủ yếu vào chương trình đào tạo, hội thảo, nghiên cứu... do INTOSAI, ASOSAI hoặc các nước thành viên tổ chức, nhằm phấn đấu từ năm 2010 đến năm 2015 có cán bộ tham gia vào các uỷ ban của INTOSAI và ASOSAI và có thành viên trong ban điều hành ASOSAI nhằm tiếp cận và học tập kinh nghiệm của các nước trong các loại hình kiểm toán nói chung, kiểm toán hoạt động nói riêng. Định hướng hoạt động đối ngoại chủ yếu trong những năm tới của

Kiểm toán Nhà nước là tăng cường phát triển các mối quan hệ hợp tác song phương và đa phương sẵn có và mang tính truyền thống với các thành viên của Tổ chức các Cơ quan Kiểm toán Tối cao Châu Á (ASOSAI) và Tổ chức Quốc tế các Cơ quan Kiểm toán Tối cao (INTOSAI) theo hướng:

Một là, Tăng cường và củng cố các mối quan hệ và hợp tác hiện có, phát triển các hình thức hợp tác và đối tác mới; tham gia làm giảng viên cho các khóa đào tạo trong khu vực về kiểm toán nói chung, kiểm toán hoạt động nói riêng;

Hai là, Mở rộng các chương trình hợp tác song phương, chú trọng việc ký kết các thoả thuận hợp tác với các nước; tham gia tích cực vào các hoạt

động đào tạo quốc tế và các cuộc kiểm toán phối hợp với nước ngoài đối với các chương trình, dự án ODA;

Ba là, Chủ trì và tổ chức hội thảo, đào tạo quốc tế tại Việt Nam; khai thác có hiệu quả các hỗ trợ kỹ thuật từ các tổ chức quốc tế, Chính phủ các n- ước; tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền về Kiểm toán Nhà nước Việt Nam trên các kênh thông tin hiện có theo khuôn khổ của ASOSAI và INTOSAI, nâng cao chất lượng website bằng tiếng Anh và phát hành bản tin Kiểm toán nhà nước Việt - Anh theo định kỳ.

Bốn là, Phát huy hiệu quả vai trò thành viên Ban Điều hành ASOSAI 12 và tổ chức đăng cai thành công các Hội nghị Ban Điều hành ASOSAI, tiến tới đăng cai Đại hội ASOSAI giai đoạn 2015-2020; cử cán bộ trực tiếp tham gia các nhóm làm việc của INTOSAI và ASOSAI; có cán bộ tham gia vào các Uỷ ban của INTOSAI và ASOSAI.

Năm là, Nâng cao hiệu lực hợp tác và ký kết các hiệp định song phương, hiệu quả của các dự án hỗ trợ kỹ thuật từ các tổ chức quốc tế, Chính phủ các nước…

Tóm lại: Sự xuất hiện, tồn tại và phát triển khách quan của kiểm toán nhà nước nói chung, kiểm toán hoạt động nói riêng trong điều kiện cần gia tăng sự kiểm tra, kiểm soát vĩ mô của nhà nước đối với nền tài chính công ngày càng được mở rộng và phát triển, nhất là trong điều kiện nền kinh tế thị trường phát triển, khi mà các quan hệ kinh tế, tài chính ngày càng phức tạp, nạn lãng phí, tham nhũng trở thành phổ biến, nghiêm trọng và trở thành quốc nạn ở nhiều quốc gia. Việc buông lỏng quản lý, coi nhẹ công tác thanh, kiểm tra là một trong những nguyên nhân làm gia tăng tình trạng tham nhũng, lãng phí trong việc sử dụng các nguồn lực tài chính công. Vì vậy để hạn chế và khắc phục tình trạng này cần phải áp dụng tổng hợp các biện pháp về hành chính, kinh tế, pháp luật, giáo dục chính trị tư tưởng…cần thiết phải tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát và nhất là phải thường xuyên tiến hành

kiểm toán hoạt động đối với các cơ quan, tổ chức được giao nhiệm vụ phân phối, quản lý và sử dụng các nguồn lực tài chính công là hết sức quan trọng trong giai đoạn hiện nay, cũng như lâu dài ở nước ta.

KẾT LUẬN

Việc nghiên cứu đề tài “Tăng cường vai trò của kiểm toán hoạt động ở Việt Nam do kiểm toán nhà nước thực hiện” trong giai đoạn hiện nay ở nước ta có ý nghĩa hết sức quan trọng về mặt lý luận và thực tiễn, được thể hiện khái quát qua một số nội dung chủ yếu sau:

Thứ nhất, thông qua việc nghiên cứu về kiểm toán hoạt động và vai trò của kiểm toán hoạt động đã giúp cho chúng ta thấy rõ: (1) Kiểm toán hoạt động là một quá trình do các kiểm toán viên của các tổ chức độc lập, có trình độ chuyên môn, tiến hành kiểm toán để đánh giá tính kinh tế, tính hiệu quả và tính hiệu lực có liên quan đến một hoặc toàn bộ các hoạt động của một chủ thể nhằm mục đích xác định và báo cáo mức độ phù hợp giữa các thông tin thu thập được so với những tiêu chí đã được thiết lập từ trước một cách hợp lý; (2) Vai trò của kiểm toán hoạt động tầm vĩ mô được thể hiện: (1) là một trong những nhân tố góp phần đảm bảo, duy trì tính kinh tế, tính hiệu quả trong hoạt động kinh tế; (2) góp phần làm lành mạnh hoá các quan hệ kinh tế - tài chính trong nền kinh tế; (3) đề xuất những giải pháp nhằm góp phần thực hiện cơ chế chính sách tài chính, lập và giao kế hoạch ngân sách nhà nước, kiểm tra việc thực hiện kế hoạch ngân sách nhà nước; (4) góp phần phòng ngừa các sai phạm trong quản lý tài chính, cung cấp thông tin cho công luận về các hoạt động kinh tế - xã hội, thực hành quyền giám sát và thu hút vốn đầu tư cho toàn xã hội…Vai trò của kiểm toán hoạt động tầm vi mô được thể hiện: (1) chỉ ra các tồn tại và nguyên nhân của các tồn tại; (2) cải thiện tính kinh tế; (3) nâng cao tính hiệu quả; (4) tăng cường tính hiệu lực; (5) cải thiện